به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر
صبح قزوین، تا چند دهه پیش «خالکوبی» و «خالکوبهای» دیروزی دنیا و شگردهای متفاوتی با «تاتو» و «تاتوکارهای» امروزی داشتند. خالکوبیها در آن زمان علامتهای مختصر و محدودی بودند که براساس بخشی از «فرهنگ کوچه و بازار» به نوعی نشانه مردانگی آقایان و یا عاشق پیشگی آنها به حساب میآمد.
نشانههای مردانگی و عاشق پیشهگی
جوهر خودکار آبی و سوزن لحاف دوزری، اصلی ترین وسایل برای نقش زدنهایی چون: «سلطان غم مادر» و «دنبالم نیا اسیر میشی» بود که توسط خود افراد و حتی در سنین نوجوانی روی بازوهای آنان ترسیم میشد.
اما بعدها همین نشانههای عاشق پیشگی و مردانگی تبدیل به علامت جهالت میشد و خالکوب صادقانه میدانست که شرع و سنت جامعه هرگز با هر بهانهای، کبودکردن پوست را نه نشانه مردانگی و عاشقی که نشانه جهالت و گناهکاری میداند.
از این رو تلاش خالکوبهای نادم بر محو و یا مخفی کردن خالکوبیهایشان بود. اما امروز دیگر عصر خالکوبیهای محدود و خالکوبهای نادم گذشته و عصر تاتو و تاتوکارهای مغرور فرارسیده است.
تاتوهای چهاررنگ جایگزینی برای خالکوبیهای کوچه بازاری
تاتو یا همان هنر بدن (body art) نوع وسیع تر و دقیق تری از خاکوبیهای سنتی یا به عبارت صحیح تر کوچه بازاری هستند چنانکه غالبا از تاتو به عنوان خالکوبی صنعتی و بهداشتی و به تعبیر فرهنگهای غیراسلامی- هنری یاد میشود.
به همین ترتیب نیز تاتوکاران به خاکوبیهای خود نه به عنوان یک علامت مردانگی و عاشق پیشگی بلکه به عنوان یک نوع هنر و سبکی خاصی از زندگی مینگرند.
تهران و پس از آن کرج اصلی ترین شهرهایی هستند که مراکز غیرمجاز تاتو در آنها فعالیت میکنند که در این بین قزوین نیز با برخورداری از حسن همجواری! از استانهای تهران و البرز چندیست که میزبان مراکز متعدد تاتو است.
مراکزی که البته از دو سال پیش فعالیتهای خود را در شهرهای قزوین و محمدیه آغاز کرده بودند اما با اقبال مشتریان و نیز خلاء نظارت فعالیت این مراکز روزبه روز در حال گسترش است.
به ویژه آنکه داعیه «مجوز رسمی از وزارت بهداشت» یکی از مهم ترین و مطمئن ترین شگردهای این مراکز غیرمجاز برای جلب مشتریان و سودجویی است.
تایلند زیباست آنجا را باید دید
میگوید: «من خودم تایلند بودم. زیباست؛ آنجا را باید دید».
این جمله را آقای بازاریابی میگوید که در کنار برگۀ تعبیه شده در تابلوی اعلانات باشگاه بدنسازی ایستاده است.
برگه حاوی تبلیغِ «مژده! ارائۀ تاتوی تایلندی با بهترین کیفیت و قیمت برای اولین بار در قزوین» است و جالب آن که هیچ شماره تلفن و آدرسی هم روی برگه وجود ندارد و در صورت تمایل، باید با آقای بازاریابی که کنار برگه ایستاده و یا به تعبیر دقیق تر "استتار" کرده است و افراد کنجکاو را ابتدا مجاب و بعد تبدیل به مشتری کند، هماهنگ کرد.
البته باید وانمود کرد که مشتری هستم تا اطلاعات لازم را ارائه بدهد و همچنین مطمئن شود که مشتری اش مامور نیست هر چند به تعبیر خودشان «هم از اماکن و هم از اداره بهداشت مجوز رسمی دارند».
از شیوه کار میپرسم و اینکه آن قدیمها با یک سوزن لحاف دوزی و دوات خوشنویسی خودزنی میکردند، حالا چطور است؟ که جواب میدهد: ما دیگر با سوزن و دوات کاری نداریم خیلی تمیز، اول بی حس میکنیم. بعد تاتو را با دستگاه مخصوص و جوهر رنگی کاملا بهداشتی و چهار رنگ روی پوست میزنیم.
