قزوین تامین‌کننده بیش از ۴درصد محصولات کشاورزی کشور است/ اجرای ۴۵هزار سیستم آبیاری نوین

به گزارش خبرنگار اجتماعی صبح قزوین ؛____ فرزانه مهدی‌پور.

یکی از برکات انقلاب اسلامی که ثمرات آن امروز نصیب بخش زیادی از مردم و اقتصاد کشور شده است، توسعه قابل توجه بخش کشاورزی به ویژه در بخش تولید محصولات زراعی و دامی است.

وقتی کارنامه 40 ساله بخش کشاورزی انقلاب اسلامی را بررسی می‌کنیم با همه دشمنی‌ها و محدودیت‌هایی که دشمنان برای به وجودآورده‌اند و ناکارآمدی‌های داخلی که داشته‌ایم به این نتیجه می‌رسیم که در بخش کشاورزی توانسته‌ایم به جایگاه قابل توجه‌ای برسیم و شاهد پیشرفت‌های چشمگیری در این بخش باشیم.

در حالی که با بررسی وضعیت این بخش در دوران قبل از انقلاب می‌بینیم که رژیم سابق توجهی به توسعه بخش کشاورزی به ویژه کشاورزان خرده پا نداشت، پس از پیروزی انقلاب اسلامی با تاکید امام راحل بر ایده "کشاورزی محور توسعه" و لزوم دستیابی به خودکفایی در تولید محصولات اساسی کشاورزی و غذایی، حجم تولید محصولات مهم کشاورزی افزایش قابل توجهی داشت.

جهاد سازندگی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فرمان حضرت امام خمینی(ره) تشکیل شد که یکی از اهداف و وظایف این نهاد انقلابی علاوه بر حضور در جهبه‌های حق علیه باطل عمران و آبادانی مناطق روستایی کشور بوده است.

قبل از پیروزی انقلاب اسلامی تعداد 65روستای استان دارای برق بود که به همت جهاد سازندگی بعد انقلاب تا سال 1375 به 757روستای استان برق رسانی شد و جمعیت 98 درصد روستاهای استان از نعمت روشنایی بهرمند شدند.

به همت جهاد سازندگی همچنین 73مورد برق مورد نیاز چاه‌های آب کشاورزی تامین شده است، قبل از پیروزی انقلاب اسلامی تعداد 56 روستای استان دارای نعمت آب آشامیدنی سالم بود که به همت جهاد سازندگی بعد انقلاب تا سال 1375 به 483روستای استان آب آشامیدنی بهداشتی انتقال داده شد و 85درصد جمعیت روستاهای استان از نعمت آب آشامیدنی سالم و بهداشتی بهره‌مند شدند.

قبل از پیروزی انقلاب اسلامی چهار هزارو 917 کیلومتر راه روستایی در استان وجود داشت که به همت جهاد سازندگی بعد انقلاب تا پایان سال 1375 به 1870 کیلومتر راه روستایی احداث شد و 655 کیلومتر از راه‌های روستایی آسفالت گردید.

در مجموع دو هزار 525 کیلومتر راه احداث شده است و 75درصد جمعیت روستایی از نعمت راه ارتباطی مناسب بهره‌مند شدند همچنین در طی این مدت 238دهنه پل احداث شده است.

بعداز پیروزی انقلاب اسلامی به همت جهاد سازندگی 110روستا از حمام بهداشتی بهره‌مند شدند و در مجموع 15 روستا تحت طرح بهسازی روستایی قرار گرفت.

افزایش درآمد کشاورزان در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی موجب تغییر گسترده در وضعیت رفاهی و سطح زندگی کشاورزان در مقایسه با سال‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی شد.

بر این اساس توسعه بخش‌های مختلف کشاورزی بویژه دام و طیور طی سال‌های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی چشمگیر بوده است، بطوریکه طی سال گذشته تولید مواد پروتئینی بویژه گوشت قرمز و مرغ در استان افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است.

