به گزارش خبرنگار ورزشی
صبح قزوین، ورزش باستانی و زورخانه‌ای ایران از آن دست ورزش‌هایی است که در کنار تقویت عضلانی و ایجاد آمادگی جسمانی در بدن، روح معنویت و فتوت را نیز در انسان تقویت می‌کند.
ورزشی که برای تمام آداب و حرکاتش فلسفه خاصی وجود دارد و همه آنان برخواسته از روح پهلوانی و جوانمردی قهرمانان و دلاوران افسانه‌ای ایران زمین و مولای متقیان؛ امام علی(ع) و دیگر بزرگان دین است.
به مناسبت ۱۷ شوال روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای فرصتی شد تا با ابوالفضل خسته‌بند، رئیس هیات ورزش‌های پهلوانی و زورخانه‌ای استان و رییس کمیته مسابقات ورزش‌های زورخانه‌ای به گفتگو نشسته که ماحصل آن را در ذیل می‌خوانید:
قدمت 600 ساله ورزش باستانی در قزوین
رئیس هیات ورزش‌های پهلوانی و زورخانه‌ای استان قزوین در گفتگو با خبرنگار
صبح قزوین با اشاره به پیشینه 600 و اندی ساله ورزش پهلوانی در قزوین اظهار کرد: اولین زورخانه قزوین جنب دروازه درب کوشک قزوین با نام «زوارخانه» بیش از 600 سال پیش احداث شده و محلی برای استراحت و اسکان مهمان‌هایی بوده که قصد ورود به محوطه شهر قزوین داشتند.
وی ادامه داد: پهلوانان شهر قزوین با این پیش‌قراولان و مهمان‌ها در این محل زورآزمایی کرده و کشتی می‌گرفتند تا به اصطلاح ضرب شستی به مهمان نشان دهند که بعدها نام این محل به زورخانه تغییر پیدا کرد.
خسته‌بند با بیان اینکه در گذشته بیش از 50 زورخانه در شهر قزوین وجود داشته تصریح کرد: از قدیمی‌ترین زورخانه‌های فعال قزوین می‌توان به زورخانه باباشاهوردی واقع در خیابان امام خمینی انتهای بازار علافها، زورخانه نائب صدر واقع در خیابان شهدا و زورخانه آقای خیرخواه در خیابان طالقانی اشاره کرد.
رئیس هیات ورزش‌های پهلوانی و زورخانه‌ای استان قزوین بیان کرد: در گذشته بر سر هر کوچه و گذری یک زورخانه که محل زورآزمایی پهلوان محله پهلوانان دیگر محلات بوده وجود داشته است که به مرور از تعداد آن کاسته شده است.
وی افزود: ما در شهر قزوین کشتی‌گیران و ورزشکاران به نامی همچون رستم اسلام‌پور، عیسی باقرآبادی، مهدی یعقوبی، پهلوان عبادی، شعبان بابااولادی، برادران شیخی، سید عظیم مومنی، محمود باباشاهوردی، عباس روغنگیر و محمد فتحی و ده‌ها پهلوان دیگر داشته و داریم که به لحاظ مرام پهلوانی و قهرمانی جزو ورزشکاران مطرح کشور بودهاند.
خسته‌بند اظهار کرد: در گذشته زمانی که کشتی‌گیران ترکیه و روسیه و دیگر کشورها برای مبارزه وارد ایران می‌شدند، شهر به شهر رفته و و در هر شهری حریفان را خاک کرده و به شهر دیگر می‌رفتند و اما این کشتی‌گیران در مقابل پهلوانان و کشتی‌گیران قزوین کم آورده و زمین‌گیر می‌شدند.
رییس کمیته مسابقات ورزش‌های زورخانه‌ای کشور تصریح کرد: در گذشته کشتی پهلوانی در داخل گود انجام می‌شد، اما از سال 1318 این مسابقات در داخل تشک کشتی انجام شد که در همان سال کشتی‌گیر قزوینی عباس روغنگیر و در سال بعد پهلوان محمد فتحی از قزوین نائب قهرمان ایران شد.
10 ورزشکار قزوینی عضو تیم ملی هستند
وی با اشاره به اینکه استان قزوین جزو استان‌های پرسابقه در زمینه ورزش‌های زورخانه‌ای و پهلوانی است، تاکید کرد: با وجود رکود چندین ساله این ورزش در چند دهه گذشته، خوشبختانه استان قزوین قریب یک دهه است که در چندین رشته در رده‌های مختلف سنی نونهالان، نوجوانان و جوانان و بزرگسالان عنوان‌دار کشور است.
خسته‌بند افزود: اشخاصی همچون: ابوالفضل ملامجیدی قهرمان کباده نونهالان ایران، ابوالفضل عسگری قهرمان کباده نوجوانان، سیدامیرعباس حسینی قهرمان چرخ ایران، سیدعباس مددخانی قهرمان کباده بزرگسالان، فاضل خدابنده نفر سوم کشتی پهلوانی، حامدامینی قهرمان مرشدی و عضو تیم ملی ایران و علیرضا امینی قهرمان مرشدی و عضو تیم ملی نوجوانان ایران، از جمله عنوان‌داران این ورزش در استان قزوین هستند.
