زندگینامه
دکتر محمدباقر قالیباف در شهریور ماه سال ١٣٤٠ در شهر ییلاقی طرقبه در خانواده ای مذهبی به دنیا آمد.
پدر ش از کسبه قدیم و از معتمدان دیار خود است. وضعیت متوسط زندگی باعث شد تا از همان ابتدا و در ایام فراغت از تحصیل به کار و کسب درآمد هم اهتمام ورزد.
حضور اجتماعي
اولین حضور اجتماعی وی در سن ١٦ سالگی و با حضور در سخنرانی های شهید کامیاب، آیت الله خامنه ای، شیخ علی تهرانی، شهید هاشمی نژاد و شهید دیالمه در مساجد بزرگ مشهد از جمله کرامت، امام حسن مجتبی(ع) و موسی الرضا(ع) رقم خورد.
یافته های قالیباف در این منبرنشینی ها و فضای پر تلاطم آن روزهای انقلاب که با مطالعه کتاب ها و اعلامیه های مختلف همراه بود، سمت و سوی فکری اش را شکل داد.
دوره تحصیلی دبیرستان او با فضای مبازراتی و انقلابی توأم شد تا فرصتی برای او باشد جهت حضور در فعالیت های اجتماعی و مطالعات عمیق سیاسی و مذهبی.
باورهای دینی در وی سبب شد تا به کمک هم کلاسی های دبیرستانی خود، انجمن اسلامی دانش آموزان را راه اندازی کنند، که این انجمن هسته اولیه انجمن اسلامی دانش آموزان خراسان و کشور شد.
در همین ایام (سال ١٣٥٦) بود که زلزله طبس روی داد. این حادثه مقارن با زمانی رخ داد، که رژیم پهلوی بیشتر به فکر سرکوب انقلابی ها بوده تا کمک به مردم زلزله زده، بدین ترتیب مردم خود دست به کار شدند و قالیباف کمک های مردم مشهد را جمع کرد و به طبس برد.
توانایی قالیباف در انجام این کار به حدی بود که در شورای ساخت طبس، عهده دار ساخت قسمتی از این شهر شد.
بعد از پيروزي انقلاب
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ١٣٥٧ تحرکات گروه های مخالف داخلی به اوج خود رسیده بود به طوری که انقلاب به پاسداری نیاز داشت؛ به این ترتیب سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به فرمان حضرت امام خمینی(ره) شکل گرفت و بلافاصله جنگ تحمیلی آغاز شد. بدین ترتیب قالیباف در سال ٥٨ و در سن ١٨ سالگی وارد جبهه شد و به دلیل قابلیت هایی که از خود نشان داد در سال ١٣٦١به عنوان فرمانده تیپ امام رضا(ع) و یک سال بعد در جایگاه فرمانده لشکر ٥ نصر خراسان انتخاب شد.
عقد و ازدواج قالیباف نیز یک سال بعد و در سال ١٣٦٢ توسط امام خمینی(ره) خوانده شد که حاصل این ازدواج ٣ فرزند است.
فرمانده لشکر ٥ نصر خراسان
قالیباف شهردار کنونی تهران، در سن 22 سالگي فرمانده لشکر ٥ نصر بود و در اغلب عملیاتهای دوران دفاع مقدس در کنار شهیدان سرافرازی همچون باکری، همت، خرازی، کاظمی، صیاد شیرازی به صیانت از انقلاب پرداخت و برادرش شهید حسن قالیباف نیز از نیروهای تحت فرماندهی وی بود که در عملیات کربلای ٤ به فیض شهادت نائل شد.
فرماندهی لشکر ٢٥ کربلا
پس از جنگ فرماندهی لشکر ٢٥ کربلا را عهده دار بود که زلزله عظیم منجیل اتفاق افتاد. در این واقعه تمام راههای ارتباطی بین تهران و شمال بسته شده بود. این لشکر به همراهی قالیباف با طی ١٥ کیلومتر پیاده روی اولین تیمی بود که خود را به محل حادثه رسانید و گروههای امداد و نجات اولیه توسط آنان تشکیل شد.
