به گزارش خبرنگار اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «صبح قزوین»، یکی از مهم‌ترین آسیب‌هایی که دانش‌آموزان را در طول دوران تحصیلی مورد تهدید قرار می‌دهد؛ حمل کولهپشتیهای نامناسب، سنگین، غیراستاندارد است؛ همین موضوع ما را بر آن کرد که در نخستین روزهای بازگشایی مدارس به صورت تخصصی‌تر به این موضوع بپردازیم چراکه می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری مانند گودی کمر، افزایش قوز پشتی، افتادگی شانه، دردهای کمر و گردن و آسیب به ستون فقرات را به همراه داشته باشد.
پیش از آغاز مطلب پیشنهاد می‌شود که والدین حتما دقت لازم را در هنگام خرید کوله‌پشتی مدارس برای فرزندان خود داشته باشند، چراکه بنا است یک دانش‌آموز حدود ۹ماه تحصیلی خود را از آن ابزار استفاده کند.
برای بررسی بیشتر به گفتگو با متخصص طب فیزیک و توانبخشی پرداختیم؛
تأثیرات کوله‌پشتی سنگین بر روی ساختار فیزیکی بدن
دکتر فاطمه عبدالرزاقی متخصص طب فیزیک و توانبخشی در گفتگو با خبرنگار صبح قزوین درخصوص عوارض استفاده از کولهپشتیهای سنگین بر روی دانش‌آموزان، اظهار کرد: کوله‌پشتی سنگین با دو مکانیسم اصلی وزن خود کوله‌پشتی و اختلال در بیومکانیک بدن می‌تواند موجب آسیب به بدن دانش‌آموزان شود.
وی افزود: بخش اول وزن خود کوله‌پشتی است که به صورت مستقیم بر روی ستون فقرات، شانه‌ها و کمر اعمال می‌شود؛ وزنی که در اثر سنگینی اعمال می‌شود، می‌تواند موجب کشیدگی عضلات و فشار ممتد و مداوم و به دنبال آن ایجاد درد شود.
متخصص طب فیزیک و توانبخشی بیان کرد: مکانیسم دوم به خاطر اختلال در بیومکانیک بدن است؛ این اختلال موجب می‌شود که قامت بدن حالت غیرطبیعی پیدا کرده و در نهایت آسیب‌هایی در مفاصل پایین‌تر مانند مفصل لگن و زانو داشته باشیم.
عبدالرزاقی تصریح کرد: زمانی که دانش‌آموزان کوله‌پشتی سنگینی حمل می‌کنند؛ فشار بیش از حد معمول به صورت ممتد روی ستون فقرات آن‌ها اعمال می‌شود.
وی ادامه داد: زمانی که کوله‌پشتی بسیار سنگین باشد، دانش‌آموز مجبور می‌شود که گردن خود را به صورت مداوم به جلو حرکت دهد تا بتواند سنگینی وزن را تحمل کند که با این وضعیت نامناسب در واقع مدام عضلات و لیگامان‌ها «رباط‌ها» را در یک وضعیت سفت قرار می‌دهد که همین موجب آسیب و دردهای گردن، کمر و بین دو کتف و شانه می‌شود.
متخصص طب فیزیک و توانبخشی ابراز کرد: باتوجه به میزان سنگینی کوله پشتی، نحوه استفاده از آن، استفاده از یک بند یا هر دو بند آن، مدت زمان استفاده از آن؛ میزان آسیب به ستون فقرات متغیر است و می‌تواند یک طیف آسیب از دردهای عضلانی تا حتی تغییرات اسکلتی مانند افتادگی شانه‌ها یا افزایش قوز پشتی را شامل شود.
عبدالرزاقی ادامه داد: یکی دیگر از عوارضی که کولهپشتیهای سنگین می‌توانند ایجاد کنند، در مواردی است که کوله‌پشتی بند سفت و نازک دارند که در صورت استفاده می‌تواند موجب آسیب به اعصاب محیطی ناحیه شانه و به دنبال آن ضعف در عضلات و احساس گزگز و خواب رفتگی در اندام فوقانی آن سمت از بدن ایجاد شود.
