در میزگرد صبح قزوین با محوریت عزاداری محرم مطرح شد: سیاسی بودن هیئت به معنای زیر چتر جریانهای سیاسی رفتن نیست و ما آلوده شدن به بازیهای سیاسی را تائید نمیکنیم، اما منظور رهبری از سکولار نبودن هیئت، بیتفاوت نبودن است.
به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر صبح قزوین؛_____ مهین کشاورز.
محرم است و فضای کوچه و شهرها عطر حسینی به خود گرفته است، به هر کوی و برزن مینگری نام حسین(ع) زینب(س) پخش محافل است و زمین و زمان نامش را و راهش را که خونش را به پایش ریخت با شکوه و عظمت میخوانند.
این روزها نام حسین(س) به حسینیهها و مساجد رونق بیشتری بخشیده و هرشب شاهد برگزاری مراسمهای عزاداری هستیم که همزمان با فرا رسیدن ماه محرم به استقبال از زائران حسینی شتافتهاند.
هرچه به عاشورا نزدیک میشویم دلها بیتابتر از هر زمانی حسینی شده و زبانها فقط از حسین میگویند.
به مناسبت ایام محرم به سراغ حامد کبودوند رئيس ستاد بازسازی عتبات عالیات قزوین و مسئول هیئت خادمان مهدی(عج)، سعید خورشیدی رئيس ستاد اربعین قزوین و مسئول هیئت انصارالصلاه و مصطفی شهدوست مداح قزوینی رفتیم و دربارهی موضوعات آسیبشناسی جریان مداحی، لازمههای بهبود مداحی و هیئتها، اهمیت پیادهروی اربعین و نقش هیئتها در تبلیغ و با شکوهتر برگزار شدن آن به گفتوگو نشستیم.
مصطفی شهدوست در ابتدای این گفتوگو به آسیب شناسی مداحی قزوین پرداخت و با بیان اینکه مداحان نیاز به فرد پیشکسوتی دارند که از وی بیاموزند، اظهار کرد: ما مداح پیشکسوتی نداریم که دارای مقبولیت باشد و اگر نوعی از خواندن را نهی کرد، مداحان حرف او را بپذیرند. این فرد باید دستگاههای موسیقی را بلد باشد و با جریان فعلی مداحی کشور آشنا باشد.
وی افزود: جریان مداحی کشور یکبار در دوران دفاع مقدس و بار دیگر دههی هفتاد دچار تحول شد، برخی مداحان با این تغییر سبک همراه شدند. برخی نیز به همان جریان قبلی باقی مانده و با شیوههای قبلی مداحی میکنند.
این مداح با اشاره به اینکه ذائقهی افراد نسبت به سالهای ابتدای انقلاب تغییر کرده، گفت: تغییر مداحی با توجه به ذائقهی مردم و جریانهای جدید باید با قاعده باشد و توجه به ذائقهی مخاطب نباید اصول را زیر سوال ببرد، به عنوان مثال از مداحی پرسیدیم چرا چنین مداحی نامناسبی خواندی، در پاسخ گفت بانی مجلس این را از من خواست، این مداح به اشتباه اصول خود را به خاطر درخواست بانی مجلس زیر پا گذاشته بود.
مداح هیئت خدام الرضا با اینکه چند موضوع به گسترش این مداحی بیقاعده دامن میزند، عنوان کرد: یک مسئله این است که مسئولان هیئت دیر به فکر انتخاب مداح میافتند و کسی را برای این کار میآورند که از نظر فنی و اجرایی توانایی لازم را ندارد.
این مداح بیان کرد: ممکن است این فرد برای یک دهه نیاز هیئت به مداح را تامین کند، اما مطرح کردن یکبارهی فرد آسیبهایی دارد؛ از جمله اینکه این فرد بعدا مدعی مداحی میشود و از سوی دیگر عادت میکند که بدون هر گونه آموزش و مطالعهای و صرفا با تقلید و جستوجو در اینترنت به این کار بپردازد.
