افزایش نیاز به گروه‌های خونی O منفی و A منفی در قزوین

شروع فصل سرما و بروز بیماری‌های گوناگون موجب می‌شود استقبال مردم از اهدای خون در این فصل‌ها کاهش یابد. این در حالی است که نیاز به خون یک نیاز دائمی و مستمر برای بیماران نیازمند است. در این رابطه ایسنا با دکتر عباس طالبیان، مدیرکل انتقال خون استان قزوین به گفت‌وگو نشسته است.

اکنون وضعیت ذخایر خونی در استان قزوین به چه صورت است؟

استان قزوین در طول سال اغلب روزها در وضعیت سبز یعنی وضعیت مطلوب ذخایر خونی قرار دارد. در آذر ماه به‌طور میانگین ذخیره خون ما ۸۲۴ واحد بوده است، یعنی ما برای ۹.۵ تا ۱۰ روز ذخیره خون داریم. در آذر ماه حداقل ذخیره خونی ۶.۵ روز و حداکثر ۹۰۰ واحد بوده است. در طول ۲۷ روزی که از آذر ماه گذشته است ما ۲ روز در وضعیت آبی ذخیره خون قرار داشتیم، معنای آبی این است که وضعیت خون‌دهی باید به همان روال ادامه داشته باشد.

معنای این رنگبندی‌ها را توضیح دهید.

وضعیت سبز به معنای وضعیت مطلوب است، یعنی ذخیره خونی بیش از ۸ روز است. آبی یعنی ذخیره خونی ۶ تا ۷.۹ روز است و خون‌دهی باید به همان روال ادامه یابد. نارنجی نیز محدوده خطر است، یعنی ذخایر خونی ۴ تا ۵.۹ روز است. قرمز نیز به معنای وضعیت بحرانی و ذخیره خونی زیر ۴ روز است. در ۲۷ آذر ماه، ذخیره خونی ما به‌طور میانگین ۱۰.۵ روز است، یعنی ما برای ۱۰.۵ روز خون ذخیره داریم. البته وضعیت ذخیره گروه‌های مختلف خونی متفاوت است، برای مثال در روز ۲۷ آذر وضعیت گروه خونی A منفی آبی است، یعنی برای ۸ روز ذخیره داریم، اما وضعیت گروه خونی B منفی سبز است یعنی برای ۱۱.۶ روز ذخیره خون داریم، اما در حالت کلی اکنون متوسط ذخیره خونی ما در وضعیت سبز بوده و برای ۱۰.۵ روز ذخیره داریم.

اکنون وضعیت ذخیره خون گروه‌های منفی در استان به چه صورت است؟

در رابطه با گروه‌های خونی منفی، بیشترین گروه خونی منفی که در آذر ماه در استان مصرف شده O منفی است. گروه خونی O منفی می‌تواند به تمام گروه‌ها خون بدهد، بنابراین مصرف آن بالاست، ما ۱۶۹۶ واحد مصرف گروه خونی O منفی داشته‌ایم، و کمترین میزان مصرف هم مربوط به گروه خونی AB منفی بوده است، چون این گروه خونی فقط می‌تواند به AB منفی خون بدهد. در آذر ماه بیشترین چالش ما گروه خونی AB منفی بوده که ما با کمبود این گروه خونی مواجه بوده‌ایم. در حالت کلی گروه‌های خونی A منفی، AB منفی و O منفی با چالش مواجه‌اند.

ذخیره گروه خونی O منفی در آذر ماه به مدت ۸ روز آبی شد و حتی در تاریخ ۲۰ آذر ماه نیز به سطح نارنجی رسید، و در بقیه روزها سبز بوده است. همچنین ذخیره گروه A منفی در آذر ماه ۳ روز نارنجی بود. بنابراین ما در گروه‌های خونی منفی علی‌الخصوص گروه‌های O منفی و A منفی چالش داریم و همیشه به این گروه‌ها نیازمندیم.

در حال حاضر ذخیره گروه خونی O منفی در استان ۴۴ واحد، A منفی ۲۶ واحد، B منفی ۲۹ واحد و AB منفی ۶ واحد است. البته تعداد این‌ها مهم نیست، این مهم است که در روز چند واحد از هر کدام مصرف می‌شوند. برای مثال ذخیره گروه O منفی ما ۴۴ واحد است، اما ممکن است همین تعداد هم برای ما بحران‌ساز باشد، اما ذخیره AB منفی ما که ۶ واحد است در معرض بحران نباشد، چون مصرف O منفی بیشتر و مصرف AB منفی کمتر است. ۴۴ واحد از گروه O منفی تقریباً برای مصرف ۱۰ روز است، ۶ واحد AB منفی ما نیز تقریباً در ۹ روز مصرف می‌شود. بیشترین مصرف ما در گروه خونی منفی‌ها، O منفی است چون می‌تواند به همه گروه‌ها خون بدهد.

