به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر
صبح قزوین ؛ اهمیت کتاب و کتابخوانی در رشد و اعتلای فرهنگی کشور بر کسی پوشیده نیست؛ در این میان کتابداران نقش مهمی در راهنمایی و هدایت مخاطبان برای انتخاب کتب مورد نیاز و ترغیب آنها به امر کتابخوانی دارند.
با توجه به ارزش والای کتابخوانی و همچنین به منظور ارج نهادن به زحمات کتابداران، 24 آبان ماه هر سال در تقویم ایران، با عنوان روز کتابدار و کتاب و کتابخوانی نامگذاری شده است.
به همین منظور مصاحبه‌ای با کتابدار برگزیده کشوری از استان قزوین انجام شده که در ذیل می‌خوانید.
فرزانه پرهیزکاری متولد سال 1368 در قزوین و دارای مدرک تحصیلی کارشناسی کتابداری و اطلاع رسانی از دانشگاه سمنان است.
وی که از سال 1392 در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور مشغول به کار شده؛ هم اکنون در بخش کودکان کتابخانه امام خمینی(ره) شهر قزوین مشغول به فعالیت است.
صبح قزوین : شما به عنوان کتابدار نمونه کشوری انتخاب شده است، معيارهاي اين انتخاب چه بود؟
پرهیزکاری: معیارهای این انتخاب، در واقع فعالیت‌های انجام شده در کتابخانه در راستای ترویج فرهنگ کتابخوانی و همچنین ایجاد عادت به مطالعه در بین اعضای کتابخانه بود.
باتوجه به اینکه در بخش کودکان کتابخانه فعالیت می‌کنم؛ طی یکسال گذشته، فعالیت‌هایی در راستای جذب حداکثری اعضای خردسال و کودک به کتابخانه انجام دادم.
فعالیت‌هایی نظیرِ برگزاری مستمر جلسات قصه‌گویی برای گروه‌های سنی الف، ب و ج، اجرای نمایش خلاق، کلاس کاردستی‌های خلاق، جلسات معرفی کتاب، نشست‌های کتابخوان ویژه کودکان و دانش‌آموزان مدارس، جلسات جمع‌خوانی کتاب ویژه دانش‌آموزان و اعضای گروه سنی ب و ج، جلسات بلندخوانی کتاب برای خردسالان و اعضای مهدهای کودک، برگزاری مسابقات نقاشی و کتابخوانی، برگزاری برنامه‌های مناسبتی به همراه معرفی کتب مربوط به هر مناسبت.
صبح قزوین : آيا شناخت و انگيزه قبلي برای انتخاب رشتة كتابداري داشتيد؟
پرهیزکاری: پیش از اینکه وارد رشته کتابداری شوم؛ هیچ شناختی از این رشته و موقعیت‌های شغلی آن نداشتم. زمانی که به همراه خواهرم برای کنکور انتخاب رشته می‌کردم، به توصیه وی این رشته را انتخاب کردم. حتی زمانیکه وارد دانشگاه شدم، شناختی نداشتم.
ترم اول و دوم دانشگاه شناخت نسبی نسبت به این رشته پیدا کردم؛ اما بیشترین تاثیر در علاقه‌مند شدنم به این رشته و شغل را، آقای دکتر رحمان معرفت، استاد و مدیرگروه رشته کتابداری دانشگاه سمنان داشتند که خالصانه و با محبت فراوان دانش و تجربه‌یشان را در اختیار دانشجویان قرار می‌دادند.
صبح قزوین : وضعیت کتابخوانی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
پرهیزکاری: هم اکنون، کتابخوانی جامعه وضعیت خیلی خوبی ندارد و با توجه به نسبت جمعیت، باید تعداد کتابخوانان و میزان کتابخوانی بیشتر شود. با توجه به اینکه اگر افراد در کودکی به کتابخوانی علاقه‌مند شوند، این عادت در وجود آنها نهادینه می‌شود، میتوان به آینده بیشتر امیدوار بود. تجربه شخصی من این است که افرادی که از خردسالی توسط والدین وارد کتابخانه‌ها می‌شوند و یا برایشان قصه و کتاب خوانده می‌شود، در سنین بالاتر همچنان جزو اعضای فعال کتابخانه‌ها باقی می‌مانند.
