پُز عالی با بورس توخالی!

به گزارش  خبرنگار اقتصادی صبح قزوین؛______ حنانه امیری.

اوایل قرن پانزدهم میلادی بود که سروکله "بورس" در معاملات اقتصادی جهان پیدا شد و اولین مرکز بورس اوراق بهادار جهان در کشور بلژیک تاسیس گردید، اما درواقع بورس زمانی رسمیت یافت که اولین شرکت سهامی در روسیه در سال ۱۵۵۳ میلادی پا به میدان گذاشت.

اگر بخواهیم نگاهی به تاریخچه راهیابی بورس به کشورمان داشته باشیم، باید بگوییم که ۱۵ بهمن ماه ۱۳۴۶ بورس اوراق بهادار تهران با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی که بزرگترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی در ایران به شمار می‌رفت، فعالیت خود را به طور رسمی آغاز کرد.

بورس در تاریخ ۵۳ ساله خود با وقوع اتفاقات مختلفی همچون وقوع انقلاب اسلامی، جنگ، تحریم‌ها و سیل و زلزله و طی چندماه اخیر شیوه بیماری "کرونا" فراز و فرودهای زیادی را به خود دیده است، اما تاسیس قانون جدیدی تحت عنوان قانون بازار اوراق بهادار در آذرماه سال ۸۴ در نگاه کارشناسان اقتصادی کشورمان، یکی از مهمترین تحولات تاریخ بورس ایران بوده است.

معمولا در هر دوره ای و با وقوع هر پیشامدی شاهد جزر و مدهایی در شاخص‌های بورس جهانی و به خصوص کشورمان هستیم و طی چندماه اخیر که ویروس ناخوانده کووید ۱۹ میهمان بسیاری از کشورمان جهان و ایران عزیزمان شده، بازار بورس هم خالی از تحولات عجیب و غریب و حباب‌های کاذب نبودا است.

معامله سهم‌هایی بالاتر از ارزش ذاتی در بازار

احمد جان‌جان در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی صبح قزوین در این باره اظهار می‌کند: به طور کلی از سال 97 در ماهیت و کلیت بازار بورس شاهد سود بودیم و این روند همچنان ادامه دارد؛ درواقع طی دو سال اخیر روند، شتاب و زاویه رشد دارای الگوهای خاصی بوده است.

وی ادامه می‌دهد: بورس، بازاری هوشمند است و سرمایه گذاران، شرکت‌ها و اشخاص حقیقی و حقوقی براساس موارد مختلف از جمله بودجه، سرمایه گذاری کرده و یا سرمایه خود را از بازار خارج می‌کند.

این کارشناس مسائل اقتصادی عنوان می‌کند: ما اکنون دارای تورم 40 تا 50 درصدی بوده و درصورت عدم رعایت اصول و عدم توجه به توضیحات کارشناسان احتمال تورم 70 درصدی نیز داریم که این موارد در سهام نیز تاثیرگذار خواهد بود.

وی ابراز می‌کند: در بازار سهم‌هایی وجود دارد که چند برابر ارزش واقعی معامله می‎شوند که این اتفاق به دلیل ورود به بازار و صرف خرید سهام بدون درنظر داشتن اینکه چه سهامی خریداری می‌شود رخ می‌دهد؛ از این رو لازم است هنگام خرید بنیاد شرکت‌ها مورد بررسی قرار گیرد.

این کارشناس بازارهای مالی و بورس اضافه می‌کند: افراد با نداشتن اطلاعات کافی و توجه کردن به تبلیغات به سمتی هدایت می‌شوند که روند صعودی در قیمت‌ها را به دنبال خواهد داشت؛ برخی شرکت‌ها باتوجه به تورم، نرخ دلار و قیمت محصولات به سوددهی خوبی رسیده و با اعلام این موضوع در صورت‌های مالی برای هر سهم ارزش گذاری کرده و در نتیجه افراد برای خرید آن ترغیب می‌شوند.

اخلال در نظام عرضه و تقاضا با خریدهای مصنوعی و کاذب

کارشناسان معتقدند؛ افراد با هدایت غلط و نداشتن اطلاعات کافی سهم‌هایی را خریداری می‌کنند و در این سرمایه گذاری دومینووار بخشی از افراد پولدار شده‌اند، اما باید توجه داشت که این روند ادامه دار نیست و قطعا شاهد زیان خواهیم بود.

هم اکنون حدود 40 تا 50 شرکت وجود دارند که 70 درصد کل بازار بورس به آن‌ها تعلق دارد و بدون آن‌ها بورسی نخواهیم داشت، اما عده‌ای نیز با خرید ظاهری و مصنوعی سهم شرکت‌های کوچک در نظام عرضه و تقاضا اخلال ایجاد می‌کنند.

