رسوم خوزستانی ها در ماه مبارک رمضان / از نخ گره زنی مادران تا جشن گرگیعان و روز ام الحلس

 آداب مردم شهرستان دزفول/

برگزاری مراسمات معنوی در اماکن مقدس خواندن روزی یک جز از قرآن کریم از آدابی است که هر ساله در ماه مبارک رمضان بعد از نماز ظهر در مساجد، زینبه ها و یا منازل افراد برگزار می شود‌.

همچنین دعوت یک روحانی در ماه مبارک توسط مردم و اسکان آن در منازل شخصی خودشان، از آداب برخی روستاها و محل هایی است که در مکان زندگی خود روحانی ندارند.

دیدارهایی به وسعت عبادت از دیگر رسوم مردم شهرستان دزفول در شب های ماه مهمانی خدا این است که در برخی مناطق، اقوام و همسایه ها، دسته جمعی به دیدار خانه هایی می روند که به تازگی عزیزی از دست داده و موجب تسلی خاطر آن هایی می شوند که در اولین ماه میهمانی خدا درد دیدن جای خالی عزیزشان را نیز در دل می کشند.

شب های احیا شب زنده داری و بندگی در شب های قدر ماه رمضان همزمان با سایر نقاط کشورمان ایران، از دیگر رسوم مردم شهرستان دزفول است که در مساجد و زینبیه ها با خواندن دعا و مناجات برگزار می شود.

برپایی مراسم افطاری در منازل و مساجد و همچنین نذری دادن بین همسایگان و‌ اهالی محل از روزهای نوزدهم تا بیست و سوم از دیگر رسومات ویژه ماه رمضان در دزفول است.

مادرانی که با زمزمه الغوث نخ گره می زنند در برخی مراسمات زنانه ی شب های قدر، هنگام خواندن دعای جوشن کبیر، در میان عابدینی که با بالا بردن دست هایشان زمزمه الغوث را بر لب دارند، مادرانی هستند که با ذکر دعا رشته ای نخی به دست‌ دارند که به امید باز شدن گره های زندگی و آرزوی سلامتی و خوشبختی فرزندانشان آن رشته نخ ها را گره می زنند.

استقبال از عیدی با شکوه همچنین یکی دیگر از عادات مردم بومی و اصیل این شهرستان در آوردن رخت عزا از تن آشنایان و هم محلی های عزادارشان با هدیه دادن پارچه و لباس نو است که در روزهای پایانی ماه و با نزدیک به شدن به عید فطر انجام می شود. از دیگر رسوم زیبایی که بعد از فرضیه ی نماز عید فطر نیز انجام می شود، این است که در برخی از روستاها، اهالی به صورت دسته جمعی به منظور تبریک و‌ ادای احترام به درب خانه هایی می روند که در اولین ماه رمضان در غم نبودن عضوی از خانواده یا اقوام خود بودند.

گرگیعان/ آیین مشترک مردم عرب شهر اهواز و چند شهر دیگر

گرگیعان آیین مشترک مردم عرب زبان شهر های اهواز، کارون، کرخه، شوش، هویزه، امیدیه، شادگان، حمدیه، سوسنگرد و آبادان است که هر ساله در شب ۱۵ رمضان مصادف با ولادت امام حسن مجتبی(ع) در این شهرستان ها برگزار می شود. گفته می‌شود این مراسم از دوران پیامبر اکرم(ص) و در هنگام میلاد نوه ایشان یعنی امام حسن (ع) به جا مانده است.

در این شب کودکان با پوشیدن لباس سنتی برای گرفتن شیرینی به در خانه های محله خود میروند و درب خانه ها را می کوبند. کودکان با کیسه ای که برای جمع آوری شیرینی و خوراکی های دیگر به همراه دارند.

با خواندن شعار هایی صاحبان و اهالی خانه ها را مورد خطاب قرار می دهند و عیدی و شیرنی و خوراکی جمع می کنند. ام الحلس یا روز پاکیزگی مردم عرب خوزستان جدای از تبریک حلول ماه مبارک رمضان و آیین گرگیعان در شب پانزدهم رمضان، جشن سنتی فانوس را در روزهای پایانی برگزار می کنند.