رئیس هیات ورزش‌های پهلوانی و زورخانه‌ای استان قزوین با بیان اینکه با اقدامات و تلاش‌های صورت گرفته استان قزوین توانسته به جایگاه خوبی در سطح کشور دست پیدا کند، تصریح کرد: 10 نفر از ورزشکاران ما در رده‌های مختلف سنی عضو تیم ملی ورزش‌های پهلوانی هستند که شامل: سیدامیرعباس حسینی، علیرضا امینی ، حامد امینی، ابوالفضل عسگری، ابوالفضل ملامجیدی، میکائیل افشار،عارف مستغنی، صالح خمسه، سیدعباس مددخانی و فاضل خدابنده در رده نوجوانان و جوانان از تیم قزوین استعدادیابی و به اردوی تیم ملی دعوت شدند.
استان قزوین بیش از 700 ورزشکار باستانی دارد
خسته‌بند در ادامه اظهار کرد: بنده حدود 45 سال است با ورزش زورخانه‌ای آشنا و به تمام کاستی‌ها و موانع این ورزش در استان قزوین آگاه هستم، لذا یکی از برنامه‌های اصلی من در هیات ورزش‌های زورخانه‌ای قزوین تمرکز بر رشته پایه و تربیت و جذب ورزشکاران نونهال و نوجوان در راستای سرمایه‌گذاری برای آینده است.
وی ادامه داد: در گذشته با توجه به اینکه عمده ورزشکاران ما به سن کهولت رسیده و کم‌کم از جرگه ورزش خارج شده بودند، برای قهرمانی هیچ حرفی برای گفتن نداشتیم، جهت جذب و تربیت ورزشکار نونهال و نوجوان از مدارس شروع کرده و با حضور در مدارس و آشنا ساختن آنان با ورزش پهلوانی و دعوت از دانش‌آموزان مدارس برای حضور در زورخانه، به دنبال جذب نیروی مستعد و جوان و آموزش در این رشته بودیم.
رییس کمیته مسابقات فدراسیون کشور گفت: تیم‌داری و حضور ورزشکاران استان قزوین در رقابت‌های کشوری و کسب عناوین مختلف قهرمانی، تربیت ۱۷ مربی کارآمد و فعال برای آموزش و ارتقا سطح این ورزش در بین نوجوانان و جوانان از جمله اقدامات هیات ورزش‌های زورخانه‌ای استان در چند سال اخیر بوده است.
وی با اشاره به تربیت 100 ورزشکار نونهال و 15 مرشد در قزوین، یادآور شد: خوشبختانه با تربیت این تعداد ورزشکار نونهال در آینده حرف خوبی برای قهرمانی خواهیم داشت که در این راستا امسال زورخانه شهید رجایی به عنوان آکادمی رسمی فدراسیون با نام تیم شهید طیب حاج رضایی به منظور کشف استعدادهای نوجوان ثبت شده است.
خسته‌بند خاطرنشان کرد: نهادینه کردن ورزش زورخانه‌ای در میان اقشار مختلف استان قزوین یکی از مهمترین و با اولویت‌ترین‌های برنامه‌های این هیات است تا آنجایی که با معرفی، راه اندازی، آموزش و برگزاری مسابقات این رشته اصیل در مدارس، مجموعه نیروی انتظامی، ارتش، بسیج، سازمان زندان‌ها و غیره توانسته‌ایم نتایج خوبی را در این بخش شاهد باشیم.
این پیشکسوت ورزش زورخانه‌ای در قزوین بیان کرد: بیش از 700 ورزشکار در رده سنی بزرگسالان و پیشکسوتان به ورزش پهلوانی صورت سنتی در گودهای زورخانه‌ای مشغول هستند و حدود 320 ورزشکار جوان و نوجوان هم به صورت نوین و حرفه‌ای این ورزش را در استان قزوین دنبال می‌کنند.
وی با بیان اینکه ورزشکاران پهلوانی از سردرمداران دفاع از حریت و تمامیت ارضی ایران در طول تاریخ بودهاند، گفت: استان قزوین در طول دوران دفاع مقدس بیش از 40 شهید و 32 جانباز ورزشکار زورخانه‌ای به اسلام و نظام مقدس جمهوری اسلامی تقدیم کرده است که این نشان از نهادینه شدن فرهنگ ایثار و مردانگی در ورزشکاران این رشته است.
ساخت اولین زورخانه توسط پوریای ولی
خسته‌بند در ادامه با اشاره به تاریخچه ورزش زورخانه‌ای در ایران یادآور شد: در سال 624 زمانی که مغول به ایران حمله کرد، به جهت اینکه بتوانند قوای جنگنده ایرانیان را در آوردگاه‌ها تضعیف کنند و تصمیم گرفتند این آوردگاه‌ها که محل آموزش رزم به کودکان بوده است را جمع‌آوری کنند.
