بسیاری از دانشجویان ما طالب مدرک هستند نه علم/ اغلب دانشجویان با سطح علمی پایین فارغ التحصیل می‌شوند

دکتر داود پور محمد، عضو هیئت علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار دانشگاه صبح قزوین، در خصوص معضلات آموزش عالی کشورمان اظهار کرد: نظام آموزش عالی کشورمان که متولی علم و فناوری است در جایگاه مطلوبی قرار ندارد و این آموزش عالی بر اساس هدف‌های موهومی در حال پیش رفتن است.

وی افزود: هر توسعه‌ای در کشور مستلزم توسعه نیروی انسانی است و یک جنبه مهم توسعه نیروی انسانی آموزش عالی است که می‌تواند در تربیت افراد یک جامعه کارکرد مهمی داشته باشد، بنابراین اگر وظیفه آموزش عالی را تربیت نیروی متخصص برای هدایت چرخ‌های جامعه تعریف کنیم رویکرد مناسبی است اما واقعیت جامعه توجه به این مسئله نیست.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام خمینی(ره) ادامه داد: افرادی که مشتری نظام آموزش عالی هستند دغدغه‌هایشان غیر از علم آموزی است و یکی از دلایل توجیه کننده این رویکرد این است که بسیاری از دانشجویان ما طالب علم نیستند و مدرک گرفتن و داشتن جایگاه حقوقی آن مدرک اولویت اول آنهاست؛ یعنی دانشجوی ما صِرف مدرک گرفتن و کسب نمره وارد دانشگاه شده و اغلب با سطح علمی پایین فارغ التحصیل می‌شود.

وی با بیان اینکه آموزش عالی ما مشکلات قابل توجهی دارد اذعان کرد: متاسفانه دانشجویان ما آن علم آموزانی که با هدف تحصیل در دانشگاه‌ها حضور پیدا می‌کنند نیستند؛ نکته بعدی این است که در مقایسه ایران با کشورهای دیگر این سوال پیش می‌آید که آیا این محصولاتی که به عنوان دانش آموخته‌ها در دانشگاه‌های کشور تولید می‌شوند واقعا به این تعداد و در این حجم نیاز است؟

این کارشناس حوزه علم و فناوری ابراز کرد: در حال حاضر یک حرص و ولعی در دانشگاه‌های کشور شکل گرفته که دوره تحصیلات تکمیلی و دکترا در همه مقاطع داشته باشیم اما دوره دکترا تعریف خاصی دارد یعنی جامعه شما یک مسئله پیچیده دارد که به دانشگاه‌ها منعکس شده و دانشگاه برای حل این موضوع افرادی را به کار می‌گیرد و بعد از اتمام کار محرز می‌شود که این افراد مهارت پژوهش را دارند یا خیر؟ بعد از این مرحله به عنوان گواهی مهارت پژوهش به آنها مدرک دکترا می‌دهند.

وی اضافه کرد: اما نقطه ضعف در کشور ما این است که افراد فقط دنبال گرفتن مدرک دکترا می‌روند و پیگیر پژوهشی و کاربردی کردن علوم خود نیستند.



پورمحمد گفت: در دنیا اگر مسئله‌ای برای حل کردن باشد به آن نسبت دانشجوی دکترا جذب می‌شود و دانشجوی دکترا شدن آنقدر در دنیا جاذبه ندارد زیرا بسیاری از مردم دنیا درجه کارشناسی یا کارشناسی ارشد خود را می‌گیرند و چون براساس نیازهای واقعی جامعه از ابتدا به آنها مدرک داده شده، وارد جامعه شده و آن نیاز را رفع می‌کنند و مطابق تحصیلات خود شغل دارند و حقوق متناسب با آن را دریافت می‌کنند.

وی هدف ادامه تحصیل در ایران را اغلب افزایش پایه حقوق و بالا رفتن کلاس تحصیلی دانست و ابراز کرد: در ایران افراد به دلیل پر شدن یک جای خالی در جامعه به دنبال مدرک لیسانس و فوق لیسانس نمی‌روند کما اینکه شما مشاهده نمی‌کنید بسیاری از سازمانها دنبال این موضوع هستند که برای مدیران شاغل در دستگاه‌ها دوره‌های گرفتن دکترا را ایجاد کنند در این راستا باید گفت چرا فردی که مدیر است باید دنبال مدرک دکترا هم باشد؟

استاد دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) قزوین تصریح کرد: آموزش عالی ما دارای توسعه نامتوازنی است که بسیار سریع شکل گرفته و قسمتی از آن با نیازهای کشور همخوانی ندارد.