وی افزود: کولهپشتیهای سنگین حتی می‌توانند موجب اختلال در تعادل دانش‌آموز نیز شوند که این موارد بیشتر در هنگام بالا و پایین رفتن دانش‌آموزان از پله‌ها دیده می‌شود که در صورت سنگینی می تواند موجب اختلال تعادل و حتی افتادن از روی پله‌ها شود.
وزن استاندارد کوله‌پشتی بین ۱۰ تا ۱۵ درصد وزن بدن است
متخصص طب فیزیک و توانبخشی تشریح کرد: اگر کوله‌پشتی بر روی یک شانه انداخته شود مسلما توزیع وزن به صورت نامناسبی اتفاق خواهد افتاد و عوارض کوله‌پشتی دو چندان شده و احتمال افتادگی شانه افزایش می‌یابد و همچنین کشیدگی‌های تاندونی، لیگامانی و عضلانی روی شانه اعمال می‌شود به مراتب بیشتر خواهد بود.
عبدالرزاقی تصریح کرد: وزن استاندارد کوله‌پشتی بین ۱۰ تا ۱۵ درصد وزن بدن است که سازمان بهداشت جهانی پیشنهاد می‌کند که حداکثر به صورت ایده‌آل ۱۰ درصد وزن بدن باشد که میزان بسیار کمی است.
وی اضافه کرد: بر اساس تحقیقات، میزان وزن کوله‌پشتی طیف مختلفی گزارش شده است، حتی برخی از تحقیقات اعلام کردند که برای اینکه کودک بتواند از یک کوله‌پشتی ایمن استفاده کند، حداکثر باید بین پنج تا هفت‌ونیم درصد از وزن بدن را داشته باشد.
متخصص طب فیزیک و توانبخشی در رابطه با ویژگی‌های کوله‌پشتی استاندارد بیان کرد: کوله‌پشتی مناسب حتما باید دارای دو بند شانه‌ای، یک بالشتک پشتی و یک بند کمری یا بند سینه‌ای باشد و به صورت ایده‌آل کم‌وزن و چرخدار نیز باشد.
عبدالرزاقی در رابطه با استفاده صحیح از کوله‌پشتی تصریح کرد: نحوه استفاده از کوله‌پشتی نیز بسیار اهمیت دارد؛ نکته اول اینکه دانش‌آموز از هردوبند شانه‌ای دانش‌آموز استفاده کند و بهتر است که بند شانه‌ای یا کمری را نیز ببندد.
وی افزود: طول قد بند شانه‌ای کوله‌پشتی باید طوری تنظیم شود که نزدیک‌ترین فاصله را با بدن داشته باشد به طوریکه دست بین بدن و کوله‌پشتی رد نشده و تقریبا به بدن چسبیده شود؛ همچنین طول بند شانه‌ای باید طوری تنظیم شود که انتهای کوله‌پشتی در میانه کمر قرار گیرد.
متخصص طب فیزیک و توانبخشی تصریح کرد: دانش‌آموزان تا جایی که امکان دارد باید از کتاب‌های کمتری در کوله‌پشتی خود استفاده کنند و اگر امکان این شرایط فراهم نیست بهتر است حتی در مواردی که وزن آن خیلی سنگین است، تعدادی از کتاب‌ها را در دست بگیرند و داخل کوله‌پشتی قرار ندهند.
عبدالرزاقی ضمن توصیه به تهیه کوله پشتی استاندارد برای دانش‌آموزان اذعان کرد: هر چه توزیع وزن مناسب‌تر صورت گیرد و از بند شانه‌ای، کمری و سینه‌ای استفاده شود و مدت زمانی که دانش‌آموز قرار است از کوله پشتی استفاده کند کاهش یابد قطعاً احتمال آسیب کمتر خواهد بود.
