تب اخذ مدرک دانشگاهی بالا می رود/ تحصیلات کلاسیک برای ازدواج پرستیژ دارد؟

به گزارش سرویس دانشگاه صبح قزوین به نقل از فارس، یک زمانی برای کسب جایگاه اجتماعی به خانواده و نحوه برخورد افراد نگاه می کردند اما با گذشت زمان در سال‌های اخیر حتی برخی از افراد برای اینکه جواب سلام هم را بدهند به مدرک دانشگاهی توجه می کنند به طوری که هر چقدر مدرک دانشگاهی بالاتر باشد احترام و پرستیژ بهتری در خانواده، اقوام و آشنایان، دوست و همکاران وجود دارد حتی برای ازدواج هم کاربرد بسیار زیادی دارد و برای عده‌ای، همین اندازه که عنوان دکتر یا مهندس به افراد بگویند برای طرف مقابل کفایت می‌کند.

از طرفی باید بگویم در گذشته شاید وارد دانشگاه شدن و دریافت مدرک تحصیلی و کسب مهارت به عنوان یکی از مهم‌ترین تصمیمات قشر جوان کشور محسوب می‌شد البته برای رسیدن به آن باید تلاش بسیاری می کردند تا بتوانند جایگاه علمی خوبی را در میان سایر افراد کسب کنند اما امروزه دیگر خبری از موانع و تلاش برای قرار گرفتن در بین دانشجویان نیست چراکه تحصیل کردن بسیار آسان شده و بدون هیچ گونه دردسری با پرداخت پول می توان وارد دانشگاه شد و پس از مدتی مدرک تحصیلی دریافت کرد.

اگر بخواهم موضوع مدرک گرایی را از زوایای مختلف مورد نقد قرار بدهیم باید به این نکته اشاره کنیم که قشری از جامعه برای ارتقاء جایگاه شغلی و برخی دیگر برای افزایش حقوق کارمندی به دنبال دریافت مدرک به هر قیمتی هستند البته افرادی هم وجود دارند که برای منزلت و پرستیژ اجتماعی تحصیل می کنند‌.

در این میان افرادی هم هستند برخلاف تخصص و شغلی که دارند نوع رشته تحصیلی برایشان اهمیت ندارد و تنها برای به دست آوردن مسؤولیت و پست‌های سازمانی تلاش می کنند تا صاحب مدرک تحصیلی شوند؛ این درحالی است‌که به‌گفته‌ دانشجویان ریل‌گذاری سیستم آموزشی در تربیت نیروی انسانی بدون توجه به نیاز جامعه انجام می شود، از سوی دیگر نیز تأثیر مدرک در برخی ادارات در حقوق موجب توجه به مدرک‌گرایی شده است به صورتی که آبدارچی اداره هم تمام تلاش خود را می کند تا مدرک  تحصیلی را برای خود به دست آورد.

به گفته دانشجویان یکی از دلایل گرایش به مدرک گرایی در بین اقشار مختلف با فرهنگ عمومی مرتبط  می شود با این مضمون که تنها راه پیشرفت، کسب مدرک دانشگاهی است که این آفت باعث گسترش قارچ گونه دانشگاه ها شده است‌ همچنین برخی دانشگاه های امروزی بیشتر شبیه مدارس دوران دانش آموزی است و تنها به صرف فشار جمعیت برای مدرک تشکیل شده و نه تنها به صورت تخصصی، موضوعی را برای کمک به نیاز جامعه دنبال نمی کند بلکه دانشگاه از ماموریت اصلی خود یعنی آموزش مهارت محور دور کرده است.

امروزه برخی مراکز آموزشی کارخانه مدرک ساز تلقی می شوند که در آن بین عرضه نیروی کار متخصص و تقاضای بازار کار، عدم انطباق وجود دارد؛ به همین دلیل است که نظام طبقه بندی و تمایز بر اساس مدرک شکل می‌گیرد.

* مدرک گرایی در کشور هر روز گسترده تر و بغرنج ترمی شود

 مسأله مدرک گرایی در کشور، هر روز گسترده تر و بغرنج تر می شود نوعی رابطه متقابل میان مدرک، و منزلت و پرستیژ اجتماعی، حقوق اقتصادی و اجتماعی و وضعیت و شغل و.... موجب شده که داشتن مدرک عاملی مهم و حیاتی در زندگی اجتماعی ما باشد.

