گلیم یکی از انواع صنایع دستی زیراندازی و پوششی است که از ابریشم، موی بز، پشم گوسفند و یا دیگر چهارپایان اهلی بافته میشود.
از ديگر ويژگي هاي هنري گليم نقوش عاميانه است كه از ذوق،هنر،احساس واعتقادات بافنده سرچشمه گرفته واين نقوش در رابطه با انسان وخطرات وانديشه اوست. نقش ونگارها ضمن اينكه ظاهري عيني وطبيعتگرا دارند، مالامال از تمثيل واستعاره و رمز و رازهاي جهان معنوي بوده و بازتابي از آرزوهاي بلند انسان است، به گونهاي كه ميتوان آن را رسانهي ثبت اعتقادات وايمان ها وباورهاي آنها وانتقال آن از نسل خود به نسل بعد دانست.
گلیم به عنوان نخستین زیرانداز بشر دارای سابقه تولیدی بسیار طولانی است که یکی از زیر اندازهای سنتی این مرز و بوم می باشد و عمری به قدمت تاریخ دارد.
این فرش در زبان فارسی نامهای مختلفی دارد. گلیم در افغانستان ،گیلیم در اوکراین ،بداس در قفقاز ،لیاط در سوریه و لبنان ،چیلیم در رومانی و همچنین کیلیم در ترکیه و لهستان و مجارستان و عربستان از جمله نامهای متفاوت آن است .
اين هنر تقريباً در تمامی روستاهای قزوين رايج است از مراكز مهم بافت گليم مي توان به رودبار الموت، رودبار شهرستان، ارداق و ضياء آباد اشاره كرد.
شاخص ترين صنعت دست استان قزوين را مي توان بافت گليم دانست. طبق بررسي هاي به عمل آمده بافت گليم در تمامي مناطق و روستاهاي استان رايج بوده است.
گليمهاي منطقه دشتابي از توابع شهرستان بويين زهرا و گليمهاي منطقه الموت از ويژگيهاي برجسته تري به لحاظ نقش برخوردارند و نقشهاي ارداق گلي، نقش امين آقان، سرمه دان،گل الموت، ستاره، موج دريا ، تبرزين و... از مهمترين نقوش شناخته شده گليمهاي استان قزويناند.
رنگهاي مورد استفاده در گليمهاي منطقه دشتابي عمدتا شاد و گليمها رنگارنگ هستند و امروزه به دليل سليقه مردم و عدم دسترسي به مواد اوليه مرغوب، بافت گليمها با کاموا صورت مي پذيرد، اما در منطقه الموت رنگهاي تيره مشکي و سورمه اي در گليمها ديده مي شود و رنگ قرمز جزء جدايي ناپذير گليمهاي الموت است. رنگهای استفاده شده در گلیم سنتی گیاهی هستند. گاهی گلیمها را برای جلوه بیشتر و کهنه شدن رنگ، با چای و پوست گردو شستشو میدهند.
گلیم به شکل سنتیاش، معمولاً برای پوشاندن زمین، دیوار و یا رواندازی برای حیوانات باربر استفاده میشود ولی امروزه به عنوان یک پوشش مدرن برای خانههای شهری نیز خریداری میشود. با توجه به بررسيهاي انجام شده کاربردهاي مختلفي از گليم در استان قزوين شناخته شده است که از آن ميان مي توان به بافت خورجين، نمکدان، کمچه دان (محصولي براي نگهداري ابزار) و مفرش به ويژه در مناطقي که زندگي عشايري رواج داشته است اشاره کرد.
از دیرباز در شهر قزوین و بخش های گسترده آن بافتن گلیم، حاجیم، قالی و قالیچه رواج داشته و زنان و مردان ایلات و عشایر این منطقه تاریخی روزهای فراغت خود را به بافتن فرش اختصاص میدادند. هنوز هم در تمامی روستاها بافتن گلیم و جاجیم کمابیش رواج دارد و جزو آیین و عادات مردم روستانشین است.
در چند سال اخير علاقه به بافت گليم کاهش قابل ملاحظه اي داشته است که از دلايل آن مي توان نبود بازار فروش و به صرفه نبودن توليد را نام برد.
آموزش رایگان این هنر زیبا همراه با حمايت هاي گسترده و در اختيار قرار دادن مواد اوليه مناسب در اشتغال روستاييان به ويژه زنان روستايي گام موثري در اره احیای این هنر ریشه دار در استان مب باشد.
انتهای پیام/2004/خ
دیدگاه ها