به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر
صبح قزوین ؛ نشست نقد و بررسی کتاب "وقتی مهتاب گم شد" و "نامه رسان" با حضور اساتید حوزه تاریخ پژوهشی حوزه هنری کشور در تالار حافظ حوزه هنری قزوین برگزار شد.
در این نشست محمد قاسمیپور با بیان اینکه جنگ ما تفاوتهای مبنایی و اساسی با جنگهای دیگر دارد، اظهار کرد: با این وجود جنگ در کشورهای مختلف اشتراکاتی هم دارد.
وی افزود: مللی که درگیر جنگ بودهاند، با همه دشواریها و زشتیها و پلشتیهایی که جنگ داشته با برگزاری یادبود از یاد جنگ غافل نبودهاند و به آن پرداختهاند.
این نویسنده اذعان کرد: نمونه بارز و مشخص این موضوع جنگ جهانی دوم به عنوان یک پدیده جدی و فراگیر جهانی در قرن پیش اتفاق افتاده و جنگ معروف قرن بیستم است.
وی با اشاره به اینکه ملتهای مغلوب و شکستخورده و ملتهای به ظاهر پیروز، هر دو به این نوع ادبیات توجه جدی داشتهاند، تاکید کرد: در این راستا به طور مشخص میتوان از فرانسه و آلمان نام برد.
این کارشناس حوزه تاریخ شفاهی ادامه داد: فرانسه در جنگ خیلی زود تسلیم و شهرها و روستاهای آن فتح شدند و نزدیک 4 سال و نیم تحت اشغال بود، با این وجود طی 70 سالی که از جنگ میگذرد در آثار سینمایی و سایر آثارشان فراوان به جنگ پرداختهاند و یاد همان نهضت مقاومت ولو اندکشان را گرامی میدارند.
قاسمی پور تشریح کرد: آلمان نیز به عنوان آغازکننده جنگ که در نهایت هم شکست خورد، آثار نگارش یافته زیادی در حوزه جنگ دارد و با افتخار از اینکه توانستهاند بعد از آن خرابیها دوباره خود را بسازند، یاد میکنند.
وی عنوان کرد: این کشورها هیچ ابایی از این ندارند که به دهه چهل رجوع کنند و زشتیهایی که بوده را نشان دهند، کشورهای شوروی سابق هم همینطور هستند و چه در سالهای جنگ و چه بعد از آن یاد جنگ را گرامی داشتهاند.
این نویسنده با بیان اینکه ممکن است برخی بگویند تا کی میخواهیم از جنگ بگوییم، تصریح کرد: از جنگ گفتن به معنای جانبداری از جنگ نیست، ما میخواهیم بگوییم در این سرزمین و در فاصله کمی از ما رویدادی بوده که مدیریت، پایان بخشی و سایر امورش با حضور مردم بوده و بخش قابل توجهیاش را از حضور مردمی میگیرد.
وی ادامه داد: از دهه هفتاد روایت جنگ در قالب خاطرهنویسیهای خودنوشت که افراد بر اساس سلیقه خود مینوشتهاند وجود داشتهاست، تا اینکه در دهه هشتاد عبارت تاریخ شفاهی مصطلح و رایج شد، به این صورت که تاریخ را به صورت شفاهی از افراد بپرسیم و آنها برای ما روایت کنند.
قاسمیپور با بیان اینکه شاید در ایران نتوان تاریخ شفاهی را یافت که با رعایت تمام اسلوب و الگوها و اصول منتشر شده باشد، تصریح کرد: نمونههایی که وجود دارد معمولا روششان معمولا تاریخ شفاهی است، اما خروجی آن خاطرات شفاهی بودهاست.
وی در پایان گفت: در شرایط کنونی باید آسیب شناسی اتفاق بیفتد که در ادبیات جنگ به دنبال چه هستیم و گونهها و سبکهای شکل گرفته بر اساس استانداردها و موازین دقیق علمی است و باید باشد، یعنی چیزی که خواننده روی جلد میبیند در واقع همان چیزی باشد که دال کتاب است.
در ادامه این نشست قاسمپور که دیگر سخنران این مراسم بود، گفت: تمام خاطرات در گستره تاریخ شفاهی قرار میگیرد، اما خاطره و تاریخ تفاوتهایی نیز با هم دارند.
وی اضافه کرد: ما در خاطرات با سه عنصر مواجه ام که مصاحبهکننده، مصاحبهشونده (راوی) و سند یا مطالعات پسینی این 3 عنصر هستند، مصاحبهکننده باید مصاحبهشونده را بشناسد و در جریان موضوع خاطره باشد،که در خاطرهنویسی دفاع مقدس معمولا این اتفاق میافتد.
این نویسنده افزود: مصاحبهشونده نیز باید در فضای خاطرات باشد تا به خوبی برایش تداعی شود و با اطلاعاتی که از مصاحبهکننده میگیرد کار را بهخوبی پیش ببرد.
وی با اشاره به اینکه 3 نقد اساسی به آثار منتشرشده تاریخنگاری حوزه دفاع مقدس وارد است، اظهارکرد:
مشکل اینجاست که ما پس از پرداختن به عنصر اول و دوم کار را رها میکنیم و به عنصر سوم که مطالعات پسینی است، نمیرسیم و کار مستندسازی و پویاسازی را انجام نمیدهیم، نقد دوم عدم استفاده از اسناد است، معمولا از اسناد تاریخی استفاده نمیشود و این منجر به مغلق نویسی میشود.
این کارشناس حوزه تاریخ شفاهی ادامه داد: از سوی دیگر این کتابها معمولا در زمره داستان و رمان طبقه بندی و شناخته میشوند، در حالی که اینها کتابهای تاریخی هستند.
وی دابراز کرد: آلتوسر معتقد است تمام نظامها نیاز به بازتولید ایدئولوژی دارند و دفاع مقدس نیز عرصهای است که این بازتولید در آن اتفاق میافتد.
قاسمپور تاکید کرد: تاریخنگاری کمی خشک است و جذابیت ندارد، اما خاطرات و رمان چیزی است که میتواند تمام نسلها را دربربگیرد و از این ابزار داستان استفاده میکند و این حوزه را تحت پوشش قرار میدهد.
در ادامه این مراسم به نقد و بررسی دو کتاب "نامهرسان" و "وقتی مهتاب گم شد" و همچنین پرسش و پاسخ در مورد مباحث مطرح شده پرداختهشد.
انتهای پیام/4001
دیدگاه ها