به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر صبح قزوین؛ نگارسادات معصوم‌زاده متولد 1372 در قزوین است و در مقطع کارشناسی ارشد ادبیات فارسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) قزوین تحصیل کرده است. این شاعر جوان قزوینی که فعالیت ادبی‌اش به دوران دانش‌آموزی بازمی‌گردد، مقام برگزیده‌ی بیش از بیست جشنواره‌ی ملی و استانی شعر را در کارنامه‌ی خود دارد.
«نگاه توی نگاه»، «سلامگاه سکوت»، «برای از تو سرودن»، «مهر تنها» و «بی‌کبوتران» از جمله اشعار او هستند که در جشنواره‌های مختلف از آنها تقدیر شده است، همچنین رمان «یک دانه انار» از معصوم‌زاده منتشر شده که عاشقانه‌ای را در بستر جنگ روایت می‌کند.
برای صحبت درباره‌ی وضعیت شعری قزوین و چالش‌هایی که شاعران این شهر با آن مواجهند، معصوم‌زاده را به دفتر صبح قزوین دعوت کرده و با او به گفت‌وگو نشستیم.
صبح قزوین: آیا می‌توانیم شعر بومی قزوین داشته باشیم؟
معصوم‌زاده: یکی از اشعار من به نام «سلامگاه سکوت» که با موضوع دفاع مقدس است، کاملا زمینه‌ی زندگی در قزوین را دارد و نمادهای قزوین مثل سلامگاه و یا خیابان سپه در آن حضور دارد. البته الزاما ظاهر قزوینی مهم نیست، بلکه روح قزوین باید در شعر شاعر قزوینی وجود داشته باشد، استادی می‌گفت باید در شعرت به عنوان یک قزوینی رگه‌هایی از قزوین را هم ببینیم، اینجا زادبوم تو است، باید شعرت را بومی کنی و آنچه بر قزوین گذشته است را اظهار کنی.
مثلا شما از سبزه میدان که به چهارانبیا، عالی قاپو، سپه و خیابان راه‌آهن می‌روید، اینها همه نمادهایی از تاریخ هستند. شاعر دغدغه‌مند با نگاه لطیفش باید از اینکه گراند هتل در حال تخریب است، ناراحتی‌اش را ابراز کند و بخواهد این بناها به شکوه خود بازگردد و یا برای باغستان‌ها و تاکستان‌های قزوین دلسوزی کند.
به عنوان نمونه‌ای دیگر می در شعر عرفانی بار معنوی و عرفانی دارد و شاعر می‌تواند بار معنوی فشرده‌ی انگور شانی قزوین را در شعرش انعکاس دهد، یا نمادهای دیگری چون فدک و مینودر که می‌توان از آنها بهره‌ی ادبی برد.
صبح قزوین: کارهای انجام شده در این زمینه چه آسیب‌هایی داشته‌اند؟
معصوم‌زاده: در زمینه‌ی شعر اصیل قزوین برخی بدون تخصص و مهارت کتاب‌هایی به نام قزوین از نگاه شاعران چاپ می‌کنند که ایرادات زیادی دارد، معلوم است کسی که این کتاب را چاپ کرده هیچ درکی از شعر قزوین نداشته و حالت فرمایشی دارد.
صبح قزوین: توجه به تجربیات اصیل بومی چه تاثیری در نفوذ شعر دارد؟
معصوم‌زاده: باید به اصالتمان پایبند بوده و زبان و تجربه‌ی اصیل خود را حفظ کنیم تا شعرمان ماندگار شود. زیرا هنر تنها یک بار اتفاق می‌افتد و در اوج است، بنابراین اگر مدام از شعر بقیه تقلید کنیم، چیز خشک و پوسیده‌ای خواهد شد. هیچ تقلیدی هنر نیست و اگر تقلید کنیم شاید شعرمان شمه‌ای از واقعیت داشته باشد، اما دیگر هنر نیست.
وقتی خودت به یک زبان و درد واقعی و اجتماعی برسی، آن وقت می‌توانی عروض و قافیه و تکنیکی که در ادبیات آموخته‌ای را با دردت جمع کرده و به یک خلق و کشف تازه دست پیدا کنی.
صبح قزوین: شعرای ما چقدر به اصالت قزوینی توجه می‌کنند؟
معصوم‌زاده: شعرای جوان ما درباره‌ی قزوین، زمان بنا و مکان‌های تاریخی آن مطالعه ندارند، روح شاعر، روح قزوینی نیست و در ورطه‌ی تکرار افتاده است، چون بعضا می‌خواهد چیزی بگوید که مورد تایید دیگران قرار بگیرد. مثلا شاعر از کافه، سیگار، عشق، قهوه و اصطلاحات این چنینی سخن می‌گوید، در حالی که تجربه‌اش را ندارد. باید پرسید تو که تجربه‌اش را نداری چرا از اینها سخن می‌گویی؟ چنین افرادی در پاسخ من می‌گویند مگر خود تو جنگ رفته‌ای که درباره‌اش کتاب نوشته‌ای؟
من جنگ نرفته‌ام، اما روح من با روح دفاع مقدس، آزادگی و انقلاب گره خورده است، در حالی که معلوم است که کار چنین افرادی تقلیدی و غیراصیل است. از چیزی سخن بگو که تجربه‌اش کرده‌ای، ببین چقدر شعرت زنده و پویا می‌شود؟ چرا از تجربیات شخصی خودت نمی گویی؟ برخی شاعران خود را پنهان و خودسانسوری و تقلید می‌کنند.