وی افزود: مغ‌ها و یا همان فرمانروایان مذهبی در گذشته به پهلوانان ایرانی پیشنهاد می‌دهند که در کنار رودها همان جایی که آن زمان آیین مهری را انجام می‌دادند دور از چشم مغول ورزش و حرکات ورزشی را انجام دهند تا بتوانند قوای خود را تقویت کنند.
این پیشکسوت ورزش زورخانه‌ای تصریح کرد: در همین راستا به تاسی از گرز میله زورخانه، به جای سپر سنگ، به جای کمان کباده را طراحی کردند؛ در آن زمان مغ وسط میدان و مغبچه‌ها در دور آن حرکات ورزشی را انجام می‌دادند، شبیه همان چیزی که در زورخانه‌های امروزی توسط میاندار انجام می‌شود، این ادوات و اقلام به مرور سبکتر شد تا به شکل امروزی درآمده است.
خسته‌بند ادامه داد: اولین زورخانه در سال 724 توسط محمود قتالی خوارزمی یا همان پهلوان «پوریای ولی» تاسیس شد که به صورت تخصصی و البته بدوی به ورزش زورخانه‌ای می‌پرداخت.
وی اشاره به رسم گلریزان در قدیم تصریح کرد: رسم گلریزان از 300 سال پیش اولین بار توسط پهلوان "علی میرزای همدانی " به وجود آمد، در گذشته رسم بر این بود که هر پهلوانی که بعد از رزم‌های مختلف و شکست پی در پی حریفانش به عنوان پهلوان پهلوانان یک شهر و یا محله انتخاب می‌شد، بعد از پایان کشتی لنگ کمر را باز کرده و بانوان از اتاقک بالای گود بر سر و روی پهلوان پیروز گل می‌ریختند، و مردان نیز هدایای خود برای این پهلوان در درون لنگ می‌انداختند.
رئیس هیات ورزش‌های پهلوانی استان اظهار کرد: اولین بار پهلوان علی میرزا که از روز گذشته مبارزه خود از گرفتاری یک خانواده بی‌سرپرست آگاه بود با پهن کردن لنگ و شرح رنج خانواده گرفتار از حاضرین در زورخانه می‌خواهد تا به جای تقدیر از وی، گل سرخ کمک‌های خود را برای اعطا به خانواده گرفتار روی لنگ بریزند که این گونه می‌شود که مراسم گلریزان با همت پهلوانان محل و مردم نوعدوست برای حمایت از افراد گرفتار و بی‌بضاعت برگزار می‌شد.
وی ادامه داد: در واقع گلریزان به معنای رایج اجتماعی آن زاییده فرهنگ فتوت و پهلوانی مبتنی بر الگوهایی همچون "پوریای ولی" و پهلوان "علی میرزای همدانی " است که با ریختن گل بر سر پهلوانان به گردآوری کمک برای افراد گرفتار و دربند گسترش و به معنای امروزی گسترش پیدا کرده است.
خسته‌بند خاطرنشان کرد: ورزش‌های زورخانه‌ای به عنوان میراثی فرهنگی، نمادی از هویت دینی، ملی و تاریخی ایرانیان است که با تلفیق معنویت، اخلاق و هنر از روزگاران قدیم تاکنون رواج داشته است و نسل به نسل منتقل شده است.
وی ادامه داد: ورزش پهلوانی تهی از جهت دهی‌های مادی است، در آیین پهلوانی آنچه جایگاه فرد را معین خواهد کرد، سلسله مراتبی است که یک پهلوان در بخش‌های مختلف کسب کرده، در این ورزش روح ورزشکار با نوای مرشد صیقل داده می‌شود، همان نوایی که با اشعار و ثنای حضرت علی (ع) همراه است.
این پیشکسوت ورزش پهلوانی خاطرنشان کرد: در این ورزش تمام حرکات و آداب فلسفه خاصی دارد، نحوه ورود ورزشکاران به گود، شروع ورزش، نواختن زنگ‌ها، حتی نحوه ورود به زورخانه‌هم اداب خاص خود را دارد و سلسله مراتب پیشکسوتی در ان به خوبی رعایت شده است.
خسته‌بند تصریح کرد: ورزشکار در ابتدای ورود به زورخانه باید به حالت تعظیم وارد شود تا بداند نخستین اصل قهرمانی اُفتادگی است، احترام ویژه به سادات و به مو سفیدهای گود و بزرگان رشته از جمله مولفه‌هایی است که به این ورزش اهمیت زیادی داده است که این شیوه از احترام می‌تواند الگوی مناسبی برای دیگر ورزش‌های وارداتی باشد.
رییس کمیته مسابقات فدراسیون کشور در پایان با اشاره به استفاده از ابزار ورزش پهلوانی در راستای ترویج مبانی ناب فرهنگ ایرانی اسلامی، گفت: ورزش زورخانه‌ای در راستای فرهنگ جوانمردی و پهلوانی می‌تواند مانع بسیاری از خطرات و آسیب‌ها در جامعه شود، افراد با روی آوردن به این ورزش راه و رسم زندگی جوانمردانه را می‌آموزند و کمتر مرتکب خطا و اشتباه می‌شوند.
انتهای پیام/2001
دیدگاه ها