در سال ١٣٧٣مسئولیت قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) را پذیرفت. پروژه هایی همچون راه آهن ١٦٥ کیلومتری مشهد سرخس که ایران افغانستان، آذربایجان، قرقیزستان، قزاقستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان، پاکستان و ترکیه را به هم وصل می کند، گاز رسانی به ٥ استان مرکزی و غربی، ساخت سازه عظیم دریایی خلیج فارس و سد بزرگ کرخه از جمله توفیقات وی در این دوره مدیریت است.
درکنار این فعالیتها نیز در رشته جغرافیای سیاسی تا مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه تهران ادامه تحصیل داد.
فرمانده نيروي هوايي سپاه
در سال ١٣٧٦ به دستور مقام معظم رهبری عهده دار فرماندهی نیروی هوایی سپاه شد و باور بر تخصص گرایی باعث شد تا با گذراندن دوره های فشرده خلبانی در ایران و فرانسه مجوز پرواز با ایرباس را بدست آورد. ایشان هم اکنون نیز به صورت مرتب به عنوان خلبان هواپیمای ایرباس در شرکت هواپیمایی ایران ایر پروازهایی را انجام می دهد.
وی در همین ایام در کنکور دکتری شرکت کرده و در دانشگاه تربیت مدرس پذیرفته شد. و در سال ١٣٨٠ از پایان نامه دکترای وی با موضوع «بررسی سیر تکوین نهادهای محلی ایران در دوره معاصر» دفاع کرد و بعد از آن نیز به عنوان عضو هیات علمی رشته جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران و استادیاردانشگاه تربیت مدرس به کار تدریس مشغول است.
فرمانده نيروي انتظامي
در جریان اعتراضات دانشجویی ۱۸ تیر ۱۳۷۸، که استعفای هدایت لطیفیان، فرمانده وقت نیروی انتظامی، از خواستههای اصلی دانشجویان بود.
یک سال پس از اعتراضات دانشجویی تیرماه ۱۳۷۸ لطفیان از مقام خود استعفاء داد و قالیباف در سال ۱۳۷۹ با حکم رهبر معظم انقلاب، فرماندهی نیروی انتظامی ایران را عهدهدار شد.
قالیباف درباره حوادث تیرماه ۱۳۷۸ میگوید: آن روزها "اوج کمرنگی روابط پلیس با مردم و پلیس با دانشگاه بود.
از جمله اقدام های وی میتوان تجهیز کردن نیرو انتظامی به خودروهای روز دنیا مانند مرسدس بنز و تویوتا جهت نیروهای عملیاتی نام برد. گرچه فرمانده بعدی پلیس هزینه نگهداری این خودروها را بالا دانسته و برای فروش آنان اقدام کرد.
قالیباف در سال ۱۳۷۹ مجددأ با حکم حضرت آیت الله خامنه ای، فرماندهی نیروی انتظامی ایران را عهده دار شد، در دوره فرماندهی ایشان در نیروی انتظامی، سامانه ۱۱۰ راه اندازی و تأسیس شد که ابتکار او محسوب می شود.
در این دوره تلاش شد تا با اعتماد سازی در بین مردم، سبقه نامناسب نیروی انتظامی در اذهان عمومی بهبود یابد.
از جمله دیگر دستاوردهای وی در این دوره میتوان به گسترش استفاده از عنوان پلیس، تجهیز نیروی انتظامی به خودروهای روز دنیا مانند مرسدس بنز و تویوتا، ایجاد دفاتر خدمات دولت الکترونیک یا پلیس ۱۰+ و مرکز نظارت همگانی مردمی ١٩٧ نام برد.
اداره اماکن
نیروی انتظامی در سال ۱۳۸۱ ده ها نفر از روشنفکران، روزنامه نگاران، مدیران سایتهای خبری و وبلاگ نویسان، نظیر آیدین آغداشلو، هوشنگ گلمکانی، نوشابه امیری، هوشنگ اسدی، معصومه سیحون، بهرام بیضایی، یونس شکرخواه، فرهاد بهبهانی، کاوه گلستان، ناصر زرافشان و بهروز غریبپور را به اداره اماکن نیروی انتظامی احضار و به بازجویی از وی پرداخت.
برخی نیز همچون سیامک پورزند ماهها در بازداشت بودند. پلیس بازداشتگاه ویژهای در میدان جوانان تهرا ن در اختیار قاضی مرتضوی قرار داد تا به بازجویی از دستگیر شدگان بپردازد.