شهدوست در ادامه گفت: مثلا برخی شب ششم محرم در هیئت عروسی حضرت قاسم(ع) برگزار میکنند، این افراد ممکن است حتی خودشان به این موضوع اعتقاد نداشته باشند اما برای جذب مخاطب سخنان نادرست را بیان میکنند. ما باید ابتدا به فرد آموزش دهیم و بعد به دلیل تواناییاش وی را به هیئت دعوت کنیم، نه اینکه ابتدا او را در هیئت مداح کنیم، بعد بگوییم درست میشود و کم کم یاد میگیرد.
وی با بیان اینکه مشکلات ما چند دلیل دارد، گفت: مشکل نخست ما از نبود نظارت بر ورود مداحان ناشی میشود، ورود به هر کاری نیاز به گزینش دارد اما متاسفانه افراد بدون هیچ گزینشی وارد مداحی میشوند و بعد از ورود هم نمیشود، رفتار آنها را کنترل کرد.
این مداح ادامه داد: یکی از دلایل ورود بیگزینش مداحان تعداد زیاد جلسات دههی اول محرم است. اگر زیاد شدن تعداد هیئتها به افزایش عزاداران بینجامد خوب است، اما اینگونه نیست و تنها همان افراد ثابت قبلی تقسیم و جمعیت هر هیئت کمتر میشود. از سوی دیگر گاهی مسئولان مساجد نیز با هیئات همکاری نمیکنند و این موجب پراکندگی و جدا شدن هیئت از مساجد میشود.
وی با اشاره به اینکه سامانهای به نام "طوبی" برای ثبت نام مداحان به راه افتاده است، تصریح کرد: این سامانه باید جدی گرفته شود و اگر افراد بدانند بدون ثبت نام در آن و داشتن صلاحیتهای لازم امکان مداحی ندارند، به آن اهمیت خواهند داد.
موضوع مهم دیگر ساماندهی به تبلیغات هیئت است، تصریح کرد: گاهی تبلیغات زیاد و برجسته کردن بیش از اندازهی مداحان کمتجربه و تازه وارد موجب مدعی شدن آنها میشود تا دیگر به حرف پیشکسوتان گوش نکنند، این فرد اگر شاگردی کند و بفهمد باید بیشتر یاد بگیرد تا به او میدان بدهند، تلاش بیشتری خواهد کرد.
ساختارهای متولی هیئت و مداحی باید کار اقناعی انجام دهند
رئیس ستاد اربعین استان قزوین با اشاره به وجود ساختارهایی چون کانون مداحان، بسیج مداحان و مجمعالذاکرین در حوزهی مداحی و هیئتها استان اظهار کرد: به چند دلیل این مجموعهها کارکرد لازم را ندارند. یکی از دلایل رویکرد خود این مجموعههاست که کارهای اقناعی نکرده و اداری برخورد کردهاند.
مسئول هیئت انصارالصلاه اضافه کرد: این نهادها میتوانند با کارهای اقناعی مداحان و متولیان هیئتها را دور هم جمع کرده و ساختار موثری ایجاد کنند، اما این کار انجام نشده است.
در ادامهی این میزگرد دربارهی دوگانهی هیئت سیاسی و هیئت سکولار سوال کردیم و اینکه آیا هیئت میتواند سکولار باشد؟
سعید خورشیدی در پاسخ به این سوال بیان کرد: باید این پرسش را مطرح کرد که اصلا مگر میشود هیئت سیاسی نباشد؟ مگر میشود برای امام حسین(ع) سینه بزنیم و شمر را لعنت کنیم، اما شمر زمانه را نشناسیم؟ مردم کنونی یمن را نبینیم و به فلسطین توجهی نداشته باشیم؟ بگوییم اینکه در عراق چه اتفاقی میافتد یا دستگیری شیخ زکزاکی به ما ربطی ندارد و ما فقط به قاتلین کربلا کار داریم.
رئیس ستاد اربعین استان قزوین ادامه داد: سیاسی بودن هیئت به معنای زیر چتر جریانهای سیاسی رفتن نیست و ما آلوده شدن به بازیهای سیاسی را تائید نمیکنیم، اما منظور رهبری از سکولار نبودن هیئت، بیتفاوت نبودن است.
