فضای مجازی، نقش اصلی را در بحران کرونا بازی کرد/ ناگزیر به انتخاب سبک زندگی جدیدی در پساکرونا هستیم

وی افزود: بنابراین امروزه مشکلات بیماری‌های واگیر به جهت درگیری در جمعیت‌های بالا، پیچیده‌تر است؛ حتی شهرهای قدیمی یا باستانی در گذشته از حجم بالای جمعیت برخوردار نبود و شاید بهترین شهرها 20 یا 25 هزار نفر جمعیت داشتند. اما اکنون با شهرهایی مواجه هستیم که جمعیت میلیونی دارند و مهار بیماری‌های واگیر در آن سخت است.

این جامعه شناس عنوان کرد: تقریبا سه قرن است که در بازه زمانی 100 تا 120 سال، دنیا دچار یک نوع بیماری واگیردار می‌شود که تبعات این مسئله دو سویه است؛ اما غالبا اثرات منفی از قبیل تلفات نیروی انسانی و صدمات اقتصادی را به دنبال دارد.

تفضلی ادامه داد: از دست دادن نیروی انسانی، اقتصاد را خیلی تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ به ویژه اقتصاد ایران که متکی به نفت و بخشی هم مالیات است. از  طرفی رکود در کسب و کارها به خاطر شیوع کرونا، ضربه سنگینی به اقتصاد زد که اثرات آن را باید در آینده شاهد باشیم.

این پژوهشگر با بیان اینکه نیروی انسانی سرمایه‌ای است که در راس ارکان توسعه قرار دارد، گفت: درست است که اعلام می‌شود این بیماری بیشتر به سراغ افراد سالمند می‌رود اما حتی افراد سالمند هم حاصل تجربه‌اند و برای این تجارب هزینه و زمان صرف کردند که بخشی از نیروی انسانی را تشکیل می‌دهد.

رکن اساسی چالش‌های اجتماعی به بحث اقتصادی برمی‌گردد

وی یادآور شد: در دوران بحران کرونا و لزوم در خانه ماندن افراد، شاهد یکسری تنش‌ها و چالش‌های خانوادگی هم بودیم که در بین اعضای خانواده ایجاد شد و شاید بتوان گفت که عمده علت آن عدم آشنایی مردم با نحوه زندگی در محیطی بسته و وفق دادن خود با شرایط ایزوله بود.

تفضلی با اشاره به تبعات در پساکرونا عنوان کرد: رکن اساسی چالش‌های اجتماعی به بحث اقتصادی برمی‌گردد، چراکه اگر زیرساخت‌های اقتصادی فراهم نباشد، بلافاصله ما با انواع ناهنجاری‌ها و مسائل مختلف مواجه خواهیم شد و یکی مسائل که از شرایط بد اقتصادی ناشی می‌شود بحث طغیان‌ها و اعتراضات اجتماعی است.

این مدرس دانشگاه بیان کرد: باتوجه به رکود کسب‌وکارها، با بحران‌های ناشی از بیکاری مواجه خواهیم بود که اکنون هم بخشی از آن قابل لمس است و  این مسئله منجر به آسیب‌های اجتماعی خواهد شد و نباید فراموش کنیم که یکسری از بحران‌های خانوادگی مربوط به مشکلات اقتصادی است.

این جامعه شناس ادامه داد: همه این موارد نیز تنش‌هایی را ایجاد می‌کند که اثر مستقیمی روی مسائل فرهنگی دارد، اما بحث‌های تجربه زیستن در فضای مجازی، آموزش و ارتباطات آموزشی هم یکی از مواردی بود که باید اتفاق می‌افتاد تا پی ببریم که ما از نظر زیرساختی چه میزان به این امکانات نیاز داریم.

وی با بیان اینکه هر ابزاری از مزایا و معایبی برخوردار است، اذعان داشت: اگر ما همین میزان امکانات را هم از نظر فضای ارتباطی و اینترنتی نداشتیم؛ قطعا خسارات بیشتری را باید متحمل می‌شدیم.

تفضلی اضافه کرد: در این دروان نکته قابل توجه رونق زیاد کسب و کارهای اینترنتی بود که به عنوان عامل مثبت اگر تقویت و زیرساخت‌های آن ایجاد شود نیز این تکنولوژی توسعه پیدا می‌کند و درواقع با تکرار چنین بحران‌هایی، جامعه راه و روش تاب‌آوری اقتصادی را به نحو بهتری در پیش می‌گیرد.

