به گزارش خبرنگار علم و فناوری
صبح قزوین، تعلیم و تربیت برای ایران و ایرانی همواره جایگاه ویژه‌ای داشته و تاریخ گواه آن است که علم و آموزش با پوست و خون ایرانی‌های در آمیخته و دانشمندان و عالمان بسیاری از این مرز و بوم سربر افراشته و شهره آفاق شدند، این بالندگی با ورود اسلام و آموزه‌هایش پربارتر شد، چیزی که از آن به عنوان «خدمات متقابل اسلام و ایران» یاد می‌شود.
دانشگاه جندی شاپور که اکنون تنها بقایایی از آن در اطراف شهر دزفول برجای مانده و 1750 سال پیش درعصر ساسانیان بنا شده بود طبق تایید یونسکو در سوم نوامبر 2017 قدیمی‌ترین دانشگاه جهان اعلام شد، بر روی در ورودی دانشگاه جندی شاپور باستان جمله «علم و فضیلت برتر از زور بازو و شمشیر است» هک شده بود که این نشان دهنده تمدن ایران از دیرباز است.
وجود مساجد، مکتب‌خانه‌ها، رباط‌ها، دارالعلم‌ها و دارالحکمه‌ها ، مدارس علوم دینی و نظامیه و سایر مراکز آموزشی و پژوهشی نظیر بیمارستان‌ها و رصدخانه‌ها و پرورش صدها و بلکه هزاران دانشمند در حوزه‌های مختلف علمی و ادبی سرآمد اعصار شدند، اصلا مگر می‌شود نام امروز ابن سینا، ابوریحان بیرونی، زکریای رازی، فارابی، ملاصدرا، حافظ، شهید تهرانی‌مقدم و فخری‌زاده‌ها را شنید و با آن افتخار نکرد.
تنها 6 درصد روستائیان باسواد بودند
اگر چه آموزش و پرورش مدرن در ایران قدمتی تقریبا یک صد ساله دارد، اما تعلیم و تربیت در سال‌های قبل از انقلاب در دسترس افراد محدودی بود که وقت و پول لازم برای طی کردن مراحل تحصیل را داشتند.
وضعیت تحصیلی به صورت کلی و به خصوص در جامعه روستایی و زنان بسیار اسفناک بود، داده‌های مربوط به وضعیت سواد نشان می‌دهد میزان باسوادی در روستاها در سال ۱۳۴۵ حدود۶ درصد تخمین زده شده و در سال ۱۳۶۵ تقریبا ۴۸درصد مردم روستای بالای 6 سال باسواد بوده‌اند، میزان باسوادی در سال ۱۳۷۵ به ۶۹ درصد افزایش یافت.
اما پس از انقلاب شکوهمند جمهوری اسلامی ایران تحولی عظیم در سیستم آموزشی کشور به وجود آمد و به سرعت گستره سیستم آموزشی به تمام نقاط حتی دوردست‌ترین جاها راه یافت.
در دوران بیست ساله پهلوی اول، آموزش و پرورش کشور در راستای سیاست‌های شبه مدرنیستی و خود کامگی شکل گرفت، رضاخان درصدد متمرکز ساختن قدرت و تضعیف روحانیت بود و مدارس جدید نیزدر همین حال و هوا ایجاد کرد، پس از آنکه لایحه تعلیم اجباری به مجلس رفت و تصویب شد، دولت وظیفه گسترش تعلیمات اجباری را در سراسر کشور به عهده گرفت و در اجرای آن ناکامی‌های زیادی از خود نشان داد.
با توجه به ماهیت ضد دینی و ضد ارزشی مدارس آن دوران، اغلب دانش آموزان پسر بوده و تنها دختران برخی مقامات در مدارس ثبت نام می‌کردند و از طرفی توزیع یکنواختی در کشور دیده نمی‌شد، در معدودی از استان‌های برخوردار مثل تهران و گیلان؛ فقط در برخی پایه‌های پنجم و ششم دختران دیده می‌شده و در برخی استان‌ها مانند کردستان هیچ دختر دانش آموزی وجود نداشت.
آموزش و پرورشی که پایبند به مرام شاهنشاهی بود
در دوران پهلوی دوم با توجه به اینکه شاه، اندکی فضای سیاسی فرهنگی کشور را باز کرد و تلاش شد از سیطره دولت و دربار بر جریان فرهنگ بویژه آموزش کاسته شود و از طرفی شورای عالی فرهنگ در این دوره با حضور عناصر اسلامی، ملی‌گرا و چپ‌گرا تشکیل و هر کدام نیز سعی کردند به نسبت ذائقه خود مصوباتی در عرصه آموزش و پرورش کشور داشته باشند.