وی با بیان اینکه جریان شیعه را نباید به عزاداری برای امامان شهید تقلیل دهیم، تشریح کرد: اگر قرار بود امام حسین(ع) در همان زمان شهید شود و خونش کارکردی برای بعد نداشته باشد، پس چرا ائمهی قبل و بعد از امام حسین(ع) به زنده نگه داشتن قیام ایشان تاکید کردهاند؟ این تاکید به این دلیل بوده که آنها میخواستند صدای قیام او را به مردم امروز برسانند و به ما خط فکری بدهند.
مسئول هیئت انصارالصلاه افزود: با این وجود چطور ممکن است جریان استکبار جهانی رفتاری مثل یزیدیان انجام دهد و من هیئتی به آن اهمیتی ندهم؟ این با تعریف قیام سیدالشهدا مغایرت دارد و اصلا فرض وجود هیئتی که سیاسی نباشد فرض غلطی است، زیرا هیئتی که بی تفاوت و سکولار باشد، دیگر هیئت نیست.
وی با اشاره به ضرورت نقش آفرینی هیئتها در مسائل اجتماعی گفت: من به عنوان یک هیئتی نمیتوانم نسبت به زلزلهی کرمانشاه یا سیل گلستان، لرستان و خوزستان یا اوضاع فرهنگی جامعه و اتفاقات ناخوشایند آن واکنشی نشان ندهم، بیتفاوتی یک هیئتی به این مسائل نشانگر خط فکری نادرست اوست.
تعریف و کارکردهای هیئت را بشناسیم و مصادیق را با آن بسنجیم
حامد کبودوند در ادامهی میزگرد به کارکردهای هیئت اشاره و اظهار کرد: ابتدا باید هیئت را بشناسیم و کارکردش را بدانیم، بعد به مصادیقش بپردازیم و روشن کنیم که آیا این مصادیق مطابق کارکرد هیئت هستند یا نه؟ همانطور که نمیتوانیم بگویم که هر ریش داری مسلمان و هر بدون ریش مسلمان نیست، به هر مجلسی هم نمیتوانیم عنوان هیئت را اطلاق کنیم.
وی افزود: به دلیل بیاطلاعی از کارکرد هیئت، گاهی به هر مجلسی عنوان هیئت و به هرکسی که میخواند عنوان مداح را میدهیم. فرق خواننده و مداح چیست که انقلاب روحی که مداح در مخاطبش ایجاد میکند را یک خواننده هیچ وقت نمیتواند ایجاد کند؟ اینها به تعریف کارکردهایی بازمیگردد که از تعریف مداح، هیئت و جلسهی امام حسین(ع) به دست میآید.
رئیس ستاد بازسازی عتبات عالیات قزوین در ادامه گفت: ابتدا باید هیئت را تعریف کنیم و بعد کارکردها را از آن استخراج کنم. پس وظیفهی رسانهها، مداحان، هیئتها و فعالان فرهنگی و مبلغین این است که ابتدا مفهوم هیئت، فلسفه و کارکرد آن را برای نسل جدید روشن کنند.
پیادهرروی اربعین تعزیهی قبل از ظهور است
موضوع بعدی که دربارهی آن گفتوگو کردیم پیادهروی اربعین و نقش هیئتها در باشکوهتر برگزار شدن آن بود.
خورشیدی دربارهی این موضوع به صحبتی از حاج حسین یکتا اشاره و اظهار کرد: آقای یکتا در تعبیر دلنشینی میگوید «اربعین مانور و تعزیهی قبل ظهور است، نقش خودتان را در این تعزیه پیدا کنید و آن را از دست ندهید.»
وی اضافه کرد: اگر از این حرف آقای یکتا کمک بگیریم، همهی ما اگر نسبت به ظهور وظیفه داریم، نسبت به این تظاهرات هم وظیفه داریم. گذشته از تاکید روایی بر زیارت و پیادهروی اربعین، چهل روز عزاداری ما برای سیدالشهدا منتهی به این تظاهرات میشود، یعنی با این راهپیمایی میخواهیم به جهانیان اعلام کنیم که پای آرمانهای امام حسین ایستادهایم
مسئول هیئت انصارالصلاه با بیان اینکه همه ما باید در دههی اول محرم مبلغ زیارت اربعین باشیم، تصریح کرد: کمترین کاری که هر کدام از ما برای باشکوهتر شدن این مراسم میتوانیم انجام دهیم، حضور در آن است. در این صورت میتوانیم بگوییم اگر من هیچ کاری نکردم، حداقل در آنجا حضور داشتم و حتی اگر توان پیاده روی هم نداریم، خود را به طریقی به آنجا برسانیم.