جبار علی ذاکری رئیس دانشگاه علم و صنعت ایران معتقد است: مدرک گرایی در دانشگاه های سطح یک و بزرگ نمی تواند زیاد مطرح باشد چون ورود به این دانشگاه ها کار دشوار است و تنها نخبگان دانش آموزی و دانشجویی موفق به تحصیل در این مراکز علمی می شوند از طرفی دانشجویان ما دارای رتبه بالای ۱۰ هزار بوده و به محض ورود به دانشگاه خوشه های تحقیقاتی ایجاد می کنند و جبهه های تحقیق برای آنها روشن است از طرفی نکته قابل تامل برای جلوگیری از ترویج مدرک گرایی که اکنون زنگ خطر آن به صدا درآمده  این است که باید با توجه به اینکه صندلی های خالی زیادی برای دانشجویان وجود دارد آموزش در مقاطع تحصیلات تکمیلی را با محدودیت همراه کنیم به طوری که از هر ۱۰ نفر متقاضی ۵ نفر وارد دانشگاه شود و از هر یک از دانشجویان کارشناسی ارشد یک تا ۲ نفر به مقطع دکتری وارد شوند در واقع باید دانشجویان غربال شوند.

*  نباید بدون توجه به نیاز جامعه مهندس و دکتر در دانشگاه ها تربیت شود

با نگاهی به چند دهه گذشته و آمار و اطلاعات موجود در سیستم نظام آموزش عالی به این استدلال می رسیم که قبل از انقلاب  تعداد دانشجویان کشور ۲۰۰ هزار نفر بود اما اکنون در سالهای اخیر به ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر رسیده است و آیا بازار کار برای این تعداد وجود دارد و بین عرضه و تقاضا در مقاطع کاردانی و کارشناسی یک وضعیت مطلوبی ایجاد شده است؟

یکی از ایراداتی که می توان به سیستم آموزش عالی کشور گرفت موضوع عرضه و تقاضاست که باید برهمین روش منطقی برنامه ریزی انجام شود در حوزه تربیت دانشجویان نیز باید به این نکه اشاره کرد که نباید بدون توجه به نیاز جامعه مهندس و دکتر در دانشگاه‌ها تربیت شود.

غلامرضا گودرزی معاون آموزش و تحصیلات تکمیلی دانشگاه امام صادق(ع) هم معتقد است: نیمی از فارغ التحصیلان دانشگاهی بدون داشتن مهارت لازم تنها مدرک دانشگاهی دریافت کرده اند؛ همچنین یکی از موضوعاتی که امروز بیش از هر زمان دیگری در جامعه رواج پیداکرده مربوط به مقوله مدرک گرایی می شود که علت اصلی آن ریل گذاری اشتباه نظام آموزش عالی در جذب دانشجویان به خصوص در مقاطع تحصیلات تکمیلی است.

*  پایان نامه خوب خروجی اش یک محصول واقعی و کاربردی برای کشور است

یکی دیگر از اقدامات تاثیر گذار در کاهش مقوله مدرک گرایی مربوط به نظام پژوهشی می شود که باید مهارت افزایی و کارآفرینی دانشجویان اولویت و اساس کار آنها باشد زیرا اگر ما تا کنون بر این باور بودیم که پایان نامه ای که از آن مقاله در بیاید خوب است جنبه های دیگر فعالیت علمی را فراموش کردیم چراکه درحال حاضر باید بگوییم  پایان نامه ای خوب است که خروجی آن یک محصول واقعی و کاربردی برای کشور به ارمغان آورد.

حسین بختیاری مدیرکل برنامه ریزی و توسعه آموزشی دانشگاه امام صادق (ع) نیز درباره ترویج مدرک گرایی معتقد است: سیستم آموزشی باید از ریشه مورد اصلاح قرار گیرد زیرا اکنون درصد بالایی از دانشجویان به خصوص در مقطع تحصیلات تکمیلی تنها برای دریافت مدرک اشتیاق دارند و موضوع مهارت افزایی و کارآفرینی جدی گرفته نشده است چراکه بسیاری از فارغ التحصیلان پس از تحصیل شغل مرتبط با تخصص خود ندارند.از طرفی اساتید دانشگاهی هم در هدایت دانشجویان به سمت مهارت افزایی کوتاهی می کنند و نتیجه آن مقالات غیر کاربردی است که در کتابخانه ها خاک می خورد. این در حالی است که باید یک تبیینی از مسؤولیت های مرتبط با انجام پژوهش ها انجام شود زیرا استاد راهنما که نقش محوری در پایان نامه های دانشجویی دارد حقیقتاً مسؤولیت هایش دقیق تعیین و تبیین نشده است به طوری که اکنون استادان راهنما خودشان را مسؤول کار نمی دانند در صورتی که باید به عنوان کارفرما و مسؤول کار باشد.

انتهای پیام/1404