عنوان پایتخت طنز ایران برازنده استان قزوین است/"کتاب طنز قزوین" بزودی منتشر می‌شود

به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر صبح قزوین ، بیش از 60 سال از فوت علامه علی اکبر دهخدا می‌گذرد. مردی که در مورد وی گفته شده با تالیف لغت‌نامه دهخدا در کنار فردوسی، سعدی و حافظ از جمله شخصیت‌هایی است که زبان فارسی را وام خود کرده است.
دهخدا گذشته از آثار تالیفی خود اشعار بسیاری نیز سرود که معروف‌ترین آنها مسمط دردناک " یاد آر ز شمع مرده یا آر" بود. با این حال این شخصیت بی‌نظیر در زمینه خلق طنز نیز ید قهاری داشت.
چنانکه طنز با چرند و پرند وی وارد دنیای تازه‌ای شد و در خدمت مفاهیم اجتماعی و عینی معاصر قرار گرفت. اما اکنون که 60 سال از فوت دهخدا در نهایت انزوا و 82 سال از سر به نیست کردن سید اشرف الدین حسینی در تیمارستان می‌گذرد، روح ادبیات طنز از زادگاه این دو بزرگ طنز نویس رخت بربسته است.

قزوین در جستجوی طنز قزوین
در این 60 سال قزوین با از دست دادن آخرین نماینده مکتب طنز خود، دیگر روی طنزنویس دیگری را به خود ندید و آنچه که بعضا دیده شد با درجا زدن در مرزهای فکاهی و هجو، هرگز راهی به سوی مرزهای طنز نبرد.
با این حال راه دهخدا و سید اشرف در طول این 60 و 82 سال بسته نماند و تلاش‌های متعددی جدای از نتایج آنها در مسیر احیای طنز قزوین در این سامان صورت گرفت.
برهمین اساس محفل طنز سنگ پا در کنار سایر فعالین عرصه طنز در قزوین، تلاش خود را داشت تا بارقه‌های احیای طنز در قزوین را بار دیگر از تاریخ ادبیات به عرصه واقعیت‌های اجتماعی بکشاند و با استخدام طنز دیروز در خدمت دردهای امروز، قزوین را در مسیر احیای یکی دیگر از مکاتب فرهنگی خود یاری دهد.
پنجمین محفل طنز سنگ پا شامگاه روز دوشنبه به همت حوزه هنری قزوین در سالن حافظ این مرکز با حضور پرشور طنازان و علاقمندان ادبیات طنز برگزار شد.

طنز ابزاری برای مبارزه با جور ظالمان
اکبر کتابدار کارشناس و استاد ادبیات طنز در این محفل گفت: اوج استفاده از ابزار طنز برای بیان مسائل و دغدغه‌های اجتماعی به زمان مشروطه بازمی‌گردد چنانکه شاعران در این زمان با استفاده از ابزار طنز مردم را از جور ظالمان باخبر می‌کردند.
وی بیان کرد: تا پیش از ظهور دهخدا و نسیم شمال که هر دو قزوینی هستند طنز کارکرد چندانی در ادبیات فارسی نداشت و بیشتر هجو و هزل بود که با طنز یکسان انگاشته می‌شد اما درست پس از ظهور این شخصیت‌ها بود که برای اولین بار طنز به معنای امروزی و دقیق کلمه به کار گرفته شد.
مسئول کانون ادبی نیاوران ادامه داد: این موضوع اتفاق بسیار مهمی بود و طنز را زیر سلطه هجو و فکاهی بیرون کشید و آن را در خدمت نیازها و دغدغه‌های اجتماعی قرار داد.
کتابدار در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به جایگاه بی بدیل شهر قزوین در مکتب طنز ایران گفت: قزوین سرزمین عبیدزاکانی، دهخدا و سید اشرف الدین حسینی است از این عنوان پایتخت طنز ایران برازنده این شهر است.

