کاهش بارندگی‌های امسال در نیم‌قرن گذشته بی‌سابقه است/ تجاوز به قانون طبیعت با تخریب رودخانه ارنجک قزوین

به گزارش خبرنگار اجتماعی صبح قزوین؛ امروزه محیط زیست با چالش‌ها‌ی فراوانی روبه رو است. از جمله این چالش‌ها می‌توان به خشکسالی و کمبود منابع آبی، گرم شدن زمین و موارد دیگر اشاره کرد.

محمود داوران دبیر شبکه تشکل‌های مردم نهاد محیط زیست و منابع طبیعی استان قزوین در گفت‌و گو با خبرنگاراجتماعی صبح قزوین؛ در رابطه با احتمال خشکسالی در آینده اظهار کرد: پیش‌بینی قطعی خشکسالی برای سال‌های آینده امکان‌پذیر نیست چراکه پیش‌بینی‌ها امروزه برای یک هفته تا ده روز انجام می‌گیرد اما آنچه که تاکنون انجام شده مبنی بر این است که وضعیت بارندگی‌های امسال در سال‌های آینده هم ادامه داشته باشد.

وی افزود: با اینکه بارندگی شهر قزوین نسبت به متوسط جهانی وضع مطلوبی دارد اما درآینده اگر وضعیت کنونی که در نیم قرن گذشته بی‌سابقه بوده، در کشور ما که ذاتا کشور خشکی هستیم ادامه داشته باشد، مانند گذشته که به دلیل عدم برنامه‌ریزی مناسب و سوء‌مدیریت‌های مستمر زیان‌ها و طبعات گسترده‌ای را به همراه داشته همچنان این زیان‌ها ادامه‌دار خواهد بود و کشور را با مشکلات عدیده‌ای رو به رو خواهد کرد.

دبیر شبکه تشکل‌های مردم نهاد محیط زیست با اشاره به عدم‌مدیرت منابع آب در کشور افزود: بی‌تردید ما کشور کم آبی هستیم و یک سوم متوسط جهانی بارندگی را داریم و به غیر از حاشیه خزر، بخشی ازغرب و شمال غرب کشور، باقی مناطق ما همواره کم آب بوده و بی‌تردید مشکلات آبی کشور صرفا امسال ایجاد نشده است و حاصل سوء‌مدیریت در سالیان طولانی است.

داوران با اشاره به اینکه راندمان آب در ایران بسیار پایین است، ادامه داد: چه در صنعت و کشاورزی چه در بازرگانی و خدمات، دلاری که ما از هر لیتر آب به دست می‌آوریم در مقایسه با کشورهای پیشرفته بسیار پایین است و از این منظر می‌توانیم بگوییم ما یکی از نمادهای هدرکننده آب هستیم و این زمانی اهمیت پیدا می‌کند که ببینیم کشور کم آبی هستیم.

 وی گفت: در کشورمان در تمام زمینه‌ها هدر رفت آب داریم که بحران‌های زیادی را ایجاد کرده است و به صورت افت آب‌های زیرزمینی در حدود 600 دشت کشور و آب‌های مورد نیاز محیط زیستی کشور خود را نمایان کرده است؛ این بحران آسیب زیادی راهم محیط زیست وارد کرده و از طرفی هم بسیاری از باتلاق‌ها خشک شده است که این روند تصمیم به توفق هم ندارد.

این فعال محیط زیست با اظهار تاسف از اینکه ما هنوز مثل سابق در بحث آب عمل می‌کنیم، عنوان کرد: مثلا در بخش کشاورزی هنوز راندمان آب پایین است و در بخش‌های شهری و دیگر بخش‌ها می‌بینیم که میزان استفاده آب برای هر کالا بالا است و از طرف دیگر میزان گردش آب به مفهوم تصفیه پساب‌ها در بخش صنعت یا در بخش شهری بسیار پایین است و این بحران را بیشتر تشدید می‌کند.

مشکلات امروز محیط زیست حاصل سوء مدیریت سال‌های طولانی است

 داوران ادامه داد: در مدیریت منابع آبی برای کاهش چالش‌های ناشی از سوء‌مدیریت یا کمبود منابع آب عوامل متعددی را در نظر گرفت؛ یکی از پایه‌ترین مباحثی که نظام برنامه‌ریزی ما باید به آن توجه کند این است که منابع آب شیرین به طور کلی در جهان و به ویژه در کشور ما محدود است.

دبیر شبکه تشکل‌های مردم نهاد محیط زیست اضافه کرد: خودمان را باید با این محدودیت تطبیق دهیم، متاسفانه هنوز نظام برنامه‌ریزی کشور این موضوع را باور نکرده است به همین دلیل است که هنوز به دنبال توسعه کاربری‌های آب‌بر هستند.

وی با اشاره به اینکه امروزه چه در بخش شهری و چه در بخش‌های دیگرکم‌تر به مدیریت مصرف پرداخته شده بیان کرد: اکنون مدیریت جامع منابع آب باید در بخش تولید، ذخیره و انتقال صورت بگیرد. برای مثال باید در بخش ساختمان سازی استانداردهایی رعایت شود و شیرها استاندارد باشند یا به طورمشخص ما باید به سمت ساختمان‌های سبز برویم که در آن در همه زمینه‌ها هدر رفت انرژی کاهش پیدا می‌کند.

دبیر شبکه تشکل‌های مردم نهاد محیط زیست با بیان اینکه علاوه بر کاهش مصرف در استفاده روزانه از آب، در بخش‌های صنعت و کشاورزی هم باید صرفه‌جویی صورت بگیرد، عنوان کرد: همه باید بدانند نباید از آبی که با سختی‌های فروان به دست ما رسیده استفاده بی‌رویه کرد.

