به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر
صبح قزوین؛ ___نفیسه مهرداد
دوران کودکی بسیاری از مادربزرگ و پدربزرگان ما در همین مکتب‌خانه‌ها سپری شده‌است، مکتب‌خانه‌هایی که عمده تعالیم‌شان پس از آموزش حروف الفبا، آموزش روخوانی و معارف قرآنی بود، هرچند با تغییر سبک زندگی مردم در دوران پهلوی و تغییر شیوه‌های آموزشی، درس قرآن در بسیاری از مدارس از برنامه درسی دانش آموزان حذف شد، اما با پیروزی انقلاب اسلامی پدیده‌ای نو باعث انس مردم جامعه اسلامی با این هدیه الهی شد، یکی از عواملی مهمی که در ترویج قرآن میان مردم تاثیر بسزایی داشته، کارکرد موسسات قرآنی در این حوزه است که بعد از به ثمر نشستن انقلاب اسلامی ایران تعداد این موسسات به صورت چشمگیری رشد نمود.
آموزش روخوانی، روانخوانی، ترجمه و مفاهیم، تفسیر، ترتیل، حفظ، قرائت و تجوید از جمله رشته‌هایی هستند که در بسیاری از این موسسات تدریس می‌شود که طبیعتا مردم با بهره گیری از این علوم و فنون قرآنی، دل در گرو قرآن کریم داده و جامعه را با نور قرآن بیش از پیش روشن می‌کنند.
اگر چه اهمیت وجود موسسات قرآنی بخصوص در دنیای امروز که دشمن به طرق مختلف به دنبال خاموش کردن نور اسلام و قرآن در زندگی بشریت هستند، برکسی پوشیده نیست! اما این موسسات که محور اصلی فعالیت قرآنی در جامعه هستند با مشکلات و موانع زیادی برای ادامه حیات خود دست و پنجه نرم می‌کنند.
این موسسات عمدتا خودگردان بوده و هزینه‌های بالای اجاره بها و حامل‌های انرژی و شرایط سخت معیشتی مربیان و عدم اجرای قوانین و حمایت‌های لازم، برخی را به تعطیلی و مابقی را با چالش‌های فراوان برای ادامه راه روبرو کرده است.
برنامه‌های انگیزشی لازمه جذب نسل جوان برای تعلیم قرآن
خانم عزت مومنین‌ها با سابقه 4 دهه فعالیت قرآنی در استان قزوین، در خصوص مسائل و مشکلاتی که موسسات قرآنی با آن مواجه است به خبرنگار صبح قزوین گفت: عدم حمایت از موسسات و فعالین قرآنی بخصوص در چند سال اخیر ادامه حیات آنان را با مشکل مواجه کرده است، نداشتن مکان ثابت و بالابودن اجاره بها و جابجایی هرساله باعث ریزش قرآن آموزان شده است و از طرفی هیچگونه حمایتی چه از لحاظ مالی و چه معنویی و محتوایی از سوی دستگاه‌های متولی فرهنگ از موسسات نمی شود.
وی مهم‌ترین چالش فعالیت‌های قرآنی مردمی را اقبال کم خانواده‌ها دانست و افزود: اگر خانواده‌ها به سمت قرآن جذب شوند، قطعاً این نوع فعالیت‌ها رونق می‌یابد، اما امروزه جوانان ما با آموزه‌های قرآن آشنایی نداشته و تنها روخوانی به آنان آموزش داده شده، لذا باید تمهیداتی اندیشیده شود تا آموزه‌های قرآن را به نسل جوان منتقل کرد تا آنان از این دریافت معرفت در مسئل زندگی بهره ببرند.