وی در پایان گفت: همچنین در برنامه‌های صبحگاهی باید به دانش‌آموزان متذکر شد که به مدت طولانی از کوله‌پشتی استفاده نکنند بلکه می‌توانند آن را درآورده و کنار خود قرار دهند و در نهایت قطعا تقویت عضلات ثبات دهنده بدن مانند عضلات ناحیه کمر و شکم بر کاهش آسیب به دانش‌آموزان کمک‌کننده خواهد بود.
در ادامه به گفتگو با کارشناس ارشد مهندسی بهداشت حرفه‌ای معاونت علوم پزشکی پرداختیم؛
ابوالحسن ظاهری کارشناس ارشد مهندسی بهداشت حرفه‌ای نیز در گفتگو با خبرنگار تحلیلی «صبح قزوین»؛ اظهار کرد: از جمله وسايل مورد استفاده دانش‌آموزان، كوله‌پشتی است اما بايد به اين مسئله توجه داشت كه استفاده از كولهپشتیهای غيراستاندارد يا نحوه استفاده نادرست از آن، با آسيب‌های بسياری مانند كمردرد، شانه درد، گردن درد، تغيير در شيوه صحيح راه رفتن، همراه است.
وی افزود: بنابراین با تهيه يک كوله‌پشتی مناسب و آموزش نحوه صحيح استفاده از آن به دانش آموز، می‌توان از بسياری از اختلالاتی كه ممكن است در آينده برای او ایجاد شود به نحو مؤثری پيشگيری كرد.
کارشناس ارشد مهندسی بهداشت حرفه‌ای با اشاره به نكات مهم در خصوص مشخصات كوله پشتی و استفاده از آن تشریح کرد: برای دانش آموزان دبستانی، وزن كوله پشتی نبايد بيش از 10 درصد وزن بدن آن‌ها و برای دانش آموزان راهنمايی و دبيرستانی، اين مقدار نبايد بيش از 15 درصد وزن بدن باشد؛ به عنوان مثال وزن يك كوله‌پشتی برای يک دانش‌آموز دبستانی، با وزن 25 كيلوگرم، نبايد بيش از 2,5 كيلوگرم باشد.
اندازه كوله پشتی بايد متناسب با سن و جثه دانش آموز باشد
شاهری ابراز کرد: هنگام خريد كوله‌پشتی باید دقت شود که كوله‌پشتی بايد از سبک‌ترين جنس و از نوع قابل شستشو باشد.
وی اضافه کرد: همچنین یک کوله‌پشتی استاندارد باید دارای قسمت‌های مختلف برای گذاشتن وسايل باشد، به‌طوری كه بتوان از سمت راست و چپ آن به طور مساوی استفاده کرد تا فشار بيشتری به هيچ سمتی از شانه و كمر وارد نشود.
کارشناس ارشد مهندسی بهداشت حرفه‌ای با بیان اینکه اندازه كوله پشتی بايد متناسب با سن و جثه دانش آموز باشد، عنوان کرد: همچنین کوله‌پشتی استاندارد باید علاوه بر داشتن بند سينه‌ای و كمری و بند شانه‌ای پهن، در قسمت‌های مختلف آن (پشت و بندها) از اسفنج استفاده شده باشد.
شاهری ادامه داد: پهنای كوله پشتی باید با عرض تنه كودک، همخوانی داشته و بهتر است جهت حفظ ايمنی دانش‌آموز، از نوارهای شبرنگ روی كوله‌پشتی استفاده شده باشد تا دانش آموز در غروب و تاريكی، توسط رانندگان ديده شود.
بستن بندهای سينه‌ای و كمری کوله‌پشتی ضروری است
وی بیان کرد: كوله‌پشتی نبايد روی پشت به صورت آویزان قرار گيرد يعنی بندهای شانه‌ای آن بايد طوری تنظيم شوند كه كوله‌پشتی بطور كامل قالب پشت بدن را بپو شاند و هنگام حركت، كوله‌پشتی بر پشت جابجا نشود چون تلوتلو خوردن كوله‌پشتی هنگام حمل، ضمن ايجاد ناراحتی، ممكن است منجر به درد در كمر و پشت شود.
