با شروع ماه مبارک رمضان، مسلمانان در جای جای این کره خاکی به استقبال مهمانی خدا میروند در این گزارش نگاهی اجمالی به آداب و رسوم برخی از کشورهای جهان در ماه مبارک رمضان شده است.
به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر صبح قزوین؛ با شروع ماه مبارک رمضان، مسلمانان در جای جای این کره خاکی به استقبال ماه مهمانی خدا میروند، هر چند آداب و شرایط خاصی برای عبادت در ماه رمضان در دین اسلام آمده است، اما مردم هر شهر و هر کشوری به تناسب آداب و رسوم محلی خود، به این احکام ثابت دین اسلام رنگ و بویی محلی و منطقهای دادهاند.
نکته قابل تامل میزان ساعات روزه داری در کشورهای مختلف است چراکه روز و فاصله طلوع تا غروب خورشید و به عبارتی میانگین طول ساعات روزه داری در کشورهای جهان، با توجه به تفاوت عرض جغرافیایی آنها متفاوت است.
در این گزارش به آداب و روسم برخی از کشورها در ماه رمضان اشاره شده است.
ماه رمضان در کویت
از جمله عادات مردم کویت یک روز پیش از آغاز ماه مبارک رمضان، ضیافتی موسوم به ضیافت «قریش» است که با حضور دوستان و وابستگان در منازل یکدیگر برگزار میشود. در ضیافت قریش که در آخرین روز ماه مبارک شعبان برگزار میشود، دوستان و نزدیکان و وابستگان در کنار یکدیگر جمع میشوند و روز رویت هلال ماه رمضان را که با آخرین روز شعبان مصادف است، جشن میگیرند.
«قرقیعان» یکی از عادات و آداب و رسوم کهن مردم کویت است که از اجداد و نیاکان خود به ارث بردهاند و بر حفظ آن تا کنون تلاش بسیاری کردهاند. این عادت به این گونه است که کودکان در شب 14، 15 و 16 رمضان جشن میگیرند. آنها ظروفی مانند کاسه و بشقاب در دست میگیرند و آنها را به صدا درمیآورند و با خواندن ترانههای محلی، به خانههای همسایهها، دوستان و آشنایان میروند و از آنها خوراکیهایی مانند آب نباتی به نام «قرقیعان» میگیرند.
قرقیعان پیشتر کیسههای نقل و آبنباتی بود که قیمت آنها از 15 دلار تجاوز نمیکرد، اما بعدها بزرگترین شرکت شیرینیسازی کویت، مسئولیت ساخت و بستهبندی قرقیعان ر ا برعهده گرفت و با قرار دادن تصاویر کودکان با لباسهای محلی بر روی آن، اقدام به فروش آنها کرد که قیمت این بستهها اکنون به 300 دلار میرسد.
روزهداران کویتی در ماه مبارک رمضان معمولاً در خانه بزرگ خانواده جمع میشوند و فرزندان و نوهها در دو ضیافت «افطار» و «الغبقه» حاضر میشوند. الغبقه وعدهای پیش از سحر و معمولاً از ساعت 10 تا یک بامداد است و به صورت دورهای بین منازل خانواده و دوستان و آشنایان یا با حضور در رستورانها و چادرهای رمضانی صورت میگیرد.
ماه رمضان در ترکیه
حدود 98 درصد جمعیت 70میلیونی ترکیه را مسلمانان تشکیل میدهند که از این نظر این کشور در ردیف یکی از بزرگترین کشورهای اسلامی در جهان اسلام به شمار میرود. مردم ترکیه ماه رمضان را ماه خیر و برکت میخوانند و دست کم یک ماه مانده به آغاز این ماه، تقریباً همه مردم خود را برای استقبال از آن آماده میکنند.
در این کشور رسم است که مردم افطار خود را با آب، خرما و یا زیتون باز کنند و به همین علت است که این سه ماده غذایی را میتوان در تمامی سفرههای افطار در ترکیه مشاهده کرد.
در سالهای اخیر در بسیاری از شهرها و روستاهای ترکیه، برای افطاری دادن به افراد روزهدار، در خیابانها چادرهایی برپا میشود و افراد خیر و یا شهرداریها روزهداران را در این چادرها اطعام کرده و از آنها پذیرایی میکنند. در این ماه کمکهای مردمی و شهرداریها به نیازمندان بیش از دیگر ماهها مشهود است. در ماه رمضان نسبت به دیگر ماهها مساجد ترکیه پذیرای تعداد بیشتری نمازگزار است، به طوری که به هنگام نمازهای یومیه تقریباً همه مساجد پر است.
