به رتبه اول تا سوم کشوری فکر می‌کنم/ می‌دانم که می‌توانیم

به گزارش خبرنگار اجتماعی صبح قزوین، نهم مرداد هر سال به عنوان روز اهدای خون نامگذاری شده است چرا که در چنین روزی سازمان انتقال خون در راستای ترویج فرهنگ اهدای خون، تامین خون و فرآورده‌های سالم و مطمئن و رایگان برای رفع نیاز بیماران نیازمند تاسیس شد.

جمع آوری خون از داوطلبانِ اهدای خون، آماده سازی آن برای نجات بیماران و مصدومین، ایجاد پایگاه در بیمارستان‌ها و واحدهای سیار و ثابت جهت تهیه خون، ثبت اطلاعات لازم به منظور دعوت برای اهدای خون به هنگام ضرورت و توزیع خون و فرآورده‎های آن به مراکز درمانی و بیمارستان‌ها از جمله کارهای سازمان انتقال خون ایران می‌باشد.

به همین مناسبت مصاحبه‌ای با محمد حسین برادران، مدیرکل انتقال خون استان قزوین انجام شده که مشروح آن در ذیل آمده است.

استان قزوین نسبت به سایر استان‌ها در رده چندم اهدای خون قرار دارد؟

انتقال خون قزوین علاوه بر تامین نیاز استان، درصدی را نیز به استان‌های همجوار به ویژه استان تهران ارسال می‌کند به طور مثال از 30 هزار واحد خون استان قزوین در سال گذشته 24 هزار واحد در داخل استان مصرف و 6 هزار واحد به استان‌هایی چون تهران ارسال شد اما در رشد آمار اهدای خون به طور مشخص در شب‌های قدر 52 درصد نسبت به سال گذشته رشد داشتیم که در قیاس با سایر استان‌ها در رشد اهدای خون نسبت به سال گذشته همان استان، در رده پنجم کشوری قرار داریم و استان کرمان با 70 درصد رشد، رتبه نخست کشوری را کسب کرد.

بر اساس آمارها سهم خانم‌ها در اهدای خون پایین است؛ دلیل این امر را چه می‌دانید؟

یکی از سیاست‌های سازمان انتقال خون افزایش مشارکت بانوان در اهدای خون است.  واقعیت امر این است که تحقیقات اجتماعی در زمینه علل پایین بودن سطح مشارکت خانم‌ها در اهدای خون انجام نشده است اما به نظر می‌رسد اولین عامل به فرهنگ حاکم در جامعه به لحاظ عدم مشارکت خانم‌ها در موضوعات اجتماعی به ویژه در اهدای خون برمی‌گردد و عامل دیگر به دلیل برخی بیماری‌های خانم‌ها است که تصور می‌کنند دچار کم‌خونی هستند از سویی دیگر متاسفانه درصد مبتلایان به کم خونی در خانم‌ها بیشتر از آقایان است.

به منظور افزایش مشارکت مردم در امر اهدای خون چه اقداماتی از سوی سازمان انجام می‌شود؟

به طور کلی یکی از مهم‌ترین مشکلات سازمان عدم آشنایی مردم با خدمات سازمان انتقال خون است بنابراین برای آشنایی بیشتر مردم با فعالیت‌های سازمان همچنین گسترش فرهنگ اهدای خون در جامعه در مقاطع و مجامع مختلف اقداماتی نظیر برگزاری کلاس‌های آموزشی و توزیع بروشورهای آموزشی انجام می‌شود.

متاسفانه بیشتر مردم و حتی گروه‌های پزشکی ما به دلیل مشغله‌های کاری و مسئولیت‌های اجتماعی آشنایی کاملی با این سازمان ندارند و از روند فرآیند اهدای خون ناآگاهند و یا احساس می‌کنند یکبار اهدای خون کافی است در حالی‌که نیاز خونی جامعه نیازی مستمر است و سازمان انتقال خون تنها مرکز تامین کننده خون سالم و فراورده‌های خونی به نیازمندان است و یکی از افتخارات این است که بیماران هیچ گونه دغدغه ای در تامین خون مورد نیاز ندارند.

