پایه‌هایی مقاوم از خانواده به سوی اقتصاد

به گزارش خبرنگار اجتماعی صبح قزوین ، اقتصاد مقاومتی اگرچه مفهومی جامع و وسیع محسوب می شود که لازم است در عرصه‌ای کلان به آن نگریست، اما زمانی به سرانجام مطلوب می‌رسد که در کل زندگی اجتماعی، خانوادگی و فردی ما نهادینه شده باشد.
در شرایط امروزی که نگاه‌‌ اقتصاددانان و چه بسا مسئولین کشوری به امر اقتصاد معطوف شده است، خانواده می‌توانند به عنوان یک اصل مهم اجتماعی، بزرگترین سهم را در نقشه اقتصاد مقاومتی داشته باشد؛ زیرا بسیاری از عادات اجتماعی که به جای سنین کودکی و نوجوانی، تلاش می کنیم در سنین بزرگسالی نهادینه کنیم در بطن خانواده شکل گرفته است.
رعایت الگوی مصرف از جمله این مسایل است که در فرهنگ ما از کودکی و نوجوانی شکل نگرفته و طبعا نهادینه نشده است؛ درحالی‌که اگر قصد داریم اقتصادی توسعه یافته داشته باشیم و همچنین زوایای مختلف فرهنگ اقتصاد مقاومتی را_که منجر به استقلال و خوداتکایی در کشور می شود_تقویت کنیم چاره ای جز تسری این فرهنگ به زیرساخت‌های جامعه یعنی خانواده و مدارس نداریم.
موارد زیر نمونه‌ای از آمارهای مصرف در ایران است:
نان:
سرانه مصرف سالیانه نان در ایران 160 و در جهان 25 كیلوگرم است،به این معنا كه مصرف ایرانیان شش برابر جهان است.
مردم ما پرمصرف‌ترین مردم جهان در مصرف گندم و نان هستند و با سرانه 160 كیلوگرم بالاترین مصرف سرانه نان را
در جهان دارا هستیم.

شكر:

سرانه مصرف شكر در ایران سی و استاندارد جهانی آن پنج كیلوگرم است. با این حساب سرانه مصرف شكر هر ایرانی شش برابر میانگین هر فرد در دنیاست.

نوشابه:
سرانه مصرف نوشابه در ایران 42 و در جهان تنها ده لیتر است، یعنی ما چهار برابر استانداردها نوشابه می‌نوشیم. ایرانیان سالانه بیش از دو‌میلیارد‌و‌نه‌صد‌میلیون تومان نوشابه استفاده می‌كنند، بنابراین از نظر سرانه مصرف نوشابه گازدار در ایران، رتبه اول جهان را داریم.


نمك:

سرانه مصرف نمك در یك سال توسط ایرانی‌ها، شش كیلوگرم است؛‌ در حالی كه در جهان سه كیلو نمك می‌خورند! ما دو برابر استانداردهای جهانی غذایمان را شور می‌كنیم!
میزان استاندارد مصرف نمك بین چهار تا پنج گرم در روز است. در حالی كه ایرانیان به طور متوسط روزانه هشت تا ده گرم نمك مصرف می‌كنند.

برق:

سرانه مصرف سالیانه برق در ایران 2500 و در جهان 800 کیلووات؛ یعنی 3 برابر جهان است.

آب:

سرانه مصرف روزانه آب در ایران 300 و در جهان 150 لیتر؛ یعنی 2 برابر میانگین جهانی است.

بنزين:

سرانه مصرف روزانه بنزین در ایران 90 و در جهان 15 لیتر؛ یعنی 6 برابر میانگین جهانی است.

گاز:

سرانه مصرف سالانه گاز در ایران 1700 و در جهان 600 مترمكعب است؛ یعنی 3 برابر میانگین جهانی. به طور متوسط ایران حدود چهار برابر میانگین جهانی انواع انرژی‌ها را مصرف می‌كند.

دارو:

در حالی که مصرف متوسط دارو در دنیا 3 قلم است اما ایرانیان 2 برابر بیشتر دارو مصرف می‌کنند.

زمان مكالمه با تلفن (ثابت و همراه):
سرانه زمان مكالمه روزانه در ایران چهل و در جهان ده دقیقه است؛ یعنی ما چهاربرابر میانگین جهانی از طریق تلفن‌های ثابت و همراه با دیگران حرف می‌زنیم.

