حمام قجرجاذبه تاریخی قزوین

به گزارش صبح قزوین، حمام قجر یکی از کهن‌ترین و بزرگ‌ ترین گرمابه‌های قزوین است که در سال ۱۰۵۷ هجری قمری به وسیله امیر گونه خان قاجار قزوینی از سرداران شاه عباس صفوی به دستورشاه ساخته شده و نخست "حمام شاهی" نام داشته است.
تاریخ بنای آن را "صحت عافیت" گفته اند که معادل ۱۰۵۷ است: ساخت از لطف شاه حمامی.
.
.
به لطافت قبول هر مقبل چون یکی از درون برون آید.
.
.
"صحت عافیت" بود مساحت آن حدود ۱۰۴۵ متر مربع است.
حمام از سه بخش اصلی سربینه، میاندر و گرم خانه و همچنین از دو قسمت جداگانه زنانه و مردانه تشکیل شده است، در اصلی آن رو به جنوب باز می‌شود و با راه پله‌های مارپیچ به سربینه منتهی می‌گردد.
سربینه بزرگ گرمابه که حوض زیبایی در وسط آن قراردارد شش شاه‌نشین و طاق نما را در پلانی هشت ضلعی با راهرویی به گرمخانه پیوند می‌دهد.
موزه موزه مردم‌شناسی این اثر تاریخی در سال ۱۳۷۹ توسط میراث فرهنگی و گردشگری استان قزوین خریداری و با سرمایه گذاری شهرداری قزوین و مدیریت سازمان نوسازی و به سازی مرمت شد و هم اکنون به عنوان موزه مردم‌شناسی در ۳ بخش اقوام، آداب و رسوم و مشاغل مورد بازدبد علاقه مندان قرار می گیرد.
ثبت ملی این اثر در تاریخ ۱۱ مرداد ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۲۶۰۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
حَمّام یا گرمابه محلی است برای شستشوی اساسی تن و سر و صورت و غسل در اصطلاح اسلامی.
حمام‌های عمومی به لحاظ معماری غالبا دارای در ورودی پیچ داری بودند که به رختکن منتهی می‌شد.
در گوشه‌ای از رختکن محل استقرار صندوق دار حمام قرار داشت.
این رختکن به اتاقی راه می‌یافت که آن را اتاق سرد و یا بیت اول می‌نامیدند و دارای حوض‌های آب و هوای گرمی بود که از طریق لوله‌های سفالی کار گذاشته شده در دیوار سالن (اتاق دوم) از گرمخانه می‌آمد.
این اتاق به اتاق دیگری به نام بیت الحراره و یا حجرهٔ داغ وصل می‌شد.
این اتاق دارای حوضی پر از آب گرم بود و دمای آن حداکثر میزانی بود که بدن انسان توان تحمل آن را می‌توانست داشته باشد.
کف این اتاق‌ها تماما از سنگ مرمر پوشیده می‌شد تا نظافت آن به آسانی صورت پذیرد.
سقف اتاق‌های حمام گنبدی شکل و دارای نور گیرهایی بود که به وسیلهٔ دریچه‌هایی شیشه‌ای بسته می‌شدند تا بدین ترتیب فقط نور آفتاب به داخل حمام بتابد و از ورود هوای سرد جلوگیری و حمام به صورت طبیعی روشن شود.
معمولا در ساخت حمام‌ها از آجر، سنگ و مرمر استفاده می‌کردند، زیرا این مواد به خوبی در مقابل آب مقاومت می‌کنند.
در پشت حمام گرمخانه‌ای وجود داشت که آب را در دیگ‌های بزرگ مسی به جوش می‌آورد.
بخش های گرمابه عمومی دو بخش کوچک و بزرگ حمام به ترتیب شامل قسمت‌هایی همچون جلو خان، سردر ورودی، هشتی، راهروهای ارتباطی، سربینه، میان در، گرم خانه، خزینه، صفه شاه نشین، اتاق نظافت، تون، گربه رو (چپیله)، دستک، برف انداز، جام خانه و چاه خانه می‌باشد.
البته دو فضای اصلی در حمام‌های قدیمی به ترتیب، سربینه و گرم خانه می‌باشد.
انتهای پیام/3003/خ