وی ادامه داد: یک بار در یکی از موکبهای نزدیک کربلا فردی را دیدیم که میگفت به دلیل دیسک کمر حاد حتی از 10 تا پله هم نمیتواند بالا برود. این فرد نیت کرده بود از نجف تا هرجایی که بتواند پیاده بیاید و از آنجا با آمبولانس برگردد. این فرد تا نزدیکهای کربلا آمده و آنجا زمین گیر شده بود. های های گریه میکرد و میگفت به رفقایم گفتم شما بروید زیارت کنید، من اینجا میمانم و با هم برگردیم. این فرد با آنکه نمیتوانست راه برود مقید بود حتما در مراسم اربعین حضور داشته باشد.
رئیس ستاد مردمی اربعین قزوین با اشاره به اینکه هر فرد هیئتی باید بعد از دههی اول در تدارک اربعین باشد، عنوان کرد: هیئتیها باید به فکر این باشند که برای اربعین چه میخواهند بکنند و بچه های هیئت را چطور میخواهند تشویق به رفتن کنند؟ چطور میخواهند رفتن را تسهیل کنند؟ همان طور که برای نذری عاشورا به دنبال بانی هستیم، برای اربعین هم این کار را میکنیم و برای فراهم کردن اتوبوس، کاروان و وام کمک هزینه تلاش میکنیم؟
مداحان در دههی اول مبلغ جریان اربعین باشند
خورشیدی ابراز کرد: در حج واجب حداکثر پنج میلیون نفر شرکت میکنند، اما اینجا 25 میلیون نفر بدون کمترین خطر و هزینهی دولتی به کربلا میروند و سلامت بازمیگردند. سال گذشته به دلیل گرانیها تصورمان این بود که مردم نمیآیند، اما برخلاف تصورمان وقتی به آنجا رفتیم جمعیت زیادی را دیدیم و موکبدارها نیز چند برابر شده بود. اربعین پارسال همزمان با اعتصاب رانندهها بود و تصور میکردیم کسی برای حمل و نقل وسایل مردم نمیآید.
رئيس ستاد مردمی اربعین قزوین با تاکید بر نقش هیئتها در آمادهسازی مقدمات اربعین اذعان کرد: را دارند، مداحان تریبون دارند و موظفند در دههی اول مبلغ جریان اربعین باشد، چون اربعین تظاهرات شیعه و آماده سازی ظهور است و ما در این تظاهرات با سیدالشهدا بیعت میکنیم و میگوییم ما هستیم.
وی ادامه داد: تمام دنیا برای بایکوت رسانهای این موضوع تلاش میکنند، وقتی پنجاه نفر در فرانسه تظاهرات میکنند همه آن را پوشش خبری میدهند، اما یک حرکت 25 میلیون نفری را با اسکان، حمل و نقل، تغذیه و هزینههای مردمی بایکوت میکنند.
مسئول هیئت انصارالصلاه با بیان اینکه هزار و 400 سال است که میخواهند حرکت سیدالشهدا را بایکوت کنند و موفق نمیشوند، تصریح کرد: توریستی از امریکا در این مراسم شرکت میکند و میگوید من سال اول آمدم ببینم چه خبر است، اما اکنون سه سال است که میآیم و نیرویی مرا به این جا میکشاند.
خورشیدی ادامه داد: سال اولی که به زیارت اربعین رفتیم هوا خیلی سرد بود، یک دفعه دیدم یک نفر از پشت کلاهی روی سر من کشید. برگشتم دیدم پیرزنی است که چند کلاه برای این روزها بافته و خودش در خیابان میگردد و روی سر افراد می گذارد. این حرکت مظهر حضور افراد با تمام وجود است و ما هم باید با تمام وجودمان برای حضور در این گردهمایی تلاش کنیم.
