به گزارش خبرنگار حوزه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «صبح قزوین»، به روایت محمدمهدی توکل، وجود چند رشته قنات در دل روستای کُندُر از شکوه و عظمت این روستا در بخش مرکزی شهرستان تاکستان در منطقه قاقازان شرقی حکایت دارد. در هسته مرکزی این روستا بقایای قلعه تخریب شده‌ای به چشم می‌خورد که نشانگر تاریخ طولانی روستاست.
بازمانده‌ای از دوره ساسانیان
قلعه تاریخی در فاصله ۱۰۰ متری روستای کُندُر واقع شده است، این تپه از فاصله دور به خوبی دیده می‌شود، کم کم به آن که نزدیک شدم بزرگی و شکوه آن بیش‌تر به چشمم آمد، قلعه‌ای که در اثر زلزله سال۱۳۶۹« رودبار و منجیل» اکنون به تپه تبدیل شده است.
قدم‌زنان در حالی که باد معروف قاقازان به شدت می‌وزید، از ارتفاع ۴۵ متری تپه بالا رفتم، از آن بلندی روستای کُندُر به خوبی دیده می‌شد، وسعت آن حدود یک هکتار است.
این قلعه که قدمتش به پیش از اسلام و اواخر دوره ساسانیان می‌رسد، از زیرِ زمین و توسط تونل‌هایی به تپه‌های دو روستای آق بابا و آرشت در چند کیلومتری خود راه دارد.
با وجود اینکه در ۲۸ فروردین سال ۱۳۸۰ ثبت ملی میراث فرهنگی شده است، متاسفانه به دلیل عدم برنامه‌ریزی و نبود زیرساخت‌های لازم، بازدید کننده زیادی ندارد و تنها تعدادی اندک گردشگر برای بازدید می‌آیند.
مادر و کودک در خیاط خانه
اینجا خیاط خانه روستا است، پشت هر چرخ خیاطی یکی از خانم‌های روستا نشسته و مشغول دوختن پارچه‌ها است، هر خیاط کاری را انجام می‌دهد تا پوشاک طبق نظر سفارش دهنده آماده شوند.
وقتی وارد خیاط خانه شدم چیزی که برای من جالب توجه بود، حضور کودکان پسر و دختری است که هر کدام کنار مادرشان ایستاده و یا نشسته بودند و هر کاری که مادر می‌کرد به دقت زیر نظر داشتند، شاید می‌خواهند روزی خودشان این حرفه و هنر را فرا گیرند.
خانم اسماعیلی مسئول این خیاط خانه می‌گوید: ما با بعد از دریافت پارچه‌های برش خورده به شکل سری‌دوزی و مزون‌دوزی، پوشاک زنانه را آماده می‌کنیم و به بازار قزوین، تاکستان و تهران می‌فرستیم.
پختن نان محلی را دوست دارم
در روستای کُندُر همچنان سبک سنتی زندگی رایج است، زن پرتلاش روستا در هوای گرم تابستان ساعت‌ها کنار تنور داغ می‌نشیند و یک نفره انواع نان محلی خوشمزه را برای مصرف خانواده خود پخت می‌کند.
زیر سقف سیاه شده در اثر سوختن چوب برای گرم کردن تنور نشسته بود، زن روستایی از زمانی که ازدواج کرده و قدم در خانه شوهر گذاشته است از روی علاقه همواره پختن نان محلی را ادامه داده است.
خانه زیبای روستایی با همان سقف و ستون‌های چوبی و باغچه با گل‌ها و درختان سبز صفایی خاص داشت، بچه‌ها هم از روی کنجکاوی در مطبخ کنار مادربزرگ بودند؛ آنها می‌دیدند که چگونه خمیر، ماهرانه در دستانش می‌رقصد و با یک ضربه محکم به بدنه داغ تنور می‌چسبد.
گاوداری در روستا
گاوها در دو قسمت مجزا نگهداری می‌شوند، یک قسمت دیگر شیر دوشی بود که در روز دو بار گاوها برای دوشیدن وارد آن می‌شوند، محل آذوقه دام‌ها نیز بعد از در ورودی گاوداری قرار داشت.
آقای عسگری به کمک دو پسرش مسئولیت نگهداری و پرورش دام‌ها را برعهده دارند، در این روستا حدود 2هزار راس دام سبک و یک هزار و 100 راس دام سنگین وجود دارد.
این دامدار روستای کُندُر برای افزایش تعداد دام‌ها در نظر دارد فضایی جدید نزدیک به 4 هزار متر در کنار گاوداری فعلی احداث کند.
گاوها از نژاد هلیشتان هستند و خوراک آنها یونجه، کنسانتره، ذرت و جو، سویا وعلوفه دامی است.
آسیاب سنگی و همخوانی قدیمی
آسیاب سنگی وسیله سنتی برای خورد کردن دانه‌های گندم و...است، یک سنگ ثابت با شیارهایی متعدد در زیر قرار می‌گیرد و سنگی دیگر که دارای اهرمی برای چرخاندن و حفره‌ای در وسط جهت ریختن دانه‌هاست که روی سنگ زیرین گذاشته می‌شود.
آقای خمسه مرد زحمتکش روستای کندر، ابتدا پارچه بزرگ روی قالی اتاق انداخت و بعد دو عدد سنگ دایره را روی آن قرار داد و برای جلوگیری از فشار زیاد به دست‌ها در هنگام چرخاندن آسیاب یک شعر قدیمی را زمزمه می‌کرد، دانه‌ها زیر دستان او خرد می‌شد تا برای پختن غذاهای محلی استفاده شود.