در قبل از انقلاب اسلامی تولید گوشت مرغ در استان قزوین یازده هزار تن در سال بود که تولید این محصول طی 40 سال گذشته با حمایت‌های دولت و تمایل سرمایه‌گذاری دراین بخش به 60هزار تن افزایش یافته است.

همچنین در طول این 40سال اخیر ظرفیت واحدهای طیور استان از دو میلیون و 550 هزار قطعه مرغ گوشتی به بیش از 10میلیون قطعه رسیده است در همین راستا طی 40 سال گذشته تولید و ظرفیت مرغداری‌های استان 4برابر افزایش یافته است.

به منظور رفع نابسامانی‌ها و نارسایی‌ها در بخش کشاورزی در سال 79 ورزات جهاد سازندگی و ورزات کشاورزی با یکدیگر ادغام شدند و با نام ورزات جهادکشاورزی به فعالیت‌های خود ادامه دادند.

اکنون 40 سال از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی می‌گذرد و ریشه‌های این درخت تنومند روز به روز بیشتر در یکدیگر تنیده شده و محکم‌تر می‌شود و هیچ یک از بادهای سهمگین نمیتوانند لرزه‌ای حتی کوتاه بر این درخت تنومند وارد کنند.

در این گزارش برای بررسی دستاوردهای 40ساله‌ی انقلاب اسلامی در سازمان جهاد کشاورزی به سراغ رئیس سازمان جهادکشاورزی استان قزوین رفتیم.

فاطمه خمسه با اشاره به افزایش بهره‌وری واحدهای زیر بخش دام و طیور می‌گوید: در راستای افزایش بهره‌وری این واحدها سازمان جهادکشاورزی نسبت به اجرای طرح‌ها و پروژه های مختلفی اقدام نموده است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین ادامه می‌دهد: از جمله طرح‌ها و پروژه‌هایی که دست اجرا هستند میتوان به اصلاح نژاد دام روستائی، بهینه سازی مصرف سوخت در واحدهای مرغداری و گاوداری، تغییر سیستم گرمایشی از چهار شاخ به هیتر، بهسازی و نوسازی واحدهای دام و طیور اشاره کرد.

وی می‎افزاید: نکته قابل توجه آن است که بیش از 30درصد واحدهای طیور گوشتی استان قزوین مربوط به قبل از انقلاب و 70درصد آن بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مجوز فعالیت دریافت کرده‌اند.

با بررسی وضعیت تولید تخم مرغ در دوران قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد آن هستیم که تولید تخم مرغ دراستان در اوایل انقلاب 34 هزار تن در سال بود که تولید این محصول با افزایش نسبی بیش از 70هزار تن در سال 97رسیده است.

با مشاهده وضعیت تولید شیر در استان درمی‌یابیم که از تولید 72هزار تن شیر در سال 1357 به 530هزار تن در سال 97 افزایش داشته است.

تولید محصولات زراعی از یک میلیون تن در سال 57 به بیش از دو میلیون 600 هزارتن در سال 97 رسیده و همچنین میزان بهره‌وری آب گندم در قبل از انقلاب اسلامی 3دهم بوده که این میزان هم اکنون به 85 صدم رسیده است.

در تولید محصولات کشاورزی همچون گندم، ذرت، جو، کلزا، برنج با بکارگیری روش‌های مناسب کاشت، داشت و برداشت افزایش در تولید داشته است.

در طی سال‌های آغازین انقلاب اسلامی تاکنون با وجود تمامی مشکلاتی که بر سر راه ملت بزرگ ایران بود، بخش کشاورزی با توجه خاص مسئولین و تلاش بی‌وقفه کشاورزان رشد و توسعه زیادی داشته است و دلیل آن نیز اهمیت کشت محصولات آبی با توسعه کشت مکانیزه است.

