بازخوانی نقاشی دولتخانه‌های صفوی پس از ۲۰ سال

به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر صبح قزوین ، حدود 20 سال از آخرین اثری که به تاریخ جامع هنر و نقاشی قزوین می پرداخت، می‌گذرد. قزوین در گذرگاه هنر - شامل تاریخ هنر و هنرمندان قزوین در رشته‌های مختلف- استاد آصف زاده تنها اثری بود که پس از در عرصه تاریخ هنر قزوین به عنوان یک اثر جامع و کامل محل ارجاع پژوهشگران بود.
اما در تمام این 20 سال هنر قزوین به ویژه هنر نقاشی این سامان از نظر برخورداری از اثری پژوهشی و جامع پیرامون تاریخ خود در محاق فراموشی قرار داشت و جز آثاری چند کتاب جدی دیگری در این حوزه به مخاطبان عرضه نشده است.
در این بین کتاب تاریخ نقاشی قزوین اثر حسن یوسفی که شامگاه روز گذشته(چهارشنبه) در تالار قلم قزوین رونمایی شد از جمله معدود آثار ارزشمند علمی است که در کنار کتاب قزوین در گذرگاه هنر می‌تواند یکی از مهم‌ترین منابع استان برای شناخت قزوین باشد.

هنر زمانه متاثر از رویدادهای سیاسی و اجتماعی روز است
حسن یوسفی در این مراسم درباره فرایند شکل‌گیری این کتاب بیان کرد: تاکید بسیاری برای نشان دادن وضعیت و تحولات سیاسی و اجتماعی زمان داشتیم؛ چرا که معتقد بودیم این تغییرات و تحولات سیاسی و اجتماعی در عصر صفویه تاثیرات بسیاری بر هنر این عصر از خود برجای نهاده است.
نویسنده کتاب تاریخ نقاشی قزوین درباره تاخیر چندین ساله انتشار رسمی این کتاب نیز اظهار کرد: در سال 1390 اولین ویراستاری کتاب انجام و قرار شد اثر سریعاً به تهران ارسال و بودجه آن در استان جذب شود. به همین دلیل ویراستاری مختصری روی کتاب انجام شد چرا که واقعاً وقتی نبود و باید کتاب زودتر به تهران ارسال می‌شد؛ اما زمانی که کتاب به تهران ارسال شد سه بار نسخه اصلی اثر در انتشارات سوره مهر به دلیل تراکم بالای کتاب های در انتظار چاپ گم شد.
وی ادامه داد: این شرایط کماکان ادامه داشت تا اینکه یک سال پیش نسخه کتاب پیدا شد که در پی آن نشر اعلام کرد ویراستاری از سوی خود انتشارات انجام خواهد شد که در نهایت با چاپ این کتاب، اثر باب طبع بنده ویراستاری نشد.
وی با اشاره به ظرفیت هنری و پژوهشی قزوین در حیطه‌های گوناگون اظهار کرد: ظرفیت قزوین در نقاشی بسیار وسیع و گسترده است و از سویی در سایر رشته‌های هنری و ادبی نیز ظرفیت هایی با همین کیفیت وجود دارد که امیدواریم این ظرفیت پیش از آنکه از دست ما خارج شود مود توجه پژوهشگران و علاقمندان قرار گیرد.

سید حسین میثمی در ادامه این مراسم گفت: در سال 1376 کتاب قزوین در رهگذر هنر توسط استاد آصف زاده منتشر شده است؛ اما در طول این تقریبا 20 سال اثر جدی و تخصصی در رابطه با نقاشی نداشتیم.
استاد هنر دانشگاه غیرانتفاعی قزوین ادامه داد: 20 سال پیش استاد آصف زاده در کتاب قزوین در رهگذر هنر به صورت کلی صحبت کرده‌اند که امیدوارم مسئولین شهر کمک کند این فاصله کمتر شود؛ چرا که مسائل بسیار زیادی است که باید مورد بحث قرار بگیرد و سریع‌تر مورد فهم قرار گیرد. نه تنها در مورد نقاشی بلکه در مورد سایر هنرها مطالعات و پژوهش‌های محققان ضروری است.
وی با اشاره به ضرورت برخورداری آثار پژوهشی هنر از نظریه‌های علمی اظهار داشت: بهتر است کتاب‌های تاریخ هنر از روش پله‌ای استفاده کرده به این ترتیب که از مباحث عام آغاز کنند و به مباحث خاص برسند تا مخاطب با هنر نقاشی ارتباط برقرار کند.
میثمی گفت: کتاب تاریخ نقاشی قزوین نشان می‌دهد آقای حسن یوسفی مولف این اثر ادبیات تحقیق دوره معاصر را مطالعه کرده و با ریز و درشت آن آشنا است، اما بهتر بود وی تمرکز بیشتری بر منابع اولیه داشتند.
وی بیان کرد: همچنین افتخار بزرگی است که کتاب تاریخ نقاشی قزوین توسط انتشارات سوره مهر که نشری معتبر با چندین مقام برتر کشوری است، به چاپ می‌رسد.
پژوهشگر هنر استان در رابطه با ساختار کتاب تاریخ نقاشی قزوین بیان کرد: این اثر از پیشگفتار، مقدمه، کلیات، هدف پژوهش و 5 فصل تشکیل شده است که در هر فصل بخش‌های مجزا و متعددی وجود دارد. مولف در فصل اول کتاب به بررسی تحولات تاریخی و سیاسی و اجتماعی قزوین پرداخته و در فصل دوم نیز تشکیلات کارگاهی مکتب خانه نقاشی قزوین مورد بررسی قرار گرفته است.
میثمی افزود: در فصل‌های سوم تا پنجم نیز مولفه های شکل گیری مکتب نقاشی قزوین و تجزیه و تحلیل آن طرح شده است که از این میان فصل سوم کتاب در 7 بخش از همه فصول مهم‌تر است.

