چه کسانی از شرایط دشوار کافه مهر در روشن نگاه داشتن چراغ فرهنگ و هنر استان، آگاهند؟!

صبح قزوین ؛
حدود 7 ماه پیش پس از صرف نزدیک به دو سال تلاش بی وقفه بانیان، کافه مهر در خیابان طالقانی شهر قزوین افتتاح شد تا گذشته از همه همایش‌های بی فایده، شعارهای پوشالی و نشست‌های خبری پر از دروغ برخی از مسئولان فرهنگی، طی یکی از باارزش ترین و مسرت بخش ترین رویدادهای فرهنگی، قزوین صاحب کتابفروشی و مرکز تخصصی در حیطه‌های گوناگون فرهنگ و هنر شود.
بر همین اساس کتابفروشی کافه مهر از یک منظر در کنار همان معدود کتابفروشی‌ها و شبه کتابفروشی‌های شهر قزوین که اعتبار و آبروی این شهر هستند، دارای ارزش و اهمیت است با این وجود کافه مهر از جهاتی چند با سایر کتابفروشی‌های شهر قزوین و حتی مراکز دولتی و غیردولتی فرهنگی قابل قیاس نیست و برخوردار از ویژگی‌های ارزشمند متعددی است.
کتابفروشی این مرکز گذشته از جامعیت عرضه کتاب‌هایی در موضوعات مختلف (رمان، شعر، تاریخ، هنر، الهیات، نقد، تاریخ، دفاع مقدس و...) بخشی از یک مجموعه فرهنگی چندلایه است که در حیطه‌های گوناگون فعال می‌کند:
سینما و نقد سینما، داستان کوتاه، نقد و آموزش آن، رمان و نقد رمان، انیمیشن، پاتوق اندیشه، نقد کتاب، کارگاه‌های فرهنگی و رسانه‌ای، دوره‌های شناخت و تحلیل معماری، فیلم سازی و گرافیک چکیده‌ای از برنامه‌های فرهنگی و هنری این مرکز بوده است.

بر همین اساس می‌توان گفت کافه مهر قزوین مانند همه کافه کتاب‌های دیگری که در سطح کشور وجود دارد و شاید در سطحی عالی تر از آنها، یک مرکز فرهنگی و هنری است که در حیطه‌های مذکور به مخاطبان فرهنگ و هنر استان خدمات ارائه می‌دهد آنهم خدمات و فضای فرهنگی که البته با توجه به فضا و امکانات محدود شهرستان‌ها و استان‌ها به ویژه قزوین بسی جای تامل و ستایش دارد.
رویدادهای ناب فرهنگی و هنری در زمانه عُسرت فرهنگ و هنر
گذشته از بحث امکانات اندک و بالا نبودن سطح فعالیت‌های حرفه ای فرهنگی و هنری در شهرستان‌ها، کافه مهر در دوره‌ای که شهر قزوین از نظر برگزاری برنامه‌های متعدد و ارزشمند فرهنگی و هنری در عسرت بی سابقه ای -که حتی در زمان جنگ نیز سابقه نداشت- به سر می‌برد، چراغ فرهنگ و هنر این شهر را زنده نگاه داشته و از سویی نیز برگزاری بسیاری از برنامه‌های این مرکز نه تنها در استان که در کشورکم سابقه بوده است.
برگزاری پیوسته و مستمر کارگاه‌های داستان نویسی و نقد داستان، جلسات نقد و بررسی مهم ترین رمان‌های کلاسیک ادبیات جهان، اکران و نقد فیلم و انیمیشن، ساخت فیلم، کارگاه های اندیشه و ... از جمله این برنامه‌ها بود که در این بین کافی است برگزاری این برنامه‌ها را با برنامه‌ها و نشست‌های خبری روتین و پرطمطراقی که کمترین خروجی برای فرهنگ و هنر استان قزوین ندارند، مقایسه کنیم تا به کیفیت و ارزش فرهنگی این مرکز برای شهر قزوین واقف شویم.
البته هرگز نمی‌توان ارزش و جایگاه معدود برنامه‌های فرهنگی مفیدی که توسط سایر دلسوزان فرهنگ و هنر استان در قزوین برگزار می‌شود را منکر بود و اصولا باید همه این برنامه‌های ارزشمند را در کنار یکدیگر رصد و ارزش گذاری کرد.
فرهنگ و هنر فراجناحی به تأسی از انقلاب اسلامی
نکته مهم دیگر در رابطه با ویژگی‌های ارزشمند کافه مهر این که این مرکز در ذیل هنر و فرهنگ انقلاب اسلامی می‌گنجد، بنابراین همانگونه که انقلاب اسلامی سال 57 مصادر ناپذیر، فراجناحی و متعلق به همه گروه‌هایی بود که در چهارچوب این انقلاب قرار داشتند و حتی مناسبتی ولو اندک با انقلاب داشتند،کافه مهر نیز مرکزی فراجناحی و تنها در خدمت فرهنگ و هنر انقلاب است.