کارشناس ارشد مهندسی بهداشت حرفه‌ای ضمن تاکید بر بستن بندهای سينه‌ای و ُكمری کوله‌پشتی اظهار کرد: باید دقت شود که بندهای شانه‌ای متقارن تنظيم شوند يعنی يكی شُل و دیگری سفت نباشد چون عدم تقارن دو بند، موجب بر هم خوردن تعادل بدن دانش‌آموز می‌شود.
شاهری ابراز کرد: استفاده از يک بند كوله‌پشتی در كولهپشتیهای دوبندی، كولهپشتیهای تكبندی و یا كوله‌پشتی‌هایی با بند نازک، موجب افزايش فشار بر شانه‌ها و ستون مهره‌ها و ايجاد درد می‌شود.
وی افزود: بهتر است در چيدمان و سايل در كوله پشتی؛ اشياء سنگين‌تر در قسمت عقب كوله پشتی (نزديك به پشت) و اشياء با وزن متوسط در قسمت ميانی و اشياء سبک در جلوی كوله‌پشتی قرار گيرند و تا حدامكان از تمام فضای كوله‌پشتی استفاده شود.
کارشناس ارشد مهندسی بهداشت حرفه‌ای اذعان کرد: كولهپشتیهای چرخدار تنها در شرايطی توصيه می‌شوند كه در تمام مسير رفت و آمد و همچنين محيط مدرسه و خانه، نيازی به حمل‌و نقل دســتی آن مثلاً از روی پله‌ها نباشــد زيرا اين كوله‌ها وزن بالاترب نســبت به كوله‌های عادی دارند و همچنين چرخ و اســكلت مخصوص دسته، در صورت قرار گرفتن روی شانه‌ها به پشت و كمر صدمه وارد می‌كند.
شاهری بیان کرد: بهتر است که در فاصله‌های طولانی، به طور مداوم كوله‌پشتی را حمل نشود و در صورت احساس خستگی، كوله‌پشتی را درآورده و بعد از انجام تعدادی نرمش مجدد به مسير ادامه یابد.
وی ابراز کرد: لازم است که قبل از خروج از منزل كيف دانش‌آموز را بررسی شود که آيا تمام وسايل داخل كيف در طی آن روز نیاز است؟ در غير اين صورت وسايل غيرضروری از كيف خارج شود.
کارشناس ارشد مهندسی بهداشت حرفه‌ای ابراز کرد: چنانچه پس از چيدمان وسايل در كوله‌پشتی، وزن آن بيش از حد استاندارد شد بهتر است که وسايل مازاد با دست‌ها حمل شوند.
شاهری تشریح کرد: در حالت طبيعی و استاندارد، كوله‌پشــتی پس از آويزان كردن بايد حدود 3 ســانتيمتر بالاتر از خط گودی كمر قرار گيرد و بندهای كوله آن بايد طوری تنظيم شوند كه كوله‌پشتی از ناحيه آخرين مهره كمری كه به موازات خط ناف در ناحيه پشتی قرار دارد، پايين‌تر نيامده و شانه‌ها را به طرف عقب نگه دارد.
متوسط هزینه خرید کوله‌پشتی استاندارد بین ۶۰۰ هزار تومان تا دو میلیون تومان
وی در پایان گفت: هنگام استفاده از كوله‌پشتی بهتر است ابتدا آن را روی ميز قرار داده و سپس بردارند؛ همچنین توصيه می‌شود که هنگام بلند كردن كوله‌پشتی به جای كمر، زانوها خم شوند و زمانی كه كوله را روی شانه‌های خود می‌اندازند، آن را با هر دو دست خود حمل کنند.
