سیاست «بله، خیر و شاید» ترامپ در مذاکره با کره شمالی

برگزاری رزمایش نظامی مشترک میان آمریکا و کره جنوبی در شبه‌جزیره کره که با واکنش شدید پیونگ‌یانگ مواجه شد شروع ماجرا بود. پیونگ‌یانگ برگزاری این رزمایش نظامی را در آستانه دیدار میان رهبران آمریکا و کره شمالی تحریک‌آمیز خواند و خواستار لغو آن شد، درخواستی که کره جنوبی آن را نادیده گرفت و به‌عوض تأکید کرد که این رزمایش به هیچ وجه لغو نخواهد شد.

کره شمالی بعد از این رویداد، و در واکنش به اظهارات مقامات آمریکایی که پیونگ‌یانگ را به پیاده‌کردن مدل لیبی در صورت عدم‌خلع سلاح هسته‌ای تهدید کرده بود یک بار دیگر تهدید کرد که در صورت تکرار اظهارات خصومت‌آمیز، دیدار میان رهبران دو کشور را لغو خواهد کرد.

با وجود این، دونالد ترامپ روز پنجشنبه پیشدستی کرد و طی یک نامه به کیم جونگ اون از لغو دیدار برنامه‌ریزی‌شده میان دو طرف در روز 12 ژوئن (22 خرداد) در سنگاپور خبر داد. نکته جالب در نامه ترامپ به کیم این بود که وی کره شمالی را مسئول لغو این دیدار دانسته است، در صورتی که که اقدام تحریک‌آمیز واشنگتن در برگزاری رزمایش نظامی بیخ گوش کره شمالی و همچنین اظهارات مقامات آمریکایی علیه این کشور مقدمات هشدارهای کره شمالی را برای لغو این دیدار فراهم کرده بود.

سؤالی که مطرح می‌شود این است که؛ چرا این دیدار لغو شد و چرا مذاکرات میان آمریکا و کره شمالی هنوز آغاز نشده به بن‌بست خورد؟

نقش جان بولتون

به‌جرئت می‌توان گفت که جان بولتون مشاور امنیت ملی جدید کاخ سفید در حال حاضر تندروترین نئومحافظه کار آمریکایی است. مذاق بولتون چندان با دیپلماسی و راه‌های مسالمت سازگار نیست و در صورت حمایت از این مسیر سیاست وی سیاست صفر و صدی و یا دادن هیچ در قبال دریافت بیشترین امتیاز از طرف مقابل است.

بولتون از تحلیلگران ارشد مؤسسه امریکن اینترپرایز بود که با مشورتهایش دولت جورج بوش را به‌سمت جنگ عراق سوق داد. او از حامیان اصلی حمله نظامی آمریکا به عراق بود و از این تصمیم همچنان دفاع می‌کند. بولتون همچنین از حامیان اصلی تغییر حکومت در ایران و کره شمالی است. از زمانی که وی به‌عنوان مشاور امنیت ملی وارد کاخ سفید شده ترامپ تندترین تصمیمات دوران ریاست جمهوری خود از جمله خروج از برجام و انتقال سفارت این کشور به بیت المقدس را گرفته است.

جان بولتون اخیراً نیز با مطرح کردن فرمول «اول خلع سلاح، بعداً امتیازدهی»، و با پیش کشیدن «مدل لیبی» در زمینه مذاکره با کره شمالی باعث خشم و عصبانیت پیونگ‌یانگ شد. جان بولتون حتی تا آنجا پیش رفت که پیشنهاد داد کره شمالی به‌صورت یکجا سلاح‌های هسته‌ای خود را در یک سایت محرمانه در خاک آمریکا انبار کند! وزارت خارجه کره شمالی این اظهارات را نشانه نیات شیطانی و خصمانه واشنگتن خواند و با تأکید بر اینکه پیونگ‌یانگ نه عراق است و نه لیبی به‌صورت مستقیم اظهارات جان بولتون را به‌باد انتقاد گرفت.