مومنین‌ها تصریح کرد: در زمانه‌ای که دشمن با تمام قوا برای به طاقچه کشاندن قرآن و آموزه‌های قرآنی تلاش می‌کند، نیاز حمایت همه جانبه دستگاه‌های فرهنگی از موسسات و خانه‌های قرآنی بیش از پیش احساس می‌شود، ما اگر عشق به قرآن و کار برای رضای خدا نبود تا الان چندبار باید پا را پس کشیده و خانه‌نشین می‌شدیم، اما احساس تکلیف اجازه با وجود تمام مسائل مالی و نبود هیچ گونه سود اقتصادی عقب نشینی کنیم، ازین رو انتظار داریم دغدغه‌مندان، دولت، مسئولین فرهنگی، خیرین و همه مردم، خصوصا علاقه مندان به قرآن از همه امکانات خود برای حفظ این چشمه جوشان معرفت استفاده کنند.
مدیر موسسه قرآنی وحی مبین خاطرنشان کرد: پیشنهادم به دستگاه‌های متولی فرهنگی همچون ارشاد اسلامی، تبلیغات اسلامی، شهرداری و سپاه و سایر دستگاه‌ها این است که برای کمک به جذب و جلوگیری از ریزش جوانان در امور قرآنی می‌توان از ظرفیت هم افزایی با برگزاری برنامه‌های جذاب و متنوع استفاده کرد.
وی افزود: برگزاری اردوهای تفریحی، ورزشی، مسابقات شاد و معرفتی، سینما و تئاترهای مناسب با فرهنگ اسلامی و بسیاری از موارد دیگر که نیاز به بودجه چندان و ولخرجی آنچنانی ندارد می‌تواند موثر باشد و باعث ایجاد نشاط و انگیزه بین قرآن آموزان، جوانان، مربیان و مدیران موسسات خواهد شد و در نهایت خود به خود جذب مخاطب قرآنی را بیشتر می کند.
فعالین قرآنی به دنبال کسب درآمد نیستند
مصطفی فضلعلی مدیر موسسه نورالبیان و عضو اتحادیه موسسات قرآنی قزوین در گفتگو با خبرنگار فرهنگ و هنر
صبح قزوین بیان کرد: علاوه بر مشکلات مالی و عدم توازن بین هزینه و درآمد که موسسات قرآنی همیشه با آن دست به گریبان هستند، مشکل بیمه معلمان و فعالان قرآنی و عدم اجرای قانون و شفاف‌سازی درخصوص مالیات بر درآمد این موسسات نیز مساله آفرین است.
وی افزود: حدود 6 سال است که برخی فعالان قرآنی از طریق صندوق هنرمندان اقدام به دریافت بیمه کرده‌اند که همه فعالان قرآنی از این اقدام مطلع نبوده، از طرفی هم چون این صندوق به اقشار مختلفی اعم از هنرمندان و خبرنگاران و نویسندگان خدمات می‌دهد، سقف جمعیتی محدودی دارند که سبب می‌شود بسیاری از فعالان قرآنی نتوانند در این صندوق ثبت نام کرده و از خدمات آن بهره ببرند.
این فعال قرآنی قزوین خاطرنشان کرد: طبق قانون تمام موسسات فرهنگی قرآن و عترت اعم از آموزشی، ترویجی، تبلیغی و پژوهشی و معاف از مالیات هستند، اما این امر مستلزم یک سیر قانونی و ارائه اظهارنامه است که اکثر موسسات قرآنی استان از آن خبر ندارند، ما در اتحادیه موسات قرآنی پیشنهاد دادیم که یک تیم حقوقی از سازمان تبلیغات با تعامل با امور مالیاتی مسئولیت این قضیه را برعهده بگیرند و موسسات را کمک کنند.
فضلعلی عدم عمل به تعهدات و تفاهمنامه‌های سایر ارگان‌ها را از دیگر مسائل پیش روی موسسات قرآنی دانست و گفت: ناگفته نماند عملکرد ما نیز در اتحادیه موسسات قرآنی با وجود تمام دغدغه‌مندی و تلاش‌ها قابل قبول نبوده و دوسال است که بنا بر افتضاعات انتخابات اتحادیه انجام نشده و این موضوع بار مسئولیت را بر گردن ما دوچندان می‌کند، امیدواریم با برگزاری انتخابات و آمدن افراد با انگیزه بسیاری از مشکلات فعالین قرآنی مرتفع شود.
