چراغ نفتی گردسوز؛‌ عضو ثابت هفت‌سین قزوینی‌ها/ "سراب آلبالو"، پذیرایی ویژه‌ای که حافظ سلامتی بود

به گزارش خبرنگار فرهنگ‌وهنر صبح قزوین؛ فرارسیدن عید نوروز و استشمام رایحه‌ی شکوفه‌های بهاری بی‌شک انسان را پای سفره‌ی رنگین هفت‌سین و دیدو بازدید از اقوام می‌کشاند؛ حتی گاهی تصور اسکناس‌های نو و تا نشده عیدی، عطر شیرینی‌های رنگارنگ و خوردن آجیل‌، هر ایرانی را بیش‌از پیش برای فرارسیدن نوروز مشتاق می‌کرد.

بی‌شک حضور آینه و قرآن و ماهی قرمز درون تنگ ماهی که در آینه خودنمایی می‎کند و صدای زنگ دری که خبر از حضور عزیزان می‌دهد می‌تواند بهترین عامل برای ایجاد یک سال نکویی باشد که از بهار آن همه چیز پیداست.

برای آشنایی بیشتر با آیین نوروز در استان قزوین پای صحبت‌های دلنشین مردی از دیار مینودری نشستیم.

علی‌اصغر یوسف گمرکچی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ‌وهنر صبح‌قزوین؛ درباره‌ی آیین نوروز مرسوم در استان قزوین اظهار کرد: آیین نوروز در استان قزوین از لحظه‌ی تحویل سال آغاز می‌شد و دیدوبازدیدها را ابتدا کوچکتر‌ها انجام می‌دادند، یعنی کوچک‌ترها به دیدار بزرگترها می‌رفتند به همین علت خانه‌ی بزرگتر‌ها پیش از سال تحویل برای میزبانی آماده می‌شد.

وی افزود: دورتادور اتاق پذیرایی یا به نقل قدیمی‌ها مهمانخانه، پشتی‌، بالش و متکا چیده می‌شد و زیر آنها پتو، گلیم یا جاجیم انداخته می‌شد و در وسط اتاق هم سفره‌ی بزرگی که روی آن هفت‌سین و دور تا دور آن اقلام پذیرایی بود، پهن می‌شد.

پژوهشگر فرهنگ عامه اذعان کرد: اقلام پذیرایی نوروز در استان قزوین شامل باقلوا، انواع شیرینی سنتی، آجیل شور و شیرین بود و البته چیزی که قزوینی‌ها را با سایر استان‌ها در پذیرایی نوروز متمایز می‌کرد وجود انجیر و آلبالوی خیس شده در سفره بود.

وی عنوان کرد: انجیر و آلبالوی خشک که چند روز پیش از آغاز سال نو خیس می‌شد، برای جلوگیری از بیماری مهمان‌ها در سفره قرار می‌گرفتند؛ زیرا در ایام عید به علت مصرف شیرینی امکان بالارفتن قند خون وجود داشت به همین علت از آلبالوی خیس شده یا سراب آلبالو استفاده می‌کردند.

گمرکچی بیان کرد: دلیل استفاده‌ی مردم قزوین از انجیر خیس شده هم جلوگیری از یبوست و تحریک دستگاه گوارش بود.

وی درباره‌ی وجود چراغ نفتی در سفره هفت‌سین ابراز کرد: وجود چراغ نفتی گردسوز قدیمی در سفره‌ی عید نوروز از دیگر چیزهایی بود که نوروز مردم استان قزوین را با دیگر استان‌ها متمایز می‌کرد، این چراغ پیش از آغاز سال نو روشن می‌شد و تا ظهر روز ۱۲ فروردین ماه روشن می‌ماند؛ البته در برخی خانواده‌ها تا روز هفتم فروردین و یا حداقل تا اولین طلوع آفتاب سال نو روشن بودنش مرسوم بود.

این پژوهشگر قزوینی ادامه داد: در دیدو بازدیدها از جمله‌ی "مبارکا باشد" بجای تبریک سال نو استفاده می‌شد و بزرگتر‌ها عیدی کودکان را بخاطر تبرک شدن ‌لای صفحات قرآن قرار می‌دادند.

وی گفت: دیدوبازدید از لحظه‌ی سال تحویل آغاز می‌شد و تا اذان ظهر روز ۱۲ فروردین ماه ادامه داشت؛ اما از بعدازظهر 12 فروردین ماه دیگر کسی به خانه‌ی دیگری نمی‌رفت زیرا مردم قزوین اعتقاد داشتند با دیدوبازدید نحسی روز سیزدهم را از بین می‌برند.

وی درباره‌ی نحسی سیزدهمین روز فروردین ماه بیان کرد: چنانچه در مراسم‌های مذهبی هم مشاهده می‌کنیم از غروب آفتاب امروز تا غروب آفتاب فردا به عنوان یک روز حساب می‌شود و مردم قزوین هم بعدازظهر روز ۱۲ فروردین تا غروب سیزده بدر را روز سیزدهم و روز نحس می‌دانستند.

این پژوهشگر قزوینی در پایان گفت: بعد از چهاردهم فروردین ماه مجدد دیدوبازدیدها برای مکان‌هایی که فرصت نشده بود، آغاز می‌شد و این دیدوبازدیدها تا پنجاه‌بدر قزوینی‌ها ادامه داشت.

انتهای پیام/3003