داوران اذعان کرد: ما باید محدودیت منابع آب را قبول داشته باشیم و کاربری‌های آب‌بر را کنترل کنیم و در تولید کالا در تمام بخش‌های صنعت، کشاورزی، خدمات و در بخش مصرف شهری راندمان آب را  بالا ببریم و هدر رفت آب را به حداقل برسانیم.

وی افزود: نباید به آب فقط از منظر سازه‌ای و تکنیکی نگاه کنیم بلکه باید آب را دارای ابعاد اقتصادی‌، اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی بدانیم و با در نظر گرفتن همه این ابعاد برای منابع محدود آب و کاهش چالش‌ها برنامه‌ریزی کنیم.

کشور ما یکی از نمادهای هدر کننده آب است

این فعال محیط زیست با بیان اینکه دستگاه‌های برنامه‌ریزی باید با مصرف‌کننده‌ها ارتباط نزدیک بگیرند، عنوان کرد: آن‌ها باید شهروند را دارای حق بدانند و مشارک آن‌ها را چه در برنامه‌ریزی مصرف و چه در حوزه به کارگیری روش‌های مصرف بهینه جلب کنند تا به تعادل منابع آب که اکنون وجود ندارد برسیم زیرا قدم برداشتن در حل مشکلات آب بدون همراهی مردم محقق نمی‌شود و مدیران تاکنون در این باره کوتاهی کرده‌اند.

دبیر شبکه تشکل‌های مردم نهاد محیط زیست بیان کرد: استان قزوین به دلیل استفاده بیش از حد از آب‌های زیرزمینی از طریق چاه‌های مجاز و غیرمجاز، انگیزه تولید بیشتر بدون توجه به این که منابع ما محدود است و باید حق طبیعت را بپردازیم و مدیریت و برنامه‌ریزی جامع داشته باشیم اکنون به عنوان دشت بحرانی مطرح است.

وی گفت:ارگان‌های مختلف استان قزوین بدون توجه به اینکه با کمبود آب مواجه هستیم در فعالیت‌هایی که جنبه‌های کاربری‌های آب‌بر دارند دخالت داشته و فعالیت‌های خود را پیش می‌برند که باعث آسیب‌های فراوان به محیط زیست می‌شود.

داوران در حوزه باغستان‌ها و تخریب آن‌ها نیز افزود: متاسفانه شاهد این هستیم که در باغستان‌ها جاده احداث می‌کنند و آن را گسترش می‌دهند، منابع آبی داخل باغستان را بر می‌دارند، مجاری انتقال دهنده آب را تغییر می‌دهند و از طرفی به دلیل توسعه شهرسازی هم مجاری‌ انتقال آب آسیب می‌بینند.

وی ادامه داد: به عنوان مثال در سال گذشته بخش‌هایی از رودخانه ارنجک حذف شده و به کانال دو نیم متری تبدیل شده است که این ها همه تجاوز به حقوق محیط زیست،باغستان و منابع آب است.

این فعال محیط زیست در رابطه با مشکلات امروز محیط زیست عنوان کرد: همه مشکلات ما ناشی از استفاده نابخردانه و ناپایدار از منابع محیط زیست برای رسیدن به رفاه بیشتر در همه زمینه‌ها است.

برنامه ریزی و مدیریت درست حل کننده چالش‌های محیط زیستی

داوران اضافه کرد: شاهد این هستیم که جنگل‌های ما برای استفاده از چوب درختان یا ساخت ویلاها روز به روز از وسعتشان کاسته می‌شود که این سوداگری سوءاستفاده کننده‌ها، جنگل‌ها را از بین برده و مشکلاتی مانند کمبود اکسیژن و گرمی زمین را به همراه داشته است.

وی با بیان اینکه برای کاهش مشکلات محیط زیست باید اصول و قوانین اقتصاد طبیعت را حتما در نظر بگیریم، عنوان کرد: اولین مورد این است که منابع ما محدود هستند، دوم اینکه ما نمی‌توانیم برای همیشه بدون پرداخت هزینه از طبیعت استفاده کنیم و باید برای استفاده از تمام منابع هزینه پرداخت کنیم و گزینه سوم همان قوانین طبیعت است که نباید آن‌ها را نادیده گرفت.

داوران در رابطه با گرم شدن زمین افزود: پیش‌بینی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که در دهه‌های آینده زمین تا حداکثر 4 درجه گرم‌تر خواهد شد، که علت این گرم شدن به مصرف بیش از حد سوخت‌های فسیلی و تولید متان از طریق فعالیت‌های دامداری بازمی‌گردد.

دبیر شبکه تشکل‌های مردم نهاد محیط زیست در رابطه با طبعات گرم شدن زمین افزود: دمای کره زمین که بالا می‌رود عوارض متعددی مانند ذوب شدن یخ‌های قطب‌ها، بالا آمدن سطح آب دریاها، تغییرات میزان بارش متوسط سالیانه و ماهیانه و بی‌نظمی در فصول که خود را با خشکی‌های بیش از حد یا بارش‌های نامنظم نشان می‌دهد.

 وی در پایان گفت: برای مقابله با گرمایش زمین تاکنون توافق‌های زیادی در میان کشورها صورت گرفته است و اولین مورد مهم این است که میزان گازهای گلخانه‌ای را در بخش‌های مختلف کاهش دهیم.

انتهای پیام/ 1100