در روزهای عید فطر، کودکان با در دست داشتن کیسههایی زنگ منازل را به صدا درآورده و عید را تبریک میگویند، صاحبان منازل نیز بسته به قدرت مالی خود به آنان آب نبات، شکلات و یا پول نقد عیدی میدهند.
در ماه رمضان شبکههای تلویزیونی اقدام به پخش برنامههای مخصوص دینی برای تشریح فضایل ماه رمضان و آشنایی هر چه بیشتر مردم این کشور با اسلام میکنند. در روزهای عیدفطر که سه روز است نیز برنامههای مخصوص و شادی از شبکههای تلویزیونی ترکیه پخش میشود.
سوئد در ماه رمضان
هر چند دین اسلام دین اقلیت کشور سوئد است، اما از نظر تعداد، دومین دین این کشور محسوب میشود. یکی از مشکلات مسلمانان سوئد، رویت هلال ماه است که به خاطر شرایط خاص جغرافیایی، در اکثر اوقات ناممکن است.
به همین دلیل همه ساله بحث و جدل فراوانی در این باب ایجاد میشود و در نهایت اکثر آنان زمان آغاز رمضان و عید فطر در مکه را انتخاب میکنند.
مکانهای اجارهای که جایگزین مساجد میشوند
یک تفاوت بزرگ در شیوه اجرای مراسم ماه رمضان در کشورهای اسکاندیناوی وجود دارد و آن کم بودن تعداد مسلمانان است. با این وجود این ماه با مراسمی روحانی همراه است که مسلمانان همه ساله منتظر فرا رسیدن آن هستند و آغاز آن را به یکدیگر تبریک میگویند و آماده رفتن به مساجد و اقامه نماز شب میشوند. در شهرهایی که فاقد مسجد هستند، مسلمانان مکان مناسبی را برای عبادات گروهی این ماه اجاره میکنند و در آن به برگزاری مراسم عبادی و آموزشی می پردازند.
ماه رمضان در تانزانیا
مسلمانان تانزانیا از نیمه ماه شعبان به استقبال آن میروند، خیابانها را چراغانی و تزیین کرده و مساجد را تمیز و آراسته میکنند. سپس به دیدار اعضای خانواده رفته و برای یکدیگر هدیه میبرند. آنها روزه گرفتن را از سن 12 سالگی لازم و واجب میدانند و هر کس که به عبادت نپردازد از نظر آنان ملحد و کافر است.
غذاخوردن و بخصوص تظاهر به روزه خواری در مکانهای عمومی مجازات سختی در پی دارد و تمام مغازهها در طی روز، تعطیل هستند.
حتی کافههای هتلها نیز تا هنگام افطار تعطیل هستند و فضا طوری است که غیر مسلمانان نیز از غذا خوردن در این ماه اجتناب میکنند.
ماه رمضان در چین
در حالی که چین یک چهارم جمعیت جهان را تشکیل میدهد طبق آمار رسمی تعداد مسلمانان این کشور به 20میلیون نفر میرسد. روزه ماه رمضان از سنین پایین در چین واجب میشود. دختران از 9 سالگی و پسران از 12سالگی باید روزه بگیرند و کسی که بدون هیچ عذر و بهانهای از این قاعده تعدی کند از جامعه طرد میشود.
از عادات مسلمانان چین قبل از حلول ماه رمضان این است که برنامههای دینی ویژه روزهداری را اجرا میکنند به گونهای که مساجد در ماه رمضان از اقلیتهای مسلمان چین پر میشود.
همچنین در مناطق مسلماننشین رستورانهای اسلامی دایر است و این رستورانها غذاهای شرقی و انواع شیرینیهای مخصوص ماه رمضان را که در کشورهای عربی و اسلامی معروف است به اضافه انواع خوراکیها و شیرینیهای چینی طبخ میکنند و میفروشند.
در این ماه ثروتمندان از مال خود انفاق کرده و فقیران مسلمان را اطعام میکنند؛ در مساجد سفرههای افطار پهن میشود و هر مسلمانی که به مسجد میآید هر آنچه از مواد غذایی خوراکی و نوشیدنی بتواند با خود به مسجد میآورد و همین طور ائمه مساجد به مسلمانان درسهای دینی میدهند.
