بازی‌های محلی، فرصتی برای کنار هم بودن/ فیلم اجرای بازی‌های بومی را برای هیئت ورزش‌های محلی ارسال کنید

به گزارش خبرنگار ورزشی صبح قزوین؛ شاید در این روزهای خانه نشینی کودکانمان دلتنگ بازی در پارک و مدرسه شوند و دوری از فضای بازی خود می‌تواند موجب بی‌حوصلگی آن‌ها شود. اما خانواده‌ها می‌توانند در کنار هم بازی‌هایی را انجام دهند که نیاز به خروج از منزل نداشته باشد و لحظات شادی را در منزل سپری کنند.

برای اطلاع در این زمینه و توضیح بازی‌های که قابلیت اجرا در منزل دارند به سراغ بابایی دبیر هیئت ورزش روستایی و بازی‌های بومی و محلی استان قزوین رفتیم.

بابایی در گفت‌وگو با خبرنگار ورزشی صبح قزوین با اشاره به اینکه مردم در این روزها می‌توانند بازی‎هایی مختلفی را در منزل انجام دهند، اظهار کرد: از میان بازی‌های محلی، بازی‌هایی هستند که قابلیت اجرا در منزل را نیز دارند.

وی افزود: از این رو هم استانی‌هایمان می‌توانند این بازی‌ها را در منزل انجام داده و به اندازه‌ی یک تا دو دقیقه از بازی خانوادگی خود فیلم بگیرند. ما درنظر داریم اوقات بیکاری را که در منزل هستیم با خانواده یا با عزیزانی که ارتباط داریم یک مسابقه بازی بومی محلی برگزار کنیم.

این مقام مسئول عنوان کرد: هم استانی‌ها تا بیستم فروردین فرصت دارند یک کلیپ یک یا دو دقیقه ای از هر بازی بومی محلی اجرا و در پیام‌رسان‌ها از طریق شماره تلفن 09120839276 برای ما ارسال کنند، به افرادی که این کلیپ‌ها را ارسال کنند به قید قرعه جوایزی تقدیم می‌شود. امیدواریم هم استانی‌هایمان این ایام را در سلامت و تندرستی در کنار خانواده شاد و سربلند باشند.

در ادامه از وی درخواست کردیم که تا تعدادی از بازی‌های بومی محلی که قابل اجرا در محیط منزل هستند را به ما معرفی کند.

وی در پاسخ توضیح داد: بسیاری از بازی‌های محلی مختص منطقه‌ی خاصی نیستند و در نقاط مختلف کشور اجرا می‌شوند، از این میان بازی‌های گل یا پوچ، اسم و فامیل، دوزبازی، دنگالان و اتل متل را می‌توان نام برد.

در ادامه این گزارش به تشریح تعدادی از این بازی‌ها می‌پردازیم.

گل یا پوچ

اهداف بازی: پرورش دقت و هوشیاری
وسایل مورد نیاز: گل ( نخود، لوبیا، سنگ ریزه و یا هر شیء کوچک دیگر)
تعداد بازیکنان: معمولا دو نفر

شرح بازی:
این بازی معمولا به صورت دو نفره به اجرا در می‌آید و به این صورت که به قید قرعه یا با توافق بازیکنان، گل در اختیار یکی از بازیکنان قرار می‌گیرد. بازیکنی که گل را در دست دارد دو دست خود را در پشت برده و گل را در یکی از دستانش پنهان کرده و به جلو می‌آورد و از بازیکن مقابل می‌پرسد: گل یا پوچ؟ بازیکن مقابل دستی را که حدس می‌زند گل در آن قرار دارد انتخاب کرده و با دست بر روی مشت طرف مقابل می‌زند و می‌گوید: « این گله، یا گل و بده به من»

بازیکن مقابل باید مشت خود را باز کند، اگر گل در آن قرار داشتخ بازنده بوده و گل را به طرف مقابل می‌دهد و اگر گل در آن قرار نداشته گل همچنان در اختیار او می‌اند و بازی به همین نحو ادامه پیدا می‌کند.

این بازی مراحل مفصلی دارد که در این نوشتار از توضیح آنها صرف نظر می‌کنیم، می‌توانید برای مطالعه‌ی توضیح کامل این بازی به وب سایت‌های توضیح بازیهای محلی مراجعه کنید.

یه قل دو قل

اهداف بازی: اهداف کلی بازی یه قل دو قل، به وجود آوردن حس اندیشه و ذهن، دقت در نگاه و حرکات موزون دست‌ها است. سرگرمی و فهم کاربرد ریاضی در مسائل زندگی و اقتصادی نیاز از اهداف جزئی بازی یک قل دو قل به شمار می‌رود.

وسایل مورد نیاز: پنج عدد ریگ یا سنگ گرد

تعداد بازیکنان: دو نفر یا به صورت گروهی. برای این بازی معمولا دو نفر بازیکن لامز است، اما گاهی اوقات این سرگرمی به وسیله‌ی گروه‌های دو الی سه نفره نیز بازی می‌شود.