در ادامه برای بررسی قیمت یک کوله‌پشتی استاندارد با یکی از فروشندگان قزوینی به گفتگو پرداختیم؛
قزوینی یکی از فروشندگان کوله‌پشتی در گفتگو با خبرنگار تحلیلی «صبح قزوین»؛ اظهار کرد: معمولا برای خرید یک کوله‌پشتی استاندارد و مناسب باید قیمت بسیار بالایی پرداخت شود و به طور متوسط باید حدود یک میلیون و پانصد هزار تومان و دو میلیون هزینه کرد.
وی افزود: کوله‌پشتی استاندارد باید دارای بندهای اسفنجی، بند کمری و سینه‌ای باشد و از داخل نیز مجهز به محفظه جای لپ‌تاپ باشد که این محفظه بیشتر در جهت جلوگیری از فشار به کمر دانش‌آموزان تعبیه شده است.
این فروشنده جوان بیان کرد: متوسط هزینه خرید یک کوله‌پشتی ساده و استاندارد از ۶۰۰ هزار تومان آغاز و تا ۲ میلیون تومان متفاوت است گرچه کوله‌هایی با قیمت‌های بسیار بالاتر نیز وجود دارد اما ما سعی کردیم با توجه به قدرت خرید مردم اجناس خود را تهیه کنیم.
قزوینی ادامه داد: کوله‌پشتی‌هایی با قیمت‌های کمتر و تا حدود ۲۰۰ هزار تومان نیز موجود است اما با توجه به کیفیت پایین پس از چند ماه استفاده نیاز به تعمیرات و دوخت بندهای شانه‌ای خواهد داشت.
وی تصریح کرد: در سال تحصیلی جدید با توجه به نرخ تورم متاسفانه معمولا استقبال و خرید از کوله‌پشتی‌هایی با قیمت‌های کمتر بیشتر است و تنها قشر خاصی توان خرید کوله‌هایی با قیمت بالاتر را دارند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی «صبح قزوین»؛ عوامل متعددی می‌تواند در موضوع کوله‌پشتی استاندارد دخیل باشد گرچه بسیاری از آن‌ها ممکن است در اختیار مصرف کننده نباشد، مانند قیمت بالای کوله‌پشتی که توسط فروشنده و حجم کتاب‌های سنگین که از سوی وزارت آموزش‌وپرورش تعیین می‌شود اما انتظار می‌رود که والدین نیز آگاهی خود را در این زمینه افزایش دهند چراکه پای سلامت فرزندانشان در میان است.
متأسفانه تدابیری نظیر دو بخشی شدن برخی دروس و اضافه شدن برخی منابع درسی در سال‌های اخیر نیز یکی از مسائلی است که می‌تواند نقش موثری در سنگینی کوله‌پشتی داشته باشد چراکه دانش‌آموز علاوه‌بر کتاب‌های درسی و دفاتر خود، ممکن است یک قمقمه، یک بسته مداد رنگی و جامدادی نیز به همراه داشته باشد، با این تفاسیر وزن کوله‌پشتی بسیار بالا خواهد بود.
با توجه به موضوع کرونا و در واقع اتصال بسیاری از روستاها و شهرها به اینترنت و ایجاد فضای یادگیری و پیام‌رسان شاد نیز می‌تواند در این رابطه اثر بخش باشد و از طرفی مجهز شدن بسیاری از مدارس به تجهیزات هوشمند و تدریس با استفاده از روش‌های جدید می‌تواند علاوه بر آموزش هر چه بهتر و موثرتر دانش‌آموزان؛ از حجم کتاب‌های روزانه که دانش‌آموزان قرار است روزانه به مدارس حمل کنند، بکاهد.
انتظار می‌رود که وزارت آموزش‌وپرورش تدابیر لازم را در این خصوص بیندیشد چراکه این موضوع گلایه بسیاری از والدین و دانش‌آموزان است.
انتهای خبر/ ۱۰۰۳
دیدگاه ها