۱۸/رمضان/۱۴۴۵

-

۱۴۰۳/۰۱/۰۹ پنجشنبه

صبح قزوین استثمار ایران با ابزاری به نام اینستکس/ ضرورت پایان امیدهای کاذب و بی سرانجام به غرب
کد خبر: ۳۳۶۴۲۸ نویسنده: حیدر ولی زاده تاریخ انتشار: ۱۳۹۸/۴/۲۴ ساعت: ۸:۰ ↗ لینک کوتاه

یادداشت روز؛

استثمار ایران با ابزاری به نام اینستکس/ ضرورت پایان امیدهای کاذب و بی سرانجام به غرب

هم اکنون مهلت شصت روزه ایران به منظور برداشتن گام دوم و خروج از برخی تعهدات برجام به اتمام رسیده و دولت در عملی تعجب برانگیز این مدت را برای بار دوم تمدید کرد اما هنوز هیچ اقدام موثری از سوی اروپایی ها صورت نگرفته است.

استثمار ایران با ابزاری به نام اینستکس/ ضرورت پایان امیدهای کاذب و بی سرانجام به غرب

صبح قزوین؛______حیدر ولی زاده.

بدون تردید مهم ترین و شاید تنهاترین برنامه دولت حسن روحانی در دوره اول و دوم ریاست جمهوری وی، آن هم با نگاهی کامل به خارج از کشور "برجام" بوده است که در حدود چهار سال پیش با توافق ایران و 5+1 وارد فاز نهایی شد و چند ماه بعد نیز با تصویب مجلس ایران و کنگره آمریکا اجرای آن بصورت رسمی آغاز شد.

بر اساس این توافقنامه ایران تمامی تعهدهای مندرج در متن برجام را از همان ابتدا انجام داد بطوری که در همان ماه های ابتدایی، مورد تایید آژانس انرژی هسته ای قرار گرفت.

 طرف های دیگر توافقنامه برجام کشورهای 5+1 بودند و با وجود این که دولت ایران تعهدات برجامی خود را به صورت کامل انجام داد و به عبارتی دولت روحانی پا بر روی بسیاری از دستاوردهای هسته ای که حاصل سال ها مجاهدت های علمی و خون شهیدان هسته ای بود، گذاشت اما سایر کشورهای متعهد در برجام اقدام قابل توجه و چشمگیری را در زمینه عمل به تعهدات برجامی خود انجام ندادند.

بدون شک در بین کشورهای متعهد توافقنامه برجام، مهم ترین بازیگر آمریکا بود، در دوران ریاست جمهوری اوباما هر چند اقداماتی برای رفع برخی از تحریم های هسته ای انجام شد ولی همچنان شاهد عدم پایبندی کامل به برجام و سنگ اندازی در این مسیر بودیم، با روی کار آمدن ترامپ با وعده هایی که از پیش داده بود بیش از پیش نابودی برجام مورد انتظار بود، دونالد ترامپ از همان ابتدا خود را متعهد به برجام نمی دانست و پس از حدود دو و نیم سال در 18 اردیبهشت 97 بصورت رسمی خروج آمریکا از برجام را اعلام کرد.

با خروج بازیگر اصلی برجام عملا این توافقنامه را می توانستیم شکست خورده تلقی کنیم، ولی اصرار و امید عجیب دولت روحانی و سایر کشورهای متعهد از جمله کشورهای اروپایی موجب شد که همچنان ایران با تعهد و بدون در نظر گرفتن تعهدات انجام نشده سایر کشورهای طرف مذاکره در برجام بماند. 

اما اروپا برای اینکه همچنان ایران را امیدوار و متعهد به برجام نگه دارد و جبران خروج آمریکا از برجام را کرده باشد در ابتدا طرح کانال ویژه مالی(SPV) را ارائه کرد اما بعد از 9 ماه وعده‌های پیاپی در نهایت، در بهمن ماه 97 سازوکار دیگری را به عنوان بخشی از اس پی وی به اجرا درآوردند در واقع این سازوکار جایگزین اس پی وی شده بود اروپا از این سازوکار به عنوان "اینستکس" یاد کرد.

اینستکس در واقع سازوکاری است که در آن مبادله مالی بین ایران و اروپا انجام نمی شود، ایران در قبال دادن برخی از محصولات از جمله نفت می تواند از اروپا غذا، دارو و محصولات کشاورزی بگیرد. این سازوکار خرید نفت از ایران را تضمین نمی کند و همچنین در چهارچوب تحریم های آمریکاست با توجه به اینستکس، ایران نمی تواند از اروپا اقلام تحریمی بخرد و علاوه بر این ایران باید در قبال اینستکس به تعهدات برجامی خود پایبند باشد و برخی از قوانین بین المللی مانند FATF را نیز اجرا کند.

با وجود استثمار ایران با اینستکس و علیرغم وعده های اروپایی ها تاکنوی اینستکس نیز به اجر درنیامده است، عمل نکردن اروپایی ها به تعهدات خود سبب شد که ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸مهلتی شصت روزه از سوی دولت به اروپایی ها جهت اجرای تعهدات برجامی داده شود در همان ابتدا اروپایی ها این مهلت و ضرب العجل را مورد پذیرش قرار ندادند و حتی ایران را با بازگشت تحریم های هسته ای تهدید کردند. 

هم اکنون مهلت شصت روزه ایران به منظور برداشتن گام دوم و خروج از برخی تعهدات برجام تمام شده است و هرچند ایران در برخی از موارد گام هایی در جهت عمل نکردن به برخی از تعهدات برداشته است ولی در این زمینه هنوز اقدامات متقابل اساسی صورت نگرفته است و دولت روحانی در اقدامی عجیب مهلت 60 روزه مجدد به دیگر طرف های متعهد برجام داده است تا شاید به مفاد برجام باز گردند.

به نظر می رسد دادن چنین مهلت های شصت روزه برای اروپا به منظور عمل به تعهدات برجامی و یا زنده نگه داشتن برجام بیشتر شبیه به یک بازی کودکانه و تهدید غیرعقلانی است و بدون شک اروپایی ها نیز به مانند مهلت شصت روزه اول اهمیت خاصی را به مهلت شصت روزه دوم قائل نخواهند شد و چه بسا این نوع عملکرد دولت ایران را نیز مورد تمسخر قرار خواهند داد.

هم اکنون بهترین راهکار برای دولت حسن روحانی این است که به جای برداشتن گام های سست و ضعیف اول، دوم، سوم و... گام نهایی را محکم بردارد و از بازی برجام خارج شود. بازی با گام ها هیچ نفعی برای ملت و کشور نخواهد داشت و به جای اینکه دولت به مانند شش سال گذشته با تمام توان بر روی برجام سرمایه گذاری کند و زمان را تلف کند بهتر است که در دوسال باقی مانده نیم نگاهی به داخل داشته باشد و از ظرفیت های داخلی نهایت استفاده را ببرد.

تاریخ کهن ایران، این مهم را ثابت کرده است که امید، اعتماد و تکیه به دولت های بیگانه از جمله اروپایی ها و آمریکایی حتی بصورت اندک نه تنها راه حل و آینده روشنی را پیش روی ما نخواهد گذاشت بلکه سرانجام ما را به سرانجامی هولناک و ملتی خودباخته و استعمار زده تبدیل خواهد کرد.

انتهای پیام/۵۰۰۵

دیدگاه ها

اخبار استان قزوین
اخبار ایران و جهان