کرونا و چالش آموزش آنلاین در ایران

به گزارش سرویس دانشگاه صبح قزوین؛ همزمان با شیوع ویروس کرونا هر چند که بسیاری از مسئولان اعلام کردند آموزش تعطیل‌بردار نیست ولی در عمل مشاهده می‌کنیم بسیاری از دانش‌آموزان و خانواده‌ها نگران عقب‌افتادگی درس و کتاب خود هستند و چاره‌ای جز آموزش از راه دور و در فضای مجازی نیست.

در حال حاضر آموزش آنلاین و از راه دور به موضوع جدیدی برای دانش‌آموزان، خانواده‌ها و معلمان تبدیل شده و البته چالش‌ها و کمبودهای جدیدی را متوجه این نوع نظام آموزشی کرده است. آموزش از راه دور هر چند برخی از خانواده‌ها را راضی کرده است ولی به نظر می‌رسد زیرساخت‌های آموزش آنلاین به‌گونه‌ای نیست که جوابگوی حجم انبوهی از دانش‌آموزان باشد. آموزش آنلاین سبک تازه‌ای از آموزش را به وجود آورده است و مهارت‌های پنهان و غیر فعالی را نمایان و فعال کرده است.

نبود زیر ساخت ها نظام آموزشی ایران را غافلگیر کرد

سیده محبوبه موسوی، مدرس ارتباطات در گفت‌وگو با خبرنگار علم و فناوری ، با اشاره به درگیری جامعه ایرانی با بیماری کرونا و تعطیلی مقاطع آموزشی گفت: یکی از چالش‌هایی که همزمان با شیوع ویروس کرونا در کشور مطرح شد تعطیل شدن نظام آموزشی بود. آموزش در همه ابعاد دانش‌آموزی و دانشگاهی و حتی مراکز خصوصی نیز تعطیل شدند و آموزش‌ها از کلاس حضوری به کلاس‌های رادیویی، تلویزیونی و شبکه‌های مجازی منتقل شدند.

وی ادامه داد: باید گفت آموزش از راه دور در دنیا موضوع جدیدی نیست ولی آموزش از طریق اینترنت و فضای مجازی موضوع جدید و فراگیری است و این ناشی از افزایش فزاینده ارتباطات است که قدرت رسانه‌ای آن را افزایش داده است.

موسوی با اشاره به اینکه وجود زیرساخت‌ها یا عدم آن مهم‌ترین موضوعی است که باید درباره آن بحث کرد، گفت: در شرایط فعلی کشور زیرساخت‌ها برای آموزش وسیع برای تمام دانش‌آموزان مهیا نیست به‌گونه‌ای که می‌توان گفت نظام آموزشی ایران غافلگیر شد.

تدریس سنتی در بدنه آموزش و پرورش

این مدرس دانشگاه، یکی از علل این موضوع را عدم مهارت نیروی انسانی ذکر کرد و افزود: هنوز تعدادی زیادی از معلمان در بدنه آموزش و پرورش به روش کاملاً سنتی تدریس می‌کنند و ارتباط و تعامل خوبی با نرم‌افزارهای آموزشی، اینترنت و دنیای دیجیتال و رسانه ندارند؛ بنابراین نمی‌توان به این زودی خود را با تغییرات اعمال شده در حوزه آموزش مطابقت داد.

وی بیان کرد: معلمانی که در شرایط فعلی به آموزش مجازی می‌پردازند عموماً در شبکه اجتماعی اینستاگرام و واتساپ فعالیت می‌کنند و تعدادی هم که از فیلترینگ تلگرام عبور می‌کنند به آموزش می‌پردازند در حالی که باید گفت این شبکه‌های اجتماعی به هیچ عنوان با یک کلاس آموزشی شبیه‌سازی شده نیست و تمایل زیادی برای آموزش و یادگیری ایجاد نمی‌کند.

موسوی، با اشاره به تأثیر ارتباطات دو سویه در یادگیری ادامه داد: در بحث آموزش هیچ وقت ارتباط یک سویه موفق نبوده است و این پلتفرم‌ها و اپلیکیشن‌ها نمی‌توانند فضای آموزشی را برای دانش‌آموزان و معلمان فراهم کنند تا هر دوی آن‌ها به آموزش و یادگرفتن تمایل داشته باشند.

این کارشناس رسانه و ارتباطات افزود: در حال حاضر نرم‌افزارهای متعدد و جالبی توسط متخصصان در شرکت‌های دانش‌بنیان طراحی و کاربردی می‌شود که با کمی خلاقیت می‌توان این نرم‌افزارها را مانند کلاس درس شبیه‌سازی کرد تا ‌رفتارها، اظهارنظرها و پیشنهادات همدیگر را شنید و دقیقاً طراحی این نوع پلتفرم‌ها توسط متخصصان و اهل فن امکان‌پذیر است.