این آمار نه تنها از لحاظ بالا بودن سرانه مصرف نگران کننده است، بلکه باید توجه داشت که بالابودن سرانه مصرف در برخی موارد یاد شده، تبعاتی دارد که پرداخت هزینه این تبعات، بیشتر از هزینه مصرف آن کالا یا خدمات است، مانند نمک، شکر، نوشابه، دارو و ...
در چنین شرایطی می‌توان با ارائه الگوهای مناسب به خانواده و نهادینه سازی روش‎‌های ساده جهت پیشگیری از اسراف در بین خانواده‌ها، فرزندان و جامعه آینده ایران را به سوی اقتصادی پایدار سوق داد.
حجت الله عبدالملکی، عضو هیات علمی دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد، و مدیر کانون "تربیت و اقتصاد" در مصاحبه با صبح قزوین درباره جایگاه و روش‌های اقتصاد مقاومتی در خانواده ایرانی، ابراز کرد: هر چند برخی از عوامل خارجی مانند تحریم، در اقتصاد کشور تاثیرگذار بوده اما این میزان فقط 10 درصد است.
وی در ادامه گفت: آنچه که باید در شرایط امروزی مورد توجه قرار گیرد، اقتصاد داخلی ایران است که بر اثر رفتار نامناسب مصرفی، رفتار نامناسب تولیدی و رفتار نامناسب برخی مسئولین مورد تهدید قرار گرفته است.
عبدالملکی مهم‌ترین ارکان اقتصاد مقاومتی را تقویت تولید ملی و جهاد اقتصادی برشمرد و افزود: نقش خانواده در تقویت تولید ملی، اصلاح الگوی مصرف و ایجاد ارزش افزوده است؛ همچنین نقش خانواده در جهاد اقتصادی، تربیت اقتصادی صحیح می‌باشد.
عضو هیات علمی دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد خاطر نشان کرد: مصرف کالای ایرانی، عدم اسراف، پرهیز از تجمل، تغذیه صحیح، پرهیز از احتکار خانگی، عدم تقاضای مصرفی برای کالای سرمایه ای از نمونه‌های اصلاح الگوی مصرف در خانواده است.
وی افزود: افزایش بهره وری، تولید خانگی برخی نیازمندی های خانواده، استفاده مناسب از توان کار (بیکار نماندن و مشاغل خانگی) ،پس انداز و سرمایه گذاری صحیح نیز نمونه‌هایی از ایجاد ارزش افزوده در خانواده محسوب می‌شود.
عبدالمالکی اظهار کرد: آنچه که خانواده باید در عرصه تربیت اقتصادی مد نظر داشته باشد، تلقین عقاید اقتصادی ، آموزش احکام اقتصادی، تبیین اخلاق اقتصادی و بالابردن سواد اقتصادی است.
وی مباحثی چون توکل، پذیرش رزاقیت خداوند، اعتقاد به اثر تقوا بر برکت زندگی و ایمان به اثرات سعی و تلاش را از عقاید اقتصادی دانست که باید به فرزندان آموزش داده شود.
مدیر کانون "تربیت و اقتصاد" تاکید کرد: احکام اقتصادی مانند توجه به حلال و حرام اقتصادی _قبح ربا- احتکار- حق کشی و..._ اخلاق اقتصادی مانند وقف- انفاق- محبت- خلاقیت- تلاش؛ سواد اقتصادی مانند مدیریت اقتصادی (هزینه و درآمد شخصی)؛ کارآفرینی؛ آموزش مفاهیم اقتصادی (بانک، بورس، سرمایه)؛ بینش اقتصادی از موارد بسیار مهمی است که باید در بطن تربیت خانواده‌های ایرانی قرار گیرد.
در ادامه بررسی نقش خانواده در اقتصاد مقاومتی، می‌توان به جایگاه پررنگ زنان در این چرخه اشاره کرد.
هر چند در خانواده نقش اولیه اقتصادی برعهده مرد است، اما برنامه ریزی و مدیریت اقتصادی خانواده جزو وظایف زن تعریف شده زیرا زن نقش بسیار مؤثری در تربیت، کنترل و هدایت همه موضوعات خانواده از جمله اقتصاد دارد.
زمانی که زنان ما دقت، بینش و هوشیاری بالایی داشته و با مطالعه وآگاهی، اقتصاد خانواده را برنامهریزی و هدایت کنند، فرزندان در مراحل بالاتر رشد، پس از ورود به محیطهای متعدد جامعه، از جمله دانشگاه و بازار کار، مهارت‌های لازم جهت تامین نیازهای اقتصادی خود را به کار می‌گیرند.
اگر از نقش تربیتی زنان در خانواده بگذریم، یکی از مولفه‌هایی که امروزه در بین جامعه زنان بسیار مورد توجه قرار گرفته است، کسب درآمد است.
در شرایط امروزی جامعه، شغل متناسب با روحیه زنانه و درآمد مطلوب، یک عنوان رویایی است در حالی که با سوق دادن جامعه زنان به سوی مشاغل خانگی، می‌توان در افزایش میزان بهره‌وری از توان اقتصادی بانوان و همچنن آرام سازی جو روانی خانواده‌ها گام موثری برداشت.
هرچند که بسترسازی جهت ترویج مشاغل خانگی بر عهده مسئولین امر است اما ترویج این فرهنگ توسط خود زنان، موجب ارتقا سطح توانایی‌های بالقوه آنان می‌شود به شکلی که بخش عمده‌ای از نیازهای خانواده در درون خانواده تامین خواهد شد.
اگر چه خانواده یک بخش کوچک از جامعه محسوب می‌شود اما نقش آن در مدیریت و کنترل اقتصادی جامعه بسیار حیاتی است به شکلی که با نهادینه کردن فرهنگ اقتصادی اسلام از جمله اقتصاد مقاومتی، کل جامعه تحت تاثیر قرار می‌گیرد؛ بنابراین اصلاح اقتصاد خانواده‌های ایرانی نیازمند توجه وسرمایه گذاری بیش‌تری است.
انتهای پیام/7006