سرانجام عدم تفکر و تدبر در کار/ ۶چیزی که خِرد انسان رابا آن می‌سنجند

به گزارش صبح قزوین به نقل از خبرنامه دانشجویان ایران، کتاب مفاتیح الحیات، کتاب ارزشمندی است که زیر نظر آیت الله جوادی آملی با همکاری جمعی از اساتید حوزه و توسط انتشارات اسرا به چاپ رسیده است؛ این کتاب را جلد دوم مفاتیح الجنان می نامند، از نظر آیت الله جوادی آملی تفاوت این کتاب و مفاتیح الجنان در این است که این کتاب جهت حرکت انسان در راه حق و با چراغ حق و در منظر خداست.
در قسمتی از مقدمه این کتاب آمده است: "استاد، علامه آیت الله جوادی آملی(دام ظله) با اشراف همه جانبه به منابع وحیانی و با بهره وری کامل از کتاب و سنت و همچنین عقل برهانی و نیز با ژرف بینی خاص به این ایده تفظّن دادند که همانطور که بزرگ محدث روزگار ما، جناب حاج شیخ عباس قمی(رحمه الله) با اثر ماندگار و سودمندش یعنی مفاتیح الجنان، راه سلوک بندگان و ارتباط انسان با خدا را از طریق انجام دادن اعمال عبادی در سه بخش نماز، دعا و زیارات و بهره مندی از ثواب و پاداش آنها هموار کرد، کتابی دیگر لازم است که جلد دوم و مکمل آن محسوب شود و شئون دنیایی به ویژه امور اجتماعی بندگان را نیز با همان رویکرد، با آموزه های وحیانی مرتبط سازد تا آدمی در زندگی خود از این برنامه های الهی بهره مند گردد و از آثار آن، هم در دنیا و هم در عقبا سود ببر، از این رو این کتاب، مفاتیح الحیاه نام گرفت.
" خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»، سعی دارد در ویژه گزارش های روزانه با بازخوانی این کتاب ارزشمند، قسمت‌هایی از این کتاب را به ترتیب فصل‌ها بازنشر کند.
فصل یکم : اهمیت تفکر و تدبر تدبر و تدبیر در امور پرهیز از تکلف سنجش خردورزی اهمیت تفکر و تدبر قرآن کریم و احادیث،انسان ها را به تفکر فرا خوانده اند.
در قرآن، اندیشیدن از اوصاف خردمندان به شمار آمده است.
رسول خدا(صلی الله علیه و اله وسلم) می فرماید: ای ابن مسعود! هرگاه خواستی کاری کنی از روی دانش و خرد باشد و از کار بدون تدبر و دانش بپرهیز، چرا که خدای جلیل می فرماید:]در سوگند های خود[ مانند آن زن نباشید که بافته اش را پس از آن که محکم می کرد از هم می گسست و رشته رشته می کرد.
همچنین می فرماید: دو رکعت نماز سبُکِ با تدبر از نماز در تمام شب بهتر است، وباز می فرماید: نشانه خردمند این است که هر گاه خواست سخن بگوید تدبر می کند، اگر مفید بود سخن می گوید و سود می برد و اگر زیانبار بود خاموش می شود و در امان و سلامت می ماند.
به فرموده امام صادق(سلام الله علیه): فردی نزد رسول خدا(صلی الله علیه و اله وسلم)آمد و عرض کرد: ای رسول خدا! توصیه و سفارشی به من کن.
آن حضرت سه بار از او پرسید: اگر سفارشی کنم انجام میدهی؟ آن شخص در هر سه بار پاسخ داد: آری، ای رسول خدا! حضرت رسول (صلی الله علیه و اله وسلم) فرمود: به تو سفارش می کنم که هر گاه خواستی کاری انجام دهی درباره سر انجام آن تدبیر کن، اگر مایه رشد و هدایت بود انجام بده و اگر مایه گمراهی بود از آن بپرهیز.
امیر المومنان (سلام الله علیه) فرمود: اگاه باشید! عبادتی که در آن تفکر نباشد سودی ندارد، نیز می فرماید: آگاه باشید! اگر در قرائت قرآن تدبر نباشد سودی ندارد، همچنین آن حضرت در وصیت به محمد بن حنفیه می فرماید: هرکس در کارها بدون توجه به فرجام آن وارد شود خود را در معرض رخدادهای بسیار زشت و ناپسند قرار می دهد و تدبیر پیش از عمل تورا از پشیمانی ایمنی می بخشد.
ابن کوّاء از امیر المومنان(سلام الله علیه) درباره ویژگی های اسلام پرسید.