عضو اتحادیه موسسات قرآنی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: مدیران موسسات قرآنی از ابتدا بنای کار اقتصادی نداشته و با هدف آموزش و نشر آموزه‌های قرآنی و زکات علم پا به این موسسات را تاسیس کرده‌اند، از این رو روحیه اقتصادی و کسب درآمد ندارند.
وی ادامه داد: معتقدم مدیران موسسات قرآنی روحیه کسب درآمد ندارد؛ هر چه قدر هم آموزش ببیند و کارگاه‌های بازاریابی و غیره برای آنان برگزار شود، چون جنس فعالیت آنان معنوی است، در جذب درآمد با مشکل روبرو خواهند شد، مگر آنان که تمام تمرکز خود را بر روی موسسات و جذب مخاطب گذاشته باشند.
فضلعلی با بیان اینکه آمار استقبال قرآن آموزان در مراکز قرآنی به دلایل گوناگون رو به افول است، تصریح کرد: مخاطب باید جذب بشود تا با خودش کمی آورده مالی بیاورد، موسسات قرآنی استان قزوین عمدتا در جذب مخاطب و درآمد با چالش روبرو هستند، مکان این موسسات عمدتا اجاره و درآمد کم کفاف کرایه آنان را نمی‌دهد، چه برسد به حقوق مربیان و فعالین موسسات.
لزوم استفاده از ظرفیت مساجد و اماکن مقدسه در راستای اهداف قرآنی
مدیر موسسه قرآنی نورالبیان با اشاره بر لزوم استفاده از ظرفیت مساجد و اماکن مقدسه در راستای اهداف قرآنی عنوان کرد: استان قزوین بیش از250 امامزاده و یکهزار مسجد و حسینیه دارد که جای فعالیت‌های قرآنی در دل این اماکن متبرکه خالی است.
وی افزود: مساجد ما اکثرا دو ساعت برای نماز ظهر و عصر و دو ساعتی هم برای نماز مغرب و عشا باز بوده و 20 ساعت مابقی عمدتا بلااستفاده هستند، از طرفی عمده امامزادگان استان هم جز در مناسبت‌های خاص در اکثر مواقع بدون فعالیت جانبی هستند و یا حسینیه‌های قزوین تنها در ماه محرم، صفر و رمضان و گاهی در ایام فاطمیه مورد استفاده قرار گرفته و بقیه سال تعطیل هستند، با توجه به مشکل مکان در موسسات و خانه‌های قرآنی استان، اختصاص این اماکن به فعالیت‌های قرآنی می‌تواند ثمرات فراوانی داشته باشد.
فضلعلی تصریح کرد: اگر فعالیت‌های موسسات قرآنی مسجدمحور و حسینیه محور باشد، هم از ظرفیت مخاطبین این اماکن استفاده می‌شود و هم برگزاری جلسات قرآنی و معنوی در دل این اماکن پویایی و نشاط را برای آنان به ارمغان می‌آورد.
عضو اتحادیه موسسات قرآنی قزوین در پایان با بیان اینکه نیازمند هدایت وقف به سمت فعالیت‌های قرآنی هستیم، گفت: باتوجه کمبود موقوفات قرآنی در استان، برای انجام برنامه‌های قرآنی و رونق بخشیدن به این برنامه‌ها که نیاز جامعه امروز است، لازم است وقف در زمینه موقوفات قرآنی در استان تبلیغ و تبیین شود و متولیان و پیشکسوتان قرآنی در استان باید نسبت به تشویق و ترغیب خیران به وقف در حوزه قرآن اهتمام ورزند.
تامین مکان؛ مهم ترین چالش پیش روی موسسات و خانه‌های قرآنی استان قزوین
موضوع را با مسئول دارالقرآن الکریم استان قزوین درمیان گذاشتیم،
محمدی آهویی در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار فرهنگ و هنر
صبح قزوین اظهار کرد: استان قزوین 32 موسسه قرآنی و حدود 140 خانه قرآنی دارد که زیر نظر سازمان دارالقرآن الکریم قزوین فعالیت می‌کنند.
