سلامتی پس‌انداز می‌شود/ درمان بسیاری از بیمار‌ی‌ها با کمک سلول‌های بنیادی خون بند ‌ناف

صبح قزوین ؛
به دنبال کسب نتایج ارزشمند در درمان بیماری‌های لاعلاج با استفاده از سلول‌های بنیادی، تشکیل بانک‌های نگهداری خون بند ناف در جهان مورد توجه قرار گرفت؛ به نحوی که امروزه بانک‌های متعددی به صورت عمومی و اختصاصی جهت ذخیره‌سازی خون بندناف در سراسر دنیا مشغول فعالیت هستند.
در ایران نیز در سال 1384 به همت پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی و با همکاری شرکت گسترش صنعت علوم زیستی (لیدکو)، شرکت فناوری‌های بن‌یاخته‌های رویان فعالیت خود را آغاز کرد و در سال 1385 موفق به اخذ مجوز فعالیت از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شد.
در حال حاضر بانک خون بندناف این شرکت خدمات جمع‌آوری، جداسازی و ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی خون بند ناف را با توافق والدین ارائه می‌دهد.
فاطمه دولت‌خواه کارشناس بانک سلول‌های بنیادی خون بند ناف جهاد دانشگاهی واحد قزوین، در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی صبح قزوین به ارائه تعریفی از این دانش نوین پرداخت و گفت: سلول‌های بنیادی پیش‌ساز عناصر خونی هستند و در دوران جنین و بزرگسالی وظیفه خونسازی در بدن را انجام می‌دهند.
وی افزود: حدود 20 سال پیش دانشمندان متوجه حجم خونی در حدود 50 الی 150 سی سی با حداقل 600 میلیون تا حداکثر 1 میلیارد و گاها 2 میلیارد سلول بنیادی خون‌ساز ارزشمند هنگام زایمان درون خون بند ناف شدند که از این سلول‌ها می‌توان در درمان بسیاری از بیماری‌ها بخصوص بیماری‌های خونی بهره برد.
این کارشناس ادامه داد: در حال حاضر یکی از روش‌های درمان بیماری‌هایی همچون سرطان خون، سرطان غدد لنفاوی، تالاسمی، هموفیلی و نقص ایمنی بیماری‌های پایه خونی، استفاده از سلول‌های بنیادی خون بند ناف است.
دولت‌خواه با اشاره به اینکه مراحل خونگیری کاملا بی خطر و بدون درد است، بیان کرد: با توجه به اهمیت حفظ سلامتی، ذخیره‌سازی خون بندناف می‌تواند تبدیل به اولویت مهمی برای درمان بیماری‌های خطرناک در همه خانواده‌ها باشد.
وی اضافه کرد: آینده علم استفاده از سلول‌های بنیادی در جهت درمان بسیار روشن است؛ در حال حاضر بررسی درمان بیش از 70 نوع بیماری همچون آلزایمر، دیابت، پارکینسون، فلج مغزی و سکته‌های مغزی با استفاده از این دانش در مراحل پژوهش قرار دارد.
این کارشناس ادامه داد: پیش از این تصور می‌شد سلول‌های مغزی هیچگاه تکثیر نمی‌شوند اما چندی بعد دانشمندان به این باور رسیدند که این سلول‌ها تکثیر نیز می‌شوند اما به قدری سرعت این تکثیر پایین است که معمولا در طول عمر یک انسان اتفاق نمی‌افتد، خوشبختانه در حال حاضر با استفاده از سلول‌های بنیادی خون بند ناف می‌توان روند رشد این سلول‌ها را افزایش داد.
دولت‌خواه در خصوص درمان‌ بیماری‌های صعب العلاج با بهره‌گیری از سلول‌های بنیادی، گفت: در حال حاضر شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان در حال تحقیق بر روی درمان فلج مغزی با استفاده از سلول‌های بنیادی و ارائه آن به عنوان یک طرح ملی است؛ همانطور که همه ما میدانیم بیماری‌های فلج مغزی، ام اس و بیماری‌های این چنینی درمان قطعی نداشته و استفاده از روش درمانی سلول‌های بنیادی نوعی درمان بهبودبخش است که سبب ارتقا کیفیت زندگی بیماران خواهد شد.
وی با بیان اینکه در برخی موارد به میزان 90 درصد شباهت ژنتیکی میان سلول‌های بنیادی خون بند ناف یک برادر با برادر دیگر وجود دارد، اظهار کرد: در شاخصه‌های ژنتیکی سلول‌های بنیادی خون بند ناف به میزان صد در صد برای نوزاد، 50 درصد برای والدین و حدود 25 تا 30 درصد برای خواهر، برادر، سایر اقوام و حتی افرادی که نسبت فامیلی ندارند شباهت ژنتیکی وجود دارد.
این کارشناس با اشاره به اینکه جهاد دانشگاهی یک نهاد مستقل و زیر نظر مقام معظم رهبری است، تصریح کرد: جهاد دانشگاهی قزوین کارهای علمی و خدمات فاخری را از جمله راه‌اندازی مرکز تله‌مدیسین ناباروری و سلول‌های بنیادی خون بندناف در استان انجام داده است.
