به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر
صبح قزوین، عشق و محبت به قرآن در بین عموم مسلمانان به اندازه ای است که دوست دارند، فرزندانشان از همان سنین خردسالی به آموزش قرآن کریم، به خصوص حفظ آن روی آورند.
روایاتی نیز از اهل بیت عصمت و طهارت (ع) رسیده است که مسلمانان را به آشنایی و انس بیشتر فرزندان به سوی آموزش های قرآنی ترغیب می کند؛ چنانچه امام علی (ع) در این باره فرموده اند: حق فرزند بر پدر آن است که او را نام نیکو نهد و نیکش ادب آموزد و قرآنش تعلیم دهد.
از سویی دیگر با توجه به افزایش چشمگیر سطح هوش و استعداد کودکان امروز، آنان نیز دوست دارند مطالب و موضوعات بیشتری فرا گیرند همه این موارد موجب شده تا والدین کودکان خود را در سنین خردسالی به سوی آموزش قرآنی سوق دهند.
اما آنچه از سوی برخی کارشناسان تربیتی مطرح می شود این است که کودکان باید خود به سمت آموزش علوم قرآنی گرایش پیدا کنند نه با اجبار والدین و اطرافیان؛ به همین دلیل لازم است تا والدین با ایجاد بستری مناسب، زمینه علاقمندی و تمایل کودکان را به این سمت فراهم کنند.
توجه به این نکته ضروری است که یادگیری قرآن، کار مستحبی است و نه واجب لذا اگر کودکی مشتاق آموزش قرآن نبود، باید با استفاده از روش تشویق او را ترغیب به یادگیری قرآن کرد چرا که تنبیه و اجبار در بلندمدت باعث دوری او از کتاب خدا شده، آثار سوئی در بزرگ سالی بر جای خواهد گذاشت.
بر این اساس زمانی که پدر و مادر در خانه قرآن می خوانند؛ کودک نیز به مروز زمان علائم و حالاتی را از خود بروز می دهد که نشان دهنده میزان علاقه و استعداد وی است به طور مثال دوست دارد صلوات را یاد گیرد، اذکار نماز را بخواند و یا سوره های قرآن را قرائت کنند آن گاه است که شما می توانید دوره آزمایشی و در ادامه دوره رسمی حفظ را برای کودک تان آغاز کنید.
اما در این میان هستند افرادی که حتی در سن ۷ یا ۸ سالگی هم آماده آغاز حفظ نیستند پس به کودک خود سخت نگیرید.
در ادامه نظر تعدادی از مربیان و فعالان قرآنی در حوزه کودکان را پیرامون مسائل مختلف جویا شده ایم که در این گزارش می خوانیم.
مناسب ترین سن شروع حفظ قرآن
لیلا یوردخانی حافظ کل قرآن کریم، مربی و مدیر کانون قرآن امام سجاد (ع) قزوین در گفتگو با خبرنگار فرهنگ و هنر
صبح قزوین در خصوص ضرورت حفظ قرآن از سنین کودکی اظهار کرد: ضرورت آموزش قرآن و مفاهیم قرآنی در یک جامعه اسلامی امری اجتنابناپذیر است لذا با توجه به ارزش و اهمیت والای حفظ قرآن، هر چه بتوانیم کودکان را با آموزه های دینی و قرآنی آشنا کنیم، بعدها با مشکلات دوران بلوغ بهتر می توان مواجه شد.
این فعال قرآنی در پاسخ به این سوال که مناسب ترین سن برای شروع حفظ چه سنی است، خاطر نشان کرد: بهترین سن برای حفظ قرآن کودکان از ۹ سالگی است.
وی در ادامه تصریح کرد: با توجه به سفارش اساتید قرآن و زبان شناسان، آموزش زبانی غیر از زبان مادری، در این سن است زیرا ذهن آمادگی بیشتری برای فراگیری دارد.
یوردخانی مناسب ترین شیوه حفظ کودکان را شروع از سوره های کوتاه عنوان کرد و گفت: نباید آموزشهای سنگین و فشردهای در دوره خردسالی به کودکان عرضه شود زیرا باعث دلزدگی کودک از قرآن می شود بلکه باید با تشویق مادی و معنوی، حمایت اولیاء، انتخاب مربی دلسوز و کارآمد در حوزه کار با کودک، زمینه موفقیت روزافزون وی را فراهم نمود.
