مرگ‌های زهر ماری

به گزارش سرویس اجتماعی صبح قزوین به نقل از شهروندآنلاین ؛ این روزها آمار مرگ‌های الکلی افزایش یافته و این موج نامیمون در بسیاری از استان‌ها به راه افتاده است. ماجرا از استان البرز شروع شد و در یک روز مصرف الکل جان 14نفر را گرفت و صد نفری را راهی بیمارستان کرد. طبق گفته رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان البرز همچنان 40نفر از مسموم‌شدگان، در بیمارستان‌های کرج و حاشیه‌هایش تحت مداوا قرار دارند، درحالی‌که پنج‌نفرشان در بخش مراقبت‌های ویژه هستند و تنفس چهار نفر هم، با لوله‌گذاری (اینتوبه) ممکن شده است، اما این ماجرا کم‌کم به استان‌های دیگر هم رسید. مصرف الکل‌های تقلبی در هرمزگان و کردستان نیز خبر‌ساز شد و در کردستان دو نفر را کشت و یک نفر را کور کرد.

مصرف مشروبات الکلی امروزه یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش مرگ‌ومیر در جهان است که مصرف آن نه‌تنها به‌طور مستقیم می‌تواند آدمی را بکشد بلکه اثرات و مشکلاتی به جا می‌گذارد که می‌تواند به مرگ افراد منتهی شود.

برای مثال با تأثیرگذاری مصرف مشروبات الکلی بر بیماری‌های قلبی، بی‌نظمی‌های رفتاری و ذهنی، تصادف‌های جاده‌ای و حتی خودکشی، نرخ مرگ‌ومیر در جوامع را افزایش می‌دهد.

گزارش سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۱۸ نشان می‌دهد ۱۳.۵ درصد از مرگ‌ومیرهای افراد بین ۲۰ تا ۳۹ سال به‌دلیل مصرف مشروبات الکلی است. بررسی‌ها نشان می‌دهد از هر ‍۱۰ مرگ زودرس در گوشه و کنار دنیا، یک مورد مستقیما با مصرف الکل ارتباط دارد.

در واقع هر سال مصرف الکل جان 3میلیون نفر را به‌طور مستقیم می‌گیرد و در ۲۶ سال اخیر در جهان، ۲.۸ میلیون نفر در اثر مصرف الکل به مرگ زودرس دچار شدند. بعضی از آنها از سرطان و امراض قلب و عروق درگذشتند و بعضی دیگر به بیماری‌های واگیردار نظیر سل مبتلا بودند، مرگ بعضی، از صدمات عمدی مثل خشونت و خودآزاری ناشی شد و برخی دیگر، از صدمات ناخواسته جان باختند، مثل تصادفات رانندگی، غرق شدن در آب، یا سوختن در حریق.

قانون مجازات اسلامی، بخش تعزیرات، ماده 702می‌گوید: «هرکس مشروبات الکلی بسازد، بخرد، بفروشد، در معرض فروش قرار دهد یا حمل و نگهداری کند یا در اختیار دیگری قرار دهد، به 6ماه تا یک‌سال حبس و تا 74ضربه شلاق و نیز پرداخت جزای نقدی به میزان 5برابر ارزش عرفی (تجاری) کالای یادشده محکوم می‌شود.»

عباس شیری، متخصص طب اورژانس درباره مسمومیت با الکل به «شهروند» توضیح می‌دهد که علائم مسمومیت ناشی از مصرف الکل تقلبی ممکن است ساعت‌ها بعد از نوشیدن سراغ فرد بیاید. تاجایی که حتی فرد مسموم فراموش کند الکل مصرف کرده است. این یعنی برعکس تصور عموم در ساعت‌های اولیه مصرف الکل تقلبی ممکن است هیچ علائمی بروز پیدا نکند. درواقع علائم مسمومیت با الکل معمولا حدود 12تا 24ساعت بعد از مصرف خودش را نشان می‌دهد، ‌دقیقا زمانی که اتانول مصرفی موجود در خون کم می‌شود و میزان متانول غیراستاندارد موجود در مشروب کارش را شروع می‌کند. درواقع باید بگوییم فرآیند مسمومیت فرد شروع می‌شود.

