شهید چمران سنگ صبور انقلاب بود/ با « برگی از خطه کَشوین» می‌توان چمران را شناخت

به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر صبح قزوین ، مسعود آتشگران، پژوهشگرحوزه دفاع مقدس استان متولد سال۱۳۴۷است. 
وی دارای دکترای تاریخ است و وظیفه خود را قدم زدن در پیچ و خم کوچه انقلاب می‌داند و هم اکنون مسئول واحد مطالعات و فرهنگ پایداری حوزه هنری استان است.
وی در سال۸۹ در پروژه "مردان هور" به عنوان مسئول تیم تحقیقات یک سالی را با سید سعید سیدزاده، تهیه کننده این پروژه بوده است و ویژه نامه‌ای۲۷۰صفحه ای در خصوص نقش ایثارگران استان قزوین در هشت سال دفاع مقدس را برای اولین بار در استان قزوین انجام داده است.
همچنین کتاب "برگی از خطه کَشوین" انتشارات سوره مهر درباره خاطرات همرزمان قزوینی شهید چمران است که توسط آتشگران گردآوری و تدوین شده است.
در ادامه مصاحبه خبرنگار فرهنگ و هنر صبح قزوین با این پژوهشگر حوزه دفاع مقدس استان را می‌خوانید:

صبح قزوین : هدف شما از تدوین کتاب "برگی از خطه کَشوین" چه بود؟
آتشگران: سال ۸۸ یکی از دوستان بنیاد حفظ آثار که مطلع شده بود ارشد خود را در رشته تاریخ گرفته‌ام و به این حوزه علاقمند هستم، پیشنهاد داد در خصوص عده‌ای از پیشکسوتان انقلاب و دفاع مقدس که همرزم شهید چمران بوده‌اند و خاطرات قابل توجهی دارند افرادی که با نام جمعیت حافظ وحدت شناخته می‌شدند، مصاحبه‌ای داشته باشم.
این تشکل زمانی که نوجوان بودم در خیابان خیام و همسایگی خانه پدری ما بودند.
در آن سنین بچه‌های جمعیت را در حالی که با مینی بوس و اتوبوس به جبهه اعزام می‌شدند، دیده بودم و این موضوع انگیزه‌ام را برای پژوهش در خصوص اعضای این جمعیت و فعالیت‌هایشان بیشتر کرد، بنابراین پیشنهاد دوستان را پذیرفتم و کار را شروع کردم.

صبح قزوین : فصل بندی شما در این کتاب به چه صورت بوده است؟
آتشگران: این رزمندگان نیروهایی برآمده از دل انقلاب و تحرکات ۱۶ماهه منجر به پیروزی انقلاب بودند که با پیروزی انقلاب همدیگر را شناخته، تشکلی را راه انداخته و به مدیریت نهادهای مختلف در ابتدای انقلاب مشغول بودند، با اکثر اعضای جمعیت مصاحبه‌هایی انجام دادم و بر این اساس فصول کتاب را مشخص کردم.
در بخش اول کتاب به هدف تشکیل، اساسنامه و فعالیت‌های جمعیت در ابتدای انقلاب پرداختم.
در بخش دوم به فعالیت‌های جمعیت در رابطه با اغتشاشات شمال غرب کشور یعنی آذربایجان وکردستان اختصاص دارد. 

قسمت سوم هم به آغاز جنگ اشاره دارد، یکسال و اندی پیش از آغاز جنگ صدام در مناطق مرزی کشور یکسری ناآرامی‌هایی را ایجادکرد، این نیروها با هماهنگی شهید چمران به این منطقه اعزام می‌شوند و این مناطق را مورد پوشش دفاعی خود قرار می‌دهند.
با شروع جنگ دشمن به شدت وارد مناطق کشور به خصوص خوزستان شد و تا هفت کیلومتری شهر اهواز هم پیشروی کرد؛ محور اهواز- سوسنگرد- بستان و چزابه یعنی محور مرکزی استان در اختیار نیروهای دکتر چمران قرار گرفت؛ خود دکتر چمران ستادی را به عنوان چریک‌های نامنظم تشکیل داده بود.
اقداماتی که این جوانان همرزم استان در همراهی با شهید چمران داشتند در کتاب به عنوان خاطرات بیان شده است.