پژوهشگر حوزه اجتماعی تصریح کرد: باید بپذیریم که تکنولوژی و ابزار مدرن به عنوان یکی از ملزومات و زیرساخت‌های زندگی اجتماعی است؛ از این رو باید زیرساختهای‌مان را در حوزه فضای مجازی تقویت کنیم چراکه وجود و کاربرد این تکنولوژی در حوزه شبکه ارتباطات، شبکه حمل و نقلی و سیستم‌های مهار بحران شهری بیشتر احساس می‌شود.

این جامعه شناس خاطرنشان کرد: کرونا به ما نشان داد که باید فرهنگ مصرف و مسائل مختلف دوباره بازیابی شود و امورات شهری از قبیل آب، برق و گاز باید به صورت الکترونیکی کنترل شود چراکه ما باید برای هر نوع بحران یا موج جدیدی از بیماری، خود را آماده کنیم. بنابراین بحث‌های زیرساختی ضرورت دارد و ثابت شده است.

وی با اشاره به بروز مسائل مختلف در دوران پساکرونا گفت: باید این واقعیت را بپذیریم که در آینده با انبوهی از مسائل و مشکلات به جا مانده از بحران “کرونا” مواجه خواهیم شد که اولین مسئله رکود اقتصادی، دومین مسئله بحران‌های اجتماعی و سومین مسئله هم مباحث خانوادگی است. لذا از هم‌اکنون باید برای تمامی این موارد اندیشیده و راهکار ارائه کرد.

مردم در دوران کرونا سبک زندگی‌های جدیدی را تجربه کردند

تفضلی با بیان اینکه مردم در دوران کرونا سبک زندگی‌های جدیدی را تجربه کردند، افزود: یکی از مسائل که شاید ساده به نظر برسد و همیشه به عنوان یک رفتار معمول در بین مردم رواج داشت، بحث مناسک رودرو شدن و احوال پرسی بود که حتما باید باهمدیگر دست می‌دادند و روبوسی می‌کردند اما دیدیم که وقتی جامعه‌ای در معرض بحران قرار می‌گیرد؛ ممکن است حتی بر روی کوچکترین فرهنگ جامعه هم اثر گذاشته و آن را منع کند.

این پژوهشگر ادامه داد: یکی دیگر از شرایطی که مردم با آن مواجه شدند، زندگی در حریم بسته بود چراکه به نوعی همه عادت کردیم تا در طول هفته یا روزانه بیرون برویم و از محیط‌های مثل رستوران، سینما، باشگاه‌های ورزشی یا پارک‌ها و بسیاری از خدمات عمومی استفاده کنیم اما این مسئله هم تحت تاثیر قرار گرفت.

وی افزود: نکته قابل توجه دیگر هم بحث مراسمات عزاداری و عروسی بود که دیگر خبری از هزینه‌ها و مراسم‌های تجملاتی نبود و این شرایط  ثابت کرد که اگر هم این هزینه‌ها نباشد نیز می‌توان مراسمی ساده را برگزار کرد و به راحتی هم مردم خود را با آن وفق دادند.

تفضلی تاکید کرد: تمام تجارب تلخ و شیرین و سبک زندگی‌های متفاوت در دوران “کرونا”، شاخص‌هایی است که با تجربه دست آمده و اما باید به نوعی از تهدیدها، فرصت ساخت و بر روی تجارب مثبت متمرکز شد و آن‌ها را از نظر زیرساختی تقویت و نهادینه کرد.

این جامعه شناس یادآور شد: مسائل اجتماعی پیچیده است و دوره جدیدی را در پیش داریم که باتوجه به میزان خسارات و تغییراتی که در جمعیت و اقتصاد اتفاق می‌افتد نیز باید در انتظار رفتارهای متفاوت در جامعه باشیم.

وی در پایان گفت: ما وارد دنیایی جدیدی از مناسبات می‌شویم که مهمترین محور آن بحث نهادینه شدن فضای مجازی و انتقال ارتباطات در این فضا است؛ از طرفی هم مهاجرت معکوس به سمت شهرهای کوچیک را داریم. به طوری که اقشار ضعیف بنا به اینکه توان تحمل فشارهای اقتصادی را نداشتند نیز مجبور شدند در این بحران‌ به محیط‌های بومی خودشان برگردند که باید در آینده اثرات آن را هم دید.

انتهای پیام/2002