بازخوانی پرونده ۸ سال ریاست جمهوری اوباما

میراث بد اوباما برای جانشین خود

رئیس جمهور آمریکا در حالی در آستانه ترک کاخ سفید است که برای جانشین خود وضعیت بین المللی جدیدی را به ارث می گذارد که بسیار بدتر از میراثی است که از بوش به او رسید.

هشت سال پیش وقتی اوباما وارد کاخ سفید شد دو جنگ در عراق و افغانستان را از بوش به ارث برد آن هم در حالی که بوش به دلیل سیاست خارجی به ویژه در خصوص حمله به عراق با انتقادهای شدیدی روبه رو بود اما اوباما در آن زمان مانند یک ناجی ظاهر شد که آمریکا را از باتلاق عراق نجات می دهد حتی برخی او را ناجی دنیا از جنگ های آمریکا می دانستند.

از آن زمان تا امروز آمریکا راهبرد جدیدی را در پیش گرفته است که مبتنی بر به راه انداختن جنگ های نیابتی و سرنگونی نظام های حاکم در نقاط مختلف جهان است.

ایجاد هرج و مرج و ناآرامی، اصول سیاست خارجی آمریکا

در این شرایط می توان گفت که اوباما از همان نقطه‌ای که بوش پایان داد، آغاز کرد و حتی تکمیل کننده اقداماتی بود که بوش آغاز کرده بود و هرچند تحرکات هر یک از این دو با یکدیگر متفاوت بوده و شدت و ضعف داشت اما نقطه مشترک هر دو  ایجاد هرج و مرجی است که به نظر می رسد یکی از اصول سیاست خارجی آمریکا در دهه های گذشته بوده است.

با این همه اگر بپذیریم که اوباما تلاش کرد تفکری متفاوت از اندیشه های معمول سران قبلی کشورش را در پیش بگیرد باید بگوییم که تفاوت اقدامات و رویکردهای او در موارد زیر بود:

مهندسی کودتاها، استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین در بمباران نقاط مختلف ، توسعه شبکه پایگاههای نظامی آمریکا در 60 کشور دنیا از جمله 34 کشور آفریقایی، استفاده از وضع اقتصادی موجود در آمریکای لاتین برای تغییر نظام های حاکم آن، تحریک چین در دریای جنوبی چین، طولانی کردن جنگ در سوریه، شدت بخشیدن به جنگ در عراق و تخریب ارکان باقی مانده از دولت لیبی

آغاز جنگ‌های نیابتی و پنهانی آمریکا

اوباما سیاست خود را در سال 2009 با اعلام کاهش تعداد سربازان آمریکایی در عراق از یکصد و 60 هزار نفر به 50 هزار نفر به اجرا در آورد چند ماه بعد در سال 2010 برنده جایزه صلح شد و همزمان با آن هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا حملات هوایی را انجام دادند که تعداد آن بیشتر از حملات مشابه در زمان بوش بود که حاصل آن کشته شدن بیش از 900 غیر نظامی و حدود دو هزار مسلح بود که بیشتر در افغانستان رخ داد و البته این آماری است که انجمن های غیردولتی اعلام کردند، حال آنکه آمریکا اعتراف کرد که فقط یکصد و 16 غیرنظامی در اثر این حملات جان باختند.

اعزام کماندوهای آمریکایی به نقاط مختلف دنیا

اوباما این سیاست را در چهار سال نخست ریاست جمهوری ادامه داد و جنگ های پنهانی را در نقاط مختلف به راه انداخت که بخشی از آن شامل اعزام نیروهای کماندو به اکثر کشورهای جهان به منظور انجام ماموریت های پنهانی بود که تعداد این موارد در پایان سال 2011 از یکصد و 20 مورد نیز فراتر رفت.

معروف ترین نمونه این سیاست آمریکا کشته شدن اسامه بن لادن سرکرده القاعده آن هم همزمان با آغاز ناآرامی ها در سوریه بود.

کشته شدن بن لادن نمونه جنگ ها و اقدامات غیر مستقیم اوباما در دور اول ریاست جمهوری او بود که در پهنه گسترده‌ای شامل افغانستان، عراق، یمن، سومالی و پاکستان امتداد یافت و افزایش 60 درصدی در مقایسه با زمان بوش را به ثبت رساند.

تبلیغات خروج سربازان آمریکا از عراق و افغانستان

در آن زمان رسانه های آمریکا و جهان سروصدای زیادی در مورد خروج سربازان آمریکا از عراق و تلاش برای کاهش تعداد آنان در افغانستان به راه انداخته بودند و همین راهبرد پشتوانه ای برای انتخاب مجدد اوباما در سال 2012 را تامین کرد.

مرحله دوم جنگ‌های آمریکا در زمان اوباما

دیپلماسی جنگ که اوباما در پیش گرفته بود در سال 2012 و در پرتو خیزش مردمی موسوم به بهار عربی با شدت زیادی همراه شد به گونه ای که سیاست آمریکا در حمایت از این انقلاب ها نمود یافت آن هم فقط برای تحقق یک هدف: ایجاد آشوب و هرج و مرج.

از جمله نتایج غیرمستقیم این سیاست ناتوانی در برقراری توازن بین منافع آمریکا و شرایط موجود در کشوری مانند مصر بود و نتایج مستقیم آن نیز در شدت بخشیدن جنگ در سوریه و عراق از طریق حملات هوایی به رهبری آمریکا تحت عنوان ائتلاف بین المللی نمود یافت به اضافه اینکه واشنگتن از گروههای مسلح در سوریه حمایت کرد.

با اینهمه ناکامی آمریکا در سوریه تصویر کوچکی از شکستی بزرگ تر در سطح خاورمیانه و شمال آقریقا و نیز جنوب آسیا است زیرا آمریکا دهها میلیارد دلار برای این جنگ ها و آموزش نیروهای امنیتی هزینه کرد اما به نوشته نیویورک تایمز فقط در موارد بسیار نادر توانست جنگجویان داخلی را به نیروهای ارتشی کارآمد تبدیل کند.

از طرف دیگر اوباما تلاش کرد بین حساب سود و زیان نوعی توازن برقرار کند از همین رو با ایران به توافق هسته‌ای دست یافت تا آبروی خود را حفظ کند و در برخی موارد اسرائیل و عربستان را با لحنی تند خطاب قرار داد تا جایی که ریاض را منبع افراط گرایی برشمرد اما سپس کوشید رضایت آنان را جلب کند از جمله اینکه بزرگترین کمک نظامی در طول تاریخ روابط آمریکا و اسرائیل را در اختیار اسرائیل قرار داد به اضافه اینکه عربستان نیز یک معامله تسلیحاتی به ارزش 115 میلیارد دلار با آمریکا منعقد کرد و در برابر جنایت های ریاض در یمن نیز سکوت اختیار کرد.

انتهای پیام/1404