جمال کریمی راد

زندگینامه

جمال کریمی راد، در سال 1335 در روستای آتان قزوین متولد شد. وی مدرک کارشناسی خود را در رشته حقوق قضایی در سال 1365 از دانشکده علوم قضایی قوه قضائیه، مدرک کارشناسی ارشد مدیریت دولتی را در سال 1378 از مرکز آموزش مدیریت دولتی و مدرک کارشناسی ارشد حقوق بین الملل را نیز در سال 1379 از دانشگاه تهران دریافت کرد و پس از سال‏ها مسؤولیت در پست های مختلف، سال 1384 به عنوان وزیر دادگستری و سخنگوی قوه قضائیه انتخاب شد. جمال کریمی‌راد که با 191 رأی موافق از مجلس برای تصدی وزارت دادگستری رأی اعتماد گرفته بود، 7 دی ماه 1385 بر اثر سانحه تصادف درگذشت و غلامحسین الهام به جای وی به مجلس معرفی شد.

سوابق مدیریتی و اجرایی

دادیار دادسرای عمومی و انقلاب به مدت 25 سال دادستان عمومی کردستان دادستان عمومی و انقلاب استان‌های زنجان – قزوین رئيس دادگاه حقوقی یک زنجان رئيس دادگاه انقلاب و دادگاه اصل 49 در استان قزوین رئيس دادگاه‌های تجدید نظر استان قزوین رئيس کل دادگستری استان زنجان (در زمانی که قزوین و زنجان یک استان بود) مدیر کل تعزیرات حکومتی استان قزوین عضو گزینش قوه قضائیه در هسته‌های استان زنجان و قزوین مسؤول رسیدگی به تخلفات کارکنان دادگستری استان قزوین دادستان انتظامی قضاوت کشور سخنگوی قوه قضائیه از سال 1382 تا 1385 وزیر دادگستری در دولت نهم احمدی نژاد

سوابق علمی، آموزشی و پژوهشی

تدریس در آموزش و پرورش شهرستان قزوین تدریس دروس حقوق در دانشگاه های بین المللی امام خمینی(ره)، آزاد اسلامی واحد سنندج، زنجان و قزوین تدریس در دانشگاه پیام نور قزوین تدریس در مرکز مدیریت دولتی و تربیت معلم و دانشگاه اقتصاد وزارت امور اقتصادی و دارایی نماینده قوه قضائیه در نشست های حقوق بشر ایران و اروپا در بروکسل نماینده قوه قضائیه در اجلاس حقوق بشر سازمان ملل متحد در ژنو

کریمی راد از زبان همکاران و دوستانش

شاهرخ هدايت، مديركل دفتر وزارتی و علی روشن، مديركل روابط عمومی وزارت دادگستری که از نزديكترين افراد به مرحوم كريمی راد بوده‏اند در مورد وی چنین می‏گویند:

برخی اقدامات انجام شده در زمان وزارت «از اقدامات قابل توجه کریمی راد می‏توان گفت در مقايسه با سال آخر فعاليت وزارت دادگستری در دولت قبل و اولين سال فعاليت مرحوم كريمی راد، حجم مكاتبات اداری بيش از 4 برابر شده بود، چندين سفر به كشورهای مختلف و تنظيم موافقتنامه‌های حقوقی و قضايی با كشورهای ديگر از جمله اقدامات مهم كريمی راد بود. پيگيری بحث ديه معسرين و پرداخت معوقات از ديگر اقدامات مهمی بود كه باعث شد برخی بدهی‌های باقيمانده از دهه 60 و ديه‌های ديگری كه در سال‏های بعد پرداخت نشده بود با پيگيری‌های وزير فقيد دادگستری تسويه شد و بدهی‏های معوقه تا سال 84 پرداخت شد كه برای افراد آشنا با فعاليت‌های وزارت دادگستری أمری شگفت انگيز به حساب می‏آيد.»

