،در طول تاریخ، موقعیت استراتژیک، ژئوپلتیک و ژئواکونومیک ایران همواره مورد توجه کشورهای بزرگ جهان بوده و هست. پتر کبیر به عنوان چهارمین تزار روسیه، همیشه آرزوی دستیابی به آب‌های جنوب ایران را در سر داشت اما در زمان حیات خود به این آرزو نرسید و به همین دلیل در وصیت‌نامه خود دستیابی به آب‌های گرم ایران را به عنوان دستور کار به تزارهای بعدی سفارش کرد.
دسترسی ایران به سواحل طولانی در خلیج فارس، دریای عمان، دریای مکران، سواحل دریای خزر در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه تولیدکنندگان بزرگ اقتصادی جهان بوده است که نمونه بارز آن را می‌توان در توافقنامه کریدور حمل ونقل بین‌المللی شمال - جنوب که در شهریور ماه ۱۳۷۹ در سن پترزبورگ به امضای وزرای حمل و نقل سه کشور ایران، هند و روسیه رسید مشاهده کرد.
کریدور شمال - جنوب مهمترین حلقه تجارت بین آسیا و اروپا است که در مقایسه با مسیرهای سنتی از نظر مسافت و زمان تا ۴۰ درصد کوتاه‌تر و از نظر هزینه تا ۳۰ درصد ارزانتر می‌باشد.
در این میان اتصال خلیج عمان و بندر چابهار در ساحل شرق دریای مکران به عنوان بندری استراتژیک به این کریدور در مبادله کالا به شرق کشور و همسایه‌های شرقی و آسیای میانه نقش مهمی ایفا خواهد کرد.
مُکران سرزمینی ساحلی در جنوب شرقی ایران و جنوب غربی پاکستان است که در طول خلیج عمان گسترده است. این سواحل دروازه طلایی کشور به سمت دریاهای آزاد محسوب می‌شود و کلید بهره‌گیری از این فرصت استثنایی توسعه آن است.
رهبر معظم انقلاب نیز در تاریخ نهم آذرماه سال 93 در اهمیت این منطقه فرمودند: مسأله آبادسازی سواحل مکران جزء کارهای اساسی است که باید با همکاری دولت، برنامه‌های مورد نظر در این منطقه با سرعت بیشتری دنبال شود.
در سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه کشور نیز توجه ویژه به توسعه سواحل مکران مورد توجه مقام معظم رهبری قرار گرفته است و تمام سازمان‌ها و وزارتخانه‌های کشور موظفند همکاری‌های لازم برای این مهم را در برنامه ششم توسعه کشور به کار گیرند.
در سواحل مکران، بندر چابهار از ظرفیت بسیار مناسبی برای توسعه برخوردار است. این بندر تنها بندر اقیانوسی کشور محسوب می‌شود و دسترسی این بندر به آب‌های آزاد موجب شده است که کشورهای آسیای میانه، هند، چین، افغانستان، پاکستان، عراق و کشورهای اروپایی نیز مایل باشند از این بندر برای عبور کالاهای خود استفاده کنند.
در سال 1386 اجرای فاز نخست این بندر از سوی سازمان بنادر و دریانوردی به صورت EPC به قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) سپاه واگذار شد. قرارگاه خاتم در فاز نخست طرح توسعه بندر شهید بهشتی 1.5 کیلومتر موج‌شکن در امتداد موج‌شکن موجود احداث کرد که بزرگترین موج‌شکن توده و آرمور کشور محسوب می‌شود. ارتفاع این موج‌شکن در آب 23 متر و عرض آن 85 متر است و کشتی‌های با آبخور 16 متر امکان پهلوگیری در بندر شهید بهشتی چابهار را خواهند داشت.
همچنین در این پروژه، 1.7 کیلومتر اسکله شامل ۲ پست اسکله کانتینری و ۳ پست اسکله چندمنظوره با ظرفیت ۵۰ تا ۱۰۰ هزار تن ایجاد شده است.
با لایروبی ۱۶میلیون مترمکعبی، قرارگاه خاتم عملاً شبه جزیره‌ای به مساحت ۲۰۳ هکتار به خاک ایران اضافه کرد.
گفتن این نکته خالی از لطف نیست که با توجه به شرایط تحریم، تأمین دستگاه لایروب در کشور مشکلات زیادی وجود داشت اما قرارگاه خاتم در همان شرایط بهترین نوع لایروب را به بندر شهید بهشتی چابهار آورد و هم اکنون قرارگاه با در اختیار داشتن بزرگترین و مجهزترین ناوگان لایروبی در منطقه خلیج فارس و دریای عمان، امکان لایروبی به میزان ماهیانه 2.5 میلیون مترمکعب را در اختیار دارد.
با افتتاح فاز نخست این بندر در تاریخ 12 آذرماه، ظرفیت این بندر از 2.5 میلیون تن در سال به 8.5 میلیون تن رسید.
خط راه‌آهن چابهار- ایرانشهر- زاهدان به طول 610 کیلومتر نیز از دیگر پروژه‌هایی است که توسط قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) سپاه در حال اجراست. با اجرای این پروژه بندر چابهار به شبکه ریلی کشور متصل می‌شود و امکان برقراری ارتباط ریلی کریدور شرق کشور تا مرز سرخس و دسترسی کشورهای آسیای میانه به آب‌های آزاد از طریق خاک ایران مهیا می‌گردد.
یکی دیگر از حلقه‌های مفقوده کریدور شمال- جنوب، خط راه‌آهن گرگان- اینچه‌برون به طول 90 کیلومتر بود که در عرض 9 ماه در دولت دهم توسط قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) سپاه به ثمر نشست که در زمان خود تحول بزرگی در ساخت پروژه‌های ریلی کشور محسوب می‌شد.
آنچه گفته شد تنها بخش از پروژه‌هایی است که قرارگاه در تکمیل کریدور شمال- جنوب به انجام رسانده است به طوری که تکمیل شبکه آزادراهی کشور و اجرای بیش از 2600 کیلومتر آزادراه، بزرگراه و راه اصلی (حدود 1400 کیلومتر خاتمه‌یافته و 1200 کیلومتر در دست اجرا) و حدود 4000 کیلومتر راه‌آهن (حدود 1500 کیلومتر خاتمه‌یافته و حدود 2500 کیلومتر در دست اجرا) در همین راستا محسوب می‌شود.
بدون شک توسعه این کریدور می‌تواند موتور محرک توسعه اقتصادی کشور به ویژه در جنوب شرق باشد و با ایجاد ارزش افزوده و اشتغال‌زایی، رونق تولید و صادرات و واردات را به همراه داشته باشد.
انتهای پیام/1404
دیدگاه ها