صبح قزوین : برای ترویج کتاب و کتابخوانی در بین کودکان چه راهکاری دارید؟ چگونه کودکان را به سمت کتابخوانی ترغیب می‌کنید؟
پرهیزکاری: نخستین و شاید تاثیرگذارترین راهکار برای جذب افراد به خصوص کودکان به مطالعه این است که پدران و مادران در منزل کتاب بخوانند، کتابخانه هر چند کوچک، در منزل داشته باشند، برای کودکان قبل از خواب قصه بخوانند، زیرا حداقل فایده‌ای که قصه‌خوانی روی کودکان می‌گذارد؛ این است که آنها را به کتابخوانی علاقه‌مند می‌سازد.
راهکار بعدی این است که حتما خانواده‌ها در هر سطحی از جامعه، با صرف کمترین هزینه فرزندان خود را در کتابخانه عمومی محل زندگی خود عضو کنند؛ چراکه اگر حداقل ماهی یکبار به کتابخانه‌ها مراجعه کنند، بدون شک شاهد پیشرفت خیلی خوبی هم در بحث کتابخوانی و هم رشد فردی کودکان خواهیم بود.
در محیط کتابخانه‌ها نیز با برگزاری برنامه‌های مختلف فرهنگی میتوان کودکان را به خواندن ترغیب کرد؛ اما پیش از اجرای این برنامه‌ها، مهم‌ترین عامل در برخورد با کودکان، داشتن اخلاق خوب، خنده رو بودن، صحبت کردن محبت آمیز با آنها و ایجاد حس نزدیکی در کودکان است؛ و به همان نسبت، رفتار خشن باعث دلزده کردن کودک از کتابخانه می‌شود.
صبح قزوین : مشکلات شما در کتابخانه و انتظارتان از مسئولین چیست؟
پرهیزکاری: ضمن تشکر از تمام مسئولین، متاسفانه بیشترین مشکلی که در کتابخانه با آن روبه رو هستیم، کمبود منابع ویژه کودکان است؛ با توجه به اینکه فرسودگی کتاب‌های کودکان خیلی بیشتر از سایر کتاب‌هاست و در طی سال چند دوره وجین کتاب‌های فرسوده، باعث کمتر شدن منابع می‌شود.
مسئله دیگر این است که متاسفانه نقش و حضور خیرین محترم در مسائل فرهنگی به خصوص امور مربوط کتابخانه‌ها خیلی ناچیز است. مطمئنا با حضور پررنگ خیرین و تامین بیشتر منابع و کتاب برای کتابخانه‌ها، میتوان فرهنگ کتابخوانی را بیش از پیش گسترش داد.
صبح قزوین : ديدگاه شما در مورد منزلت كتابداري چيست و به نظر شما چه جايگاهي در جامعه دارد؟
پرهیزکاری: بسیاری از افراد جامعه شناخت خوبی از رشته کتابداری و شغل کتابدار ندارند، تاثیری که این قشر از جامعه می‌توانند بر توسعه فرهنگ داشته باشند، میتوان با صراحت بیان کرد که کمتر از معلمان و آموزگاران نیست.
صبح قزوین : نقش کتابخانه در ارتقا و پیشرفت جامعه چیست؟
پرهیزکاری: یکی از معیارهای جوامع توسعه یافته، وجود کتابخانه‌های پررونق در آن کشور است. کتابخانه‌ها به طور مستقیم در توسعه و ترویج فرهنگ کتابخوانی تاثیرگذار هستند.