مدیر کانون امام سجاد (ع) پیگیری بدون اجبار، یادآوری اهمیت و ارزش آموزش های قرآنی، داشتن برنامه منظم و منسجم برای کلاس ها را از عوامل موفقیت کودکان در زمینه حفظ برشمرد و اذعان کرد: اگر والدین در محیط خانواده جایگاه خاصی برای آموزش های قرآنی قائل باشند، بدون شک کودک نیز به آن سمت گرایش بیشتری پیدا می کند در غیر این صورت بعد از مدتی رها خواهد کرد.
وی در پایان افزود: لازم است تا برای تربیت کودکان قرآنی، دغدغه مند بود و خود را مسئول تربیت قرآنی دانست زیرا این کودکان هستند که جامعه فردا را خواهند ساخت.
توانایی فردی کودک در حفظ قرآن مورد توجه قرار گیرد
فاطمه افشار ایرانی از حافظ کل قرآن در گفتگو با خبرنگار
صبح قزوین اظهار کرد: در حفظ قرآن از سوی خردسالان نباید به کمیت توجه داشت ضمن اینکه باید به ویژگیهای ذهنی و توانایی خردسالان توجه داشت و با توجه به ویژگیهای فرد از روشهای خاصی برای حفظ قرآن استفاده کرد.
این حافظ کل قرآن خاطر نشان کرد: به عقیده من حفظ کودکان باید در سنین بالای ۵ تا ۶ سالگی شروع شود تا کودک از آمادگی اولیه برخوردار باشد هم چنین توانایی قدرت تشخیص خوب از بد داشته باشد.
افشار ایرانی متذکر شد: نباید از همه کودکان به یک اندازه انتظار داشت زیرا برخی از کودکانِ دارای هوش و استعداد خاص، قادر به حفظ قرآن از سنین دو، سه سالگی هستند اما باید توجه داشت که شروع حفظ از این سنین برای همه افراد امکان پذیر نیست.
وی یادآور شد: مأنوس بودن مادر با قرآن از زمان پیش از تولد، دوران بارداری و پس از تولد فرزند هم چنین عمل به دستورات قرآنی در زندگی، بدون شک در میزان علاقه، گیرایی و تمایل کودکان نسبت به علوم قرآنی تاثیر گذار خواهد بود.
شروع حفظ کودکان از سورههای کوچک قرآن
زهرا آتشگر مربی حفظ کودکان و حافظ بیش از ۱۸ جزء قرآن در گفتگو با خبرنگار فرهنگ و هنر
صبح قزوین درباره نحوه آموزش قرآن به خردسالان اظهار کرد: کودکانی که در اثر رفتار مثبت و سازنده والدین به فراگیری علوم قرآنی علاقمند شده اند، از ۴ سالگی به کمک مادر می تواند با شروع از سوره های کوچک وارد حوزه حفظ قرآن شود به عباری حفظ قرآن برای خردسالان باید آهسته و پیوسته دنبال شود.
مربی حفظ کودکان افزود: کودکان می توانند از ۷ سالگی با رفتن به کلاس حفظ توسط مربی، به صورت رسمی به آموزش حفظ قرآن بپردازد.
وی با بیان اینکه باید از اجبار کودک به آموزش قرآن اجتناب کرد، گفت: حفظ موضوعی با معنا و ذکر داستان های قرآنی، استفاده از کلمات و واژه های زیبا برای تحسین کودکان همراه با صمیمیت و محبت مربی به آنان، موجب جذب بیشترکودکان به سمت حفظ قرآن می شود.
نقش مهم مادران در تربیت قرآنی کودکان
آتشگر تصریح کرد: مربیان باید به سیمای ظاهری خود نیز اهمیت دهند زیرا این موضوع در میزان گرایش و وابستگی کودکان به مربیان که یکی از عوامل مهم حضور کودکان در کلاس های قرآنی است، تاثیرگذار خواهد بود.
وی یادآور شد: نقش والدین و به ویژه مادران در قرآنی کردن فرزندان چشم گیر است زیرا کودکان با الگو برداری از والدین همانند آنها رفتار می کنند به همین دلیل مادرانی که تمایل به حضور فرزندان خود در عرصه قرآنی هستند؛ خود باید در اعمال و گفتار پیش رو باشند.
