اتاق بازرگانی یا اتاق واردات؟

موضوع اصلی که اعضای هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران خطاب به وزیر جهاد کشاورزی مطرح کردند و رنگ و بوی انتقادی داشت و در رسانه‌ها بازتاب پیدا کرد عبارتند از «چرایی دخالت حجتی در حوزه بازرگانی»، «انتقاد از ممنوعیت واردات گندم و شکر»، «انتقاد از افزایش تعرفه واردات برنج»، «انتقاد از ممنوعیت واردات مرکبات برای فرآوری» و «انتقاد از سازوکار واردات موز در قبال صادرات سیب».

البته واکنش حجتی نسبت به این اظهار نظرها در نوع خود جالب بود؛ زمانی که گفت: «من بازرگان نیستم! و قصد ندارم تصمیمات اشتباه گذشته در عرصه بازرگانی کشاورزی را ادامه دهم؛ زیرا ضربات سنگینی را بخش کشاورزی از محل واردات بی‌رویه متحمل شده است.»

وزیر جهاد کشاورزی در ادامه افزود: «نگویید چرا اجازه واردات شکر نمی‌دهیم، کشور ما 300 تا 400 هزار تن سالانه شکر نیاز دارد و برای خودکفا شدن در این حوزه، هیچ مشکلی وجود ندارد.» وی به اتفاقاتی که در سال 85 در مورد واردات بی‌رویه شکر رخ داده بود، اشاره کرد و گفت: «در آن سال، 6 میلیون چغندر قند تولید شد، ولی از آن طرف 2 میلیون و 700 هزار تن شکر وارد کردند، نتیجه آن شد که چغندرها روی دست کشاورزها ماند و سال بعد فقط 1.8 میلیون تن چغندر کاشتند، به جای آن در زمین‌ها سیب‌زمینی کاشته شد که باز در انتخابات 88 روی دست کشاورزان ماند و همه این مسائل به خاطر واردات بی‌رویه شکر بود.»

نکته حائز اهمیت در این جلسه تمرکز مطالبات اعضای اتاق بازرگانی بر تسهیل فرآیند واردات بود، گویی هیچ مشکلی در بخش‌های دیگر بازرگانی و به طریق اولی اقتصاد کشور وجود ندارد. درحالی‌که سال گذشته علی‌رغم فرصت فوق‌العاده روسیه، کشاورزان هزینه هنگفتی را بابت ناتوانی کشور در بازاریابی خارجی و نابسامانی صادرات محصولات کشاورزی پرداخت کردند.

برای نمونه به گفته معاون دام وزارت جهاد کشاورزی علی‌رغم فعالیت صنعت مرغ با 30 درصد ظرفیت، صادرات مرغ حدود 70 هزار تن است، درحالی‌که تنها یکی از کشورهای همسایه بالای 3 میلیون تن نیاز مصرفی خود را از واردات تأمین می‌کند (لینک خبر) . همچنین در سال 94 تولید مازاد بر نیاز داخلی سیب درختی و سیب‌زمینی خسارات زیادی را برای کشاورزان به همراه داشت. بنابراین فقدان نظام صادراتی منسجم، ظرفیت‌های بزرگ صادراتی اشتغال‌زا و ارزآور را غیرفعال کرده است.

حال سؤالی که مطرح است اینکه اتاق بازرگانی که برخلاف نظر تشکل‌های صنفی کشاورزی، حوزه فعالیت خود را فراتر از بازرگانی تعریف کرده و اخیراً نام «اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی» را یدک می‌کشد، چرا همچنان در چارچوب‌های گذشته متوقف‌شده و همه مؤلفه‌های اقتصادی از جمله حمایت از تولید داخلی را در محاسبات خود لحاظ نمی‌کند؟ اینکه تشکل واردات، دغدغه واردات را داشته باشد، امر مذمومی نیست؛ اما اینکه داعیه نماینده بخش خصوصی را داشته باشید ولی بین این همه چالش بخش‌های تولیدی فقط چانه بر سر تزاید منافع واردکننده بزنید، فریب افکار عمومی است و از اعضای هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی دور از انتظار است.

همان طور که در سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب تأکید شده است، درون‌زایی و برون‌گرایی جزء مؤلفه‌های اصلی اقتصاد کشور محسوب می‌شود. مهم‌ترین مصداق درون‌زایی «تولید داخلی» و برون‌گرایی «صادرات» است، اما برخی از جریانات مؤثر داخلی به دنبال این هستند که تعریفی دیگر از برون‌گرایی ارائه کنند و به دنبال «توسعه واردات» در تحرکات و رایزنی های اخیر خود با طرف‌های خارجی هستند.


انتهای پیام/1404