درباره موضوع مهم «تبلیغ»/ نکاتی که طلاب و حوزه‌های علمیه باید به آن توجه کنند
بخش قابل توجهی از مردم به هر دلیلی در مساجد و هیئات مذهبی حضور ندارند و در واقع به آنها دسترسی وجود ندارد.
به گزارش سرویس سیاسی صبح قزوین به نقل از جهان؛ محور اصلی سخنرانی اخیر رهبر انقلاب در دیدار با مبلغین و طلاب حوزه‌های علمیه، تکیه بر موضوع مهم «تبلیغ» و توجه دادن طلاب و مدیران حوزه های علمیه به این مقوله بود.
در این راستا، به صورت اجمالی چند نکته می‌توان ذکر کرد:
یک: هر چند که حرکت در مسیر اجتهاد و مانند آن، موضوعی ضروری برای حوزه علمیه و از وظایف ذاتی آن است، اما همه کارهایی که در حوزه علمیه صورت می‌گیرد، برای این است که دین در کف جامعه باشد و به مردم برسد. در یک نگاه، همه این کارها باید برای تبلیغ دین باشد.
رهبر انقلاب فرمودند: «امروز نگاه رایج در حوزه‌های علمیه این است که تبلیغ در مرتبه‌ی دوم قرار دارد. مرتبه‌ی اول چیزهای دیگر است [مانند] مقامات علمی و امثال اینها؛ «تبلیغ» در مرتبه‌ی دوم است. ما از این نگاه باید عبور کنیم. تبلیغ، مرتبه‌ی اول است. من این را می‌خواهم عرض بکنم. چرا این را می‌گوییم؟ برای اینکه ما هدف دین را چه می‌دانیم؟ دین خدا آمده است با ما انسان‌ها چه بکند؟ خب یک هدف نهایی داریم که عبارت است از اینکه ما را در مسیر خلیفة اللهی، در مسیر انسان کامل ارتقاء بدهد، بالا ببرد ــ حالا هر چه ظرفیت داشته باشیم ــ این هدف نهایی دین است».
همچنین اقامه قسط، تشکیل نظام اسلامی، اقامه معروف، اشاعه معروف، ازاله منکر، ترویج عمل صالح و مانند اینها هم جزو اهداف - ابتدائی و یا میانی - دین است، اما وسیله و ابزار رسیدن به هر کدام از اینها، تبلیغ است.
دو: با تشکیل حکومت جمهوری اسلامی، کار تبلیغ دین، سخت‌تر شده است. زیرا نظام اسلامی هر روز با مسائل کوچک و بزرگ درگیر است و از آن طرف، هجمه‌ها و بمباران شبهات و تردید افکنی‌ها به وسیله دشمنان خارجی و افراد مغرض داخلی به صورت مستمر - چه در فضای حقیقی و چه در فضای مجازی و رسانه‌ها - صورت می‌گیرد. به همین دلیل، جایگاه و اهمیت تبلیغ در پیش از جمهوری اسلامی و پس از جمهوری اسلامی زمین تا آسمان با هم فرق دارد و حوزه علمیه باید متناسب با آن برنامه ریزی کند.
سه: تبلیغ فقط پاسخ گفتن به شبهات، پیشگیری از انحراف و یا دفاع کردن نیست، بلکه گاهی اوقات، حمله کردن به مبانی فکری طرف مقابل ماست. طرف مقابل ما دارای اندیشه و جریان است، دستگاه فکری و سیاسی دارد، دست‌های پیدا و پنهان دارد. اینها را باید شناخت و به مردم شناساند و برایشان تحلیل کرد. بنابراین حوزه‌های علمیه علاوه بر آشنایی با مبانی و منابع دینی، در دشمن شناسی نیز باید متبحر باشند.