رئیس سازمان جهادکشاورزی استان درباره وضعیت سطح کشت غلات قزوین اینگونه ابراز می‌کند: جمع سطح کشت غلات استان قزوین در اوایل انقلاب در حدود 70هزار هکتار (4/1 درصد غلات کشور) با تولید حدود 136هزار تن (4/2 درصد تولید غلات کشور) بود که این میزان در سال زراعی جاری به ترتیب به 168هزار هکتار (140 درصد افزایش) با تولید 386هزار تن (183 درصد افزایش) رسیده است.

بنابراین با مشاهده وضعیت کنونی تولید غلات در سطح استان مشاهده می‌کنیم که پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در طی 40گذشته استان قزوین با دارا بودن حدود 2 درصد از تولید غلات کشور نقش مهمی در تأمین خوراک استان دارد.

در طی 20 سال اخیر با سیاست‌هایی مانند کاهش سطح کشت محصولات زراعی آبی مانند گندم و افزایش سطح کشت محصولات زراعی دیم در مناطق مستعد استان، به منظور بهبود بهره‌وری آب و افزایش پایداری تولید (افزایش عملکرد در واحد سطح)، موفق شده‌ایم با وجود کاهش 34 درصدی در سطح کشت گندم آبی (از 70 هزار به 46 هزار هکتار)، در این محصول شاهد افزایش 18 درصدی تولید باشیم.

خمسه با اشاره به بهبود عملکرد تولید محصولات کشاورزی اظهار می‌کند: عملکرد تولید محصولات کشاورزی طی سال‌های گذشته یک روند مطلوبی داشته است که دلیل آن نیز استفاده مناسب از سیستم‌های آبیاری تحت فشار و جلوگیری از هدر رفتن آب استحصالی از چاه‌ها، استفاده از روش‌های نوین درتولید کشت محصولات کشاورزی، داربستی کردن باغات انگور و توسعه کشت گلخانه‌ای است.

رئیس سازمان جهادکشاورزی استان قزوین در ادامه عنوان می‌کند: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی 45هزار هکتار سیستم نوین آبیاری در استان اجرا شده و توانسته‌ایم بیش از 320میلیون مترمکعب آب از سفره‌های زیرزمینی بصورت بهینه مصرف کنیم.

این مسئول بیان می‌کند: در تولید محصولات باغی نیز سطح زیرکشت باغات بارور افزایش داشته که درمقایسه با اوایل انقلاب رشد قابل ملاحضه‌ای داشته است، براین اساس تولید محصولات باغی از 310هزارتن در سال 57 به بیش از 647 هزارتن در سال 97 رسیده است.

با بررسی روند افزایشی محصولات استان قزوین در دوران قبل از انقلاب و پس از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد این امر هستیم که محصولات عمده و شاخص که از سیر صعودی خوبی طی این سالها برخوردار بوده‌اند، تولید محصولاتی همچون زیتون، انگور، بادام، گیلاس،گردو و زغال اخته است که مهم ترین علت افزایش نیز اجرای طرح طوبی و طرح‌های توسعه باغ در اراضی شیبدار وزارت جهاد کشاورزی است.

استان قزوین با دارا بودن 489هزار هکتار اراضی کشاورزی، سالانه قادر به تولید چهار ميليون تن محصولات زراعی، باغی و دامی است، اين استان با دارا بودن كمتر از يك درصد خاك كشور بيش از 4درصد از توليد بخش كشاورزي كشور را به خود اختصاص داده است.

دشت قزوین دارای سند مطالعاتی توسعه کشاورزی با قدمتی حدود نیم قرن (از دهه 1340) بوده است.

دشت قزوين با محدوده 460هزار هکتاری بصورت آبرفتی بوده و طی مدت زمان طولانی تکامل یافته است به نوعی که عمق خاک در برخی از نقاط دشت دارای اعماق بسیار زیاد و قابل توجه می‌باشد و به واسطه ساختار تکتونیکی و زمین‌شناسی آن بصورت کاسه‌ای بوده و در نتیجه آبخوانی معادل 18 میلیارد متر مکعب را در خود گنجانده است.

