محمد حکاک قزوینی در گفتگو با خبرنگار فرهنگ و هنر پایگاه خبری تحلیلی «صبح قزوین»، اظهار کرد: علاقه به فلسفه و شناخت پیرامون از ابتدا در انسان وجود دارد برای مثال می‌خواهد بداند حقیقت اخلاق چیست که می‌شود فلسفه اخلاق و با علم اخلاق فرق دارد، فلسفه سیاست ، فلسفه معرفت ، فلسفه زندگی و امثال این‌ها را هم داریم و مهم‌ترین بخش فلسفه، فلسفه وجود «متافیزیک» است.
حکاک تصریح کرد: متافیزیک بحثی است درباره مسائلی همچون علت و معلول و وجود و امکان وبحثی درباره خداوند است. بشر همیشه به این مسائل می‌اندیشیده است اما آنچه به طور مکتوب در تاریخ داریم به حدود دو هزار و ۶۰۰ سال پیش زمان «تالس، فیلسوف یونانی» بازمی‌گردد.تالس آغازگر فلسفه است و سقراط، افلاطون و ارسطو هم ۱۰۰ سال بعد از او به عرصه آمدند.
وی با تاکید بر اینکه ایران در تاریخ فلسفه جهان جایگاه ممتازی دارد، گفت: فیلسوفان ایرانی در دوره اسلامی که سابقه آنها به حدود بیش از هزار سال می‌رسد یعنی از زمان فارابی و بعد ابن‌سینا و ... جایگاه ممتازی را دارا هستند.
استاد فلسفه دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) ادامه داد: این فیلسوفان فلسفه یونانی را از طریق تجربه و ترجمه دریافت کرده و آن را پرورانده و وسیع کردند و آنها برهان‌های بیشتری را بر مسائل رسیده از یونان اقامه کرده و مسائل جدید طرح کردند؛ بنابراین فلسفه ایران یک جایگاه بسیار مهمی در تاریخ فلسفه جهانی دارد.
وی در ارتباط با پیشینه فیلسوفان ایرانی در جهان اذعان کرد: فلسفه ابن‌سینا و فارابی در قرون وسطی به زبان لاتین ترجمه می‌شود و اروپایی‌ها هم با فلسفه اسلامی و هم با فلسفه یونانی خودشان از طریق فیلسوفان ایرانی آشنا می‌شوند که البته در آن زمان به زبان عربی می‌نوشتند زیرا زبان علم در جهان اسلام تا حدود ۱۰۰ سال پیش حتی در ایران هم زبان عربی بوده است.
حکاک اظهار کرد: اینکه می‌گویم ایرانی، به جهت این است که سهم اساسی در فلسفه دوره اسلامی از آن ایرانیان است.
این استاد دانشگاه عنوان کرد: بعد از قرون وسطی تا ۸۰ و ۹۰ سال پیش اروپایی‌ها فکر می‌کردند فلسفه اسلامی به ابن‌رشد ختم می‌شود البته، ابن‌رشد ایرانی نبود ولی فیلسوف مسلمان بود تا اینکه در سال‌های دور که گفته شد هانری کُربن، فیلسوف غربی و مستشره با فلسفه بعد از ابن‌رشد و فلسفه اشراقی و فلسفه ملاصدرا آشنا شد و آنها را به غربی‌ها معرفی کرد و غربی‌ها به این موضوع که فلسفه بعد از ابن‌رشد هم ادامه پیدا کرده و ما فیلسوفان بزرگ و برجسته‌ای داشتیم پی بردند.
وی در رابطه با روند رشد فلسفه گفت: این روند، روند رو به رشدی بوده است و حوزه‌های فلسفه در ایران رونق داشته است و در حوزه‌های علمیه وجود داشته و در دانشگاه‌ها هم از زمان تاسیس دانشگاه تهران به بعد رشته فلسفه دایر شد.
حکاک عنوان کرد: متاسفانه دانشجویان در رشته فلسفه بدون سنجش‌های دقیق و بدون اینکه دانشجو علاقه‌ای به فلسفه یا استعداد آن را داشته باشد وارد این رشته می‌شود و تا مقاطع بالای لیسانس، فوق‌لیسانس و دکتری می‌رود در حالی که اثرگذاری بارزی ندارد.
استاد فلسفه دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) تاکید کرد: ارجاع به فیلسوفان و محققین بزرگ فلسفه اسلامی همچنان وجود دارد و همچنان کنگره‌ها و سمینارهایی در این زمینه برگزار می‌شود.
وی با اشاره به عدم پرورش فیلسوف حاذق در ایران بیان کرد: فلسفه نظریه‌پردازی کار ساده‌ای نیست خصوصاً در حوزه متافیزیک که هزار سال از فلسفه ایرانی اسلامی در این زمینه گذشته است.
حکاک افزود: ایران صاحب بیشتر از سه مکتب و موسس فلسفه نیست که شامل فیلسوفانی از جمله ابن‌سینا، شیخ اشراق و ملاصدرا است که ابن‌سینا مؤسس و قوام‌دهنده مکتب «مشا» است و البته قبل از او فارابی زمینه را آماده کرده بود.
وی ادامه داد: بعد از ابن‌سینا، شیخ اشراق، مؤسس فلسفه اشراق و بعد هم ملاصدرا در چهارصد سال پیش که مؤسس فلسفه ملاصدرا است.
این استاد دانشگاه، علامه طباطبایی و شهید مطهری را فیلسوفان حکمت متعالی در زمان معاصر نام برد و گفت: بعد از علامه هم باز افرادی را داریم که در کتاب‌ها و مقاله‌هایشان نوآوری‌هایی دارند اما آن تنوعی که در فلسفه غربی وجود داشته نیز در فلسفه ایران دیده نمی‌شود.
وی افزود: پیوند فلسفه غرب با مسائل روز اجتماعی، سیاسی و فرهنگی سبب تنوع در این فلسفه شده اما دلیلی بر استحکام آن نیست.
حکاک در پایان بیان کرد: جای فلسفه ایرانی اسلامی در حوزه هنر، سینما، محیط‌زیست، تکنولوژی و بسیاری از موضوعات روز خالی است.
انتهای خبر/۲۰۰۵
دیدگاه ها