کاهش سهم شناور و فروشنده‌ها از یک طرف و افزایش خریدار از طرف دیگر، منجر به افزایش قیمت می‌شود و در مرحله بعد با افزایش فروش‌ها عرضه و تقاضا مجدد به وضعیت استاندارد رسیده و ریزش سهم اتفاق می‌افتد، درواقع در این روند سود عده‌ای از افراد با زیان سایر سهامداران محقق می‌شود که لازم است سیستم‌های نظارتی در این زمینه ورود کرده، ساختارها از شفافیت بیشتر برخوردار بوده و برای افراد متقاضی ورود به بورس آموزش وجود داشته باشد.

جان‌جان در ادامه در پاسخ به این سوال که تاثیر شیوع کرونا بر معاملات بورس چگونه بوده است، به خبرنگار صبح قزوین می‌گوید: درباره کرونا نیز با درنظر داشتن مطالعات انجام شده می‌توان اظهار کرد که کشورها خود را با این شرایط وفق می‌دهند و اقتصاد به حالت پیشین خود بازمی‌گردد و هیچ کشوری نمی‌تواند خود را به طور کامل و در مدت زمان طولانی قرنطینه کند.

طبیعی بودن وجود میزانی از حباب در بازار بورس

احمد کریمی اصفهانی یکی دیگر از کارشناسان حوزه بورس است کهدرباره تحولات اخیر بازار بورس به خبرنگار اقتصادی صبح قزوین؛ اظهار می‌کند: در مقایسه با وضعیت بین المللی علی رغم موضوعات سیاسی و تحریم‌های متعدد شاهد قوام و ثبات در بازار بورس کشور هستیم و وضعیت به‌گونه‌ای اداره شده که با افت و خیز زیادی مواجه نشده که این موضوع از امتیازات بازار بورس ایران محسوب می‌شود.

وی ادامه می‌دهد: در نقاط مختلف جهان وضعیت بورس به طور چشم گیری از مسائل گوناگون متاثر می‌شود، اما در ایران با وجود حملات شدید از وضعیت مناسبی برخوردار هستیم.

رئیس انجمن‌های اسلامی بازار ابراز می‌کند: وجود میزانی از حباب در بازار بورس مانند سایر زمینه‌های اقتصاد همچون مسکن، خودرو و سکه طبیعی است؛ همواره افراد متعددی وارد بازار بورس می‌شوند که برخی از آن‌ها دارای تخصص بوده اما برخی نیز بدون دانش و تخصص لازم سرمایه خود را وارد بورس می‌کنند و این استقبال زیاد برای خرید سهام‌های خاص منجر به حباب می‌شود.

وی اضافه می‌کند: لازم است افراد با نگاه تخصصی وارد بورس شوند و حتی سرمایه گذاران با مبالغ کم نیز در این زمینه مطالعه داشته باشند؛ البته این گفته به معنای انحصار بورس برای افراد خاص نیست و درواقع ورود پول‌های سرگردان به این بازار امتیاز محسوب می‌شود اما داشتن اطلاعات، لازمه فعالیت در این زمینه است تا شاهد آسیب نباشیم.

این کارشناس اقتصادی عنوان می‌کند: برنامه ریزی مناسب از ایجاد حباب‌های سنگین در زمینه اقتصاد و ضرر و ورود مجدد تازه واردان بورس به بازارهای کاذب و خرید سکه، طلا و خودرو جلوگیری می‌کند.

انحصار خرید با سرمایه بالا، زمینه افزایش قیمت را فراهم می‌کند

کریمی اصفهانی بیان می‌کند: همانطور که پیشگیری نسبت به درمان در اولویت قرار دارد، در بورس نیز تنظیم قوانین و آئین نامه‌ها به‌گونه‌ای که با عمل به آن نیاز به برخورد و تذکر روزانه نباشد دارای اهمیت است؛ درواقع تدوین قوانین و عمل به آن نسبت به نظارت در اولویت قرار دارد.

وی با اشاره به وضعیت بورس در پساکرونا می‌گوید: کرونا بورس جهان را به مخاطره انداخته است، اما ما در ایران از ثبات بیشتری برخوردار هستیم، پس از این شرایط نیز باید دقت داشته باشیم تا افراد برای ورود به بورس آموزش دیده و با اطلاعات کافی به فعالیت بپردازند.

این کارشناس حوزه بورس عنوان می‌کند: دولت باید از تصدی گری دست برداشته و تمام بنگاه‌های دولتی مردمی شود که واگذاری سهام شستا طی چند روز گذشته اقدام خوبی در این راستا بود.

وی ادامه می‌دهد: رهبر معظم انقلاب از سال 84 درباره واگذاری کار به مردم بیاناتی داشتند و در مجلس نیز در سال 87 در این باره قوانینی در سه بخش شامل واگذاری کامل، 80 درصدی و اداره توسط دولت مطرح شد؛ اما با گذشت چندین سال هنوز بخش کوچکی از آن عملیاتی شده است.

مشخص نبودن زمان اتمام کرونا باعث عدم تعیین وضعیت بورس می‌شود

معاون امور اقتصادی استاندار قزوین نیز معتقد است؛ بررسی وضعیت بورس کشور یک بحث تخصصی است و کشورما تاکنون با وجود ویروس کرونا توانسته وضعیت ثباتی خود را حفظ کند.