لزوم برقراری ارتباط معنوی خوب میان کودک و مربی
مریم ادیبان زاده یکی دیگر از مربیان حفظ کودکان در این خصوص اظهار کرد: از آنجایی که حفظ قرآن امری دشوار و نیازمند صرف زمان کافی جهت تکرار و مرور است لذا بهترین سن برای شروع حفظ قرآن از ۹ سالگی است مگر اینکه کودک دارای استعداد و توانایی بالقوه ای باشد.
وی در ادامه گفت: چون کودکان فاقد سواد خواندن و نوشتن هستند بنابراین فقط باید از طریق گوش کردن به نوار و تکرار فراوان یاد بگیرند که این مسئله باعث زود خسته شدن و حتی موجب دلسردی آنان می شود در صورتی که اگر قادر به خواندن باشند؛ می توانند گاهی برای رفع خستگی در زمان دوره و مرور آیات، تنها به نگاه کردن به صفحه قرآن اکتفا کنند.
مربیان دوست شاگردانشان باشند
ادیبان زاده محیط خانواده، تشویق والدین و کادر مدرسه را از عوامل مهم ثبات کودکان در حفظ قرآن ذکر کرد و گفت: اگر هدف از حفظ قرآن در همان ابتدای راه به درستی تبیین شود بدون شک کودکان بدون وقفه به مسیر خود برای رسیدن به هدف ادامه خواهند داد.
وی که خود از حافظان و فعالان قرآنی بود، متذکر شد: مربی باید دوست شاگردش باشد و همواره به ویژگی های روحی و روانی شاگردش توجه کند در این صورت، کودک رابطه ای خوب و صمیمی با مربیش خواهد داشت و با آرامش و خیال راحت در کلاس حضور پیدا می کند.
فرصت های طلایی کودکی را دریابیم
آمنه جعفری حافظ ۲۶ جزء قرآن و از مربیان فعال در زمینه حفظ کودکان در گفتگو با خبرنگار فرهنگ و هنر صبح قزوین اظهار کرد: بهترین سنین برای شروع حفظ قرآن کودکان، از سنینی است که کودک بتواند قرآن را بخواند یعنی با حروف و کلمات آشنا باشد.
این فعال قرآنی که فرزندش نیز حافظ کل قرآن است، افزود: حافظه تصویری نقش به سزایی در کیفیت یادگیری و تقویت انگیزه دارد بنابراین زمانی که دو قوه سمعی و بصری با هم مشارکت داشته باشند نتیجه مطلوبتری حاصل خواهد شد.
وی با اشاره به ضرورت حفظ قرآن توسط کودکان خاطر نشان کرد: حفظ قرآن یعنی همراه و همنشین همیشگی قرآن بودن و در آنِ واحد کل قرآن را با خود داشتن بنابراین چون حافظ قرآن دارای راهنمایی درونی است که در انتخاب و تصمیم گیری موجب روشن گری و هدایت وی می شود؛ او را غنی و عاقل می سازد که آرزوی همه والدین است.
این حافظ قرآن ادامه میدهد: دوران کودکی فرصتی ناب و گرانمایه است که اگر بگذرد و دیگران در فکر و اندیشه کودک تاثیر بگذارند جبران آن بسیار سخت است چه بسا مسیر او خلاف جهت حق باشد لذا باید فرصت های طلایی کودکی را دریابیم.
متاسفانه بعضأ دیده می شود حفظ قرآن خردسالان در برخی موسسات و مراکز قرآنی بیشتر جنبه رقابتی دارد از سویی برخی از خانوادهها اصرار دارند که کودک به سرعت و در زمانی کوتاه حافظ کل قرآن شود، غافل از اینکه آموزش سنگین و فشرده برای خردسالان آسیبهایی فراوانی در پی خواهد داشت لذا یکی از اصول مهم در امر حفظ کودکان این است که آموزشهای قرآنی برای کودکان و حفظ آیات از سوی آنها باید فاقد هر گونه جبر و اکراه باشد و در این مسیر نباید از به کارگیری تشویق های درست و به موقع غافل شد.
نگارنده: حمزه ای
انتهای پیام/۷۰۰۳
دیدگاه ها