صبح قزوین: وضعیت استان قزوین را در این عرصه چطور می‌بینید؟
معصوم‌زاده: در قزوین مجال زیادی برای آموزش نداریم و برخی گروه‌ها فضای بسته‌ای دارند، همچنین افراد برای چاپ کار خود مجبورند با مرارت‌هایی به تهران بروند و در آنجا هم مشخص نیست که کارشان چاپ شود یا نه.
فرآیند رشد به این شکل خیلی طولانی می‌شود و به عنوان مثال من زمانی که در جلسات انتشارات شهرستان ادب در تهران شرکت می‌کردم به این می‌اندیشیدم که اگر از ابتدا تهران بودم، مسیری را که طی 12 الی 13 سال رفته‌ام را دو ساله طی می‌کردم. حتی گاهی یک نشریه‌ی خوب نیز نمی‌توان پیدا کرد و برای یافتن منابع مطالعاتی باید به تهران مراجعه کنیم.
صبح قزوین: قزوین تا چه حد از استعدادهای شعری برخوردار است؟
معصوم‌زاده: ما بهترین نوابغ ادبیات فارسی را در قزوین داریم؛ از عبید زاکانی تا علامه محمد قزوینی که دیوان حافظ را تصحیح کرده، علامه دهخدا که در کار پژهشی ادبی در دوران معاصر سرآمد است و دکتر دبیرسیاقی همه جزو نوابغ ادبی هستند.
دوستان تهران و شهرهای دیگر از وجود شاعران برجسته در قزوین تعجب می‌کردند؛ با این وجود قزوین مدیر با کفایت ندارد. من استعدادهایی می‌شناسم که در روستاهای قزوین زندگی می‌کنند و بسیار شاعران خوبی هستند.
من مشتاقم این افراد گرد هم جمع شوند و حتی خودم به این روستاها بروم و کارگاه‌هایی برگزار کنم، حتی اگر اداره‌ی ارشاد یک ماشین و یک اتاق و بودجه‌ی اندکی که فقط بتوانیم این افراد را یکجا جمع کنیم و هزینه‌ی رفت و آمد آنها را بدهیم، به رشد وضعیت شعری استان کمک می‌کند.
صبح قزوین: دلیل این مشکلات چیست؟
معصوم‌زاده: متاسفانه جو بسته و یک طرفه‌ای در برخی نهادهای فرهنگی حاکم است، برخی توهم دانایی دارند و گمان می‌کنند همین که آنها می‌گویند ادبیات است ولاغیر، در صورتی که ادبیات یک اقیانوس است، همه می‌توانند وارد آن شوند و فرد ماهرتر موفق می‌شود و خس و خاشاک روی آب می‌مانند.
اما برخی در مواجهه با فرد جدید نگرانند که جایشان گرفته شود، در حالی که در جهان هیچ کس نمی‌تواند جای دیگری را بگیرد و هرکسی تجربه‌ی یگانه‌ی خود را داراست، افرادی که نگاهی غیر از این دارند یا توکلشان خیلی پایین است و یا به خود اعتماد ندارد که گمان می‌کنند به طرفه‌العینی کسی می‌تواند جایشان را بگیرد، همین موجب می‌شود حتی از کار خوب دیگران نیز تجلیل نکنند.
صبح قزوین: برای رفع این موانع چه باید کرد؟
معصوم‌زاده: باید از چند دستگی‌ها دست برداریم و هنر را به مثابه یک ارزش نگاه کنیم، باید بدون توجه به اینکه طرف مقابل چه دیدگاه فکری و سیاسی دارد به هنرمند نگاه کنیم و از دسته‌بندی دست برداریم، قزوین مهد ادبیات و پایتخت خوشنویسی است و در آن ادبای بسیاری حضور دارند.
حداقل جلسات ماهانه‌ای داشته باشیم که شعرای قزوین با یکدیگر تبادل نظر کنند. این کاری است که اداره‌ی ارشاد باید انجام دهد و امکانات آن را دارد، باید بدون توجه به جهت‌گیری‌های غیرهنری این جمع‌ها را تشکیل دهیم و اجازه بدهیم هنرمند حرفش را بزند، شاید حرف تازه‌ای داشته باشد.
من بسیار مایلم که جلسه‌ای با حضور بانوان شاعر برگزار شود، اما متولیان امر می‌گویند بودجه و امکانات نیست. برخی همه‌ی مسائل را به کمبود بودجه وصل می‌کنند، در حالی که به قول رهبری باید آتش به اختیار عمل کنیم و اکنون نیز ما سعی می‌کنیم کارهایمان را به همین نحو پیش ببریم، اما گاهی جلوی همین نیز گرفته می‌شود.
صبح قزوین: به شاعران تازه‌کار چه توصیه‌ای دارید؟
معصوم‌زاده: من به دوستانم پیشنهاد می‌کنم که مطالعاتی دقیق، هدفمند و مستمر داشته باشند، به کار و هدف خود اطمینان داشته باشند، دلسرد نشوند و در برابر انتقادهای سودمند و سازنده جبهه نگیرند.
انتهای پیام/ 5001
دیدگاه ها