صبح قزوین : چقدر از برنامه زندگی شما به مطالعه اختصاص دارد؟ بیشتر چه کتاب‌هایی مطالعه می‌کنید؟
پرهیزکاری: یکی از علاقه مندی‌های خودم در زندگی، کتاب خواندن است و سعی می‌کنم روزانه حداقل یک ساعت مطالعه داشته باشم. بیشتر به مطالعه کتاب‌های تاریخی، رمان و روانشناسی علاقه‌مندم.
صبح قزوین : آیا اعضای خانواده شما نیز کتابخوان هستند؟
پرهیزکاری: بله، از زمانی که به خاطر دارم؛ همیشه در منزل کتابخانه داشته‌ایم، و به خصوص برادر بزرگم با خریدن کتاب کودک و نوجوان برایمان، نقش بسیار زیادی در کتابخوان شدن همه اعضای خانواده ما داشتند.
صبح قزوین : کتابداران با چه مشکلاتی در حیطه کاری خود مواجهند؟
پرهیزکاری: هر شغلی سختی‌های خودش را دارد؛ ولی در کل آرامش و لذت کارکردن در محیط کتابخانه باعث می‌شود سختی‌ها کمتر به چشم آید.
صبح قزوین : جايگاه كتابداري در ايران را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
پرهیزکاری: اگر این شغل و رشته بیشتر به جامعه معرفی شود، میتوان آینده خیلی بهتری برای آن متصور شد.
صبح قزوین : مهم‌ترين عامل موفقيت يك كتابدار از نظر شما چيست؟
پرهیزکاری: مهم‌ترین عامل موفقیت، تلاش و پشتکار خودِ فرد، داشتن وجدان کاری و استفاده از خلاقیت در کار می‌باشد.
صبح قزوین : بهترین خاطره شما از دوران فعالیتتان کدام است؟
پرهیزکاری: به دلیل کار با کودکان، تقریبا همه سال‌های کاری‌ام، پُر از خاطرات خوب و لذت‌بخش است، اما یکی از خاطراتم که برای خودم هم خوشحال کننده و هم ناراحت کننده بود، مربوط به زمانی است که برای کودکان قصه‌گویی انجام دادم.
در آن روز یکی از کودکان کم‌شنوا بود و مادرش فراموش کرده بود؛ که سمعک او را با خود بیاورد؛ و من اطلاعی از این موضوع نداشتم. فقط هنگام قصه‌گویی احساس می‌کردم؛ که این کودک خیلی مضطرب و آشفته است؛ چراکه متاسفانه اصلا متوجه موضوع قصه نشده بود.
پایان قصه وقتی متوجه شرایط وی شدم، به او لبخند زده و با اشاره بخش‌هایی از قصه را مجدد برای او خواندم. شاید آن کودک از اشاره‌های من چیز زیادی متوجه نشد؛ ولی به کنارم آمد و دستم را در دستانش گرفت و با محبت مرا در آغوش گرفت.
این خاطره، پس گذشت سال‌ها؛ همچنان در ذهنم باقی مانده و از خاطرم نمی‌رود.
صبح قزوین : آیا کار کردن با گروه سنی کودکان سخت نیست؟
پرهیزکاری: کار کردن با گروه سنی خردسال و کودک، نیاز به حوصله زیادی دارد. ولی در عین حال، انرژی کودکان به ما هم منتقل شده و باعث می‌شود؛ تا بیشتر سرحال و پرانرژی باشیم.
صبح قزوین : و اما سخن پایانی:
پرهیزکاری: امیدوارم شرایط برای همه افراد جامعه به گونه‌ای مهیا شود که همگان بتوانند متناسب با نیاز و سنشان کتاب در دسترس داشته باشند. امیدوارم روزی برسد که دیگر دغدغه پایین بودن سطح مطالعه، در جامعه نداشته باشیم.
انتهای پیام/7003
دیدگاه ها