ویژگی های رفتاری و شخصیتی در ادامه شاهرخ هدایت و علی روشن در مورد رفتار و شخصیت وی چنین بیان می‏کنند: «پس از وقفه‌ای كه به خاطر سفرهای استانی و جلسات متعدد، در ديدارهای مردمی وزير دادگستری پيش آمد، مرحوم كريمی راد تأكيد كرده بود كه همه ملاقات‌های مردمی در اسرع وقت انجام شود و هنگامی كه در آخرين روز عمر خود دفتر خويش را برای هميشه ترك می‌گفت، هيچ فردی كه تقاضای ملاقات با وزير دادگستری را داشته باشد، در نوبت انتظار نبود شايد می‏دانست كه بايد كارهای معوقه خويش را انجام دهد و آنگاه راهی ديار دوست گردد. حتی اكثر افرادی كه به خاطر عدم اطلاع از روال اداری، بدون وقت قبلی به دفتر وزير می‏رفتند نيز موفق به طرح مشكلات خود می‏شدند.

ویژگی های مدیریتی شاهرخ هدايت، تأكيد بر پيگيری مشكلات مردم و نيز استفاده از كمترين روال اداری را از جمله ويژگی‏های مديريتی مرحوم كريمی راد عنوان می‏كند همچنین از نوع برخورد «كريمی راد» با اهالی رسانه‌ها سخن می‏گويد. از اوقاتی نام می‏‌برد كه ساعت 1 بامداد، پيگير پاسخ‌های خبرنگاران بود. اگر در جلسه بود يا در محلی قرار داشت كه نمی توانست جواب خبرنگاران را بدهد، در اسرع وقت با آنها تماس برقرار می‌كرد و آنقدر با نمايندگان رسانه‌ها صميمی بود كه نام كوچك همه آنها را می‏دانست.» از جمله ديگر نكات بارز كريمی راد هوش و ذكاوت آن مرحوم بود كه مدير كل وزارت دادگستری، علی روشن، در اين خصوص اظهار داشت: «گاهی اتفاق می‌افتاد كه پرونده‌ای به وزير دادگستری ارجاع داده می‌شد و آن مرحوم اعلام می‌كرد كه اين پرونده دارای سابقه در بايگانی است، اما با جستجو در اطلاعات كامپيوتری موردی يافت نمی شد ولی با تأكيد وزير، بايگانی جستجو و نظر ايشان تأييد می‏شد چون تمامی پرونده‌ها را عليرغم مشغله فراوان به ياد می‏آورد.»

توجه به هزینه ها و ساده زیستی شاهرخ هدايت، به صرفه جویی و ساده زيستی كريمی راد اشاره می‏کند و می‏گويد: «ايشان تأكيد می‌كرد كه كوچكترين هزينه‌ای برای تجملات يا مصارف غير ضروری نبايد در اين وزارتخانه انجام شود و حتی يكبار كه در دفتر ايشان شيرينی گذاشته شد، علت آنرا سؤال كرد كه ما نيز توضيح داديم اين شيرينی باقيمانده پذيرايی از ملاقات مردمی است و در سفرهای استانی نيز تأكيد می‌كرد كه غذا در حد ساده ترين نوع آن و حتماً يك نوع باشد. وی افزود كه به علت فشردگی برنامه‌ها در سفرهای استانی، گاهی فقط 2 تا 3 ساعت امكان استراحت در شبانه روز وجود داشت و مرحوم كريمی راد هميشه تأكيد می‏كرد كه مردم دوست دارند، ما را با چهره بشاش و گشاده ببينند و نبايد خستگی اين سفرها و برنامه‌ها در ارتباط با مردم تأثير گذارد. کریمی راد تأكيد می‏كرد كه هرگاه فردی خود را از اقوام من معرفی كرد و خواستار كار غيرقانونی يا بدون رعايت روال اداری شد، هيچ اعتنایی نكنيد. همچنين خانواده ايشان هيچ رفت و آمدی در وزارتخانه نداشتند و ما برای اولين بار آنها را در مراسم ختم آن مرحوم ديديم.»