عیسی قبادی به خبرنگار صبح قزوین می‌گوید: وضعیت موجود قطعا تاثیرات خود را در وضعیت بورس خواهد گذاشت، اما امیدواریم که وزارت اقتصاد کشور با مدیریت خود از ایجاد هرگونه حباب کاذب و نوسانات غیرعادی که باعث وجود مشکل در کشور می‌شود، جلوگیری کند.

این مقام مسئول ابراز کرد: وضعیت بورس بعد اتمام ویروس کرونا قابل پیش‌بینی نیست، زیرا مداخلات اقتصادی و بحث‌های جهانی در این خصوص وجود دارد و ما باید ابتدا مطلع شویم که این ویروس تا چه زمانی ادامه خواهد داشت.

وی بیان کرد: عدم اطلاع از پایان ویروس کرونا مداخلاتی را در امر بورس ایجاد کرده است اما ما امیدواریم تا اتمام این ویروس بتوانیم وضعیت بورس را حداقل در وضعیت ثبات فعلی نگهداریم.

کلیت بازار بورس حبابی نیست

حمید میرمعینی یکی دیگر از کارشناسان حوزه اقتصاد و بورس است که نگاه متفاوتی دارد، وی معتقد است؛ ویروس کرونا بسیاری از حوزه‌های اقتصادی و از جمله بازار بورس را در سطح داخلی و بین‌المللی تحت تاثیر قرار داده، اما اکنون نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی از فراز و نشیب‌های بازارهای داخلی و جهانی ارائه داد، زیرا اظهارنظر وابسته به تداوم و یا از بین رفتن و کاهش ابتلا به آن است.

وی به خبرنگار صبح قزوین می‌گوید: مهم‌ترین موضوعی که در ابتدای شیوع کرونا منجر به افزایش شاخص رشد سهام در بازار ایران شد، عدم جدی گرفتن ویروس‌کرونا بود، البته این موضوع اختصاص به ما ندارد و نه‌تنها بازارهای مالی ایران بلکه بسیاری از کشورهای دنیا تا ماه گذشته به این حد از جدی بودن ویروس کرونا نرسیده بودند.

این کارشناس مسائل اقتصادی درباره حباب داشتن بازار بورس ابراز می‌کند: برخی از سهم‌های بازار سرمایه دارای حباب هستند، اما این موضوع کلیت بازار را در برنمی‌گیرد.

وی با بیان معنای حباب عنوان می‌کند: رویکرد فعلی بازار سرمایه با تعاریف علمی حباب همخوانی ندارد، اگر حباب را معامله سهم با میزانی بالاتر از ارزش ذاتی آن تعریف کنیم، بین 60 تا 70 درصد شرکت‌ها که عمدتا شرکت‌های کوچک با شناوری پایین هستند در شرایطی قرار دارند که معاملات آن‌ها با ارزش‌افزوده شرکت همخوانی ندارد.

این کارشناس ارشد بازار بورس بیان می‌کند: زمانی شاهد حباب خواهیم بود که بازار پس از پیشروی تا محدوده‌ای خاص شروع به افت کرده و به سهامدار ضرر اساسی برساند، اما اکنون در بورس شاهد چنین وضعیت نیستیم.

وی اضافه می‌کند: ممکن است با سنجش ارزش سهم‌های بازار و حتی سهم‌های کوچک متناسب با نرم جدید بازار، دیگر نتوان گفت قیمت‌ها دارای حباب هستند، با این حال بر اساس اصول علمی عملیات سودآوری 60 تا 70 درصد شرکت‌ها در آینده قیمت‌های فعلی را تایید نخواهد کرد.

به گزارش صبح قزوین؛ در شرایط کنونی تقاصای خرید بورس در تمام کشورهای جهان به دلیل شیوع بیماری کرونا کاهش پیدا کرده و تمام بازارهای اقتصادی از جمله بازار بورس سقوط کرده است، اما‌ متاسفانه در کشورمان اغلب در این شرایط شاهد ایجاد حباب کاذب در حوزه‌های اقتصادی همچون افزایش قیمت دلار و گرانی طلا هستیم که شاخص‌های بورس نیز از این تغییرات حبابی بی نصیب نمانده است و به طور فزاینده ای درحال افزایش است.

هشی، کارشناس حوزه بورس در مصاحبه با روزنامه جام‌جم درباره اثرات حباب گونه شیوع بیماری کرونا بر بازار بورس می‌گوید: رشد شاخص‌های بورسی جزو عملکرد مثبت برای وزیر اقتصاد هر دوره ای محسوب می‌شود، بنابراین مسئولان این حوزه به دنبال بالا نگه داشتن شاخص‌های بورس هستند که متاسفانه این رویه در آینده ای نزدیک بازار بورس ایران را با سقوط وحشتناکی روبرو خواهد کرد.

بنابراین لازم است که وزیر اقتصاد با برگزاری جلسات هم اندیشی با کارشناسان حوزه بورس، تدبیری برای درمان حباب‌های کاذب بازار بورس در دوران پساکرونا داشته باشد.
انتهای پیام/۲۰۰۲