وی ادامه داد: این موسسات طی فرآیند مصاحبه و تمدید هر ساله در چرخه صدور مجوز سازمان ثبت اسناد به روزرسانی می‌شوند، علاوه بر 32 موسسه فعال استان، سه موسسه نیز درخواست مجوز خود را ارسال کرده و در شرف راه اندازی هستند.
مسئول دارالقرآن الکریم استان قزوین با اشاره به تاثیر همه‌گیری کرونا در فعالیت‌های قرآنی خاطرنشان کرد: قبل از شیوع کرونا تعداد 150 خانه قرآنی فعال در استان داشتیم که طبق پایش در سال گذشته تعداد 140 خانه قرآنی فعال شناسایی شد و همچنین حدود 9 خانه قرآنی نیز در سال جدید در دست احداث هستند.
محمدی آهویی در خصوص حمایت‌های سازمان دارالقرآن از فعالیت‌های قرآنی و موسسات افزود: حمایت‌های ما بیشتر جنبه معنوی داشته و در قالب تفاهم‌نامه همکاری با موسسات است که از طریق اجرای طرح‌ها کمک اندکی هم به موسسات قرآنی می‌شود، البته بخش اعظم حمایت‌های سازمان تبلیغات در به روزرسانی و احیای برنامه‌های قرآنی است.
وی تصریح کرد: در سال جدید در راستای تحقق جهاد تبیین برنامه‌ای جامع با عنوان شبکه ملی تدبر و تفسیر قرآن کریم به تاسی از دارالقرآن کشوری داریم و برای آن سرمایه گذاری کرده‌ایم که در 6ماهه پایانی با برگزاری چندین کارگاه تدبر در مفاهیم قرآن کریم و آشنایی با سبک زندگی قرآنی و اسلامی برای اقشار مختلف قرآن آموزان، حافظان، مربیان و مدیران موسسات در این زمینه کار خواهیم کرد.
عمده مشکلات موسسات قرآنی، مالی است
این مسئول قرآنی با تاکید برلزوم رسیدگی به موانع و مسائل موسسات قرآنی استان عمده مشکلات آنان را مساله مالی نامید و گفت: بیشتر مشکلات مؤسسات و خانه‌های قرآنی مسائل مرتبط با اعتبارات و همچنین مشکل ساختمان و فضای کار است، بیشتر این مؤسسات مکان ثابتی برای برگزاری کلاس‌های قرآنی را ندارند به همین علت مجبورند مکانی را برای برگزاری کلاس‌ها اجاره کنند و با توجه به اینکه تعرفه اجاره‌ها نجومی است مؤسسات و خانه‌های قرآنی قادر به پرداخت این هزینه‌ها نیستند.
وی افزود: شیوع ویروس کرونا طی چند سال گذشته باعث شد بسیاری موسسات قرآنی فعالیت‌های آموزشی خود را در فضای مجازی ادامه دهند؛ ولی برخی نتوانستند خود را با شرایط جدید وفق داده و با ورشکستگی روبرو شدند.
محمدی آهویی یادآورشد: از طرفی با هجمه دشمنان دین و نفوذ شبکه‌های اجتماعی و مجازی در عقاید و مدل‌های رفتاری نسل جدید، شاهد ریزش و دور شدن برخی جوانان از فعالیت‌های قرآنی بوده‌ایم که در این بین نقش جهاد تبیین و موسسات قرآنی بسیار مهم و جدی است.
این مسئول قرآنی به اشاره به رویش قرآنی در نسل جدید گفت: خوشبختانه با وجود تمام هجمه‌ها علیه نسل جدید بیشترین متقاضیان ما نوجوانان تشنه معرفت هستند که به دنبال محفل و مکانی برای رفع عطش معنوی می‌باشند، ما درصدد هستیم با فراخوان و برگزاری دوره استعدادیابی قرآنی، نوجوانان مستعد را از سراسر استان درزمینه حفظ، صوت و لحن از سنین 9 تا 18 سال جذب و پس از گرفتن آزمون، با برگزاری کارگاه آموزشی و کلاس‌های هفتگی با حضور اساتید برجسته استان در مجموعه سازمان تبلیغات از این استعدادها حمایت کنیم.