وی ادامه میدهد: البته قبلش هم آلبومی نشان میدهیم که همه طرحهایش از طرحهای پرطرفدار تایلندی هستند. خالکوبی دیگر به شیوه سنتی اش وجود ندارد، چرا که دیگر با این ابزارآلات مدرن یک انقلاب در عرصه صنعت تاتو و بادی آرت ایجاد شده است، لازم به توضیح است که طرحهای پرطرفدار تایلندی یعنی: شمایل مدونا، صلیب شکسته، باتیستا (قهرمان کشتی کج)، خون آشام و سایر نقوشی از این دست می شود.
بازاریاب عنوان میکند: با دوستان در سفر تایلند بودیم که دیدیم مراکز سطح بالای تاتو در آنجا -که درآمد بسیار خوبی هم کسب میکنند- خیلی گران هستند، مثلا [لیونل] مسی خودش در تایلند ساق پایش را با قیمت گزافی تاتو کرده. پس از آن کم کم به این فکر افتادیم که عین همان مراکز را اول در کرج و تهران و بعد هم در قزوین راه اندازی کنیم. البته این بار با ارائه خدماتی ارزان تر ضمن اینکه دیگر نیازی به سفر به تایلند هم نیست.
وی در پاسخ این سئوال که دستگاه چهارنگ تاتو چگونه از مرز وارد ایران میشود، میگوید: با چمدان از دوبی، تایلند، ارمنستان وارد کشور میشود و ماموران فرودگاه هم کاری به کارمان ندارند چون با چنین وسیلههایی آشنایی ندارند، جزء اقلام غیرقانونی محسوبشان نمیکنند و حتی این دستگاه ها کاملا قانونی به کشور واردات میشوند و جای هیچگونه نگرانی نیست.
این بازاریاب تاکید میکند: بنابراین این تجهیزات با قیمت و انرژی بسیار اندکی – و چه بسا که با ارز مرجع- به کشور واردات میشود از آن جا به سایر مراکز تاتو و سالنهای بهداشتی منتقل میگردد.
باشگاههای بدنسازی و فوتبال اولین بازار
برهمین اساس از گوشه و کنار شهر خبر میرسد که علاوه بر مرکز فوق چندین خانه و زیرزمین در قزوین و محمدیه نیز به کار تاتوزنی با شیوه ها و ابزار غیربهداشتی مشغول هستند و با این میل کاذب به تاتو از بازار خوبی نیز برخوردارند. بگونهای که مشتریان قزوینی را از مراجعه به کرج و تهران بی نیاز داشتهاند.
آنچه که در این میان بسیار جالب و متاسفانه نگران کننده مینماید این است که از خلال گفتو گو با بازیاب تاتو و بررسیهای موردی افرادی که تجربه رجوع به مراکز تاتو را داشتند، میشد دریافت که غالب گروندگان به تاتو از طیف ورزشکاران جامعه در رشتههایی چون بدنسازی هستند.
تاتو در میان این دست از ورزشکاران نوعی نشانه ورزیدگی و فخرفروشی محسوب میشود از سویی نیز از نوعی مد جهانی در این رشته پیروی میکند.
پس از باشگاههای بدنسازی باشگاه های فوتبال در رتبه بعدی بازار هدف مراکز تاتو قرار دارد که در این میان نیز مدجهانی تاتو روی یکی از دستها و یا ساق پا که بر بدن بسیاری از ستارههای فوتبال در جهان و ایران وجود دارد، اصلی ترین انگیزه گرایش فوتبالیست ها به خالکوبی صنعتی است.
پای تحصیل کردهها نیز در میان است
تاتوها فرهنگ جدیدی از تغییر سبک زندگی با خود به همراه آوردهاند چنانکه دیگر مانند خالکوبیهای کوچه و بازاری مختص به قشر خاصی از مردم کوچه و بازار نیست و امروز میتوان رد آنها را روی بدن بسیاری از اقشار و حتی اقشار تحصیل کرده جامعه نیز یافت.
بر همین اساس طیف وسیعی از مشتریان همین مراکز غیرمجاز تاتوی تایلندی در قزوین را دختران و پسران دانشجو در مقاطع لیسانس و حتی تحصیلات تکمیلی تشکیل میدهد.
تحصیل کردههایی که به طور اخص از یکی از بزرگترین و برسروصدا ترین دانشگاههای قزوین عمده ترین مشتریان مراکز تاتوی قزوین را تشکیل میدهد و به دور از ورزش و فرهنگ کوچه بازاری دهه شصت، مطالبق با مدهای سینمایی در پی رنگین کردن پوست خود هستند.
در این میان نقش نقش گردن، زیرگوش و بازو در میان آقایان بیش تر محبوبت را دارد و در خانمها نیز علاوه بر سایر تاتوها از انواع «پیرسنگ ها» بیش ترین استقبال را به عمل میآید.