نداشتن غرور جمال انصاری، رئیس کل دادگستری استان قزوین نیز در مراسم سالگرد مرحوم کریمی راد در مورد وی چنین می‏گوید: «مرحوم کریمی راد از وزیرانی بود که با طی مراحل تخصصی و بتدریج و پله پله رشد کرد و به صدارت رسید به همین دلیل هرگز مغرور نشد و بخوبی توانست این جایگاه را مدیریت کند. وی با خلاقیت فردی و شایستگی توانست وزیر شود و مدارج عالی را بخوبی طی کند و به همین دلیل در مسؤولیت خود موفق بود.»

قاطعیت کریمی راد زبانزد بود حجت اسلام مرتضی حسینی، نماینده مردم قزوین در مجلس شورای اسلامی هم در خصوص وزیر فقید دادگستری گفت: «مرحوم کریمی راد در برابر افراد ضعیف بسیار ملایم و مهربان و در برابر قدرتمندانی که حق دیگران را پایمال می کردند بسیار جدی و قاطع بود و این صلابت کاملاً محسوس بود. تسلط بر امور قضا و دادرسی و حل مشکلات مردم نیز از دیگر ویژگی های آن مرحوم بود.»

نحوه وقوع سانحه

شب پنجشنبه جمال کریمی راد برای آخرين بار با رئيس جمهور ديدار كرد. هنگامی كه با همه اعضای دفتر صميمانه خداحافظی كرد سوار آسانسور شد اما لحظه ای بعد بازگشت و دوباره با همه آنها خداحافظی كرد و هيچ كس معنای آن را تا ساعت 20:30 پنج شنبه 7 دی ماه متوجه نشد. روز بعد، خبر سانحه را كه اعلام كردند هيچ كس دوست نداشت به وزارتخانه بيايد و اينبار جای خالی او را ببيند. جمال کریمی راد، به همراه همسر و دو فرزند پسرش عصر پنجشنبه سوار بر خودرو پژوی شخصی شان از تهران عازم بروجرد بودند، اما به دلیل یخبندان جاده سلفچگان ماشین آنها به چپ منحرف شد و با تریلی عبوری از پشت سرشان برخورد کرد. بر اثر این تصادف پشت ماشین تا صندلی عقب کاملاً آسیب دید. «محمد» فرزند 26 ساله کریمی راد که رانندگی ماشین را برعهده داشت، پس از آن با کمک برادرش، پدر و مادرشان را که در صندلی عقب گرفتار شده بودند، بیرون کشیدند. به گفته محمد این کار 15 دقیقه طول کشید تا جمال کریمی راد و پسرش مجید 20 ساله را سوار بر تریلی به درمانگاه سلفچگان فرستادند، اما هیچ یک از این تلاش ها ثمری نداشت و «جمال کریمی راد» بر اثر جراحات وارده در مسیر درمانگاه جان باخته بود. محمد فرزند بزرگ کریمی راد در خصوص دیر رسیدن یگان های امدادی گله کرده بود. به‌ گفته رئيس اورژانس قم، دليل نيامدن خودروهای امدادی و آمبولانس به محل صحنه تصادف خودروی وزير دادگستری، مأموريت‌های امدادی آمبولانس‌های مستقر در منطقه سلفچگان بوده است. حسين خاكی، رئیس اورژانس قم در گفت‌و‌گو با «ايرنا» افزود: «سانحه تصادف در ساعت 19 و 50 دقيقه پنج‌شنبه شب از طريق پليس 110 اعلام شد كه به دليل مأموريت آمبولانس‌های درمانگاه سلفچگان و نبودن آنها در محل، يك آمبولانس از قم و يك آمبولانس از دو راهی آشتيان به محل اعزام شد. آمبولانس‌های اعزامی به دليل وضعيت مه آلوده و يخبندان بودن جاده در ساعت 20 و 40 دقيقه به درمانگاه سلفچگان رسيدند و همسر و دو فرزند مجروح وزير را به بيمارستان نيكویی قم منتقل كردند.» پیکر مرحوم کریمی راد، در محوطه امامزاده حسین(ع) قزوین به خاک سپرده شده است.