پژوهشگر هنر استان گفت: مولف در فصل سوم کتاب یکی از هسته‌های مرکزی اثر را پایه گذاری کرده که می‌تواند برای بسیاری از مخاطان هنر به ویژه در قزوین بسیار سودمند و راهگشا باشد.
وی با اشاره به شناسایی بسیاری از نقاشان قزوین در فصل سوم کتاب اظهار کرد: نقاشی‌های دیواری و نقاشان آنها در دولت خانه صفوی یکی از بحث‌های مهم این فصل است چرا که پیش‌تر هیچ کتابی به صورت مشخص در مورد این موضوع توضیحات کاملی ارائه نکرده بود و برای اولین آقای یوسفی این اطلاعات را جمع کردند و ما امروز به پشتوانه این اثر می توانیم بگوئیم هر اثر به کدام نقاش تعلق دارد.
میثمی بیان کرد: اخیرا بحث ترمیم دولتخانه صفوی مجددا طرح شده است که اگر بخواهیم این بنا دوباره با اصالت تاریخی خود احیا شود قطعا ریزه کاری‌ها بسیار مهمی وجود دارد که باید از آنها آگاه بود؛ در این بین و در رابطه با این موضوع کتاب تاریخ نقاشی آقای یوسفی می‌تواند بسیار کمک رسان باشد.

قزوین پایلوت بخش پژوهش و اندیشه ورزی حوزه هنری است
علی هوشمند، رئیس حوزه هنری استان قزوین با اشاره به رسالت حوزه هنری استان در زمینه فعالیت‌های پژوهشی اظهار کرد: نگاه ویژه‌ای به مجموعه استان قزوین و هنرمندان این خطه وجود دارد، برهمین اساس حوزه هنری کشور طی سال 95 حوزه هنری هر استان را بایلوت رشته‌ای خاص تعیین کرده است.
هوشمند افزود: در این بین افتخار بزرگی است که به علت برخورداری از نیروی های انسانی ارزشمند حوزه پژوهش و اندیشه ورزی برای قزوین در نظر گرفته شده است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود در رابطه با انگیزه‌های شکل دهی به مراسم رونمایی از کتاب تاریخ نقاشی قزوین اشاره کرد و گفت: هدف از برگزاری این رونمایی نگاهی است به کتاب تاریخ نقاشی قزوین و آشنایی با زحمات حسن یوسفی که بخشی از تاریخ نقاشی قزوین از دوره صفویه تا اواخر قاجار را با مداقه و مطالعه بخوبی تشریح کرده‌اند.

رئیس حوزه هنری قزوین ادامه داد: امیدوارم همگان از این اثر استفاده ببرند و این کتاب جایگاه ممتاز خود را در میان آثار پژوهشی استان بیابد.
وی با اشاره به برگزیده شدن تاریخ نقاشی قزوین در دوسالانه تولیدات مراکز استان حوزه هنری بیان کرد: این اثر در این جشنواره درخشید و برهمین اساس جا دارد به دلیل این موفقیت به ایشان تبریک گفت.
هوشمند با اشاره به برخورداری استان از سرمایه‌های درجه یک هنری و پژوهشی گفت: این اثر و همچنین هر یک از سایر آثاری که توسط پژوهشگران و هنرمندان این استان خلق می‌شود سرمایه ما است و به آنها باید افتخار کرد.
انتهای پیام/2002