زیاده‌خواهی‌های آمریکا

اظهارات چند هفته اخیر مقامات آمریکایی درباره مذاکرات آتی با کره شمالی نشان‌دهنده تمایل آمریکا برای گرفتن بیشترین امتیاز در کمترین زمان ممکن و همچنین واگذاری امتیازات نقد از طرف کره شمالی به‌ازای دادن امتیازات نسیه به کره شمالی بود. همین زیاده‌خواهی‌های آمریکا که امروزه مشخص شده است یکی از عادات آمریکا است، از دلایل اصلی به بن‌بست رسیدن مذاکرات اتمی میان واشنگتن و پیونگ‌یانگ است.

این خلق‌وخو و رفتار آمریکا برای ما ایرانیها کاملاً آشنا و یادآور زیاده‌خواهیهای این کشور در مذاکرات هسته‌ای طی چند سال اخیر است. واشنگتن در مذاکراتی که به برجام ختم شد نیز امتیازات فراوانی از طرف ایرانی گرفت و امتیازات نسیه‌ای را به طرف مقابل داد، با وجود این، آمریکا حتی از انجام همین تعهدات نسیه نیز سرباز زد و نهایتاً ماه گذشته به‌بهانه‌های واهی از این توافق بین‌المللی خارج شد.

از دیگر دلایل به بن‌بست رسیدن روند دیپلماتیک جاری میان دو کشور می‌توان به دور بودن ذهنیت‌های آمریکا و کره شمالی در قبال یکدیگر اشاره کرد. کره شمالی بیش از 60 سال، آمریکا را دشمن شماره یک دولت و ملت خود می‌داند و واشنگتن را باعث و بانی مشکلات اقتصادی مردم این کشور در سایه تحریم‌های سنگین اقتصادی می‌داند. پشت این ذهنیت، یک تجربه بی‌اعتمادی و شکست مذاکرات میان دو طرف در دهه 1990 و اوایل دهه 2000 میلادی نیز وجود دارد.

علاوه بر این کره شمالی در بهترین حالت به آمریکا به‌عنوان دشمنی که همواره به‌دنبال تغییر حکومت کره شمالی از راه نظامی و یا استحاله این کشور به‌روشهای نوین است نگاه می‌کند. این مسائل همگی باعث می‌شود پیونگ‌یانگ با محتاطانه‌ترین روش ممکن در مسیر تعامل با آمریکا گام بردارد، به همین دلیل است که هرگونه اظهار نظر مقامات آمریکایی ممکن است با بدترین واکنش کره شمالی مانند تهدید به لغو دیدارها و یا توقف مذاکرات ختم شود.

نکته آخر اینکه، هنوز دقیقاً مشخص نیست روند تنش‌زدایی و یا تنش‌زایی میان آمریکا و کره شمالی به کدام سمت پیش می‌رود؛ این روزها هر روز اخبار تازه‌ای درباره روابط میان این دو کشور به گوش می‌رسد و سرعت تحولات در این زمینه بالاست.

بعد از لغو دیدار میان رهبران دو کشور، ترامپ از واکنش کره شمالی به این مسئله استقبال کرد و لحن این واکنش را سازنده خواند. پس از آن نیز به خبرنگاران در کاخ سفید گفت که مذاکرات میان دو طرف برای برگزاری این دیدار هنوز در جریان است. در جدیدترین اظهار نظر نیز گفته است «شاید» دیدار با رهبر کره شمالی در همان تاریخ مقرر در سنگاپور برگزار شود.

این تحولات پیش‌بینی راجع به آینده مذاکرات میان آمریکا و کره شمالی را دشوار می‌کند، اما قدر مسلم این است که غیر قابل پیش‌بینی بودن رفتار دو کشور، بی‌اعتمادی شدید، سیاست‌های زیاده‌خواهانه آمریکا و سرسخت بودن کره شمالی حصول هرگونه توافق در آینده نزدیک را غیرممکن می‌کند.

انتهای پیام/1404

منبع: تسنیم