ماه «عروج» در جمهوری آذربایجان
مسلمانان یک هفته قبل از حلول ماه مبارک به تدارک جشن میپردازند و این ماه را «ماه عروج» مینامند، در این کشور با حلول این ماه مسابقه اسب سواری و جشنهای ملی برگزار میشود.
در این ماه، خانوادههای آذربایجانی پتنوسهای غذا را برای هدیه به خانوادههای دوست و همسایه خود یا به عنوان احسان به فقرا و نیازمندان میدهند و افراد ثروتمند با انجام قربانی و غیره به نیازمندان کمک میکنند.
مورد قابل تامل در این کشور این است که برخی زنان جمهوری آذربایجان که حجاب اسلامی ندارند نیز نسبت به گرفتن روزه اهتمام میورزند و همچنین افرادی هستند که به دلیل عدم شناخت کافی از شعائر دینی روزه میگیرند لیکن نماز بجا نمیآورند!
مالزی
ماه رمضان در بین 60 درصد جمعیت مسلمان مالزی همچون دیگر کشورهای اسلامی با آداب و سنن خاص همراه است. با وجود اینکه کشور مالزی کشوری گردشگرپذیر است و براساس اعلام مسئولان گردشگری، این کشور سالانه بیش از 20 میلیون گردشگر از کشورهای مختلف به این کشور سفر میکنند، با آغاز ماه مبارک رمضان، روزهداری مسلمانان بر فضای عمومی این کشور تاثیر گذاشته و رستورانهای شهر کوالالامپور که در روزهای عادی مملو از جمعیت است، در ماه مبارک رمضان تا زمان افطار تعطیل شده و یا اینکه مشتری کمی را به خود میبینند.
در اکثر مساجد مالزی، هر شب سفره افطار برقرار است و مسلمانان با گفتن اذان مغرب مردم در مساجد با خرما و شربت روزه خود را باز کرده و در نماز مغرب شرکت میکنند. پس از نماز مغرب هم، سفره افطار کامل شده و از روزهداران با انواع غذاهای بومی و سنتی پذیرایی میشود.
یکی از آداب اصلی مالزیاییها در ماه مبارک رمضان، مراسم مخصوص روز عید سعید فطر است که به آن «سفره باز» میگویند.
سراسر مالزی به مناسبت عید سعید فطر سه روز تعطیل است. در این روز افراد متمکن، بویژه مسئولان دولتی از جمله نخستوزیر این کشور سفرههایی را پهن میکنند که همه مردم میتوانند در آنجا حضور یافته و غذا تناول کنند.
در این روز همه مردمی که در این مراسم حضور مییابند با مسئولان از جمله نخست وزیر ملاقات کرده و اگر مسائلی داشته باشند با آنان در میان میگذارند.
مسلمانان مالزی در ساعات اولیه صبح عید فطر و قبل از اذان صبح در مساجد تجمع کرده و این عید را به یکدیگر تبریک گفته و به سردادن تکبیر مخصوص عید سعید فطر میپردازند.
مسئولان دولتی و حکومتی از پادشاهان ایالات و نخست وزیر گرفته تا وزرا و نمایندگان مجلس نیز همگی میزبان میهمانان خود در ماه شوال، بخصوص در روز عید فطر هستند و با پوشیدن لباسهای سنتی خود در حفظ آیین سنتی مالزی میکوشند.
ماه رمضان در سوریه
دهه اول ماه رمضان برای مردم سوریه «دهه غذا» است؛ چرا که سوریها در این 10روز اهتمام خاصی به تهیه وعدههای غذایی محلی و مخصوص ماه مبارک دارند. مردم سوریه اعتقاد دارند که سفره ماه رمضان سفره خیر و برکت است و خانواده چه فقیر باشد چه غنی، خداوند رزق و روزی این ماه را برایش قرار داده است.
مردم سوریه کوچک و بزرگ در ماه رمضان تکلیف خود میدانند که وقت بیشتری را در منزل یا مساجد برای قرائت قرآن کریم و احادیث نبوی اختصاص دهند.
در 10روز پایانی ماه رمضان اماکن تاریخی مذهبی در نقاط مختلف دمشق با استقبال جمع کثیری از مردم سوریه روبرو میشود که در آنجا مراسم شعرخوانی و سرودهای دینی اجرا میشود.