صبح قزوین : این نیروها در استان چطور سازماندهی شده بودند؟
آتشگران: خوشبختانه بخشی از نیروهای افتخارآفرین شهید چمران از قزوین و همین نیروهای جمعیت حافظ وحدت قزوین بودند.
مرحوم سید علی کبر ابوترابی و سید محمد ابوترابی با شهید چمران پیش از انقلاب ارتباط نزدیکی داشتند و به آنها گفته شده بود که اگر نیروهای آموزش ندیده خود را با توجه به ظرفیتی که لشگر ۱۶ زرهی قزوین دارد، جمع آوری کرده و در این منطقه آموزش دهند در شرایطی که نیاز به نیرو هست از این افراد استفاده می‌توان کرد.
بنابراین از طریق ماشین با بلندگو فراخوان جمع شدن نیرو برای حمایت از انقلاب در شهر مطرح می‌شود و نزدیک 2 هزار نفر جمع شده و مرحله مرحله به آنها آموزش داده می‌شود، اما حداقل۱۵۰۰ نفر جزء نیروهای ثابت در خدمت ماموریت‌های شهید چمران بودند.
از امنیت شهر تا اغتشاشاتی که در غرب کشور رخ می‌داده تا مناطق ناآرام قصر شیرین که پیشاز جنگ دشمن برخی از پاسگاه‌های ما را مورد هدف قرار می‌دهد، این نیروها برای مقابله با این منافقین می‌رفتند، پس از شروع جنگ نیز فعالیت‌های چریکی داشتند.

صبح قزوین : وجود چه ویژگی‌هایی شهید چمران را به عنوان یک فرمانده برجسته کرده بود؟
آتشگران: از دوران نوجوانی به شدت تحت تاثیر شخصیت شهید چمران بودم، یکی از عللی که زمینه ساز پذیرش نوشتن این کتاب شد شناخت بیشتر روی شخصیت این شهید بزرگوار بود، حتی در مصاحبه‌های خود متوجه شدم همرزمان این شهید به شدت تحت تاثیر شخصیت وی بوده‌اند.
یک شخصیت برجسته علمی در سطح دنیا که در سازمان ناسا بوده و رفاه و برجستگی علمی خود را رها کرده و به لبنان برای تقویت جریان مقاومت می‌رود، پس از انقلاب هم وارد ایران شده وسنگ صبور انقلاب می‌شود.
از ویژگی‌های برجسته شهید چمران خاکی بودن، وابسته نبودن به میز ریاست وی بود که در اوج علم و دانش و موقعیت سیاسی که وزیر دفاع، نماینده مجلس و نماینده امام در شورای عالی دفاع در زمان جنگ بود اما در مواجه با نیروهای رزمنده خیلی صمیمانه برخورد داشت.
شهید چمران استثنا درکارش وجود نداشت و همیشه به فکر رزمنده‌ها بود و برای کسی تبعیض قائل نمی‌شد.

صبح قزوین : خاطره‌ای از همرزمان قزوینی شهید چمران دارید؟
آتشگران: یکی از رزمنده‌های قزوینی در خاطراتش می‌گفت، شهید چمران در منطقه ای که ما حضور داشتیم به دلیل اینکه ابتدای جنگ بودند رسیدگی خوبی برای رزمندهها صورت نمی‌گرفت سپاه و بسیج به صورت امروز عملیاتی نشده بود و رزمنده‌ها مظلومیت خاصی داشتند این شهید به صورت مرتب به ما سر می‌زد تا مشکلی نداشته باشیم.
در یک دوره ای که عملیات تازه تمام شده بود و ما با سر و صورت خاکی نشسته بودیم دکتر چمران با این وضعیت ظاهری ما جلو آمد و با تک تک ما روبوسی کرد و خودمان شرمنده شدیم.

