به گزارش خبرنگار اجتماعی
صبح قزوین؛ امروزه کشورهای مختلف سعی می‌کنند برنامه‌هایی را در زمینه پیشگیری از بیابانی شدن مناطق به اجرا درآورند زیرا بیابان‌زایی دردی است که در طول سالیان اخیر به جان زمین افتاده و در حال بلعیدن همه زیبایی‌های آن می‌باشد.
اکنون این مشکل که در کشور ما نیز وجود دارد به صورت جدی در استان قزوین مطرح است و اگر چاره‌ای برای آن اندیشیده نشود عواقب جبران ناپذیری به دنبال خواهد داشت.
فرحناز احمد سلطانی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی
صبح قزوین؛ با اشاره به اینکه از جمله منابع طبیعی می‌توان به آب، باد، خورشید اشاره کرد، اظهار کرد: علاوه بر اینکه منابع طبیعی در تمام کشورها به عنوان یک موهبت الهی و سرمایه ملی محسوب می‌شود، می‌توان با برنامه‌ریزی در جهت کشت و احیاء منابع طبیعی آن را به عامل اساسی در جهت توسعه پایدار تبدیل کرد.
رئیس اداره بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قزوین گفت: منابعی مانند آب، جنگل، مراتع و بیابان که در صورت استفاده بیش از حد به پایان می‌رسد و به سختی جایگزین می‌شود در دسته منابع تجدیدناپذیر قرار دارند.
احمد سلطانی در ادامه تاکید کرد: از منابع طبیعی می‌توان به عنوان محیط مناسب برای تفرجگاه انسان‌ها، جذب توریست و بستر مناسب برای رشد و زیستگاه جانوری و پوشش گیاهی استفاده کرد.
۳۲ میلیون هکتار اراضی بیابانی در ایران وجود داردوی با بیان اینکه ۶۱ درصد مساحت کشور در مناطق خشک و فراخشک قرار دارد، ابراز کرد: طبق آمار ارائه شده این مناطق می‌توانند شرایط لازم برای گسترش اراضی بیابانی را در خود جای دهند.
این مسئول افزود: همچنین طبق دیگر آمارها ۳۲ میلیون هکتار اراضی موجود در ایران در وضعیت بیابانی است و از نظر اکوسیستمی هم ۴۳/۷ دهم میلیون هکتار اراضی ایران در اکوسیستم بیابان قرار دارد، بنابراین کشور ما طبق آمارها ۱/۲درصد خشکی‌های جهان و ۳/۸ درصد بیابان‌های جهان را به خود اختصاص داده است.
احمد سلطانی تصریح کرد: علاوه براینکه ۱۸ استان کشور در مناطق بحرانی و فوق بحرانی بیابانی قرار گرفته‌اند، ۱۲ استان هم به عنوان استان‌های درگیر شن‌های روان نیازمند عملیات تثبیت شن هستند.
۲۹ هزار هکتار از اراضی سطح استان قزوین بیابانی استوی با اشاره به وجود ۲۹ هزار هکتار اراضی بیابانی در سطح استان قزوین بیان کرد: در پایش‌هایی که به تازگی رخ داده احتمال بیابانی شدن اراضی قزوین به دلیل خشکسالی و مهیا بودن شرایط را تا ۱۰۰ هزار هکتار پیش‌بینی کرده‌اند.
این مسئول با بیان اینکه ۱۲ هزار هکتار از عرصه‌های بیابانی استان نهال کاری شده است، ادامه داد: تاکنون یک میلیون و ۷۰۰ هزار نهال در مناطق بیابانی سطح استان کشت شده است که شامل گونه‌های سازگار با شرایط بومی منطقه همچون آتریپلکس، گزنه، طاق و قره داق است.
رئیس اداره بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان ابراز کرد: نهال کاری منطقه دوقوزلو بوئین زهرا با مساحت ۶ هزار هکتار و با گونه آتریپلکس بزرگترین پروژه کاشت نهال در استان بوده که در دهه ۸۰ انجام و امروز کاملا به ثمر رسیده است.