ضرورت دوری طنز قزوین از هجو و هزل
استاد ادبیات طنز در بیان تفاوت‌های طنز و فکاهی اظهار داشت: فکاهی و هجو و امثالهم صرفا برای خندیدن است، اما طنز که در ذات خود به دور از لغو بودن است صرفا برای خندیدن خلق نمی‌شود بلکه در درجه اول برای تفکر و اندیشه بیان می‌شود.
وی ادامه داد: البته گاه نیز مرز میان فکاهی و هجو هزل مشخص نیست، با این حال تلاش کنید که مطالب شما بیشتر به سمت طنز بودن مایل باشد تا هجو و هزل، چرا که در هجو و هزل تنها خندیدن صرف روی می‌دهد اما این طنز است که در ورای خود اندیشه دارد.
کتابدار درباره کیفیت احیای طنز در قزوین گفت: احیای طنز قزوین نیز می‌باید متناسب با سابقه این شهر در این زمینه براساس کارنامه امثال دهخدا و نسیم شمال انجام شود.

نقش محفل‌های ادبی در احیای طنز قزوین ارزشمند است
علیرضا رضایی از شاعران، نویسندگان و طنزپردازان استان قزوین در این نشست گفت: نقش محفل‌های ادبی در احیای طنز قزوین ارزشمند است و در این بین به طور اخص محفل طنز سنگ پا می‌تواند به رشد ادبیات طنز در قزوین کمک کند.
وی ادامه داد: از این رو بهتر است این محفل و سایر محفل‌ها و نشست هایی از این دست در استان تکرار شود تا آثار نویسندگان، طنز نویسان و طنزسرایان در معرض عرضه و ترازوی داوری قرار گیرد تا از این طریق به رشد و باروری این قالب ادبی کمک کرده شود.
نویسنده کتاب ابلهان باور کنند، افزود: همچنین لازم است طنز در قزوین نیز با کمک‌های قلمی همه طنزنویسان و حمایت های فرهنگی همه مسئولان مجددا احیا و با فخرو صلابت به نسل بعد از ما منتقل شود همانگونه که پدران ما نیز این میراث را حفظ و احیا کردند و آنها را به ما انتقال دادند.
درسی که سید اشرف الدین حسینی به رسانه‌ها یاد داد
معاون فرهنگی حوزه هنری قزوین گفت: از زمان یونان باستان که کمدی‌های آریستوفان خلق می‌شوند تا عصر حاضر، طنز واقعی همیشه متعهد به بیان و درمان آلام بشری بوده است در واقع طنز را باید بمثابه گونه ای از تفکر، شیوه ای برای بیان آلام بشری به حساب آورد.
حمیدرضا ملازینل ادامه داد: طنز می‌تواند وقاحت را دستمایه خود قرار دهد و از این طریق به جنگ با آن برخیزد؛ اما هرگز نمی‌تواند خود وقیح باشد که در این صورت از مرز طنز بودن خارج گردیده و وارد حیطه هزل و هجو و به طور کلی لغوسرایی می‌شود.
وی با اشاره به ارزش ادبی و اخلاقی شخصیت سید اشرف الدین حسینی بیان کرد: اگر روزی سید اشرف الدین با وجود اینکه کشور زیر سایه جنگ‌های روس و بریتانیا قرارداشت و صنعت چاپ و خواندن و نوشتن نیز رمقی نداشت توانست، با همان روزنامه نسیم شمال لرزه بر تن استبداد بیاندازد چرا حالا که نه استبدادی وجود دارد و نه نارسایی چاپ و بی سوادی مردم، نباید طنز را در رسانه‌ها در راستای حل مشکلات اجتماعی به کار گرفت؟

کتاب طنز قزوین می‌تواند آغازگر احیای طنز در قزوین باشد
معاون فرهنگی حوزه هنری قزوین گفت: با تلاش‌های صورت گرفته طی ماه‌های آینده کتاب طنز قزوین با مشارکت نویسندگان و طنزپردازان سراسر استان و به همت حوزه هنری تهیه و منتشر خواهد شد.
وی ادامه داد: کتاب طنز قزوین می‌تواند آغازگر احیای طنز در قزوین باشد؛ اما این تنها آغاز راه است و برای ادامه آن لازم است که همه نویسندگان و شاعران استان که استعداد و ظرفیتی در زمینه طنز دارند گام در این مسیر نهند.
ملازینل در پایان گفت: ضمن اینکه مسئولان فرهنگی استان همانگونه که قزوین را پایتخت خوشنویسی ایران می‌دانند، پایتخت ادبیات طنز نیز بدانند و در این مسیر توجه ویژه‌ای داشته باشند.
انتهای پیام/2002