شرح بازی: این بازی در کرمانشاه با نام قاچاق هه‌چان رواج دارد، این بازی ترجیحا در فضای بسته انجام می‌شود، گروه سنی خاصی ندارد ولی بیش‌تر در میان کودکان رواج دارد.

توضیح بازی بدین صورت است که نخست با جفت و تک آمدن، اینگونه که یکی از از بازیکنان سنگ‌ها را در مشت می‌گیرد تا دگری بگوید زوج است یا فرد، شروع کننده بازی مشخص می‌شود. هرکدام مرتکب اشتباه شوند می‌سوزند، دیگری بازی را شروع می‌کند یا بار بار آوردنشروع می‌شود و هر بازیکنی که امتیاز بیش‌تری بیاورد بازی را در می‌گیرد.این بازی 23 مرحله دارد و باز یکن با اجرای موفق هر مرحله یک امتیاز کسب می‌کند و به مرحله‌ی دیگر می‌رود.

بازی دنگالان

اهداف بازی: تقویت مهارت‌ پرتاب و نشانه‌ زنی، آشنایی با اهداف آموزش نظم و پیروی از مقررات

وسایل مورد نیاز: گردو به اندازه کافی

تعداد بازیکنان: آزاد

شرح بازی:

این بازی از جمله بازی‌های محلی سرگرم کننده است که در گذشته توسط تمامی گروه‌های سنی انجام می‌گرفته است. این بازی به صورت دو نفره و بیش‌تر قابل انجام است. ابتدا دایره‌ای بر روی زمین بازی رسم می‌شود، سپس هرکدام از بازیکنان که تعدادی گردو در دست دارد با توافقی چند عدد گردو را روی محیط دایره قرار می‌دهند.

به ید قرعه نوبت بازیکنان مشخص می‌شود، بازیکن آغازگر در فاصله‌ای مشخص از دایره ایستاده و با گردوییکه در دست دارد گردوهایی که در محیط دایره قرار دارند را هدف قرار می‌دهد. چنانچه گدو به گدوهای دیگر برخورد کند و وارد دایره شود، فرد پرتاب کننده برنده بوده و گدوهای داخل دایره را به عنوان جایزه بر می‌دارد. اما اگر در اثر پرتاب گدوها ا داخل دایره خارج شوند، بازیکن سوخته و باید به تعداد گردوهایی که از دایره خارج شده اند گردو در محیط دایره قرار دهد.

اسم فامیل

اهداف بازی: سرگرمی، افزایش دقت، سرعت عمل، تمرکز، دامنه لغات، اطلاعات عمومی
وسایل مورد نیاز: کاغذ و قلم
تعداد بازیکنان: دو نفر به بالا

شرح بازی:
این بازی در فضای بسته و هم به صورت دو نفری و هم گروهی انجام می‌شود. به گونه‌ای که اگر دو نفر بازیکن باشند، با هم بازی می‌کنند و اگر چهار یا شش نفر باشند هم نمی‌توان در گروه گروه دو یا سه نفره بازی کرد یا هر شش نفر به طور جداگانه به رقابت بپردازند.

قبل از آغاز بازی همه‌ی بازیکنان جدولی رسم می‌کنند و موارد زیر را در ستون یا ردیف اول جدول می‌نویسند. موارد خواسته شده در جدول اختیاری است و ممکن است تا 12 مورد متغیر باشد.

به طور مثال ستون اول از نام، نام خانوادگی، رنگ، شهر، کشور، ماشین، حیوان و غذا تشکیل می‌شود. پس از ترسیم جدول مورد نظر همه به حالت آماده باش منتظر می‌ایستند و هریک به نوبت باید یکی از حروف الفبا را بگوید.زمانی که حرفی از حروف الفبا گفته شده، بازیکنان باید با توجه به حرف گفته شده کلماتی که با آن حرف شروع می‌شود را ذیل عناوین ستون اول بنویسد.

هرکس زودتر از همه نام‌های خواسته شده را بنویسد، همه باید از نوشتن دست بردارند.
در این لحظه همه برگه‌ها را پایین می‌گذارند تا زیر نظر همه‌ی بازیکنان امتیاز شماری شود، در این بازی هر مورد صحیح ده امتیاز دارد و اگر کلمه‌هایی که نوشته شده با دیگران مشترک باشد پنج امتیاز خواهد داشت. در این بازی سرعت عمل، دقت و گنجینه لغات ذهنی مهم‌ترین عوامل برنده شدن است.

این بازی به همین شیوه ادامه پیدا می‌کند، پایان بازی به دو صورت تعیین می‌شود. یکی اینکه در اول ازی بازیکنان به توافق عددی را در نظر می‌گیرند و هرکسی امتیازش زودتر به ان عدد برسد برنده خواهد شدو یا عددی در نظر نمی‌گیرند و بعد از چند دور بازی امتیاز شماری می‌کنند، هرکس جمع امتیازاتش بیشتر از بقیه باشد برنده بازی شناخته می‌شود.

