یک سوال از مقامات دولت/ اگر به ۲۳ تیر ۹۴ بازگردید باز هم توافق را امضا می‌کنید؟

23 تیر ماه 94 بود که ایران و 5+1 سرانجام به توافق موسوم به برجام رسیدند. شاید بتوان خلاصه برجام را این گونه بیان کرد که بر اساس آن، ایران از بسیاری از حقوق مسلم هسته ای خود دست می کشد و در مقابل 5+1 تحریم های ایران را بر می دارد.

از زمان اجرایی شدن برجام، حدود 6 ماه می گذرد. در این مدت ایران از بسیاری از حقوق حقه خود بر اساس برجام دست کشیده. غنی سازی اورانیوم را کاهش داده، چند سایت هسته ای خود را تا مرز تعطیلی پیش برده و نظارت های بی سابقه تاریخی بر همان مقدار باقی مانده از برنامه هسته ای خود را پذیرفته است. ایران البته پیش از توافق نهایی نیز بسیاری از برنامه های هسته ای خود را بر اساس توافق ژنو محدود کرده بود.

اما طرف مقابل که قرار بود تنها یک تعهد جدی یعنی رفع تحریم ها را انجام دهد، تا کنون در انجام آن کوتاهی کرده است. بسیاری از تحریم ها به ویژه تحریم های وضع شده توسط آمریکا با عناوینی مانند "تحریم های اولیه" اساس به مذاکرات هم راه پیدا نکردند و باقی مانده اند؛ برخی از دیگر تحریم ها به بهانه های حقوق بشری و موشکی نیز نه تنها برداشته نشده اند، بلکه هنوز هم تحریم های جدید در این حوزه وضع می شود. این دو مورد را البته مقامات دولت روحانی هم قبول دارند. اما مسئله آنجاست که غرب به ویژه آمریکا در برداشتن همان دسته باقی مانده از تحریم ها – موسوم به تحریم های هسته ای – هم کارشکنی کرده است. در مهر و آبان 94، اندکی قبل از اجرایی شدن برجام، روحانی و جهانگیری هر یک به صورت جداگانه، به سبک "اعلام خبر خوش در دولت سابق" نوید رفع تحریم ها در "یکی دو ماه آینده" را دادند. اما با گذشت حدود 8 ماه، جهانگیری اذعان کرده که هنوز در تحریم هستیم!

در این میان، عباس عراقچی که پیشتر در برنامه های تلویزیونی بدعهدی های آمریکا را به نوعی توجیه کرده بود، دیشب نیز تاکید کرد که طرف مقابل به وعده های خود عمل کرده است! این اظهارات در حالی است که تخت روانچی دیگر معاون ظریف گفته که تعهدات آمریکا از آنچه انجام داده بیشتر است؛ ولی الله سیف هم چندی پیش در خاک آمریکا، دستاورد ایران از توافق در حوزه اقتصادی را "تقریبا هیچ" خوانده بود. چندی بعد ظریف هم ضمن یک هشدار گفت که 30 ماه مذاکره نکرده ایم که اکنون یک "سند خالی" به دست بیاوریم.

اکنون سوالی که مطرح می شود این است که اگر دولت تدبیر و امید به یک سال قبل بازگردد آیا توافق مذکور را با همین شرایط خواهد پذیرفت؟

اگرچه به نظر می رسد مجموعه دستگاه دیپلماسی دولت با وجود اعتقاد به بدعهدی آمریکا – البته نه به شدتِ منتقدان دولت! - بر اینکه 5+1 تعهدات خود را " تا حد امکان" انجام داده اتفاق نظر دارند! با این وجود سوالی که شاید ذهن آنها را هم مشغول کند این است که چه تضمین هایی باید از طرف مقابل گرفته می شد تا شاهد اقدامات امروز غرب به ویژه آمریکا نبودیم؟

انتهای پیام/1404