وی ادامه داد: یک نشانه دیگر در زمینه نامتوازن بودن توسعه علمی این است که در جوامع مختلف تجارب بشری ارزشمند است به طور نمونه کشورهای اروپایی و غربی و آمریکای شمالی درصد کمی از مردم فارغ التحصیل دوره‌های دانشگاهی هستند، بیشتر مردم دوره‌های مهارتی را یاد گرفته و نیازهای جامعه خود را رفع می‌کنند.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام خمینی(ره) نقطه ضعف تربیت فرزندان ما را تشویق کردن آنها به ادامه تحصیل تا مقاطع بالا دانست و خاطر نشان کرد: نتیجه این رویکرد پرورش نیروی تحصیلکرده بیش از نیاز کشور خواهد بود. استان قزوین چقدر نیازمند افراد دارای فوق لیسانس است؟ استان ما سالیانه ۲۰ فوق لیسانس به کشور تحویل می دهد همچنین تعداد زیادی فارغ التحصیل که به آنها نیازی نداریم تربیت می‌کنیم و از سوی دیگر مهارت مورد نیاز جامعه را کنار گذاشته‌ایم.

وی گفت: این مسئله ایراد فرهنگی کل جامعه ماست که شأن افراد را در تحصیلات آنها می‌دانیم نه در مهارت کاربردی آنها؛ در استان خودمان برای حفظ بسیاری از صنایع به هزار تکنسین نیازمندیم اما شما نمی‌توانید این تعداد افراد با مهارت را پیدا کنید، در حال حاضر بسیاری از صنایع ما برای مدیریت دستگاه‌های پیچیده خود نیازمند تکنسین‌هایی هستند که به سختی پیدا می‌شوند.




این کارشناس حوزه علم و فناوری مشکلات بخش نبود مهارت کاری را در دو حوزه دانست و گفت: یک جنبه این مشکلات بیرون از دانشگاه مربوط به فرهنگ اجتماعی است و یک جنبه آن مربوط به درون نظام آموزشی می‌باشد که چشم خود را روی حقایق جامعه بسته و به دنبال دوره افزایش دادن است.

وی با انتقاد از اینکه هدف ما در برنامه آموزشی توجه به پیشرفت بدون توجه به کارآرایی لازم است اظهار کرد: متاسفانه ما با خودخواهی فقط پیشرفت یک جانبه شرایط اطراف خود را می‌‎خواهیم و چشم خود را روی مشکلات جامعه می‌بندیم و به دلیل تورمی که در تولید رشته‌ها ایجاد کرده‌ایم ماده خامی که زیردست ما قرار می‌گیرد فرآوری شده و محصولی بی‌کیفیت تولید می‌شود که برای جامعه کارآیی ندارد.

پورمحمد افزود: در حوزه کار پژوهشی همت بالا نیاز است زیرا کاری طولانی و خسته کننده است و به طور طبیعی همه افراد بشر این بضاعت را ندارند که همت بالایی داشته باشند؛ در همه جای دنیا نخبگانی که کار پژوهشی می‌کنند کم هستند ولی در مقاطع دیگر زیادند اما در کشورمان افراد برای داشتن کلاس کاری در جامعه به تحصیل در رشته‌ای که علاقه‌ای هم ندارند می‌پردازند.

وی ادامه داد: در ایران دانشجویان دوره دکترا از دوره کاردانی بیشتر است که این نوعی سرطان خواهد بود و نتیجه آن ایجاد توسعه نامتوازن است و برای رفع این موارد باید روی فرهنگ تجدید نظر صورت گیرد و برای همه افرادی که به جامعه خدمت می‌کنند شان قائل شویم.

پورمحمد با بیان اینکه باید یک هرم در مقاطع مختلف تحصیلی وجود داشته باشد خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم نیروی کارآمد در جامعه داشته باشیم باید بیشتر مردم تکنسین شده و یک دوره دو ساله مهارتی بگذرانند و در کنارش مدرک دانشگاهی هم بگیرند اما اگر هدف این باشد که همه فرزندان ما تا مقطع دکترا ادامه تحصیل دهند برای ما جز هزینه حاصلی نخواهد داشت.

وی در پایان تاکید کرد: آیا جامعه ایران آنقدر ثروتمند است که به طور نمونه به فردی که رشته‌اش کشاورزی است یک دکترا در رشته فیزیک هم بدهد؟ آیا این موضوع نیاز جامعه ماست؟ باید به فکر بهره وری باشیم تا افزایش تعداد دانشجویانی که مطابق نیازهای جامعه تربیت نشده‌اند.

انتهای پیام/6001