به گزارش خبرنگار فرهنگوهنر
صبح قزوین؛ درمسیر جاده قدیم قزوین به بوئینزهرا در ۲۷ کیلومتری قزوین(از محل تقاطع راه آهن)کاروانسرائی از بناهای دوره صفویه واقع است.
کاروانسرای محمدآباد از جمله نمونههای جالبی است که طرح داخل و خارج آن با هم اختلاف کلی دارد؛ این اختلاف مربوط است به نمای ضلع جنوبی خارج کاروانسرا.
چنانکه در نقشه بنا مشاهده میگردد، نمای اصلی کاروانسرا عبارت است از یک سردر قوسدار در وسط که در هر طرف آن سه غرفه قرار دارد؛ از انتهای بازوهای دو طرف سردر، دیواری بهطور عمود و به طول ۱۶/۲۰متر به طرف شمال پیش میرود و به دیوار پشت اتاقهای واقع در ضلع جنوبی کاروانسرا منتهی میگردد؛ از محل تقاطع، دیوار پشت اتاقها بهطول ۱۱/۸۵متر تا گوشههای جنوبشرقی و جنوب غربی امتداد مییابد و به دو برج آجری مدور که در دو کنج قرار دارد ختم میگردد؛ به این ترتیب نمای اصلی کاروانسرا دارای یک طرح پنج ضلعی و دو برج مدور میباشد.
ورودی کاروانسرا در جلو به صورت یک جلوخان مستطیل شکل است که پس از عبور از در بزرگ به هشتی وسیعی داخلی میشویم؛ راه پله مربوط به پشتبام بنا در داخل هشتی قرار دارد؛ در وسط دو ضلع بزرگ شرقی و غربی هشتی، دو قوس بلند قرار دارد که در پشت آنها دالانی واقع است. دالان مزبور به عرض ۳/۹۰متر در پشت اتاقهای ضلع جنوبی کاروانسرا قرار دارد و فاقد غرفه میباشد و تنها طاقنماهائی هم عرض غرفههای واقع در نمای خارج و اتاقهای ضلع جنوب، در دوطرف آن ایجاد شده است.
سقف هشتی ورودی به کمک گنبد مدوری که خاص اکثر ورودیهای کاروانسراهای صفوی است پوشش شده است. حیاط داخلی کاروانسرا دارای نقشه مستطیلی شکل است؛ بهطول ۵۰/۵ و عرض۴۲/۲۰متر. بناهای چهارجانب کاروانسرا از یک طرح قرینهسازی کانل تبعیت نمودهاند؛ چنانکه در میان هر یک از جهات چهارگانه قوس مرتفعی قرار دارد که قوس سمت جنوب آن عبارت است از سردر ورودی و در سه سوی دیگر ایوانهایی بزرگ نظیر مسجدهای چهارایوانی وجود دارد.
بنای کاروانسرا تمامی با آجر انجام شده و تنها در نمای داخل حیاط یک رج سنگ در پی بنا به کار رفته است. در داخل دالان شمالی، دیوار واقع در پشت غرفههای نمای بنا، تا ارتفاع ۱/۴۰ متر به شیوهای خاص ساخته شده که عبارت است از نوعی صندوقهچینی توپر به کمک آجر و سنگهای طبیعی.
در طول دیوارهای خارجی سمت شرقی و غرب کاروانسرا نگهدارندههائی به صورت برجهای واقع در دونبش برپاگردیده تا تکیهگاه مناسبی برای دیوار طویل سراسری به وجود آروده باشند؛ نظیر اینگونه پشتیبانهای برج مانند کاروانسرای شاهعباسی آوج نیز وجود دارد.
انتهای پیام/۳۰۰۳
دیدگاه ها