صبح قزوین : درد دینی که شهید چمران داشت به چه معناست؟
آتشگران: مسئله اصلی دکتر چمران به نوعی درد مظلومان عالم بود، اوج مظلومیت شیعیان را لبنان می‌بیند و موقعیت عالی زندگی خود را رها کرده و در اوج محرومیت شیعیان لبنان خودش را سهیم می‌کند، درد دین را اینطور معنا می‌کنم.
واژه فرزانه بودن و وارستگی دارای حوزه معنایی هستند و برای درک بیشتر شخصیت شهید چمران می‌توانیم این دو حوزه را مورد توجه قرار دهیم؛ وی نسبت به دیگران دارای برجستگی خاصی بود.
در آمریکا همسر خارجی و زندگی مجللی داشته، اما به دنبال دردهایی که ذهنش را مشغول کرده می‌رود، امروز کدام مسئول ما سعی می‌کند این روحیه را در خود تقویت کند؟ این نزدیکی و توکل به خدا در شهید چمران مانع سیاسی کاری کردن وی و کسب پست و مقام می‌شود، اما کدامیک از ما واقعا زیر پرچم جبهه فرهنگی دردی شبیه این شهید بزرگوار داریم؟
ما متاسفانه توهم دانستن هم داریم، شهید چمران شخصیت خود را ساخته بود و دیگر ظواهر دنیا برایش آن جایگاه را نداشت که بخواهد همه اخلاقیات دین را زیر پا بگذارد.
شهید چمران اهل تظاهر کردن نبود و حرف وی با عملش یکسان بود؛ بلکه خود در سخترین نقاط که در معرض خطر قرار داشت مثل دهلاویه به دفاع مشغول می‌شود تا سرباز فداکار میهن خود باشد.
صبح قزوین : از فعالیت‌های دیگر خود در زمینه دفاع مقدس بگویید؟
آتشگران: قصد انجام کار میمک را داشتم که نیروهای بسیجی و سپاهی استان در این منطقه نقش مهمی را ایفا کرده بودند و اولین پیروزی ایران بر نیروهای عراقی در سال ۵۹ عملیاتی بود که در این منطقه صورت گرفت؛ اما شرایط برای انجام این کار فراهم نشد.

آقای فخرزاده مسئول تاریخ شفاهی کشور که یکی از پیشکسوتان این عرصه است، دعوت کردند تا در خصوص نقش لشگر ۱۶ زرهی قزوین در دوران دفاع مقدس به خصوص در سال‌های اولیه جنگ، ویژه نامه‌ای را کار کنم.
این کار به صورت مجله ای به نام گزیده ای از فعالیت‌های لشگر ۱۶ رزهی استان در دوران جنگ در سال ۹۰ تهیه شد.

صبح قزوین : سخن آخر:
آتشگران: آروزی من این است آنچه واقعا رخ داده به نسل امروز منتقل شود، گاهی ما روی دلسوزی دستکاری‌هایی را در تاریخ جنگ انجام می‌دهیم؛ اما خودم به عنوان یک پژوهشگر تاریخی معتقدم آنچه واقعا بوده را به نسل‎های بعدی منتقل کنیم آنها چگونگی ادامه مسیر را پیدا خواهند کرد.
در دوره‌ای هنگام نقد یکی از کتاب‌های خاطرات دقاع مقدس گفتم این رزمندگانی که به عنوان اسطوره مطرح می‌کنیم این افراد انسان مافوق بودند نه مافوق انسان، وقتی مافوق انسان را مطرح می‌کنیم دسترسی به آنها مشکل می‌شود، اما زمانی که عبارت انسان مافوق را به زبان می‌آوریم دست یافتنی می‌شوند، به گونه‌ای صحبت نکنیم که نسل امروز بین خود و این شهدای برجسته فاصله ببیند.
انتهای پیام/۲۰۰۲