کودتای ۲۸ مرداد اولین کودتای نظامی آمریکا در کشوری دیگر بود/باید از این کودتا درس‌ها گرفت

به گزارش سرویس سیاسی صبح قزوین ، استاد علوم سیاسی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) با اشاره به علل وقوع کودتای ۲۸ مرداد گفت: زمانی که با دول استکباری رو به رو می شویم نباید تصور کنیم که با یک پیروزی به غایت خواسته هامان رسیده ایم. این دقیقا اشتباهی است که طی ۱۰۰ سال گذشته بارها اتفاق افتاده است و ما امروز باید از آن درس بگیریم.

دکتر روح الله بهشتی پور استاد علوم سیاسی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) با اشاره به علل وقوع کودتای ۲۸ مرداد اظهار کرد: سابقه و علل وقوع کودتای ۲۸ مرداد را باید از زمان حضور دکتر مصدق در عالم سیاست با عنوان نمایندگی مجلس بررسی کرد.
وی تصریح کرد: دکتر مصدق در دوره چهاردهم عضو مجلس بود و در این دوران توانست عقاید ضد انگلیسی خود را بیان کند و در بسیاری موارد خصوصا مسئله نفت دست انگلیس را کوتاه نماید. وی معتقد بود در دوره ای که کشور در اشغال بیگانگان است امکان مذاکره در ارتباط با نفت وجود ندارد.
این استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: در دوره شانزدهم مجلس دکتر مصدق بار دیگر وارد مجلس شد و توانست طرح ملی شدن صنعت نفت را به تصویب نمایندگان برساند، در شرایطی که ایران قرارداد ۱۹۳۳ را با انگلیس امضا کرده بود و انگلیسی ها نیز طبق همین قرار داد شکایتی را به شورای امنیت و پس از آن ارائه کردند و البته شکست خوردند.
وی ابتدای دوره نخست وزیری دکتر مصدق را بسیار قابل توجه دانسته اذعان کرد: با آغاز دوره نخست وزیری دکتر مصدق و اجرایی شدن لایحه ملی شدن صنعت نفت عملا دست انگلیس از نفت ایران کوتاه شد و کارشناسان انگلیسی نیز از ایران خارج شدند.
بهشتی پور تاکید کرد: اگر حضور انگلیس را در تنها در زمینه های نفتی توصیف کنیم برداشت غلطی داشته ایم چرا که نفت تنها دلیل آشکار این حضور به شمار می آید، در واقع آنها در تمام سطوح مدیریتی ایران حضور و منافع داشتند.
وی ادامه داد: زمانی که انگلیسی ها این مقابله سرسختانه را دیدند تمام تلاش خود را به ایجاد تفرقه بین احزاب داخلی، سیاسیون و مذهبی ها معطوف کردند و بر همین اساس کلیات کودتا را ساماندهی کردند.

نقش آمریکا و انگلیس درکودتای ۲۸ مرداد
بهشتی پور در ارتباط با طرح عملیاتی کودتای ۲۸ مرداد تشریح کرد: انگلیسی های ناخوشنود از اوضاع ایران طرحی با سه پایه اساسی را برای کودتا طرح ریزی کردند که می توان به سه بخش طرح چکمه با استفاده از نیروی انگلیسی، طرح پی. پی آجاکس با برنامه ریزی رزولت و ایادی آمریکایی و نیز عاملیت شاپور ریپورتر در ایران اشاره کرد.
استاد علوم سیاسی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) افزود: ایجاد اغتشاش و نفوذ به احزاب سیاسی در ایران و مدیریت عملکرد سرلشگر زاهدی از مهمترین وظایفی است که به عهده ریپورتر بود، همچنین این کودتا اولین کودتای نظامی بود که آمریکا در کشور دیگری برگزار می کرد و از لحاظ تاریخی اهمیت ویژه ای دارد.
بهشتی یاد آور شد: موفقیت کودتا مدیون چیزهای دیگری از جمله ذوق زدگی پیش از موعد ملت ایران نیز بود.
وی تشریح کرد: مطمئنا اختلاف بین احزاب و در صدر آنها آیت الله کاشانی و دکتر مصدق تاثیر مهمی در این از هم پاشیدگی داشته است اما در مرحله بالاتری از این اتفاق اشتباه تاریخی ملت ایران قرار دارد.
وی افزود: برنامه ریزی کودتا متعلق به ۲۵ مرداد بوده است یعنی زمانی که شاه فرار کرده بود و علنا قدرت در دستان جبهه مردم قرار داشت، با این حال زمانی که شاه گریخت ملت و دولت تصور کردند که کار به اتمام رسیده است و آنها به پیروزی نهایی رسیده اند در حالی که به گفته تاریخ در آن زمان شاه مشکل اصلی نبود و از قدرت قابل توجهی نیز برخوردار نبوده است.
بهشتی پور ادامه داد: در یک فرصت طلایی و مناسب زمانی که آمریکا و انگلیس غفلت ایرانیان را می بینند با توجه به برنامه ریزی های دول استکباری که ما آگاهی کاملی از آن نداریم بار دیگر تلاش می کنند تا با روی کا ر آوردن سرلشگر زاهدی طرح کودتا را با استفاده از اختلافات داخلی عملی کنند و موفق نیز می شوند.
استاد علوم سیاسی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) اضافه کرد: پس از این تاریخ واقعه ای که می رفت تا برای همیشه دست محمدرضا پهلوی را از ایران کوتاه کند سبب شد که او بار دیگر به ایران بازگردد و تمام قدرت را در دست بگیرد و سایه شوم قدرتش را سالیان پیاپی بر سر این ملت بیافکند.

باید از کودتای ۲۸ مرداد درس ها گرفت
بهشتی پور با اشاره به از بین رفتن شیرینی پیروزی ملت ایران با وقوع کودتا گفت: زمانی که با دول استکباری رو به رو می شویم نباید تصور کنیم که با یک پیروزی به غایت خواسته هامان رسیده ایم. این دقیقا اشتباهی است که طی ۱۰۰ سال گذشته بارها اتفاق افتاده است و ما امروز باید از آن درس بگیریم.
وی ادامه داد: اینکه چه عاملی سبب بروز همیشگی این مشکل برای ایرانیان است باید از منظر روانشناسی اجتماعی بررسی شود چرا که مشخصا اگر قدرت مطرحی در دنیا با شکست مواجه شود بار دیگر با توان بیشتری به تقابل خواهد پرداخت.
استاد علوم سیاسی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) در پایان خاطرنشان کرد: وقایعی که در یک دوره زمانی در سال ۳۲ رخ داد و در نهایت به کودتای ۲۸ مرداد ختم شد سبب می شود تا ما درس سیاسی بزرگی را دریافت کنیم و آن عدم رها کردن مسائل با به دست آوردن پیروزی اولیه است.


انتهای پیام/7008

منبع: کیوسنا