وضعیت مصرف و اهدای پلاکت در استان چگونه است؟

از خون کاملی که از اهداکنندگان دریافت می‌شود، سه فرآورده اعم از گلبول‌قرمز، پلاکت و پلاسما گرفته می‌شود. ما از ابتدای سال جاری تاکنون ۲۸ هزار و ۸۹۴ واحد گلبول قرمز بین مراکز درمانی و پایگاه‌های تهران توزیع کرده‌ایم، که از این میزان ۱۸ هزار و ۸۸۲ واحد آن بین ۱۵ بیمارستان استان توزیع شده و ۱۰ هزار و ۱۲ واحد نیز به پایگاه‌های تهران انتقال یافته است.

پلاکت بیش از سایر فرآورده‌ها در کشور مصرف می‌شود. ما از ابتدای سال جاری تاکنون ۱۱ هزار و ۷۸۲ واحد پلاکت رندوم و ۸۲۶ واحد پلاکت آفرزیس بین مراکز درمانی توزیع کرده‌ایم. اگر اهداکننده یک واحد خون کامل اهدا کند و ما از این یک واحد خون، یک واحد پلاکت بگیریم، این پلاکت رندوم است، اما پلاکت آفرزیس یعنی ما از اهداکننده فقط پلاکت می‌گیریم، به این صورت که خون اهداکننده وارد دستگاهی به‌نام آفرزیس شده، پلاکت آن گرفته می‌شود و مابقی اجزای خون به بدن اهداکننده باز می‌گردد.

ما به‌طور متوسط روزانه ۵۰ واحد پلاکت مصرف داریم که این میزان ممکن است کاهش یا افزایش یابد. مرکز درمان بیماران سرطانی یعنی بیمارستان ولایت یکی از پرمصرف‌ترین مراکز مصرف‌کننده پلاکت است.

پلاکت تا چند روز قابل نگهداری است؟

پلاکت فقط ۳ روز قابل ذخیره‌سازی است، چون باید در دمای اتاق نگهداری شود و امکان رشد میکروب در آن وجود دارد، بنابراین باید هر روز اهدای خون داشته باشیم تا بتوانیم پلاکت را به بیماران نیازمند برسانیم، اما گلبول‌قرمز را می‌توانیم در دمای منفی ۳۵ درجه تا ۳۵ روز ذخیره کنیم.

در سال جاری وضعیت اهدای خون در استان قزوین چگونه بوده است؟

تعداد مراجعین ما در استان از ابتدای سال جاری تا روز ۲۷ آذر ماه، ۴۱ هزار و ۷۲۳ نفر بوده‌اند که از این تعداد ۳۷ هزار و ۷۱۱ نفر آقا و ۴ هزار و ۱۲ نفر خانم بوده‌اند، یعنی ۹ درصد از مراجعه‌کنندگان ما خانم بوده‌اند. از این تعداد ۳۰ هزار و ۷۰۳ نفر موفق به اهدای خون شده‌اند و بقیه به دلایل گوناگون از اهدای خون معاف شده‌اند. میزان مشارکت حضور خانم‌ها ۹ درصد بوده ولی میزان خانم‌هایی که موفق به اهدای خون شده‌اند ۶.۹ درصد بوده است، یعنی از هر ۱۰۰ نفری که موفق به خون دادن شده‌اند ۶.۹ درصد آن‌ها خانم بوده‌اند. از این تعداد افرادی که خون داده‌اند ۵۷.۶۸ درصد آن‌ها اهداکننده مستمر بوده‌اند. مستمر یعنی کسی که حداقل ۲ بار در طول سال خون اهدا می‌کند.

مردم برای اهدای خون در شهرستان‌های مختلف در چه روزها و ساعاتی به چه آدرسی مراجعه کنند؟

پایگاه ما در شهر قزوین واقع در چهارراه طالقانی است که همه روزه از ساعت ۸ صبح تا ساعت ۲۰ پذیرای اهداکنندگان عزیز است، البته همکاران ما پس از این ساعت نیز در مرکز حضور دارند تا بتوانند این خون‌ها را فرآوری کنند، یعنی هر خونی که در هر روز گرفته می‌شود باید فرآوری و آماده مصرف شود.