خوشبختانه اولین سازمان مردم نهاد در استان با هدف گسترش فرهنگ انتقال خون و در نهایت با هدف ارتقاء سطح سلامت جامعه در حال تاسیس است که در هفته انتقال خون دو پایگاه یکی در میدان آزادی و دیگری در پارک بانوان به این امر اختصاص داده شده که از ساعت 5 تا 8 با حضور کارشناسان به بحث گسترش فرهنگ اهدای خون و آشنایی آحاد جامعه با خدمات سازمان انتقال خون می پردازند و من امیدوارم این سازمان مردم نهاد به عنوان نمونه کشوری مطرح شود.

روند فرآیند انتقال خون را توضیح هید؟

 وظیفه ما تامین خون سالم و فراورده‌های خونی مورد نیاز است و انسان تنها منبع تامین خون برای همنوعان خود است و هیچ جایگزینی برای خون انسان نیست. بنابراین منبع ما نیز خون اهداکنندگان مستمری است که به صورت داوطلبانه و ایثارگرانه بدون هیچ چشم داشتی اقدام به این امر می کنند.

مراجعه کنندگان در ابتدا مورد معاینه و مصاحبه پزشکی قرار می‌گیرند تا اهدای خون مشکلی برای وی ایجاد نکند چراکه حفظ سلامتی داوطلب از اهمیت بالایی برخوردار است و رسالت سازمان، تضمین سلامت فرد اهداکننده است به عبارتی در این مرحله یک بار غربالگری انجام می‌شود.

یکی سری استانداردهایی است که در زمان معاینه و مصاحبه پزشکی باید مورد توجه قرار گیرد. بر این اساس برخی از داوطلبان معاف از اهدای خون می‌شوند زیرا ما از یک سو با سلامت فرد اهداکننده و از سویی دیگر با سلامت فرد گیرنده مواجه هستیم که به دلیل اهمیت فراوان، این موضوع با حساسیت انجام می‌شود.

در بخش معاینه و مصاحبه پزشکی اگر متوجه انجام رفتارهای پرخطر همچون مصرف مواد مخدر یا رفتارهای جنسی پرخطر از سوی فرد داوطلب شویم به طور قطع در این مرحله از اهدای خون معاف می‌شوند.

از سوی دیگر ما یک خودحذفی محرمانه داریم که اگر فرد به هر دلیلی از گفتن واقعیت در این مرحله پرهیز کند خود حذفی محرمانه انجام می‌شود یعنی خون فرد داوطلب گرفته می‌شود اما با دکمه‌ای که بر روی سیستم تعبیه شده خون از چرخه اهدا خارج می‌شود.

برای کاهش احتمال خطای انسانی در آزمایشات چه اقداماتی انجام می‌شود؟

خون اهدا شده مورد آزمایش قرار می‌گیرد. طبق استانداردهای بهداشت جهانی 5 آزمایش روی خون اهدا شده انجام می‌شود تا عاری از هرگونه عفونت باشد و زمانی که سلامت آن مورد تایید قرار گرفت وارد سیستم پخش خون می‌شود.

این سیتم به صورت 24 ساعته باز است و آماده ارائه خدمات به نمایندگان بانک خون بیمارستان‌هاست به عبارتی در تحویل خون به نیازمندان فراورده‌های خونی، فرد بیمار دخالتی ندارد بلکه خون مورد نیاز از طریق بیمارستان تامین می‌شود.

بنابراین دو مرحله غربالگری یکی در مرحله معاینه و مصاحبه پزشکی و یکبار نیز در مرحله آزمایشات انجام می‌شود. این آزمایشات بسیار حساس و استاندارد هستند تا خونی که مورد استفاده قرار می‌گیرد دارای حداکثر سلامت تضمین شده باشد.

علاوه بر موارد یاد شده واحد کنترل کیفی در آزمایشگاه نیز به روند انجام آزمایشات نظارت جدی و دقیقی دارد.

آیا تا به حال رخ داده به دلیل کمبود خون و شرایط اضطرار در نیاز به آن از یک سری ملاحظات صرفنظر کرد؟

با توجه به اینکه ما با جان افراد در ارتباط هستیم و هرگونه خطا منجر به تهدید جان انسان‌ها می‌شود از این رو نمی‌توانیم این کار را انجام دهیم و استانداردهای تعیین شده از سوی سازمان بهداشت جهانی باید به نحو احسن انجام شود به عبارتی مشکلات اعتباری و یا سایر مشکلات باعث نمی‌شود سطح خدمات به لحاظ کمی و کیفی کاهش یابد.