دراین استان853هزار و485 هکتارمرتع، 281هزار و 58هکتار جنگل و 29هزار و151 هکتار بیابان دارد.

خمسه با اشاره به اراضی قابل کشت استان می‌گوید: میانگین اراضی قابل کشت زراعی استان بدون عملیات اصلاحی 31درصد است كه در مقايسه با ساير استان‌هاي کشور استان قزوين حائز رتبه هشتم است.

وی ادامه می‌دهد: اکنون دو سوم اراضی قابل کشت آبی استان بدلیل محدودیت منابع آبی، امكان بهره‌وري مناسب از اين اراضي وجود ندارد، كه انتظار مي‌رود با توسعه سيستم‌هاي نوين آبياري و رعايت الگوي كشت اين اراضي نيز به بهره‌برداري مناسب برسد.

براساس آمار ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران جمعیت شاغل استان در سال 1385 به میزان 340742 نفر بوده که 25 درصد آن بهره برداران بخش کشاورزی می‌باشند و در حال حاضر 80415 بهره بردار بصورت فردی ، شراکتی در اين بخش فعاليت مي‌نمايند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بیان می‌کند: آب مصرفی در بخش کشاورزی استان قزوین به میزان2میلیارد و494 میلیون متر مکعب است که دو ميليارد و 77میلیون متر مکعب آن ازمحل آب‌های زیرزمینی و417میلیون متر مکعب آن از آ‌‌ب‌های سطحی تامین می‎‌شود.

خمسه با اشاره به وضعیت آبی دشت قزوین اظهار می‌کند: دشت قزوین داراي شبکه انتقال آب از طالقان رود به واسطه سد انحرافی سنگبان بوده و در چند سال اخیر سد مخزنی طالقان مي‌باشد،كه در حدود 80هزار هکتار ناخالص و 60هزار هکتار خالص از اراضی دشت را تحت پوشش خود قرار می‌دهد.

با بررسی موقعیت جغرافیایی استان قزوین درمی‌یابیم که این استان به لحاظ موقعیت جغرافیایی و نزدیکی به استان تهران، شرایط مناسبی برای سرمایه گذاری در بخش‌های مختلف کشاورزی را دارد.

این مسئول ضمن اشاره به موقعیت جغرافیایی مناسب قزوین اظهار می‌کند: اين استان در توليد محصول زغال اخته رتبه اول، تولید انگور رتبه اول، فندق رتبه دوم، زیتون رتبه دوم، گیلاس رتبه دوم، قارچ خوراکی رتبه سوم، تولید تخم مرغ رتبه سوم، شلیل رتبه سوم، ذرت علوفه ای رتبه چهارم،گوشت مرغ رتبه چهارم، ذرت دانه ای رتبه ششم، تولید شیر خام رتبه هفتم، گوشت قرمز رتبه یازدهم را دارد.

وی با اشاره به فعالیت‌های شاخص بخش تولیدات گیاهی این سازمان اذعان می‌کند: راه‌اندازي سایت مدیریت هوشمند کشاورزی در راستای اجرای طرح پیش آگاهی بهره برداران، پايلوت طرح توليد محصول سالم و اركانيگ، بانک نشاء برنج، مشارکت در اجرای طرح خاک‌ورزی حفاظتی با هدف حفظ منابع و کاهش هزینه تولید و توسعه کشت محصولات گلخانه‌ای در سطح 45 هکتار از جمله فعالیت‌های انجام شده در این بخش تولیدات گیاهی است.

خمسه با اشاره به طرح‌های اجرا شده در بخش تولیدات گیاهی اظهار می‌کند: طرح داربستی نمودن باغات سنتی انگور همزمان با اجرای طرح آبیاری تحت فشار برای اولین بار در سطح کشور در سطح 5000هکتار، طرح استاندارد سازی فرايند توليد قارچ خوراکی در شش واحد توليدی، طرح افزایش تولیدات محصولات باغی و زراعی در استان قزوین اجرا شد.