همه پیامدهای تاتو از سرطان پوست تا ایدز
دکتر عباس نیلی، عضو هیات علمی دانشگاه و فوق تخصص بیمایهای پوستی در رابطه با عوارض خالکوبی صنعتی میگوید: بسیاری از مردم تصور میکنند که تاتو هیچ ضرری ندارد در حالی که مواد رنگی شیمیایی به کار رفته در تاتو میتواند منجر به واکنشهای آلرژیکی و عفونتهای پوستی حاد و بسیار دردآوری شود. همچنین تاتنو علاوه بر خطر ابتلا به بيماريهايی مانند ايدز، هپاتيت و عفونت های ميكربي ناشی از مصرف سوزن آلوده، میتواند باعث سرطان پوست و سندرم شوك سمی شود.
وی ادامه میدهد: با گذشت زمان رنگ تاتو کم رنگ تر میشود و از قهوه ای به قرمز و یا از مشکی به کبودی میگراید که صددرصد باعث زشتی بدن میشود از آن گذشته محل زخم تاتو میتواند سبب ایجاد Keloid (گوشت اضافی) در بدن شود که زشتی آنرا دوچندان میکند. برهمین اساس هیچ مرکزی با استفاده از هیچ تکنولوژی نمیتواند مانع از این آسیب شود بنابراین اگر برخی مدعی شدند که میتوانند تاتویی را به دور از این مضرات بر بدن افراد نقش بزنند این ادعای آنها عین شیادی و سودجویی است.
ستارههای فوتبالی و سینمایی عامل گرایش جوانان به تاتو
نیلی معتقد است که با وجود همه مضرات خطرناک تاتو موج اقبال به این پدیده به شکل نگران کننده ای در حال گسترش است چنانکه تنها در بررسیهای انجام شده وزارت بهداشت مشخص شد که گرایش جوانان به تاتو در دهه 90 به میزان60 درصد بیش از گرایش آنها در دهه 80 به این پدیده بوده است.
در این میان عادت برخی از مطرح ترین ستارههای فوتبالی در تاتوی ساق دست و پا، شخصیتهای سینمایی و مسافرت به سایر کشورها اصلی ترین علت گرایش جوانان به تاتو بوده است.
همچنین رضا درویش زاده، کارشناس حقوقی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز درباره مراکز تاتویی که ادعا میکنند دارای مجوز رسمی از وزارت بهداشت هستند، میگوید: این وزارتخانه نه در قزوین و نه در کرج و تهران و نه در هیچ یک از استانهای کشور مجوزی برای فعالیت مراکز تاتوی تایلندی و سایر مراکز مشابه صادر نکرده است.
وی ادامه میدهد: جوانان باید مراقب باشند تا فریب این مراکز را که غالبا با سرپوشهایی چون اخذ مجوز رسمی از وزارت بهداشت اقدام به جذب مشتری و فریب جوانان میکنند، نخورند چرا که در موارد متعددی مشاهده شده که مشتریان این مراکز زیرزمینی و غیرقانونی صدمات و بیماری های لاعلاجی را به مشتریان خود تحمیل کرده اند و در عوض سود هنگفتی را از این تخلف های خود به دست آورده اند.
درویش زاده به طرح مشترک وزارت بهداشت با سایر ارگان ها در آگاهسازی مردم و جوانان در مواردی از این دست اشاره کرده و بیان میدارد: البته خود خانوادهها نیز باید با یادآوری فرهنگ سنتی و مذهبی جامعه ایرانی فرزندان خود را از توجه و رجوع به مراکزی از این دست بازدارند.
نشانههایی برای تغییر سبک زندگی
فرایند تبدیل شدن خالکوبیهای محدودی چون سلطان غم مادر به نقش چهاررنگی که تمام دست و بازوی افراد را پوشانده است فرایند چندان پیچیده ای نیست بلکه نشانه ای برای تغییر سبک زندگی جوانان در شهری مانند قزوین است.
تغییر سبکی که نشان از تغییر ذائقه نسل امروز در افتخار و جلوه فروشی به نقوش تاتوی خود دارد و با وجود همه سادگی در تشخیص، درمانهای پیچیده ای دارد.
شاید در نگاه اول پلمپ مراکز تاتو و سالنهای آرایشی متخلف بتواند راه حلی برای این معضل باشد اما پایان فعالیتهای مراکز غیرمجاز، پایانی بر ذائقه تاتوپسند جوان قزوینی نیست.
ذائقه ای که با پلمپ مراکز قارچ گونه متخلف از بین نمیرود و باید با عبور از اقدامات هیجانی، سطحی و شعارگونه به فکر تغییر الگوهای ذهن و زندگی این جوانان بود.
انتهای پیام/2002
دیدگاه ها