در شهرهای ایران به زائران اربعین خدمت کنیم
مصطفی شهدوست با اشاره به اینکه در تدارک اربعین باید با عراقیها همافزایی داشت، اظهار کرد: رهبر انقلاب نیز تاکید کردهاند که میزبانی را از عراقیها نگیرید. متاسفانه برخی موکبها و فعالیتها موجب کمرنگ شدن و به حاشیه رفتن خدمت عراقیها میشود و این با هدف اربعین هماهنگ نیست.
این مداح اضافه کرد: از طرفی افرادی که به کربلا میروند در ایران نیز زائرند، پس در همین شهرهای ایران نیز میتوانیم به آنها خدمت کنیم.
وی دربارهی خدمترسانی به زائران در ایران گفت: این اتفاق چند سالی است که میافتد و در استان قزوین نیز در شهرهای مسیر عبور زائران اربعین موکبها و برنامههایی داریم. امسال برخی افرادی که منزل آنها در مسیر است اعلام کردهاند منازلشان را در اختیار زائرانی که از قزوین عبور میکنند قرار میدهند و این فرهنگ کم کم در حال جا افتادن است.
مداح هیئت خدام الرضای قزوین ادامه داد: بله، این فعالیتها در داخل ایران بیشتر شده اما هنوز کافی نیست. هرکس به آنجا برود و از نزدیک ببیند، با خود میگوید مگر این افراد از امام حسین چه دیده اند؟ ترغیب میشود که وقتی برگشت خودش هم در ایران چنین کاری بکند.
وی با رد مَثل«چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است»، تصریح کرد: این حرف هیچ مبنای دینی ندارد و این بهانهها موجب میشود توفیق را از خودمان سلب کنیم.
این مداح قزوینی اضافه کرد: فرد کارگری بود که در منزل خود از زائران پذیرایی و نذری میداد، از او پرسیدیم چگونه هزینهها را تامین میکند و گفت در طی سال هر روز که همسرم در خانه غذا درست میکند یک پیمانه هم کنار میگذارد و اینها جمع میشود و از زائران پذیرایی میکنیم.
هیئتیها در حوزهی اعزام زائران ورود کنند
در ادامهی میزگرد حامد کبودوند نکات آخر خود را دربارهی نقش هیئتها در پیاده روی اربعین گفت.
وی با اشاره به رسالت هیئتها در جا انداختن مفهوم اربعین و انتظار از آن برای مردم، اظهار کرد: هیئتیها باید متوجه این نکته باشند که اربعینداری با هیئتداری متفاوت است، در عین حال هیچ کس مثل هیئتیها اربعینداری بلد نیست.
مسئول هیئت خادمان مهدی(عج) ادامه داد: هیئتیها در چند سال اخیر به لطف امام حسین و تلاش خودشان خیلی دارند به اهداف و آرمانهای اربعین نزدیک میشوند و مشارکت و همدلی تقویت شده است. هیئتها باید فضای اربعین را درک کنند و با مشارکت در پذیرایی و اعزام نقش خود را ایفا کنند.
وی با اشاره به اینکه در حوزهی خدمات دهی به زائرین به نقطهی مطلوب رسیدهایم و باید آن را حفظ کنیم، عنوان کرد: با این وجود در حوزهی اعزام هنوز نیاز به تلاش داریم. انتظار میرود هیئتها برای زائربری بیایند، حوزهی خدمات قابل دفاع است، اما گروههایی همچون خانمها و خانوادهها هستند که چون متولی ندارند حضورشان سخت است.
کبودوند در پایان گفت: پارسال مجموعهی خادمان ستاد اربعین بانی 70 تا زائر اولی شدند که به سفر اربعین بیایند، برای سی یا چهل نفر هم وام کمک هزینه فراهم شد. هیئتها باید این موضوع را فرهنگ سازی کنند، زیرا این زیارت برکات زیادی دارد و تنفس در فضای آن میتواند مسیر زندگی فرد را تغییر دهد.
انتهای پیام/ 5001
دیدگاه ها