 از سوی دیگر به دلیل عواملی چون افزایش جمعیت، افزایش میزان تخت‌های عمل جراحی همچنین افزایش تصادفات و یا بروز بلایای طبیعی جزء دستگاه‌های هستیم که وظایفش روز به روز گسترش می‌یابد بنابراین لازم است اعتبارات این سازمان هر سال افزایش یابد و تقاضا داریم که مسئولان استانی و کشوری به این مهم توجه ویژه‌ای داشته باشند. 

برخی مراجعین معتقدند تایید واجد الشرایط بودن داوطلب برای اهدای خون بسیار پیچیده است آیا راهکاری برای تسهیل این امر وجود دارد؟

آیا فردی که برای اهدای خون مراجعه نموده حاضر است در صورت حتی احتمال کمتر از یک درصد مشکل، خون اهدایی خود را به یکی از نزدیکان خود اهدا کند؟ به طور قطع وی از این کار به دلیل احتمال به خطر افتادن جان اعضای خانواده‌اش اجتناب خواهد کرد. ما باید استانداردهای سخت گیرانه را رعایت کنیم چون رسالت ما تامین خون بسیار سالم است.

یکی از مشکلات ما این است که برخی افراد مراجعه کننده در معاینه و مصاحبه پزشکی به هر دلیلی طبق استانداردهای جهانی معاف از اهدای خون می‌شوند که ما ضمن تشکر از اقدام داوطلبانه و ایثارگرانه آنها به لحاظ حساسیت در تامین خون سالم وی را معاف از اهدای خون می‌کنیم البته این بدان معنا نیست که فرد، بیمار است بلکه ما می‌گوییم به لحاظ اعمال استانداردهای سخت گیرانه، خون فرد قابل اهدا نیست.

تقاضا داریم تا افراد مراجعه کننده صادقانه مسائل را در مرحله معاینه و مصاحبه پزشکی مطرح کنند چرا که ممکن است یکی از نزدیکان وی گیرنده همان خون باشد.

نقش رسانه‌ها را در نهادینه کردن فرهنگ انتقال خون چگونه ارزیابی می کنید؟

رسانه‌ها وظیه سنگینی بر دوش دارند زیرا اشاعه فرهنگ اهدای خون سالم و گسترش آن به پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و ارتقاء سلامت و روان جامعه کمک می‌کند زیرا اهدا کنندگان مستمر از انجام رفتارهای پرخطر که ممکن است روند اهدای خون آنها را به خطر بیندازد اجتناب می‌کنند و به نوعی خود مراقبتی دارند زیرا با استانداردهای ما آشنا هستند.

بر اساس تحقیقات انجام شده مشخص شده که اهداکنندگان مستمر معمولا به عنوان الگو در میان خانواده و محیط  کار شناخته شده‌اند و حس نوع دوستی و رعایت ارزش‌های انسانی و اسلامی در این افراد چشمگیر است زیرا این رفتار از درون آنها سرچشمه می‌گیرد.

اهداکنندگان مستمر بدون هیچ چشمداشتی خون خود را اهدا می‌کنند و بعضأ خانواده‌های آنها از این موضوع مطلع نیستند.

و در پایان چقدر از کار خود راضی هستید؟

از زمان تصدی این سمت در استان قزوین، از 20 به خودم نمره 20 می‌دهم  زیرا انگیزه‌های من افزایش یافته همچنین قزوین از استان‌های بسیار خوبی است که دارای ظرفیت شناخته شده و ناشناخته بسیار بالایی است و پتانسیل و توان سازمان انتقال خون استان در ارائه خدمات بسیار بیش از جایگاه فعلی آن است و امیدوارم در مصاحبه بعدی جایگاه کشوری استان ارتقاء یافته باشد چرا که من برای رسیدن به رتبه اول تا سوم کشوری فکر می‌کنم و می‌دانم که می‌توانیم.

انتهای پیام/7003

منبع: تولیدی