او توضیح می‌دهد که مسمومان متانول با علائمی چون تهوع، استفراغ، احساس ناخوشایند شدید، تنفس تند، تعریق و تاری دید به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند. فاجعه، زمانی رخ می‌دهد که بدانیم در اثر این مسمومیت، فرد در هر ساعت، یک دهم از بینایی خود را از دست می‌دهد و طی 10ساعت اگر کمک‌های پزشکی انجام نشود، کاملا نابینا می‌شود. ضمن اینکه بسته به میزان مسمومیت، علاوه بر نابینایی، از دست دادن هوشیاری، کما و در نهایت مرگ نیز مورد انتظار است.

این پزشک اورژانس توضیح می‌دهد که برای نجات مسمومان الکل نباید زمان طلایی را از دست داد. مهم رسیدن به موقع فرد به مراکز درمانی است اما متأسفانه این زمان در بسیاری از مواقع از دست می‌رود. دلیلش هم قبح اجتماعی، مسائل شرعی و نگرانی از مجازات تعیین شده در قانون و… است که باعث می‌شود افراد با وجود شروع علائم، دیر به مراکز درمانی مراجعه کنند.

محمد علیمردانی، متخصص فلوشیپ سم‌شناسی بالینی و مسمومیت‌ها و عضو انجمن سم‌شناسی توضیح می‌دهد که متأسفانه مشکلی که ما درخصوص مصرف مشروبات الکلی با آن روبه‌رو هستیم، این است که نمی‌دانیم بیمار چه چیزی مصرف کرده است. این بیماران، 48تا 72ساعت بعد از مصرف مشروب با علایم متانول مواجه می‌شوند و در مراجعه به مرکز درمانی هم، درحالی‌که ممکن است مسمومیت متانول تا مرحله اسیدوز متابولیک و درگیری کلیه‌ها پیش رفته باشد، معمولا مصرف مشروب را کتمان می‌کنند. بنابراین، علاوه بر اینکه تأخیر مراجعه این بیماران، درمان‌شان را با چالش جدی مواجه می‌کند، چون نمی‌توانیم شرح حال صحیح و درستی از ساعت‌های پیش از مسمومیت بگیریم، صرفا با مشاهده علایم بالینی، اسیدوز،  به‌خصوص تاری دید و اختلال بینایی، به مصرف الکل شک می‌کنیم اما به‌دلیل اینکه در اورژانس بیمارستان‌ها، کیت تشخیصی برای سنجش سطح الکل خون موجود نیست، باید برای تشخیص سمی بودن خون از همکاران پزشکی قانونی کمک بگیریم. حتی اگر این اقدام‌ها را هم بتوانیم به سرعت پیش ببریم، متأسفانه پادزهر برای خنثی کردن متانول در اختیار نداریم، چون بهترین پادزهر متانول، داروی فومپیزول است که نه تنها در ایران به میزان بسیار کم وجود دارد بلکه  با وجود آمار بالای مسمومیت‌های متانول در کشور، حتی به شکل یارانه‌ای و برای نیاز اورژانس‌های بیمارستانی هم وارد نمی‌شود و بنابراین، تنها امکان موجود، دیالیز است.

او بر این باور است که گاهی علائم مسمومیت خودش را دیر نشان می‌دهد. درواقع در این مرحله متانول توسط آنزیم‌های کبد جذب شده و روی عصب بینایی تاثیر می‌گذارد و شروع به تخریب اعضای بدن ازجمله کبد، مغز، ریه، چشم و حتی لوزالمعده می‌کند. این مراحل، حداقل 18ساعت طول می‌کشد، چون خاصیت متانول، جذب تدریجی است. بعد از گذشت این زمان هم، افت عملکرد بیمار به‌دلیل تاری دید، اختلال بینایی، تهوع و استفراغ زمانبر است و به همین دلیل، گاهی ما با بیمارانی مواجهیم که 48ساعت از جذب متانول در بدن‌شان گذشته و در این موارد، تقریبا اقدامی برای نجات آنها ممکن نیست، چون اغلب بیماران دچار خونریزی مغزی هم می‌شوند یا سطح هوشیاریشان در حدی کاهش می‌یابد که به دیالیز و سم‌زدایی خون هم جواب نمی‌دهند و به زندگی نباتی می‌رسند و در نهایت فوت می‌‌کنند.

اینکه در مدت 3روز 120نفر به‌دلیل مسمومیت با مشروبات الکلی فقط در استان البرز راهی بیمارستان می‌شوند و 14نفر از آنها جان خود را از دست می‌دهند، نشان‌دهنده این واقعیت تلخ است که سودجویان همچنان دست‌شان باز است.

انتهای پیام/1404