چهار: در تبلیغ، بیان مسائل و موضوعات تا جایی که ممکن است باید به صورت شفاف و به دور از کلی گویی و یا بیان قضایا به صورت قضایای شرطیه باشد. در حقیقت مسائل را باید برای مردم شکافت و آن را به صورت کاربردی و مصداقی برای مردم تحلیل کرد. پنج: متأسفانه یکی از بحران‌هایی که با آن روبرو هستیم، کم بودن تعداد امامان جماعت مساجد است. این موضوع باعث شده است که برخی از مساجد عملاً تعطیل باشند و یا از ظرفیت آنها به اندازه کافی استفاده نشود. حوزه‌های علمیه برای این موضوع نیز باید اقداماتی انجام دهند. اهمیت این موضوع از آنجا است که امام جماعت مسجد در هر محله – در صورتیکه قدرت مدیریت کافی و احاطه به نیازها و دغدغه‌های مردم داشته باشد - می‌تواند محور و مرکز رجوع مردم آن محله باشد و در این رفت و آمدها، به نوعی تبلیغ دین صورت خواهد گرفت.
شش: از جمله مکان‌هایی که حضور فعال طلاب برای تبلیغ دین در آن مکان‌ها ضروری است، آموزش و پرورش و دانشگاه‌هاست. متاسفانه در سال‌های گذشته این خلأ به صورت جدی به وجود آمده است. این در حالی است که در این مکان‌ها، شرایط بسیار خوبی برای ارتباط گیری طلاب با کودکان، نونهالان، نوجوانان و جوانان وجود دارد. هر چند که حضور در این مراکز نیز نیاز به مقدماتی دارد و باید به این موضوع نیز همواره توجه شود.
هفت: بخش قابل توجهی از مردم به هر دلیلی در مساجد و هیئات مذهبی حضور ندارند و در واقع به آنها دسترسی وجود ندارد. اما در فضای مجازی شرایطی وجود دارد که طلاب می‌توانند به آنها دسترسی داشته باشند و تبلیغ دین انجام دهند. علاوه بر این، اقشار مردم با هر گرایش و سلیقه‌ای، در هر صورت در فضای مجازی حضور دارند و فکر و دیدگاه آنها می‌تواند متأثر از این فضا باشد.
در همین راستا، ضروری است که حوزه‌های علمیه در مورد تبلیغ در فضای مجازی فعالیت‌های بسیار گسترده تری انجام دهند. هر چند که در جاهایی مانند معاونت تبلیغ حوزه‌های علمیه، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم و یا مرکز رسانه و فضای مجازی حوزه‌های علمیه شاهد فعالیت‌های مجازی طلاب برای تبلیغ دین هستیم، اما با توجه به ظرفیت عظیمی که در این زمینه وجود دارد و با توجه به مخاطب بالای داخل و خارج از کشور، این کارها بسیار کم و ناکافی محسوب می‌شود.
هشت: نکته پایانی اینکه، رهبر انقلاب فرمودند: «اگر امروز حوزه‌ی علمیه از اهمیت تبلیغ و حساسیت تبلیغ و مضاعف بودن وظیفه‌ی تبلیغ غفلت بکند، دچار عارضه‌ای می‌شویم که جبرانش به آسانی ممکن نیست. نمی‌گویم محال است اما به‌آسانی ممکن [نیست] و دچار استحاله‌ی فرهنگی می‌شویم. اگر لاسمح‌الله استحاله‌ی فرهنگی پیش بیاید، درست کردنش، جبران کردنش دیگر کار یک ذره و دو ذره نیست. امام در یک مواردی مکرر می‌فرمودند که اگر چنین اتفاقی بیفتد، اسلام یک سیلی‌ای خواهد خورد که تا سال های متمادی اثرش بر روی او باقی خواهد ماند. قضیه این است. اگر چنانچه ما غفلت بکنیم این پیش می‌آید. اگر غفلت بکنیم، از گناهان بزرگ قبح زدایی می‌شود، از کبائر قبح زدایی می‌شود، عادی می‌شود. می‌بینید که در غرب شده؛ در غرب همین‌طور قدم به قدم دارند پیش می‌روند».
با توجه به اینها، این امید می‌رود که حوزه‌های علمیه با زمان شناسی و نگاه ویژه به موضوع تبلیغ بتوانند خلأهای گذشته را پر کنند و موجب شوند که ایمان مردم حفظ و روز به روز بیشتر شود.
دیدگاه ها