کمک به نیازمندان و دادن زکات، صدقه، کفاره و جمعآوری کالا برای توزیع میان نیازمندان از کارهای خوب روزهداران سوریه در این ماه به شمار میرود.
ساکنان روستایی در عمان تنها سه ساعت و نیم روزه میگیرند!
در حالی که مردم بیشتر کشورهای اسلامی از جمله ایران یکی از طولانی ترین روزهای سال را برای ایام ماه مبارک رمضان تجربه میکنند٬ مردم روستایی در سلطان نشین عمان٬ به دلیل شرایط جغرافیایی منطقه شان٬ در ماه رمضان تنها به مدت سه ساعت و نیم روزه می گیرند.
این روستا در ارتفاع 2000متری از سطح دریا در منطقه نخل واقع در استان باطن در جنوب عمان و در فاصله 150کیلومتری مسقط پایتخت این کشور قرار دارد و دسترسی به آن به سختی امکان پذیر است.
هوای این روستا در تابستان معتدل و در زمستان بسیار سرد است و خورشید ساعت 11 صبح طلوع و در ساعت 14:30 غروب می کند.
مراسم ماه رمضان در افغانستان
مردم افغانستان به پیشواز ماه مبارک رمضان می روند و هر ساله به این امر مبادرت میورزند. روز نخست رمضان از طرف دولت تعطیل اعلام میشود و مسلمانان آماده برپایی مراسم مخصوص این ماه در کشور خود میشوند.
روزه داری در فرهنگ عامه افغانستان، جایگاه خاصی داشته و محفل های دعا، نیایش، موعظه و حکمت در مسجدها و مکانهای مقدس دینی و مذهبی رواج دارد.
تلاوت و ختم قرآن کریم از مهمترین آدابی به شمار می رود که مردم افغان در ماه مبارک رمضان به آن توجه ویژهای دارند، افطاری دادن به مستمندان و کمک به آنها در این کشور مرسوم است و بیشتر مساجد این کشور در شبهای ماه مبارک افطاری میدهند.
در افغانستان هم مانند ایران مردم از غذاهای خاصی در سفره های افطار استفاده میکنند، سفرهها در ماه رمضان اندکی رنگینتر از سابق میشود، چاشنی سفره حتی در خانوادههای فقیر در این ماه ترک نمیشود و استفاده از ترشی خاص افغانی که چتنی نام دارد بسیار مرسوم است، خرما بهدلیل ارزش غذایی بالا و زولبیا که مردم افغانستان به آن جلبی می گویند طرفداران زیادی در این ماه دارد.
آیینهای ماه رمضان در هند
هند با توجه به تعدد آیین ها و مذهب های گوناگونی که دارد اما همواره ماه رمضان از ارزش و اهمیت خاصی برخوردار است. پخش برنامههای مذهبی و خطبههای اسلامی از رادیو و تلویزیون، اختصاص صفحههایی از روزنامهها و نشریهها به مطالب مرتبط با ماه مبارک، اجرای فعالیتهای مذهبی متناسب با این ماه و همایش های فرهنگی از جمله این مراسم به شمار میرود که هرساله در ماه رمضان در کشور هند برگزار میشود.
مساجد و اماکن مذهبی پیش از ماه مبارک رمضان رنگ آمیزی و با پارچه های رنگارنگ تزیین میشوند. بازارها نیز در این کشور رنگ رمضان به خود می گیرند و دربخشهای غیر مسلمان با اختصاص غرفههایی اجناس ویژه ماه مبارک رمضان را عرضه میکنند.
روزه داران هندی معمولا روزه خود را با نمک، آب گرم و خرما باز کرده و بعد برنج و نان، عدس پخته، حلیم و هریس با فلفل و ادویه زیاد صرف می کنند. پای ثابت سفرههای افطار و سحر مسلمانان هندی، غذا خاصی به نام غنجی است که از ترکیب برنج، گوشت، درست میشود.
نوشیدنیهای خاص ماه رمضان هم در این کشور، آب لیمو و شیر مخلوط با آب است که هندیها معتقدند این نوشیدنی انرژی روزه دار را برای عبادت شبانه افزایش میدهد. در هند سحرخوانها جایگاه مهمی دارند. آنها پیش از نماز صبح مردم را از خواب بیدار میکنند تا عبادت سحرگاهی را به جا بیاورند و سحری بخورند.
انتهای پیام/7003
دیدگاه ها