این مسئول ابراز کرد: بخش دیگر مشکلات به عدم بروزرسانی محتوا برمی‌گردد به این معنا که شیوه انتقال و محتوای برخی مؤسسات مربوط به چند سال گذشته است، باید نسبت به توانمندسازی و بروز کردن اطلاعات و روش‌های معلمین و مسئولین مؤسسات و خانه‌های قرآنی اقدام کرد که تاکنون همایش‌های متعددی در این زمینه برگزار کرده ایم ولی باز تا نقطه مطلوب فاصله بسیاری داریم.
وی عدم تمکین مالی و نبود انگیزه در بین مربیان قرآنی را یکی دیگر از چالش‌های پیش روی موسسات قرآنی دانست و یادآور شد: با توجه به شرایط خاص کنونی که دشمن با تمام قوا برای به حاشیه بردن قرآن و آموزه‌های آن وارد میدان شده است، ضمن قدردانی از زحمات مربیان و فعالین قرآنی از آنان خواهشمندیم، شرایط را درک کرده و با صحه صدر بیش از پیش در مسیر تحقق مسئولیت‌ها همراه ما باشند و انگیزه خود را از دست نداده و همانگونه که تاکنون بدون چشمداشت در راه رضای خدا گام برداشته اند، امروز نیز نسل جدید را رها نکنند و با آموزه‌های قرآن از آنان حمایت کنند.
ابزارهای رسانه‌ای را بستر فعالیت‌های قرآنی قرار دهیم
محمدی‌آهویی در پایان باتاکید بر لزوم خلاقیت در برنامه‌های قرآنی خاطرنشان کرد: امروز برای نفوذ به دل نسل جوان باید به زبان و بر طبق ذائقه آنان سخن گفت و تمایلات و خواسته‌های آنان را در انجام فعالیت‌های قرآنی لحاظ کرد، از فضای مجازی و بسترهایی که دشمن برای نفوذ در بین آنان استفاده کرده، به نفع دین و قرآن بهره ببریم.
به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر
صبح قزوین؛ آنچه مسلم است هر موسسه فرهنگی برای ادامه حیات خود قطعا به حداقل درآمد نیازمند بوده که موسسات قرآنی نیز از این قاعده مستثنی نیستند، موسساتی که طبق گفته فضلعلی مدیر موسسه نورالبیان؛ از اساس باهدف سودآوری تاسیس نشده و روحیات اقتصادی در آن راه ندارد.
عدم حمایت‌های‌مالی و اختصاص بودجه لازم برای انجام فعالیت های قرآنی از سوی نهادهای مربوطه، رویکرد‌های سنتی در برنامه‌های قرآنی اغلب مؤسسات قرآنی و حاکم شدن نگاه صرف آموزش‌های قرآنی در اغلب آنها، فقدان قوانین لازم در پوشش بیمه مدیران، معلمان و فعالان قرآنی، فقدان مکان تملیکی در بیش از اکثر مؤسسات قرآنی، عدم بهره‌گیری از ظرفیت‌های قرآنی، آموزشی موسسات قرآنی در مساجد، مدارس و حسینیه‌های عمومی، نبود فرهنگ وقف در امور قرآنی و عدم هدایت درست واقفین در طی سال‌های متمادی، تصور اشتباه مخاطبان و خانواده‌ها در پرداخت حداقلی هزینه‌های آموزش‌های قرآنی در قیاس با سایر آموزش‌ها، عدم اجرای نوآوری و کارهای خلاقانه و جذاب در فعالیت‌های قرآنی و بسیاری از مسائل دیگر چالش پیش روی موسسات قرآنی استان است که با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، امید است با هم‌افزایی و استفاده از ظرفیت‌های موجود و حمایت نهادهای متولی از تعطیلی این کانون‌های نور که بار فرهنگ و آموزش قرآنی جامعه را بر دوش می‌گیرند، جلوگیری شود.
انتهای پیام/2001
دیدگاه ها