سبک‌های عزاداری در مقایسه با گذشته تخصصی‌تر شده است

صبح قزوین ؛
"ای فرزندم به شیعیانم سلام مرا برسان و به آنان بگو، پدرم غریب و دور از وطن و در راه خدا شهید شد او را ندبه کنید و بر او گریه و عزاداری نمایید" این جمله ای است که بزرگ شهید دشت کربلا در آخرین لحظات، قبل از شهادت خطاب به فرزندش امام زین العابدین (ع) گفت.
دستور امام بر زمین نماند و از عصر روز عاشورا تا همین امروز، شیعیان شیفته امام حسین(ع) در سالروز شهادت او چون عزادارانی که تازه عزیزی از دست داده باشند گریه و زاری می کنند.
در سرزمین‌های اسلامی و به خصوص ایران اولین باری که عزاداری برای امام سوم شیعیان مرسوم شد در سالگشت حادثه عاشورا و در زمان حکومت خاندان آل بویه بود، آل بویه از خاندان اصیل ایرانی و شیعی مذهب ساکن منطقه دیلمان ایران بودند؛ تا پیش از آن عصر، شیعه قدرت سیاسی در دست نداشت و با به قدرت رسیدن آل بویه، شیعیان توانستند عزاداری علنی داشته باشد.
تغییر حکومت‌ها در بازه‌های زمانی مختلف سبب شد تا در دوره‌ای این عزاداری‌ها با فراغ بال و به صورت علنی و در عصری دیگر در خفا و داخل منازل انجام شود.
پیروز شدن انقلاب همچون دمیدن خون تازه‌ای در رگ‌های شیعیان و سنت‌های عاشورایی بود، از آن تاریخ تاکنون همه شیوه‌های مقبول و مرسوم عزاداری در نقاط مختلف ایران پیاده و اجرا می‌شود.
سعید افزونتر از اساتید دانشگاه و صاحب نظر در این حوزه، در خصوص تغییر سنت‌های عزاداری قزوین از گذشته تاکنون می‌گوید: تقریبا تمام اشکال و سنت‌های عزاداری در قزوین از گذشته تاکنون حفظ شده‌اند اما تمایل و رغبت مردم به برخی انواع عزاداری مانند تعزیه کمتر از گذشته شده است.
وی ادامه می‌دهد: امروزه اشکال عزاداری به سمت تخصصی شدن سوق پیدا کرده است چراکه در گذشته مثلا قاری قرآن هم مجری تعزیه بود و هم نوحه سرایی می کرد اما در حال حاضر تمام این حوزه‌ها از هم جدا شده و تخصصی شده‌اند.
این کارشناس اضافه می‌کند: در حال حاضر فضای فرهنگ موسیقیایی یک نوحه‌خوان با فضای موسیقیایی یک روضه‌خوان متفاوت است اما در گذشته این فضاها بسیار به یکدیگر نزدیک بود.
افزونتر بیان می‌کند: در گذشته منابع استفاده شده برای نوحه‌خوانی، روضه‌خوانی و سایر اشکال عزاداری تقریبا مشترک بود اما در حال حاضر این روند بسیار متفاوت شده و هر کدام از اشکال عزاداری منابع و ماخذ مختص به خود را دارند.
وی با بیان اینکه امروزه تعزیه‌خوانی در جامعه شهری طرفداران چندانی ندارد، عنوان می‌کند: در حال حاضر تعزیه‌خوانی در برخی روستاهای اطراف قزوین از اقبال بسیار خوبی برخوردار است و از مدت‌ها قبل از شروع ایام محرم درصدد مهیا کردن فضا و امکانات لازم برای این مراسم هستند؛ این شکل عزاداری در حال حاضر طرفداران چندانی در محدوده شهری ندارد.
این مدرس دانشگاه با اشاره به اجرای ساده‌تر مراسمات عزاداری در گذشته، اظهار می‌کند: اجرای مراسمات دسته‌گردانی و چنین برنامه‌هایی در گذشته ساده‌تر انجام می‌شد اما در حال حاضر تمایل برخی به استفاده از ادواتی همچون طبل و ... این مراسمات را تبدیل به برنامه‌هایی خودنمایانه کرده است.
افزونتر با بیان اینکه تمام این مراسمات زیرمجموعه ذکر هستند، ادامه می‌دهد: مراسمات عزاداری به نوعی برای یادآوری و زنده نگاه‌داشتن راه و هدف شهدای کربلا است و باید با خلوص نیت انجام شود.
وی با بیان اینکه از گذشته تاکنون هر شهری سبک خاصی در اجرای مراسمات عزاداری داشته، خاطرنشان کرد: قزوین نیز سبک خاصی در زمینه نوحه‌خوانی و سینه‌زانی دارد که منحصر به فرد بوده که در حال حاضر در چند مکان محدود اجرا می‌شود چرا که امروزه هیئتی در شهر نداریم که مثلا از 6 ماه قبل سینه‌زنان و میانداران در آن شروع به تمرین کنند.
انتهای پیام/9003