بسیاری از شبکه های ماهواره ای به دنبال منافع اقتصادی خود هستند

دکتر یونس نوربخش در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار سرویس اجتماعی صبح قزوین، در رابطه با تاثیرات ماهواره بر نهاد خانواده در سبک زندگی اسلامی اظهار داشت: ماهواره در حقیقت یک تکنولوژی نوین و رسانه جدیدی است که به جامعه و منازل ما ورود پیدا کرده است و امروزه در خیلی از کشورها اینترنت و ماهواره حضور دارد و گاه در حد یک گروه مرجع در نزد مردم به کار می رود.
وی افزود: برخی اوقات این رسانه های نوین با نهاد خانواده و نهادهای تربیتی موجود در جامعه رقابت می کنند که در حقیقت جوانان و افراد جامعه ارزش های دینی و اجتماعی خود را از این رسانه و تکنولوژی اخذ می کنند.
دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه تهران ادامه داد: استفاده از ماهواره پدیده جدیدی است که در زندگی مدرن اتفاق افتاده است و بهره بردن از اینترنت و گوشی های نسل جدید هم شامل آن می شود و این وسایل از ابزار صرف ارتباطی خارج شده اند و به عنوان ابزار حتی از سوی جوانان برای پر کرن اوقات فراغت و مقاصد مختلف علمی، فرهنگی، تفریحی  از آنها اسفاده می شود.
وی با تاکید بر اینکه باید نوع و میزان استفاده از این ابزار نوین مورد تحقیق کارشناسان قرار گیرد اذعان داشت: ورود بی محابای این وسایل به جامعه اگر برنامه ریزی و سیاست گذاری رسانه ای و فرهنگی جامعه صحیح نباشد ممکن است تبعات زیادی برای هر جامعه ای داشته باشد.
کارشناس مسائل اجتماعی کشور در ادامه ابراز داشت: نکته مهم استفاده از این ابزار این است که خواستگاه غربی دارند، ماهواره اگر چه برنامه ها و کانال های مفید هم دارد اما باید توجه داشت که بسیاری از این شبکه ها متصل به شرکت های بزرگ اقتصادی هستند که به دنبال منافع اقتصادی خود می باشند.
نوربخش عملکرد شرکت های اقتصادی که حامیان برنامه های ماهواره ای هستند را به امپریالیسم رسانه ای تعبیر کرد و خاطرنشان کرد: یعنی آنها به دنبال یک نوع سلطه، تغییر ذائقه فرهنگی ملت ها هستند و می خواهند کالاهای خود را به فروش یرسانند یا به اهداف سیاسی خود برسند؛ کسانی که از این ابزار بهره می برند باید به این مسائل هم توجه و آگاهی داشته باشند.
وی با بیان اینکه در جامعه شناسی و علوم ارتباطات از این آگاهی تعبیر به سواد رسانه ای و فرهنگ رسانه ای می شود گفت: یعنی مخاطب برای بهره بردن از ماهواره و تکنولوژی های ارتباطی روز باید آگاهی لازم از این وسایل داشته باشد؛ و به ضررها و منافع این ابزار نوین آگاه شده و بداند که این برنامه ها کجا و برای چه اهدافی تولید می شوند، و چگونه باید مورد استفاده قرار گیرند ما این آگاهی سازی را سیاست توانمند سازی مخاطب می نامیم.
استاد علوم اجتماعی دانشگاه تهران در ادامه یادآور شد: دولت، نهاهای فرهنگی کشور، صدا و سیما باید در جهت توانمند سازی مخاطبین فعالیت کنند همانطور که در حال حاضر مشاهده می کنیم ممانعت از این استفاده از این رسانه  مانند سیاست جمع آوری ماهواره ها از منازل تا کنون جواب روشنی به این آگاه سازی مردم نداده است و این ممانعت فقط می تواند استفاده از این ابزار را به تاخیر اندازد و سرعت گسترش آن را کم کند.
وی به تاخیر انداختن استفاده از ابزار نوین را تا ایجاد برنامه ریزی لازم برای شکل گرفتن فرهنگ استفاده از آن در جامعه بلااشکال دانست و افزود: برای اینکه جامعه از لحاظ روحی و فکری برای بهره بردن از تکولوژی روز آماده شود ایرادی ندارد که شیوع استفاده از آنها به کند شود ولی به طور حتم یک ابزار نوین را در دراز مدت نمی توان منع کرد اما سیاست توانمند سازی راهکار خوبی است که آگاه سازی صورت بگیرد.
دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه تهران ادامه داد: یک جوان باید بداند واقعیت این ابراز و پشت پرده اهداف سازنده آنها چیست؟ چه مضرات و فوایدی استفاده از این ابزار می تواند داشته باشد بعد آن را مورد بهره برداری قرار دهد.
وی انسان امروز را فردی تنوع طلب دانست و گفت: در جامعه امروز انسان ها به دنبال انتخاب ها و ارتباطات بیشتر هستند یعنی نمی توان گفت یک موج رادیو و یک برنامه برای استفاده کافی است بلکه او می خواهد در چند دقیقه به کل دنیا سر بزند و این امکان را تکنولوژی روز برایش فراهم کرده است و ما نمی توانیم خیلی ممانعت کنیم.
کارشناس مسائل اجتماعی کشور تاکید کرد: ما باید بتوانیم با آگاه سازی، توانمند سازی، و ارتقا فرهنگ رسانه ای که بسیار مهم است جامعه را از مضرات این تکنولوژی که متاسفانه در جامعه ما بسیار بی محابا و با شدت تنوع طلبی بالا مورد استفاده قرار می گیرد واکسینه کنیم در حال حاضر بسترهای اجتماعی و فرهنگی برای استفاه از این ابزار فراهم نیست و تبعای برای خانواده ها دارد.
وی به راهکارهایی برای ایجاد فرهنگ سازی در جامعه اشاره کرد و ابراز داشت: یکی از این راهکارها این است که نهادهای آموزشی چه آموزش عالی و چه آموزش و پرورش و خانواده ها و صدا و سیما در رابطه با این موضوع برنامه ریزی کرده و به طور مستمر با برگزاری کلاس های آموزشی و دوره های فرهنگی  محل های خطر در استفاده از این ابزار را آموزش دهند.
نوربخش در ادامه افزود: بحث دیگر موضوع رقابت است ما باید خودمان در عرصه رقابت رسانه ای پیشتاز باشیم اگر ما بتوانیم بهترین ها را تولید کنیم افراد کمتر به سراغ استفاده از این رسانه های می روند.
وی گفت: ما باید انسانها را به خودمراقبتی و مسشارکت در آن دعوت کرده  از خودشان برای انتخاب سبک زندگی اسلامی و پیشرفت بهره ببریم تا به سراغ انتخاب ماهواره نروند نه اینکه با منع کردن جلوی استفاده از این ابزار را بگیریم زیرا آدمی حریص است و با منع حریص تر خواهد شد.
استاد علوم اجتماعی دانشگاه تهرانبا تاکید بر اینکه با بلوغ فکری افرادو ارتقاء سواد رسانه ای آنها دقت و رعایت های لازم را در استفاده از ماهواه خواهند داشت اذعان کرد: البته در همه جوامع برخی شبکه های و سایت های مستهجن و ضد اخلاقی فیلتر می شود و کسی هم با آنها مخالف نیست و حتما باید این اقدام صورت بگیرد زیرا مبنای عرفی و دینی و بین المللی دارد.
وی ادامه داد: اما همه برنامه های ماهواره و اینترنت ضد اخلاقی نیست و امروزه در زمینه های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد بنابراین نهادهای آموزشی و خانواده ها باید روش بهره برداری را به فرزندان خود آموزش  لازم را بدهند و در مرحله بعدی صدا و سیما در یک رقابت تولیدات خود را کیفیت بخشیده و برنامه های بهتری را به جامعه ارائه دهند تلویزیون و رسانه ملی نیاز به تجدید نظر جدی در روشها و رویکردها و سیاست های دارد و باید بر اساس نظریه های جدید بتواند پاسخگوی نیازهای نسل جدید باشد دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه تهران در پایان عرضه خوب را عاملی برای منع تقاضا از رسانه های خارجی دانست و اظهار داشت: رسانه ملی باید بتواند در یک رقابت شفاف با طیف های مختلف مخاطبان ارتباط برقرار کند.
اعتماد سازی و توانایی در ارتباط با مخاطب و داشتن زبان ارتباطی درست، در افزایش مخاطب و مقبولیت تاثیر بخش هستند در حال حاضر سطح آگاهی جوانان بالا رفته است و روش گفتگو و دیالوگ را بر تک گویی ترجیح می دهند.
انتهای پیام/2002/خ