اتل متل

اهداف بازی: سرگرمی، نشاط و و شادابی
وسایل مورد نیاز: ...

شرح بازی:
شعر و بازی به زبان فارسی و کودکانه است، بازیکنان دور هم نشسته و پاهای خود را دراز می‌کنند. کسی که استاد بازی است شروع به خواندن شعری کرده و همزمان تک تک به نوبت به پاهای بازیکنان اشاره کرده یا ضربه آرامی می‌زند. عبارت آخر شعر « یه پاتو ورچین» به هرکس رسید، آن بازیکن پای خود را ورچیده از بازی کنار می‌رود. استاد به هکین نحو بازی را ادامه می‌دهد، آخرین نفری که باقی بماند باید به حالت سجده خم شده و اصطلاحا سر بگذارد.
اتل متل توتوله... گاو حسن چه جوره... نه شیر داره نه قندون... گاوشو بردن هندستون... یک زن کردی بستون... اسمشو بذار عمه قزی... دور کلاش قرمزی... هاچینو واچین... یه پاتو ورچین

شعر اتل متل به گونه‌های دیگری نیز خوانده می‌شود که البته رواج کمتری دارد مثل:
اتل متل یه مورچه... قدم می‌زد تو کوچه... اومد یه کفش ولگرد... پای اونو لگد زد... موچه پا شکسته... راه نمی‌ره نشسته... یا برگی پاشو بسته... مورچه جونم تو ماهی... خوب بشه پات الهی... هاچین و واچین... یک پاتو ورچین

دوزبازی

اهداف بازی: توسعه دقت و تمرکز

وسایل مورد نیاز: سه مهره سیاه و سه مهره سفید ( در بازی سه تایی) و یا دوازده مهره سیاه و دوازده مهره سفید ( در بازی دوازده تایی)، یک برگ مقوا و یک ماژيک

تعداد بازیکنان: دو نفر

شرح بازی

دوزبازی ( قندوم، گشدیم، گذلاشتم به زبان محلی) یکی از بازی‌های محلی ایران است که علاوه بر بار فرهنگی، تقویت کننده هوش و ذکاوت است. این بازی اکثرا بین دو نفر و یا دو نفر از تیم صورت می‌گیرد و به دلیل ساده بودن و وسایل و لوازم کمی که برای این بازی مورد نیاز است، از قدیم مورد توجه بسیاری از اقوام ایرانی قرار گرفته است. در جوامع بین‌المللی به این بازی «xo» و «tic_tac_toe» نیز گفته می‌شود. بازی «دوز» فاقد محدودیت سنی

است و هرکس با هر سنی توانایی بازی کردن را دارد.

اهداف کلی این بازی یادگیری ترسیم خطوط، پرورش هوش و اندیشه و قدرت پیش بینی و از اهداف جزئی می‌توان به بالا بردن تمرکز حواس و انجام یک مسابقه سالم اشاره کرد. در زمان قدیم خطوط این بازی روی خاک با یک تکه چوب کشیده می‌شد.

بازی دوز سه تایی

شخص شروع کننده یکی از سه مهره خود را روی یکی از جایگاه‌ها قرار می‌دهد و نوبت به نفر بعدی می‌رسد. بازیکنان باید مهره‌های خود را در یک راستا قرار دهند. ( در شکل زیر، مسیرهای برنده شدن با فلش‌های قرمز نشانه گذاری شده‌اند.) و بدین ترتیب بازی با برنده شدن یکی از بازیکنان به پایان می‌رسد. یکی از تکنیک‌های مهم این بازی قرار دادن مهره در وسط مربع می‌باشد، زیرا در این صورت بازیکن به تمامی جایگاه‌ها دسترسی خواهد داشت و شانس برنده شدن خود را با این حرکت بالا می‌برد. در این نوع دوز بازیکنان می‌توانند مهره‌های خود را از روی صفحه برداشته و حرکتشان را انجام دهند.

بازی دوز دوازده تایی:

در این نوع بازی هر بازیکن دوازده مهره متحدالشکل و یک رنگ واحد در دست دارد، بازی در این مدل تا جایی ادامه دارد که مهره‌های یکی از بازیکنان به دو عدد برسد، در این نوع بازی بازکنان تا وقتی تعداد مهره‌هایشان بیش از سه عدد است حق بلند کردن مهره‌هایی که در صفحه گذاشته شده‌اند را ندارند و فقط می‌توانند مهره‌ها را به سمت جایگاه‌هایی که در همسایگی‌شان خالی است حرکت دهند. اگر قبل از قرار دادن کامل مهره‌های یکی از بازیکنان سه مهره از دوازده مهره خود را ردیف کند، یکی از مهره‌های بازیکن مقابل که در صفحه قرار داده نشده است حذف می‌شود.
انتهای پیام/ 5001