وی افزود: انجام ۴۵۰ هکتار بادشکن زنده اطراف مزارع، مدیریت هرزآب برای کاهش، کنترل و مهار میزان سیلاب به وسعت ۶۰۰ هزار هکتار و پروژه ۳۰ هزار هکتاری قرق در محدوده اراضی بیابانی از جمله فعالیت‌های انجام شده در راستای بیابان‌زدایی در استان بوده است.
این مسئول با اشاره به آغاز فعالیت اولین دستگاه‌های تثبیت شن در سال ۱۳۴۷ در بوئین زهرا ابراز کرد: اگر چه در سال‌های بسیار گذشته مردم منطقه فتح آباد بوئین زهرا به دلیل شدت گرد و غبار و طوفان به بیماری‌هایی همچون تراکم چشمی دچار می‌شدند اما اکنون با وجود کاشت ۴۰۰ هکتار جنگل طاق که جزو گونه‌های مقاوم مناطق بیابان محسوب می‌شود از اثرات مخرب این منطقه کاسته شده است.
مناطق بیابانی استان در بویین زهرا و آبیک مستقر شدهانداحمدسلطانی با بیان اینکه بیشتر مناطق بیابانی قزوین در جنوب آبیک و شمال بوئین زهرا قرار دارد، تاکید کرد: این دو محدوده از سوی سازمان جنگل‌ها به عنوان مناطق بحرانی، منطقه آماده به فرسایش بادی و کانون فرسایش شناسایی شده و باید به صورت خاص و ویژه مورد توجه قرار بگیرند.
رئیس اداره بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان با اشاره به تعریف بیابان گفت: مناطق با آب و هوای خشک، نیمه خشک و خشک نیمه مرطوب، دارای بارندگی کمتر از ۱۵۰ میلی‌متر، تبخیر بالای آب، خشکی هوای بسیار زیاد، درجه حرارات بالا و وزش بادهای شدید به همراه گرد و غبار بیابان نامیده می‌شود.
این مسئول تصریح کرد: علاوه براینکه امروز با افزایش و پیشروی قلمرو اقلیم گرم و دخالت و بهره‌برداری‌های غیراصولی انسان از منابع آب و خاک شاهد به وجود آمدن بیابان و به خطر افتادن منابع طبیعی هستیم اما این مسئله می‌تواند به صورت جدی نیز برای زندگی مردم خطرناک باشد.
احمدسلطانی ادامه داد: همچنین افزایش بیابان زایی باعث ایجاد ریزگرد و طوفان و غبار، کاهش قدرت حاصلخیزی خاک، افزایش میزان سیلاب، کاهش تولید مواد غذایی، فرسایش خاک، خسارت عمده بر زیرساخت‌ها و از بین رفتن حیات وحش می‌شود.
وی با بیان اینکه اکوسیستم بیابان بسیار حساس و شکننده است؛ ابراز کرد: رفتار انسان‌ها نباید در جهت تخریب و بر هم زدن تعادل اکولوژیکی بیابان باشد.
رئیس اداره بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان با اشاره به راه‌های مقابله با پدیده بیابان زایی بیان کرد: قرق، مدیریت هرزآب‌ها، تولید نهال‌های بیابانی، ایجاد بادشکن در اطراف مزارع، مالچ پاشی و طلای رسوب گیر از فعالیت‌هایی هستند که در سراسر استان جهت جلوگیری از بیابان زایی انجام می‌شود.
وی با اشاره به کم‌هزینه بودن قرق نسبت به سایر پروژه‌ها تاکید کرد: در این طرح از ورود دام به یک محدوده مشخص و در زمان و فصل خاص جلوگیری می‌شود تا شرایط برای رشد و بازیافت پوشش گیاهی آن منطقه به وجود بیاید.
