به گزارش حوزه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «صبح قزوین»، قرآن کریم بهترین منبع برای شناخت شخصیت پیامبر اسلام(ص) است.
۱.چون اولا خداوند بهتر از هرکسی پیامبر اسلام(ص) را می‌شناسد و ثانیا سخن خداوند عین واقعیت است.
۲- درآیات قرآن کریم به اصول حاکم بر ابعاد مختلف زندگی پیامبر اسلام(ص) پرداخته شده که یکی از مهم‌ترین آنها «راهبردهای ایشان در روابط اجتماعی» است.
در بررسی این موضوع به سه کلید واژه «رحمت، تعامل، ارهاب» می‌رسیم که پیامبر اسلام(ص) به تناسب مخاطب خود،یکی از این سه گزینه را انتخاب می‌فرمود. و از آنجا که پیامبر اسلام (ص) الگوی مسلمین است«لقدكان لكم في رسول الله أسوةحسنة(الاحزاب /21)» شایسته است جامعه اسلامی با تأسی به ایشان، راهبردهای آن حضرت را در روابط اجتماعی خود مبنا قرار دهند.
۳- در روابط اجتماعی،طرف مقابل از سه حال خارج نیست و در قرآن کریم برای هرکدام راهبرد مناسب توصیه شده است:
الف - خودی:
راهبرد رابطه با او رحمت است.«محمد رسول الله و الذين معه أشداء علي الكفاررحماء بینهم (فتح/۲۹)»
خودی کیست؟
درفرهنگ قرآنی شاخص و معیار خودی نه خویشاوندی و قومیت و دسته‌بندی‌های حزبی و جناحی و گروهی و ... بلکه ارزش‌های الهی و باورهای دینی است. در آیه شریفه «بینهم» درمقابل کفار قرار گرفته است.و «رحماء» راهبرد رابطه در مورد «بینهم» معرفی شده در بخش پایانی آیه ۱۲۸ سوره توبه میفرماید:«بالْمؤْمنین رءوف رحيم»معلوم می‌شود« بینهم» مومنین هستند.
پس خودی کسی است که به لحاظ اصول و مبانی فکری و اعتقادی و رفتاری در صف مومنین قراردارد.با او بایدبارحمت ومهربانی وصمیمانه‌ترین، نزدیک‌ترین و مسئولانه‌ترین رابطه را داشت.«إِنما المؤمنون إخوةفأصلحوا بين أخويكم (حجرات/ 10)»
ب- غیر خودی که با مسلمین دشمنی نمی‌کند:
راهبرد رابطه با او تعامل است.پیامبر اسلام(ص)وپیروان ایشان با کسانی که با آنها همفکر و هم‌عقیده نیستند اما دشمنی هم ندارند،عناد و دشمنی نمی‌کنند بلکه با شناسایی و محور قرار دادن مشترکات با آنها تعامل می‌کنند.
-« قل يا أهْل الْكِتاب تعالوْا إِلی كلمةٍ سَواءٍ بَيْننا وَ بَيْنكم ألَّا نَعبدَ إِلَّا اللهَ وَلا نشْركَ بهِ شَيْئاًوَلايَتخِذَ بَعْضُنا بَعْضاً أَرْباباً مِنْ دُونِ اللَّهِ ( آل عمران/۶۴)
بگو: «اى اهل كتاب!بياييد به سوى سخنى كه ميان ما و شما يكسان است. جز خدای يگانه را نپرستيم و چيزى را همتاى او قرار ندهيم،و بعضى از ما، بعضى ديگر را- غير از خداى يگانه- به خدايى نپذيرد.»
- لاينْهاكم الله عن الذين لَمْ يقاتلُوكمْ فِي الدينِ ولمْ يخرجوكمْ مِنْ دياركمْ أَنْ تَبروهم و تقسطوا إِليهم إِنّ الله يحب الْمقسطين(ممتحنه/۸)
خداشما را از نيكى كردن و عدالت نسبت به كسانى كه در راه دين با شما پيكار نكردند و از خانه و ديارتان بيرون نراندند نهى نمى‌كند؛ چرا كه خداوند عدالت پيشگان را دوست دارد.
نکته مهم:
البته باید توجه داشت تعامل لزوما بمعنای دوستی و اعتماد و تکیه کردن نیست.عدم توجه به این نکته اساسی چه بسا موجب اشتباه محاسباتی و خطای راهبردی و آسیب جبران ناپذیر می‌شود.
قرآن کریم که درآیه.های ذکر شده به تعامل و نیکی و عدالت نسبت به غیر خودی‌ها«که دشمنی نمی‌کنند» توصیه کرده، در آیات دیگر، جامعه اسلامی را از گرفتار شدن در این اشتباه محاسباتی پرهیز می‌دهد.
- يَا أيهَا الذينَ آمنُوا لَا تتخذوا الكافرين أولياء(نساء/۱۴۴)
- يَا أَيها الذين آمنوا لَا تتخذُوا الْيهود وَالنصارىٰ أولِياءَ(مائده/۵۱)
- يَا أيها الذين آمنوا لَا تتخذوا الذين اتخذوا دينكم هزوًا ولعبًا من الذين اوتوا الْكتاب منْ قبلکم والكفار أَوْلياء(مائده/۵۷)
ج - غیر خودی‌هایی که با مسلمانان دشمنی می‌کنند:
در برابر دشمن راهبرد قرآن کریم « ارهاب» است یعنی جامعه اسلامی چنان قدرتمند شود که دشمن، از ترس تلافی،جرئت تعرض پیدا نکند.
- و أَعدوا لهم ما استطعتمْ من قوة ومن رباط الْخيل ترهبون به عدو الله و عدوكمْ(انفال/۶۰)هر نيرويى در قدرت داريد، براى مقابله با آنها [دشمنان]، آماده سازيد! و (همچنين) اسبهاى ورزيده (براى ميدان نبرد)، تا به وسيله آن، دشمن خدا و دشمن خويش را بترسانید.
عقب نشینی دربرابر دشمن و دست برداشتن از اصول و آرمان‌ها،برای راضی کردن دشمن،خطای راهبردی است چون با هرقدم عقب نشینی،او یک قدم به پیش برداشته انتظارات جدید مطرح می‌کند و این روند نقطه پایان نداشته تا آنجا ادامه پیدا می‌کند که جامعه اسلامی از ارزش.های الهی تهی شده دشمن بر آن مسلط شود.
- «و لن ترْضيٰ عنك الْيهود و لَا النصاريٰ حتي تتبع ملتهُم (بقره/۱۲۰)
هرگز يهود و نصارى از تو راضى نخواهند شد، (تا به طور كامل، تسليم خواسته‌هاى آنها شوى، و) از آيين آنان، پيروى كنى».
بنابراین در فرهنگ قرآنی، راهبرد رابطه با خودی‌ها رحمت، غیر خودی‌هایی که دشمنی نمی‌کنند تعامل بدون اعتماد و تکیه بر آنان و نسبت به دشمنان ارهاب است.
دیدگاه ها