در این دوران قریب به ۳۰ وزیر با گرایش‌های مختلف فکری حتی چهره‌ای از حزب توده ایران و وزیری دیگر منتسب به فرقه ضاله بهائیت و البته همگی پایبند به مرام شاهنشاهی در وزارت آموزش و پرورش طی ۳۷ سال آمدند و رفتند، در آغاز محمدرضا شاه تلاش کرد حتی‌الامکان از سیاست‌های دین‌ستیزانه پدرش فاصله بگیرد، اما اگر جایی به منافع آمریکا و اسرائیل لطمه وارد و یا منافع شان تامین نمی‌شد عرصه را بر فعالان فرهنگی و سیاسی تنگ و خشن می‌کرد و راه خفقان سیاسی را در پیش می‌گرفت .
ساختار آموزش و پرورش در دوران پهلوی دوم تفاوت چندانی نکرد و علیرغم برنامه‌ریزی‌ها خرد و کلان، دولت در برخی از طرح‌ها و برنامه‌هایش مثل مبارزه با بی‌سوادی شکست خورد، بنا بر آمار موجود در پایان عمر این رژیم ۶۵ درصد از بزرگسالان هنوز در بی‌سوادی به سر می‌برده و کمتراز ۴۰ درصد از کودکان توانستند دوران دبستان را طی کنند.
علاوه بر آن میزان ناعدالتی سوادآموزی در روستاها نسبت به شهرها و زنان نسبت مردان از دیگر عواملی است که عقب ماندگی رژیم پهلوی را در زمینه سوادآموزی آشکار می‌سازد، در حالی که در آن زمان کشورهایی مثل چین و کوبا که وضعیتی به مراتب بدتر از ایران داشتند، گوی سبقت را ربودند و جلو افتادند، مجموعا بی‌سوادان عملا از ۱۳ میلیون نفر به حدود ۱۵ میلیون نفر افزایش پیدا کرد.
مطالعه سیاست‌های آموزشی رژیم پهلوی و آمارهای ارائه شده نشان می‌دهد که جهت‌گیری‌ها و سیاست‌های کلان کشور عموما در جهت توسعه نیروی انسانی «کارگر» در سطح مهارت‌های عادی و عدم حضور نیروهای آموزش دیده در«تولید علم ، نظریه و فن آوری» بوده است و انقلاب اسلامی دقیقا نقطه مقابل چنین طرح‌هایی ایستاد و به جوانان و نوجوانان فرصت و جرات ورود به همه مرزهای دانش بشری را داد و آنان را تا رسیدن به سر منزل مقصود که قطع وابستگی از بیگانه و رسیدن به خودکفایی است همراهی و همفکری کرد.
رشد باسوادی در جامعه، از مهمترین دستاوردهای انقلاب اسلامی
یکی از مهمترین دستاوردهای انقلاب اسلامی رشد باسوادی در جامعه است و بر همین اساس، سازمان نهضت سوادآموزی، تنها یک سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی در دی ماه 1358 به فرمان امام راحل تأسیس و در عرصه محرومیت‌زدایی و کاهش بی‌سوادی در جامعه در چارچوب سیاست‌های نظام جمهوری اسلامی فعال و موثر ظاهرشده است.
امروزه مفهوم سواد در بستر زمان تغییر پیداکرده است و سواد صرفا به خواندن و نوشتن محدود نمی‌شود بلکه افراد باید توانایی ارتقا سطح کیفیت زندگی را داشته باشند و در حال حاضر درصد باسوادی استان قزوین از میانگین کشوری بالاتر است و قزوین در ردیف چهار استان برتر کشور است.
به گفته مسئولان آموزش و پرورش استان قزوین، هم اکنون کمتر از یک درصد جمعیت ۱۰ تا ۴۹ سال این استان بی‌سواد هستند که سالانه بخشی از این افراد تحت آموزش قرار می‌گیرند.
افزایش پنج برابری تعداد مدارس استان قزوین نسبت به قبل از انقلاب
نقی سیاهکلی مرادی، مدیرکل آموزش و پرورش استان قزوین در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار علم و فناوری
صبح قزوین، اظهار کرد: پس از انقلاب شاهد کاهش اختلاف باسوادی در مناطق شهری و روستایی هستیم، از بدو انقلاب تاکنون به صورت میانگین هر ۲۸ روز یک کلاس درس به مجموعه آموزشی اضافه شده، همچنین تعداد مدارس استان قزوین نسبت به قبل از انقلاب پنج برابر شده است.
وی ادامه داد: پیروزی انقلاب اسلامی دستاوردهای بسیاری برای نسل جوان و نوجوان داشته است، اما عزت و هویت بخشی بزرگ‌ترین دستاورد انقلاب اسلامی بود.
99 درصد قزوینی‌ها باسوادند
مدیرکل آموزش و پرورش استان خاطرنشان کرد: یکی از شاخص‌های حوزه فرهنگ افزایش میزان باسوادان است، به طوری که هم اکنون، بیش از ۹۹ درصد گروه سنی 10تا49 سال استان قزوین باسواد هستند، این در حالی است که میزان باسوادی قبل از انقلاب فقط 53 درصد بوده است.