پیام های تسلییت پس از درگذشت کریمی راد

رهبر معظم انقلاب رهبر معظم انقلاب در پی درگذشت کریمی راد در صانحه تصادف با ارسال پیامی درگذشت ایشان را تسلیت گفتند متن این پیام به شرح زیر است:

«بسم الله الرحمن الرحیم درگذشت تأسفبار مرحوم مغفور آقای جمال کریمی راد سخنگوی قوه قضائیه و وزیر دادگستری را به خانواده ی ایشان و نیز به دولت محترم و قوه محترم قضائیه تسلیت عرض می‏کنم. آن مرحوم از مسؤولان خدوم و مؤمن بودند و از خداوند رحیم شمول رحمت و علو درجات را برای ایشان مسئلت می‏نمایم.»

رئیس جمهور محمود احمدی نژاد در پیامی درگذشت جمال کریمی راد را تسلیت گفت و اظهار داشت: «با كمال تأسف و تأثر اطلاع يافتيم همكار عزيزمان جناب آقای جمال كريمی‏راد وزير محترم دادگستری در يك سانحه تصادف دعوت حق را لبيك و به جوار رحمت خدای رحمان و رحيم شتافته است. اين همكار شريف فردی مؤمن، متعهد، كاردان، مردمی، بی‏ادعا، پركار، پيگير، مخلص و با احساس مسؤوليت فوق‌العاده، خوش‌اخلاق و جسور و در تمام مدت خدمت خود به ويژه در زمان كوتاه وزارت، منشأ خدمات ارزنده‌ و شايسته‌ای بودند. دولت جمهوری اسلامی ايران در فقدان اين برادر و همكار عزيز سوگوار است. اينجانب ارتحال اين عزيز از دست رفته را به مقام معظم رهبری، مردم شريف ايران و خانواده‌ محترم ايشان و قضات شريف تسليت و تعزيت می‌گويم و از خداوند متعال مغفرت و آمرزش و علو درجات برای آن سفر كرده و صبر و شكيبایی برای خاندان معزز ايشان مسئلت دارم.»

رئیس قوه قضائیه رئيس قوه قضائيه، آیت الله شاهرودی نيز در پيامی اعلام كرد: «درگذشت جناب آقای كريمی‏راد سخنگوی قوه‌ قضائيه و وزير دادگستری كه در اثر سانحه‌ تصادف رانندگی به رحمت ايزدی پيوست موجب تألم و تأسف شديد اينجانب شد، ايشان به عنوان نيرویی خدوم، صادق و سخت‌كوش سال‌ها در كسوت قضاوت و مديريت قضایی در بسياری از نقاط اين كشور پهناور تمام تلاش خود را برای احقاق حقوق مردم در محاكم قضایی صرف كرد. ثمره اين تلاش‌ها قطعاً در ياد و خاطره‌ مردم قدرشناس ايران اسلامی به‌ويژه در مناطق و استان‌هایی كه ايشان حضور فعال داشته‌اند، ماندگار و اجر و پاداش معنوی و الهی آن نيز در محضر عادل مطلق هستی محفوظ خواهد بود. مرحوم كريمی‌راد بعد از عمری تلاش صادقانه در مقام قاضی، رئيس كل دادگستری استان قزوين، دادستان انتظامی قضات، سخنگوی قوه قضائيه و وزارت دادگستری اينك بنا بر تقدير الهی از ميان مسؤولان، قضات و كاركنان دستگاه قضايی جدا شده و فقدان اين مدير مدبر، با انگيزه، با اخلاق، متين و سخت‌كوش ضايعه‌ای عظيم برای همه ماست. ليكن قطعاً روح بلند آن مرحوم از اين پس نظاره‌گر ادامه‌ تلاش‌های صادقانه مجموعه‌ دستگاه قضایی در اقامه عدل و داد خواهد بود. اينجانب اين ضايعه را به محضر مقام معظم رهبری و تمام مردم ايران به‌ويژه مسؤولان، قضات و كارمندان دستگاه قضایی تسليت می‌گويم. بی‏شك فقدان آن مرحوم، خللی در روند تلاش‌های مجموعه دستگاه قضایی ايجاد نخواهد كرد و از اين پس نيز بيش از پيش شاهد تلاش و خدمت‌رسانی همكاران وی در دستگاه قضایی خواهيم بود.»