با مشاهده فعالیت‌های بخش تولیدات دامی درمی‌یابیم که در طول این 40سال اخیر تولید در واحدهای مرغداری‌های گوشتی و تخمگذار با رويکرد کاهش مصرف انرژی به صورت الگویی در سطح کشور افزایش یافته که نتایج آن در بسته حمایتی هدفمند نمودن یارانه مورد بهره‌برداری قرار گرفته است.

این مسئول درباره فعالیت‌های بخش تولیدات دامی می‌گوید: مشارکت در تجهیز واحدهای مرغداری گوشتی به جت هیتر، تجهیز مرغداری گوشتی به آبخوری‌های نیپل، تجهیز واحدهای مرغداری تخمگذار به دیمر، مشارکت در نصب مه‌پاش در واحدهای تولیدی مرغ، مشارکت در تجهیز واحدهای دامداری علوفه خردکن از جمله فعالیت‌هایی است که در طول این 40سال و پس از پیروزی انقلاب اسلامی انجام شده است.

وی ادامه می‌دهد: از دیگر برنامه‌های این بخش میتوان به اجرای طرح افزایش تولید و کیفیت شیر در دامداری‌های سنتی، مشارکت در تجهیز واحدهای دامداری سنتی و نیمه‌صنعتی به یخچال‌های شیر سرد کن مجهز به همزن، مشارکت در تجهیز گوسفنداری به شیر دوش مکانیزه بصورت الگویی، مشارکت در نصب تهویه در واحدهای گاوداری شیری و استفاده از انرژی نوین در واحدگاوداری‌ها اشاره کرد.

این نکته در بخش شیلات قابل توجه است که در سال جاري توليد آبزيان به 3500 تن ماهی سردابی، گرمابی، خاویاری رسیده و همچنين تولید انواع ماهيان زينتي به 25 میلیون قطعه رسیده است.

اکنون در این گزارش می‌خواهیم آمار ماشین‌ها و ادوات کشاورزی در سال 1374 تا سال 1397 را مورد بررسی قرار دهیم.

براساس بررسی‌های انجام شده مشاهده می‌کنیم که در سال 74 تعداد تراکتورها 6هزارو 343دستگاه بوده و با رشد 56درصدی در سال 97 به 9هزارو 924دستگاه تراکتور رسیده و همچنین ادوات کشاورزی از تعداد 14هزار به 29هزار و 960رسیده است.

در طول این 23سال و طی بررسی های صورت گرفته شاهد رشد 100درصدی کمباین غلات و برنج هستیم و ضریب مکانیزاسیون از 0.62 به 1.35 افزایش یافته و درجه مکانیزاسیون نیز از 31درصد به 57درصد ارتقا پیدا کرده است.

رئیس سازمان جهادکشاورزی استان با اشاره به فعالیت‌های بخش آب و خاک عنوان می‌کند: اجرای طرح افزایش راندامان آبیاری مزارع، اجراي طرح انتقال آب با هدف افزايش راندمان انتقال و مصرف بهينه آب در مزارع، عملیات انتقال آب (با لوله گذاری وکانال بتنی) در مجموع به طول بیش از 1900 کیلومتر و یکپارچه‌سازی اراضی آبی و دیم استان قزوین از جمله فعالیت‌های انجام شده در این بخش است.

وی با اشاره به اهداف اجرای طرح زهکشی اراضی حاشیه شوره‌زار مرکزی قزوین اظهار می‌کند: جلوگیری از شورشدن اراضی زراعی حاشیه شوره‌زار مرکزی، اصلاح واحیاء اراضی وارتقای کلاس اراضی و بهبود وضعیت پوشش گیاهی ومرتعی از اهداف این طرح است.