در پایگاه تاکستان نیز که واقع در خیابان اصلی، روبه‌روی شهرداری است، همه روزه از ساعت ۸ صبح تا ۱۳ خونگیری انجام می‌شود. در بوئین‌زهرا نیز هر هفته روزهای سه‌شنبه از ساعت ۸ صبح تا ۱۲:۳۰ در کانکس واقع در ساختمان هلال‌احمر خونگیری انجام می‌شود.

برنامه فعلی ما برای شهر آبیک اولین دوشنبه و آخرین دوشنبه هر ماه است که از ساعت ۸ صبح تا ۱۲،۳۰ در بیمارستان ولیعصر خونگیری داریم. در آوج هم ماهیانه یک بار خونگیری با هماهنگی قبلی انجام می‌شود.

ساکنین البرز نیز به‌دلیل نزدیکی به قزوین جهت اهدای خون به مرکز قزوین مراجعه می‌کنند. در حال رایزنی هستیم تا بتوانیم برای این شهرستان نیز برنامه‌ریزی‌هایی داشته باشیم، اما در حال حاضر برنامه مدونی برای شهرستان البرز نداریم. البته تیم سیار ما به شرکت‌های شهر صنعتی کاسپین و شهر صنعتی الوند مراجعه می‌کنند و خونگیری را به‌صورت سیار در این شرکت‌ها انجام می‌دهند.

اتوبوس سیار در استان نداریم که در خدمت اهداکنندگان روستایی نیز باشد؟

یکی از مشکلات ما در استان قزوین این است که اتوبوس سیار نداریم که بتوانیم در جاهایی که دورتر از قزوین هستند در خدمت اهداکنندگان باشیم.

شرایط اهدای خون و مدارک مورد نیاز برای اهداکنندگان را بفرمایید.

حداقل سن اهداکنندگان ۱۸ و حداکثر سن آن‌ها ۶۵ سال است. وزن اهداکنندگان نیز باید حداقل ۵۰ کیلوگرم باشد. عزیزانی که بیش از ۶۵ سال دارند، در صورتی که نخستین بار باشد که برای اهدای خون مراجعه می‌کنند از آن‌ها خونگیری نمی‌شود، اما از اهداکنندگان مستمر تا ۷۰ سالگی نیز خونگیری انجام می‌شود. مراجعه‌کنندگان نباید دچار بیماری‌های خاص مانند بیماری‌های قلبی-عروقی، افزایش فشار خون، بیماری قند و تیروئید کنترل نشده باشد، خانم‌های باردار و خانم‌هایی که در دوران عادت ماهیانه هستند نمی‌توانند خون اهدا کنند، افرادی که آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنند، در دوران مصرف و مدتی پس از مصرف نمی‌توانند خون اهدا کنند.

عزیزانی که برای نخستین بار جهت اهدای خون مراجعه می‌کنند الزاماً باید کارت ملی به همراه داشته باشند، اما دیگر اهداکنندگان که سابقه اهدای خون در پایگاه‌ها را داشته‌اند با کارت شناسایی عکس‌دار نیز می‌توانند خون اهدا کنند.

توصیه پایانی شما به هم‌استانی‌ها در روزهای سرد سال چیست؟

معمولاً در فصول سرد اهدای خون کم می‌شود و ما در این ایام نسبت به ماه‌های گرم ۱۰-۱۵ درصد افت مراجعه‌کننده داریم. از دلایل آن می‌توان کوتاه شدن روزها، سرمای هوا و افزایش بیماری‌ها را نام برد. بسیاری از اعمال جراحی غیر اورژانسی مانند اعمال جراحی زیبایی معمولاً در ماه‌های سرد انجام می‌شوند، بنابراین نیاز ما به فرآورده‌های خونی در فصول سرد افزایش می‌یابد اما تعداد مراجعین ما کم می‌شوند. انتظار ما این است که مردم ما را در فصل‌های سرد سال حمایت کنند که بتوانیم خون بیماران نیازمند را در بیمارستان‌ها تأمین کنیم، چرا که برای بیماران هیچ جایگزینی برای خون وجود ندارد.

انتهای پیام/1404
منبع : ایسنا