دولت‌خواه اضافه کرد: با توجه به سونامی سرطان یکی دیگر از خدمات جهاد دانشگاهی راه‌اندازی کلینیک درمان سرطان سینه با هدف غربالگری، پیشگیری و درمان است که امیدواریم به زودی این مرکز درمانی فعالیت خود را آغاز کند.
وی در ادامه به اقدامات انجام شده برای مراجعه‌کنندگان اشاره و عنوان کرد: تمام اقدامات لازم در هفته سی و ششم بارداری انجام می‌شود.
این کارشناس بیولوژیک افزود: با توجه به اینکه تمام سلول‌های بنیادینی که از خون بندناف گرفته می‌شوند برای روز مبادا ذخیره می‌شود و معمولا برای بیمارانی که در مراحل شیمی درمانی قرار دارند و ایمنی بدنی پایینی دارند استفاده می‌شوند، باید از هر نظر سالم باشد.
دولت‌خواه ادامه داد: به همین منظور علاوه بر دریافت تاریخچه پزشکی، آزمایشات لازم برای تایید عدم وجود هرگونه میکروب یا ویروس در بدن نوزاد نیز انجام می‌شود.
وی افزود: با توجه به اینکه هنگام زایمان ممکن است خون مادر و نوزاد با هم مخلوط شود، به تمام مراجعان توصیه می‌کنیم که برای اطمینان از فریز شدن تنها یک نوع خون (خون نوزاد) و تشخیص صحیح شاخصه‌های ژنتیکی، آزمایش "HLA" انجام دهند.
این کارشناس با بیان اینکه نوع زایمان در حجم و نوع خون تولید شده بسیار موثر است، تصریح کرد: انقباضات رحمی در زایمان طبیعی همانند پمپی طبیعی سبب خارج شدن کامل خون می‌شود که این امکان در عمل سزارین کاهش می‌یابد.
دولت‌خواه با تاکید بر اهمیت انجام آزمایشHLA، گفت: در حال حاضر هزینه خونگیری و فریز خون بندناف به همراه آزمایش HLA در حدود 2 میلیون و 200 هزارتومان است.
وی در ادامه به ارائه آماری در خصوص مراکز ذخیره‌سازی خون بندناف پرداخت و اظهار کرد: در حال حاضر بیش از 130 بانک ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی خون بندناف در جهان وجود دارد که از این تعداد 100 مرکز به صورت عمومی، 30 مرکز به صورت خصوصی و تعدادی نیز به صورت دوگانه فعالیت می‌کنند.
این کارشناس در خصوص نحوه فعالیت بانک خون عمومی، گفت: در این بانک‌ها خانواده‌ها می‌توانند خون بند ناف نوزاد خود را اهدا کنند تا برای فرد دیگری که نیاز به پیوند دارد مورد استفاده قرار گیرد، فرد اهداکننده در لیست پیوند قرارداده می‌شود اما نمونه اهدا شده در مالکیت بانک خون بند ناف عمومی بوده و ضمانتی وجود ندارد که فرد اهداکننده بتواند در صورت نیاز از آن استفاده کند؛ طبق بررسی‌های به عمل آمده اکثر نمونه‌های خون بندناف پیوند شده از نمونه‌های افراد غیرخویشاوند بوده است.
دولت‌خواه به شرایط بانک خون خصوصی اشاره و بیان کرد: در این بانک، خون بند ناف با حفظ هویت خانوادگی متقاضی برای آنان ذخیره‌سازی می‌شود تا در صورت نیاز، خانواده آن را برای خود و یا هر فرد دیگری که از نظر ژنتیکی با نمونه سازگاری کافی داشته باشد، مورد استفاده قرار دهند.
وی با اشاره به تعداد مراکز فعال در زمینه ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی خون بندناف در کشور، گفت: در حال حاضر سازمان انتقال خون کشور و موسسه تحقیقات پیوند مغز استخوان وابسته به بیمارستان شریعتی به صورت عمومی و شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان زیر نظر جهاد دانشگاهی و به صورت خصوصی در کشور فعالیت می‌کنند.
این کارشناس با بیان اینکه از سال 84 تاکنون در حدود 56 هزار نمونه فریز شده در بانک خون بند ناف رویان ذخیره‌سازی شده است، تصریح کرد: سالانه 56 هزار نفر داوطلب اهدای خون بند ناف نوزاد خود در بیمارستان شریعتی هستد اما به علت مشکلات مالی از این تعداد تنها 12 الی 13 هزار خونگیری انجام شده و 4 هزار و 500 نمونه مورد آزمایش HLA قرار گرفته‌اند به همین دلیل تاکنون فقط هزار و 900 نمونه خون بند ناف در بانک‌های عمومی ذخیره‌سازی شده است.
دولت‌خواه با بیان اینکه تاکنون 435 مورد پیوند در کشور انجام شده است، بیان کرد: در حال حاضر تعداد 1 میلیون و 180 هزارنمونه فریز شده در جهان وجود دارد و 8500 نوع پیوند تا این زمان اتفاق افتاده است.
وی خاطرنشان کرد: طی گذشت 2 سال از فعالیت نمایندگی شرکت رویان در قزوین، تعداد 200 مورد ذخیره‌سازی خون بندناف صورت گرفته است که خوشبختانه تاکنون بیماری خاصی برای ذخیره‌کنندگان به وجود نیامده و پیوندی نیز صورت نگرفته است.
انتهای پیام/9003