وی افزود: بعد از انقلاب شاهد توسعه برابری جنسیتی در موضوع سواد بوده، به گونه‌ای که در گذشته میانگین بی‌سوادی زنان ایرانی بسیار بیشتر از میانگین بی‌سوادی مردان بود، اما امروزه زنان ما در عرصه علم‌آموزی پیشتاز هستند و میانگین باسوادی زنان نسبت به گذشته دو و نیم برابر شده است.
سیاهکلی مرادی بیان کرد: بعد از انقلاب اسلامی شاهد رشد دو و نیم برابری پوشش تحصیلی دانش آموزان ابتدایی و رشد چهار برابری پوشش تحصیلی دوره متوسطه بودیم، در گذشته پوشش تحصیلی دوره متوسطه ۲۳ درصد بود اما هم اکنون در استان قزوین ۹۷ درصد دانش‌آموزان در مقطع متوسطه تحصیل می‌کنند.
توسعه عدالت آموزشی از مهمترین اولویت‌های آموزش و پرورش
وی با بیان اینکه توسعه عدالت آموزشی از مهمترین اولویت‌های دستگاه تعلیم و تربیت است،تاکید کرد: امروز شاهد رشد علمی دانش‌آموزان ایرانی در رقابت‌های جهانی بوده و از نظر علمی رتبه ۱۶جهان را داریم که طبق سند چشم انداز می‌توانیم به رتبه برتر جهانی برسیم.
مدیرکل آموزش و پرورش استان قزوین یادآور شد: افزایش باسوادی معلمان در توسعه و کیفیت آموزش تأثیر بسزایی داشته است و هم اکنون تعداد معلمان لیسانس و بالاتر ۷ برابر رشد داشته است.
سیاهکلی افزود: افزایش درصد سهم توسعه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش استان قزوین از 17 درصد به 41 درصد، طی 10 سال اخیر؛ افزایش تعداد دانش‌آموزان هنرستان‌ها از 7 هزار به 19 هزار است.
وی تصریح کرد: قبل از سال 1357 تعداد پنج هنرستان در استان قزوین وجود داشت، هم اکنون تعداد 114 هنرستان در استان وجود دارد.
مدیرکل آموزش و پرورش قزوین اظهار کرد: قبل از انقلاب غالب مدارس استان بصورت دوشیفت، سه شیفت و چهار شیفت اداره می‌شد که در حال حاضر 75 درصد مدارس استان نوسازی شده و کمتر از 20 درصد مدارس بصورت شیفتی فعالیت می‌کنند.
شکل‌گیری پارک علم و فناوری و مراکز رشد در راستای رشد و توسعه استان
وی اجرای ماده 16 قانون شوراهای آموزش و پرورش در استان را از دستاوردها و اقدامات اجرا شده در حوزه مشارکت‌های مردمی دانست و گفت: در سال 1400 با دستور استاندار محترم و به استناد جلسه 1/9/1400 کمیته اقتصادی شورای آموزش و پرورش مقرر شد؛ سازندگان واحدهای تجاری در خصوص احداث، نوسازی و تغییر کاربری فضاهایی که به کاربری تجاری تغییر می‌یابند، یک تا سه درصد قیمت منطقه‌بندی را به عنوان عوارض ماده 16 قانون شوراهای آموزش و پرورش کسر و به حساب خزانه واریز شود.
سیاهکلی مرادی تصریح کرد: این فضاها اعم از زمین و واحدها تا 200متر مربع سه درصد و برای واحدهای بالاتر از 200مترمربع معادل 5/1 درصد قیمت منطقه بندی تعریف شده شهرداری که به تصویب شورای شهر رسیده و 100 درصد مبالغ دریافتی برابر قانون مذکور به صورت تخصیص یافته در اختیار آموزش و پرورش بابت توسعه و تجهیز فضاهای آموزشی و پرورشی قرار گیرد.
وی اضافه کرد: میزان سرانه ورزشی مدارس استان قزوین در قبل از انقلاب اسلامی پنج سانتی‌متر بود که در حال حاضر در استان قزوین، ۴۲ سانتی‌متر است.
مدیرکل آموزش و پرورش قزوین در پایان گفت: مهمترین دستاوردهای حوزه علم و فناوری انقلاب اسلامی استان قزوین شکل‌گیری پارک علم و فناوری و تأسیس شرکت‌های دانش‌بنیان، رشد فزاینده واحدهای فناور، راه‌اندازی مراکز رشد است که توانسته در رشد و توسعه استان و حرکت به سمت پیشرفت کشور موثر واقع شود.
انتهای پیام/2001
دیدگاه ها