بنابراین این مرکز محمل همه نیروهای فرهنگی و هنری است که می‌توانند در چهارچوب و ضوابط انقلاب اسلامی حرکت کنند و یا اینکه می‌توانند مناسبتی با آن داشته باشند.
در این بین افرادی که با مدیریت، جریان‌ها و محفل‌های هنری آگاه هستند، می‌دانند که فراجناحی، مستقل بودن و سعه صدر داشتن نسبت به جریانات فرهنگی و هنری چه کیمیایی دست نایافتنی در مدیریت‌ها، جریانات و محفل‌های هنری ما از هر جناح و گروهی است.
جوایز ادبی مصادر شده، نشریات ادبی سفارشی، محفل‌های سلیقه‌ای و دورهمی هنری، همه حب‌ها و بغض‌ها و مواردی از این دست از جمله نمونه‌های حکم فوق است و جالب آنکه همه این رویکردهای اشتباه در شرایطی روی می‌دهد که بانیان فرهنگ و هنر جناحی، داعیه استقلال و فراجناحی بودن دارند اما فرهنگ و هنر انقلاب با وجود همه قضاوت‌های غیرمنطقی که در رابطه با آن در میان برخی وجود دارد و نیز با وجود اعلام موضع صریح و بدون ابهام در رابطه با فرهنگ و هنر اصیل ایران، چتر حمایتی گسترده ای برای حمایت از همه هنرمندان و اصحاب فرهنگ گسترانده و البته در مواردی هم از روی تسامح منطقی که در ذات انقلاب وجود داشت، چتر حمایتی برای مخالفان فرهنگ و هنر انقلاب نیز گسترانده در حالی که در طیف مقابل، هرگز اندکی مدارا و نگاه مثبت نسبت به فعالین فرهنگ و هنر انقلاب وجود نداشته است.
مظلومیت همیشگی فرهنگ و هنر انقلاب
پیش تر ذکر شد که کافه مهر در دوره ای که شهر قزوین از نظر برگزاری برنامه‌های متعدد و ارزشمند فرهنگی و هنری در عسرت بی سابقه ای به سر می‌برد، چراغ هنر و فرهنگ این شهر را روشن نگاه داشته است اما جای این سئوال است که آیا چراغ فعالیت‌های پویا و متعدد کافه مهر نیز روشن است؟ و اصلا چه کسی چراغ آنها را روشن نگاه خواهد داشت؟
در این بین جای بسی تاسف دارد دارد که کمتر کسی از تخریب‌ها و دستاوردهای پوشالی فرهنگ و هنر جناحی در فضای علمی و ذوقی کشور آگاهی دارد و به همان ترتیب نیز کمتر کسی از ارزش و ضرورت اشاعه و بسط فرهنگ و هنر انقلاب در فضای فکری و فرهنگی کشور –که کافه مهر براساس آن فعالیت می‌کند- آگاه است.
بنابراین طبیعی و تاسف بار می‌نماید که بسیاری از شرایط دشوار کافه مهر در روشن نگاه داشتن چراغ فرهنگ و هنر این استان، خبر نداشته باشند.
شرایط دشواری که کمی فراتر از نبود بودجه، ثبات محل استقرار و عدم تبلیغات است و شاید باید آن را در نوعی روحیه خودمحوری و نادیده گرفتن زحمات ارزشمند دیگران جستجو کرد.
با این حال با گذر زمان و حاکم شدن عسرت بیش تر در فضای فرهنگ و هنر قزوین و خاطره ای که کافه مهر به سبب فعالیت‌های ارزشمند فرهنگی و هنری خود در اذهان به یادگار خواهد گذاشت همه سختی‌ها، مرارت‌ها و ارزش‌های واقعی از راحت طلبی و شبه ارزش‌های زودگذر و موقتی متمایز و اثبات خواهد شد.
نکته‌ای که در پایان باید روی آن تاکید کرد پویا کردن همه ظرفیت‌های فرهنگی و هنری و حتی اجتماعی کافه مهر قزوین است و به نظر می‌رسد تا به امروز مغفول واقع شده است. البته شاید یکی از دلایل آن زمان کوتاه 7 ماهه است که از زمان فعالیت این مرکز می‌گذرد اما مطالبه امروز فرهنگ دوستان استان رونق فرهنگی بیشتر این مرکز می‌باشد.
"علی تقوایی"
انتهای پیام/2002