احمدسطانی افزود: این طرح در گذشته به صورت عرفی در میان روستاییان و در جهت افزایش میزان تولید علوفه برای دام انجام می‌شده و اکنون هم تاثیر بسیار زیادی در جلب مشارکت بهره‌برداران بومی و محلی مناطق بیابانی دارد.
معضل چرای شتر در اراضی قزوین جدی است این مسئول با اشاره به معضل چرای شتر در اراضی بیابانی قزوین گفت: در اراضی بیابانی با وجود پوشش گیاهی فقیر و کاهش استمرار تولید ماده زنده و عالی، چرای شتر هم به یک معضل جدی تبدیل شده زیرا این حیوان، دام اصلی بهره‌بردارن بیابان است و پوشش گیاهی را ریشه کن می‌کند.
احمدسلطانی ادامه داد: همچنین خشکسالی و تغییرات اقلیمی باعث ایجاد ریزگرد شده است که وقتی روی سطح سبز برگ قرار می‌گیرد مانع عملیات فتوسنتز و تاخیر در رشد گیاه می‌شود.
وی تصریح کرد: از آنجایی که پروژه‌های بیابان زدایی هزینه‌بردار است و نیروی متخصص می‌خواهد، نبود ساختار مناسب اداری از نظر امکانات اعتبارات، نیروی انسانی و عدم مشارکت بهره‌بردارن یک مشکل جدی محسوب می‌شود.
رئیس اداره بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان با تاکید بر استفاده اکوتوریسم جهت ایجاد منبع درآمدزایی افزود: بهره برداری از انرژی‌هایی مانند نور خورشید با استفاده از پنل‌های خورشیدی می‌تواند نیاز‌های زندگی روزانه ساکنین مناطق بیابانی را تامین کند و در جهت بهبود شرایط زندگی آنها موثر باشد.
کشت هیدرولیک راهکار مناسب برای مناطق بیابانی استوی از کشت هیدرولیک به عنوان یک راه مناسب برای جلوگیری از بیابان زایی نام برد و بیان کرد: استفاده از این روش در هر ۱۰۰ متر مربع می‌تواند برداشت دو تن علوفه را برای سرمایه گذار در پی داشته باشد و همچنین از فشار دام داخل عرصه‌های بیابانی تا حد زیادی می‌کاهد و مانع ازدیاد دام در داخل عرصه‌های با پوشش ضعیف می‌شود.
این مسئول با اشاره به روش‌های زراعی و دامداری برای کشت و پرورش محصول و دام توضیح داد: باید از طریق مشاوره به مزرعه‌داران شهرستان بویین زهرا که کشت هندوانه آب‌بر را انجام می‌دهند بهترین محصول را برای شرایط آنها مشخص کرد، همچنین از دام‌هایی استفاده کرد که در کنار گوشت و شیر بیشتر دوقلوزا نیز باشند.
احمدسلطانی ادامه داد: از سوی دیگر با استفاده از نظام‌های آبیاری قطره‌ای و بارانی در اراضی بیابانی می‌توان کمترین آب را در بیشترین سطح استفاده کرد و به این شکل راندمان کار را افزایش داد.
وی با اشاره به افزایش مهاجرت از روستا به شهر گفت: باید از طریق برگزاری کلاس و کارگاه‌های آموزشی در عرصه بیابانی باعث افزایش سطح علمی و دانش بومی در منطقه شویم تا با ایجاد جلب مشارکت در راستای حل مشکلات بیابان از مهاجرت‌ها کم کنیم.
این مسئول در پایان تاکید کرد: حفظ منابع طبیعی باید به عنوان یک وظیفه ملی تلقی شود تا به واسطه همکاری افراد مسئول و غیرمسئول در راستای حفظ و احیای آن بتوانیم این موهبت الهی را برای نسل‌های بعدی به یادگار بگذاریم.
انتهای پیام/۳۰۰۳
دیدگاه ها