خمسه با بیان اقدامات انجام شده در این طرح ابراز می‌کند: این طرح تاکنون 35% پیشرفت فیزیکی داشته است؛ زهکشی روباز بطول حدود 40 کیلومتر و جاده دسترسی به طول 50 کیلومتر و عملیات دایک حفاظتی در طول 30کیلومتر انجام شده است.

این مسئول با اشاره به نتیجه این طرح می‌گوید : خروج شوري از حوزه شوره‌زار مرکزی، اصلاح اراضی وبهبود پوشش گیاهی از جمله نتایج طرح زهکشی اراضی حاشیه شوره‌زار مرکزی قزوین است.

عملیات عمرانی احداث و توسعه کانال‌های آبیاری عمومی، جهت پوشش انهار سنتی و در راستای افزایش راندمان انتقال آب در مسیر منبع تا مزرعه هر ساله جزو اولویت‌های سازمان جهاد کشاورزی است که در فاصله سال‌های 85 تا 96 جمعا 767 کیلومتر کانال آبیاری عمومی در سطح روستاها احداث گردیده است.

اجرای شبکه لوله ای پایاب چاه های عمیق دشت قزوین، یکی از اولویت‌های مهم طرح توسعه پایدار آب و خاک کشاورزی دشت قزوین و اجرای شبکه لوله گذاری در پایاب چاه‌های دشت بوده که از سال 85 تاکنون حدود 912 کیلومتر انجام شده است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان با اشاره به فعالیت های بخش کشاورزی و منابع طبیعی عنوان می‌کند: مايه‌كوبي تب برفكي گاو، گوسفند، تكميل و تجهيز واحدهاي فني دامپزشكي در مناطق محروم، توليد مرغ بدون آنتي بيوتيك ايستگاه تحقيقات كشاورزي، دو كلكسيون هرباريوم گياهان خشك و حشرات و کلکسیون ملی انگور کشور در ایستگاه درجه يك انگور تاکستان از جمله فعالیت‌های این بخش است.

وی در ادامه از فعالیت‌های بخش دامپزشكي می‌گوید: در بخش دامپرشکی فعالیت‌هایی همچون مبارزه با بيماري‌هاي دامي، بررسي ميزان شيوع بيماري IBR در واحد هاي صنعتي استان، توسعه اشتغال در بخش خصوصي، انجام طرح جامع بهداشت شير با هدف ارتقا كيفيت بهداشتي شير از توليد به مصرف و نظارت بر بهداشت عمومي و بازديد از مراكز توليد و عرضه انجام شده است.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی بخش تعاون روستایی با تحت پوشش قرار داشتن يك اتحاديه مركزي استاني، سه اتحاديه تعاوني روستايي و شهرستاني، دو اتحاديه تعاوني كشاورزي، 48 شركت تعاوني روستايي ( اعضا 65066 نفر )، 52 شركت تعاوني كشاورزي (اعضا 19060)، 4 شركت تعاوني زنان روستايي ( اعضا 279 نفر ) و 3 نمايندگي در شهرستا‌ن‌هاي قزوين، تاكستان و بوئين زهرا در راستاي حمايت از توليد كنندگان محصولات كشاورزي در سراسر استان فعاليت مي‌كنند.

رئیس سازمان جهادکشاورزی در پایان درباره‌ی برنامه‌های پیش‌بینی شده در بخش کشاورزی می‌گوید: اکنون 14برنامه در الویت برنامه‌های پیش‌بینی شده در بخش کشاورزی قرار دارند که میتوان به توسعه آبیاری‌های نوین در استان، تکمیل پروژه‌های نیمه تمام تأمین آب استان، توسعه باغات داربستی انگور، توسعه باغات زیتون در 5 هزار هکتار، تکمیل پروژه عظیم زهکشی دشت قزوین و توسعه طرح‌های گلخانه‌ای اشاره کرد.
انتهای پیام/3009