حمد مسجد جامعی وزیر فرهنگ و کانون نویسندگان به این بازداشت ها اعتراض کرد و قالیباف چند هفته بعد از این بازداشتها به رسانهها اعلام کرد که این افراد به ترویج ابتذال فرهنگی مشغول بوده و یک شبکه گسترده توزیع فیلم های مبتذل را تشکیل داده بودند و از آنها بیش از سیزده هزار CD مبتذل کشف شدهاست.
قالیباف در سال ۱۳۸۱ درباره دستگیری سیامک پورزند گفت: "پورزند یکسری فعالیتهای ضدفرهنگی داشته که در چارچوب نظام اسلامی نبود و وی به واسطه ارتباطاتی که همسر سابق و دخترش با رضا پهلوی دارند، اطلاعات داخل کشور را در اختیار رضا پهلوی قرار میداده است به طوری که موضوع با محمد خاتمی خاتمی به عنوان رئیس شورای امنیت ملی مطرح شد.
نیروی انتظامی در این سال ها به عنوان یکی از بازوهای دستگاه اطلاعات موازی از سوی اصلاح طلبان معرفی میگردید.
طرح امنیت اخلاقی
قالیباف در مهرماه ۱۳۸۱ اعلام کرد طرح امنیت اخلاقی را تبیین خواهیم کرد.
او در سال ۱۳۸۳ درباره امنیت اخلاقی میگوید: "در بعضی اوقات در طرح مسئله بدحجابی شاید غلظت سیاسی آن از غلظت سوء اخلاقی آن بیشتر باشد و من میخواهم بگویم که بیاییم نگاهمان را بالاتر بگیریم و دقیق تر به موضوع نگاه کنیم و قبل از هرچیز باید مرز بین حجاب و بدحجابی را طبق آئین نامه ترسیم کنیم چرا که لازمه زندگی شهروندی است.
رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز
قالیباف در سال ۱۳۸۳ به عنوان نماینده محمد خاتمی (رئیس جمهور وقت) و رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز منصوب گردید.
در این دوره بود که قاچاق سیگار تقریبأ از بین رفت و چند اسکله که برای قاچاق کالا استفاده می شد، کشف شد. وی همچنین دادگاه ویژه جرایم قاچاق کالا و ارز را راه اندازی نمودند که پرونده های مهمی همچون فرودگاه پیام و قاچاق خودرو در این دادگاه بررسی شد.
انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۴
قالیباف در سال ۱۳۸۴ در انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۴) وارد صحنه انتخابات شد و در تنها تجربه انتخاباتی خود با کسب ۴٫۰۷ میلیون رأی به دست آورد که پس از علی اکبر هاشمی رفسنجانی، محمود احمدی نژاد و مهدی کروبی، بالاتر از چهرههایی چون مصطفی معین، علی لاریجانی و محسن مهرعلیزاده، قرار گرفت.
پس از انتخابات نهم ریاست جمهوری، علی اکبر هاشمی رفسنجانی طی نامهای به وزیر کشور وقت برخی فرماندهان نیروی انتظامی را متهم ساخت که به نفع قالیباف در انتخابات مداخله، داشتهاند. این نامه با واکنش و پیگیری مواجه نشد.
انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸
قالیباف پبش از انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۸) گفت: "با جمعبندی شرایط موجود فعلاً داوطلب دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری نیستم." او در فرودین ۱۳۸۸ از احتمال حضور خود در انتخابات سخن گفت اما در انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۸) نامزد نشد.
اعتراضات مردم ایران به نتایج انتخابات ریاست جمهوری 1388
محمدباقر قالیباف در اسفند ماه ۱۳۸۸ در حکمی عزیزالله رجبزاده فرمانده نیروی انتظامی تهران و از متهمان حوادث بازداشتگاه کهریزک و حمله به کوی دانشگاه تهران (۲۵ خرداد ۱۳۸۸) را به سمت رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران منصوب کرد.
وی پس از اعتراضات جنبش سبز در ۲۵ بهمن ۱۳۸۹، ضمن محکوم کردن بیانیه میرحسین موسوی و مهدی کروبی در دعوت به راهپیمایی گفت: "حادثه ۲۵ بهمن در کشور یک حادثه شیطانی بود.