سرعت پایین اینترنت در ایران

وی سرعت پایین اینترنت در ایران را یکی از چالش‌های مهم ذکر کرد و افزود: در شرایط معمولی بسیاری از کاربران از سرعت پایین اینترنت و پهنای باند در کشور ناراضی هستند در شرایط فعلی که با بحران آموزش ناشی از کرونا مواجه هستیم این نارضایتی‌ها در طی دو، سه ماه اخیر به شدت افزایش یافته است. بهتر است حجم اینترنتی که به زیرساخت‌های آموزش آنلاین اختصاص داده می‌شود جدا از شبکه اینترنت خانگی باشد تا بهتر بتوان به اهداف آموزشی دست یافت. از سوی دیگر وقتی در کلانشهرها با کاهش سرعت اینترنت مواجه هستیم در بسیاری از شهرستان‌ها با نبود دیتا و فیبر نوری که زیر ساخت‌های مخابراتی برای اینترنت هستند دیگر جایی برای بحث کردن و آموزش وجود ندارد.

وی با تأکید بر اینکه دولت باید از تمام ظرفیت خود استفاده کند، اظهار کرد: در شرایط فعلی که می‌توان از آن به‌عنوان یک بحران فرهنگی و اجتماعی و آموزشی نام برد دولت باید تمام ظرفیت آموزشی خود را به کار گیرد و در کنار آموزش آنلاین در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی رسانه تلویزیون نیز به علت همه‌گیری آن در جامعه ایرانی شاید مناسب‌ترین رسانه برای آموزش از راه دور باشد و رادیو نیز می‌تواند تا حدودی خلأهای آموزشی را پر کند.

تلویزیون؛ رسانه ای فراگیر

موسوی ادامه داد: با وجودی که استفاده از گوشی‌های هوشمند در حد وسیعی در کشور فراگیر شده است ولی هنوز هم خانواده‌هایی هستند که با داشتن چند فرزند دانش‌آموز توانایی خرید و استفاده از گوشی‌های هوشمند را ندارند بنابراین با درنظر گرفتن تمام شرایط می‌توان گفت تلویزیون گزینه مناسبی می‌تواند باشد.

وی در پاسخ به این سوال که آیا آموزش تلویزیونی هیچ محدودیت و چالشی ندارد گفت: هر رسانه در نوع آموزش خود محدودیت‌هایی دارد. بزرگترین مزیت تلویزیون فراگیری و در دسترس بودن آن است ولی این رسانه نیز با توجه به حجم زیاد و تنوع رشته‌ها و پایه‌های تحصیلی دشواری‌های خاص خود را دارد.ترتیب اجرای برنامه‌ها، دقیق و منظم بودن و شروع به موقع آن می‌تواند در طی دوره از جمله اشکالات آن باشد.

عدم پذیرش خانواده ها چالش مهم تر

این مدرس دانشگاه یکی دیگر از چالش‌های آموزش از راه دور را عدم پذیرش خانواده ها ذکر کرد و افزود: برخی از خانواده‌ها به آموزش یک طرفه آنلاین و از راه دور اعتقادی ندارند و خواهان تعامل دو طرفه بین معلم و دانش آموزهستند. در چنین شرایطی نمی توان خانواده‌ها با خود همسو کرد. این موضوع یکی از چالش‌های آموزشی است که علاوه بر زیرساخت‌ها خانواده‌ها باید توجیه شوند.

وی افزود: با وجودی که معلمان در طول سال با ایجاد کانال‌ها و گروه‌های مجازی با دانش‌آموزان و خانواده‌هایشان ارتباط دارند ولی این ارتباط در حد اطلاع رسانی و نهایتا یک پرسش و پاسخ کلاسی و رفع اشکال است و آن هم به صورت تنهایی بوده است ولی در شرایط فعلی قضیه فرق می‌کند.

 به نظر می رسد موضوع آموزش از راه دور و آنلاین ان هم از طریق شبکه های مجازی خارجی یا شبکه شاد که از سوی وزارت اموزش و پرورش برای خانواده ها اعلام شده است به دلیل نبود زیرساخت های مخابراتی و ارتباطاتی و فنی آن چنان گزینه مناسبی برای آموزش آنلاین نبوده و از سوی دیگر عدم پذیرش، مطابقت  و همراهی نکردن خانواده ها نیز موفقیت این روش آموزشی را تایید  نمی کند.

انتهای پیام/1404

منبع:خبرگزاری علم وفناوری