مردم عرب خوزستان دو روز پیش از عید را "ام الوسخ" و یک روز مانده به عید را "ام الحلس" می‌نامند. "ام الوسخ" به معنای "روز چرکین" است که در این روز مردم عرب به نظافت خانه‌ها خود می‌پردازند، اجناس جدید برای منزل خریداری می‌کنند و خانه را برای فرارسیدن عید و اکرام مهمان تمیز و آماده می‌کنند.

ام الحلس نیز نامی محلی و قدیمی از ایام رمضان است به معنای روز نظافت و رسیدگی شخصی بوده که جوانان در این روز به ظاهر خود رسیدگی می‌کنند. یکی از نکات جالب در این ایام این است که بسیاری از خریدهای عید فطر در شهر اهواز صورت می‌گیرد و بسیاری از شهرستانی‌ها به اهواز آمده و بعد از اتمام خرید به شهر خود برمی‌گردند.

شاید همین رفت و آمدها نوعی رسم است که از دیرباز در خوزستان وجود داشته است؛ برای نمونه در تاریخ طبری به نام "سوق الاهواز" اشاره شده که به معنای بازار اهواز بوده و از آن زمان به عنوان بازار بزرگ در بین شهرستانی‌ها و روستاها جا افتاده بود.

با نگاهی به تاریخ طبری و هم‌چنین خریدهای عید فطر این تردد میان شهرستان‌ها با اهواز را می‌توان رسمی دیرین در نظر گرفت. عید فطر عید فطر، عید اصلی اعراب استان خوزستان است خرید تنقلات، لباس نو و دید و بازدید از کارهایی است که در این عید انجام می دهند و اهالی هر محل نیز بعد از خواندن نماز عید به دیدار بزرگان و ریش سفیدان اقوام و محله های خود می روند.

آداب مردم بهبهان در ماه رمضان مردم شهرستان بهبهان هنگام دیدن هلال ماه رمضان به نیت وجود ماه مبارک حضرت پیامبر(ص)، حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه (س) سه مرتبه آب بر صورت خود می زنند و همچنین به نیت طواف خانه خدا و تقدس عدد هفت، هفت مرتبه نیز صلوات می فرستند.

آبستنها (آب است تنها) این واژه مخفف جمله ی، آب است تنها، است و به معنی فقط فرصت نوشیدن آب است. این اصطلاح در بهبهان در سحرگاهان به سحر خیزان اعلام می شود که آگاه باشند که فرصت زیادی تا اذان صبح باقی نمانده و نمی توانند سحری بخورند و آخرین مهلت برای نوشیدن آب است.

هف مجتو/ هفت مسجد در فرهنگ سنتی بهبهان،

زنان و دختران در این شب اغلب به صورت دسته جمعی برای برآورده شدن حاجات، نیت کرده و به هفت مسجد می روند و دو رکعت نماز حاجات یا زیارتی می خوانند و دعا میکنند و درب مسجد را نیز به نیت مستجاب شدن خواسته هایشان باز و بسته می کنند. کله پاچه مردم این شهرستان کله را به نیت کله ی ابن مجلم می خورند و هنگام خوردن آن ابن مجلم را لعنت می کنند.

برخی خانواده ها نیز برای ثواب یا برای خیرات اموات خود غذای کله پاچه تدارک دیده و افراد مومن روزع دار را برای افطاری دعوت می کنند که قدیمی های بهبهان نیز به این رسم کله به کم هم می گفتند.

شب الوداع/

شب احیا و طلب آمرزش برای اموات شب بیست و هفتم ماه رمضان در بهبهان شب الوداع گفته می شود. برخی از مردم که عضوی از خانواده یا اقوامشان در سال های پیش فوت شده اند در منزل خود مراسم احیا یا برگزار می کنند.

در این مراسم، صاحب خانه عده ای را دعوت می کند و چند قاری قرآن نیز دعا می خوانند و پس از آن سحری تناول می شود و بعد از آن یکی از قاریان به پشت بام می رود و فریاد می زند الوداع الوداع، خدا رحمت کند فلانی را و مردم نیز در جواب می گویند: خدا رحمت کند فلانی را و باز قاری می گوید: کی مرد، کی زنده تا سال دگه و درآن هنگام برخی از مردم این گفته را تصدیق می کنند و می گویند: ها ولله.

انتهای پیام/