جرم و فتنهگر خواندن موسوی و کروبی
قالیباف درباره احتمال حضور میرحسین موسوی و مهدی کروبی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ گفت:«سران فتنه» در انتخابات ۸۸، «مجرم» هستند و «غلط است» بگوییم که آنها با عذرخواهی میتوانند برگردند.
شهردار تهران که نزدیک به جریان اصولگرای جمهوری اسلامی است، در سخنان روز شنبه، نهم دی ماه ۱۳۹۱، از معترضان به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ به عنوان «براندازان فتنهگر» نام برده که به گفته وی، «اقلیتی کوچک بوده و هستند که همواره از سوی ملت ایران و جریانهای سیاسی درون نظام حذف و طرد شدهاند.
شهردار تهران
قالیباف در سال ١٣٨٤ با رأی شورای اسلامی شهر تهران به عنوان شهردار پایتخت انتخاب شد.
وی در سال ١٣٨٨ نیز مجددأ با حکم این شورا در سمت خود بای ماند.
اعتمادسازی در بین مردم و کاربردی کردن دین در اداره جامعه ذیل تبدیل شهرداری از نهادی خدماتی به اجتماعی و کوتاه کردن فاصله جنوب از شمال تهران هدف اصلی قالیباف در این دوره مدیریت است که با رویکرد محله محوری در حال انجام است.
با همین نگاه و بهره گیری از فرهنگ دفاع مقدس پروژه هایی همچون بزرگراه طبقاتی و تونل صدر – نیایش، تونل توحید، پل جوادیه، بوستان بزرگ ولایت، رود دره فرحزاد (بوستان نهج البلاغه)، ایجاد شبکه بی آر تی، سرعت بخشیدن به توسعه مترو و ... در تهران شکل گرفته است.
وی در سال ۱۳۸۷ برابر با سال ۲۰۰۸ میلادی از طرف سایت شهرداریهای جهان به عنوان هشتمین شهردار برتر دنیا معرفی شد.
در سال ٢٠١٠ میلادی کلانشهر تهران برای اولین بار در یکی از شاخص های توسعه شهری مفتخر به کسب رتبه، از یک سازمان معتبر بین المللی شد.
تهران در آن سال در حوزه حمل و نقل به عنوان یکی از پنج شهر برتر دنیا از نظر حمل و نقل از سوی موسسه سیاستهای حمل و نقل و توسعه موسوم به ITDP گردید.
همچنین در سال ٢٠١١ میلادی و در دهمین اجلاس متروپلیس (اتحادیه کلانشهرها و پایتخت های جهان)، تهران از بین ١٦٢ کلانشهر دنیا به عنوان شهر برتر جهان در زمینه ارتقای کیفیت زندگی شهروندان مورد تقدیر قرار گرفت.
این جایزه که معتبرترین جایزه بین المللی در زمینه مدیریت شهری در دنیاست به دلیل تلاش برای ارتقای کیفیت زندگی شهروندان به ویژه در زمینه توسعه حمل و نقل عمومی و بهره گیری از روش های مناسب نظیر سامانه BRT، دوچرخه های عمومی و … به تهران تعلق گرفت.
تأليفات قاليباف:
قالیباف تألیفات و کتب ترجمه شده هم در پرونده خود دارند که از جمله آن ها می توان به آثار زیر اشاره کرد:
برنامه ای برای پیشرفت و عدالت
نگاه راهبردی به مسکن و شهرسازی در کشور از برنامه پیشرفت و عدالت
نگاه راهبردی به نظام ورزش در کشور از برنامه پیشرفت و عدالت
نگاه راهبردی به نظام مدیریتی و اداری کشور از برنامه پیشرفت و عدالت
خاورمیانه معاصر تاریخ سیاسی پس از جنگ جهانی اول
حکومت محلی یا استراتژی توزیع فضایی قدرت سیاسی در ایران
برنامه راهبردی دیپلماسی از برنامه پیشرفت و عدالت
نگاه راهبردی به نظام سلامت در کشور از برنامه پیشرفت و عدالت
گردآوری فرنگیس رضایی
انتهای پیام/3004/خ
دیدگاه ها