آن حضرت فرمود: خدای متعالی اسلام را تشریع کرد و آن را پوششی برای عاقبت اندیشان و]سبب[ فهم تیزبینان قرار داد؛ نیز فرمود: برترین عبادت اندیشیدن مداوم درباره خدا و قدرت اوست.
امام رضا(سلام الله علیه) می فرماید: عبادت به فراوانی نماز و روزه نیست.
عبادت واقعی،تفکز در کار خدای جلیل است.
تدبر و تدبیر در امور رسول خدا (صلی الله علیه و اله وسلم) به شخی می فرماید: سفارش می کنم هرگاه خواستی کاری انجام دهی به سرانجام آن بیندیش؛ اگر مایه رشد بود آن را انجام بده و اگر مایه فساد و تباهی بو آن را رها کن، همچنین آن حضرت می فر ماید: خدای متعالی دوست دارد هر یک از شما وقتی کاری می کند آن را محکم و استوار سازد.
امیر المومنان (سلام الله علیه) می فرماید: سه چیز فرد را از دستیابی به مقامات عالی باز می دارد: کوتاهی همت، کم تدبیری]چاره جویی[ و ناتوانی در اندیشه؛ نیز درباره تدبیر سلمان می فرماید: او هزینه یک سال را از درآمدش جدا می کرد تا در آمد سال بعد فرا رسد.
امام جواد (سلام الله علیه) فرمود: فاش کردن چیزی پیش از استحکام آن باعث فسادش می گردد.
پرهیز از تکلف اسلام برای شئون گوناگون زندگی انسان برنامه دارد و در هیچ یک از عرصا های عبادی و اخلاقی و مادی و معنوی تکلیف توانفرسا ندارد.
اهل بیت(سلام الله علیه) در همه زمینه ها، زندگی راحت و معتدل و بی تکلف را برای پیروان خود توصیه کرده اند.
رسول خدا (صلی الله علیه و اله وسلم) در احادیثی می فرماید: من متکلفان را دوست ندارم.
مهمانت را به چیزی وادار نکن که بر او دشوار است.
خودت را برای مهمان به سختی نینداز.
گرامیداشت برادر دینی به این است که شخص هدیه اش را بپذیرد و از آنچه دارد بدو هدیه دهد و خود را برای او به زحمت نیندازد.
امیر مومنان(سلام الله علیه)می فرماید: گواراترین زندگی دور افکندن تکلف است؛ همچنین به فرزندش می فرماید: پسرم! روزی دو گونه است: آنچه تو آن را می جویی و آنچه آن تو را می جوید، پس اگر تو به سوی آن نروی آن به سوی تو می آید، پس غم سالانه ات را بر غم یک روزت تحمیل نکن؛به فکر مشکلات همان روزی باش که در آن هستی.
امام صادق(سلام الله علیه) می فرماید: مومن، خود را برای دوستان به تکلف و مشقت نمی اندازد.
و نیز می فرماید: پر زحمت ترین برادرانم کسی است که خود را برای من به زحمت می اندازد و من از او خویشتن داری می کنم و کم زحمت ترین برادرانم کسی است که من با او همان گونه هستم که با خود هستم.
همان گرامی می فرماید: هرگاه مهمانی]سرزده[ نزد تو آمد آنچه داری برایش بیاور؛ ولی هرگاه دعوتش کردی خود را ]مقدار قابل تحمل[ به زحمت بیانداز.
و نیز می فرماید: سزاوار نیست که مومن خود را ذلیل کند.
پرسیدند: چگونه خود را ذلیل می کند؟ فرمود: به کاری می پردازد که در توانش نیست.
و همچنین از آن حضرت(سلام الله علیه)نقل شده که سختگیری(و وسواسگری) از اخلاق صالحان و شعار پرهیزگاران نیست.
خدا به پیامبر(صلی الله علیه و اله وسلم) فرمود: بگو: من از شما مزد رسالت نمی خواهم و من از متکلفان نیستم.
پیامبر هم فرمود:ما پیامبران و اولیاء از تکلف بیزاریم، پس تقوا پیشه کن و صبر و استقامت داشته باش تا خدا تو را از تکلف بی نیاز کند و سرنوشت ایمانی به تو دهد و سرگرم غذایی نباش که پایانش مدفوع است و پوشاکی که پایانش پوسیدگی و خانه ای که پایانش ویرانی و مالی که پایانش به ارث ماندن و دوستانی که پایانش جدایی و عزتی که پایانش ذلت و متانتی که پایانش ستم و ناسپاسی و عیشی که پایانش حسرت است.
انتهای پیام/6001/خ