دختران این خانواده نیز آثار هنری و دستی خودشان را در اتاق به نمایش گذاشتند، کارهای هنری که با عشق علاقه این کارهای هنری را تولید کرده و به مشتریان تحویل می‌دهند.
ساختن سنتی تنورهای گِلی
همواره می‌کوشد هر کاری که از دستش بر می‌آید خودش انجام دهد، همین روحیه خودکفایی او را برآن می‌دارد تا زمانی که همسرش از او تقاضای خریدن تنور گِلی دارد آستین‌ها را بالا می‌زند و شروع به ساختن سنتی تنور گِلی می‌کند.
آقای خمسه می‌گوید: ساختن تنور را ابتدا مادر زنم انجام می‌داد، برای انجام این کار باید با خاک مخصوص، خاکستر و فضولات حیوانات، گِل مقاومی تهیه کرد و سپس مهره به مهره آنها را روی هم قرار داد تا تنور شکل اصلی خود را پیدا کند، در این روستای معمولا خود افراد تنور را می‌سازند.
وی ادامه می‌دهد: من تاکنون چندین تنور برای پختن انواع نان‌ها درست کردم و اگر کسی درخواست داشته باشد می‌توانم این کار را انجام دهم .
این روستایی با ذوق برای زیبا شدن تنورها، قسمت لبه تنور را با ساده‌ترین وسیله (لیوان شیشه‌ای) تزئین کرده است.
حضور بچه‌ها در کنار تنور سنتی پختن نان محلی جالب بود، هرکدام در این مورد حرف‌های شنیدنی داشتند.
کُندُر چشم انتظار امکانات رفاهی و آموزشی
خانمها در روستا بعد از فراقت از کار روزانه، هر وقت فرصتی بدست می‌آورند، ند نفری جلوی در منازل خود جمع می‌شوند و از هر موضوعی صحبت می‌کنند.
در حین قدم زدن در روستای کُندُر در کوچه‌ها پیش رفتم، بانویی روستایی در گذر از کنار من و همکارانم گفت: بچه‌های این روستا امکانات رفاهی ندارند؛ این روستا فقط 9 کلاس دارد و دانش‌آموزان دبیرستانی ما باید به روستای یحیی‌آباد بروند!
به همین خاطر بعضی از خانواده‌ها مانع ادامه تحصیل دختران می‌شوند و آنها را در نوجوانی به خانه بخت می‌فرستند.
این روستا قبلا کارگاه فرش‌بافی داشت که متاسفانه الآن تعطیل است، البته الان یک کارگاه خیاطی هست خانم‌های علاقه‌مند مشغول هستند.
از مسئولان می‌خواهیم به روستای ما برسند و برای خانم‌های بیکار کاری انجام دهند.
در ادامه به سراغ خانمی کدبانو رفتم که غذاهای متنوع و خوشمزه محلی را پخت می‌کند.
همچنین با بانوی دیگری صحبت کردم که بسیار توانمند بود و همه محله به او «ننه» و آروبند (شکسته بند) روستا می‌گفتند .
خانم‌های روستا در هفته نیز چند روز در کلاس قرآن شرکت می‌کنند.
زنبور عسل و نخود سیاه
از پله‌های باریک رفتم روی پشت بام خانه، تعداد ۲۵ کندو ی زنبور عسل را به ردیف زیر سقف شیروانی قرار داده بود.
به گفته آقای طارمی کندوی زنبور عسل بهتر است در صحرا باشد ویا برای جلوگیری از باد وت ابش نور شدید خورشید روی پشت بام و در سایه نگهداری شود.
پشت بام خانه برای مردم این روستا حکم یک انباری روباز را دارد، آنها برای گذاشتن علوفه‌های دامی و خشک کردن محصولات و.. از آن استفاده می‌کنند.
داخل حیاط خانه همسر آقای طارمی با آسیاب سنگی نخود سیاه را آسیاب می‌کرد تا تبدیل به لپه شود و از آن در پختن انواع غذاهای محلی استفاده کنند.
آقای طارمی می‌گوید: وقتی بارندگی خوب باشهد ما از هر شانه کندو سه کیلو عسل برداشت می‌کنیم و شکر هم نمی‌دهیم.
زنبورها تماماً از شهد گیاهان در طبیعت استفاده می‌کنند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی «صبح قزوین»، منطقه قاقازان در کتب تاریخی به عنوان «ثغر الاسلام» به معنی مرز اسلام یاد شده است.
این منطقه شامل دو بخش در شمال غربی استان قزوین، بخش کوهین و مرکزی تاکستان و قسمتی در بخش مرکزی و ابهر وضیا آباد روستاهاش قرار گرفته و دارای 365 آبادی بوده است.
در سال 1300 پرجمعیت‌ترین منطقه از مناطق 14 گانه قزوین محسوب می‌شده است که دارای چهار دهستان قاقازان شرقی به مرکزیت یحیی آباد، قاقاران غربی مرکزیت نیکویه و ایلات قاقازان غربی مرکزیت کوهین و ایلات قاقازان شرقی مرکزیت آقابابا می‌باشد.
این منطقه دارای آثار تاریخی فراوان از جمله تپه باستانی کُندُر و قزقلعه ابکلو و قبور مشروطه نیکویه، داش قلعه نیکویه، درخت چنار انداق و تپه شاه نظر قلات و برج سراس و چناسوند است.
عمده محصولات این منطقه گندم، جو، عدس، نخود،انگور و کشمش است.
انتهای خبر/2001
دیدگاه ها